ایران و ترکیه، انگیزه ها و خط مشی های مشابهی را در کشورهای عربی دنبال می کنند ولی هر کدام از آنها نگران افزایش نفوذ طرف مقابل است. تحولات اخیر در منطقه «سنجار» عراق، رقابت بین آنها را نمایان کرد.
ادامه مطلب
گقارد منصوریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عدم حضور پررنگ ایران در این حوضه جغرافیایی موجب باز شدن عرصه برای بازیگرانی چون رژیم صهیونیستی که تهدیدی جدی برای امنیت ملی ایران محسوب می شود و ترکیه عضوی از ناتو که حامی و همسوی سیاست های غرب بشمار می رود شده است. به نظر می آید روسیه در سال های اخیر با حضور بازیگری سوم در حیاط خلوت خود چندان واهمه ای ندارد و ایران را همسو و از سیاست عدم حضور و نفوذ کاسته است.
ادامه مطلب
خطیب زاده در پاسخ به این سوال که دستگاه دیپلماسی وقایع رخ داده در پنجشیر را محکوم کرده اما این وقایع ادامه دارد آیا کمکی به این منطقه از سوی ایران صورت خواهد گرفت و همچنین با توجه به اینکه ایران گفته خواهان تشکیل دولت فراگیر در افغانستان است، آیا دولت اعلام شده از سوی طالبان از دید ایران فراگیر است، گفت: آنچه به عنوان سرپرستی امور معرفی شده دولت فراگیر مورد نظر جامعه جهانی و جمهوری اسلامی نیست و ما باید واقعا منتظر باشیم و ببینیم نوع پاسخ طالبان به درخواست های جامعه جهانی چیست. در خصوص وضعیت پنجشیر عرض کردم که باید جان و مال و ناموس مردم محترم شمرده شود و خط قرمز اصلی همین است و باید از محاصره پنجشیر که به گرسنگی دادن مردم این منطقه منتهی شده اجتناب شود. پنجشیر و افغانستان راهی جز گفت‌وگو ندارند و گفته‌ایم در این راستا امکانات خود را در اختیار این گروه‌ها قرار می‌دهیم.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که کشورهای چین و روسیه درصدد ایجاد اشتراکات، برای بازی در صحنه بین الملل هستند و دولت امریکا بر همکاری با متحدین تاکید دارد و انگلیس بعد از خروج از اتحادیه اروپایی، در همکاری مشترک با فرانسه و آلمان در خاورمیانه اصرار دارد؛ چرا جمهوری اسلامی ایران نباید دنبال "مخرج مشترک" با دو کشور ترکیه و پاکستان باشد؟
ادامه مطلب
بهنام وکیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عربستان و ایران با میانجیگری عراق سه دور مذاکره در بغداد انجام داده‌اند و انتظار می‌رود روابط دیپلماتیک خود را از سر بگیرند. امارات، مصر و اردن در مذاکرات با ایران شرکت کردند. روابط ترکیه با عربستان سعودی و ایران نیز به میزان قابل‌توجهی بهبودیافته است. روابط دیپلماتیک عربستان و سوریه در آینده نزدیک دور از ذهن نیست. شایان‌ذکر است که علت اصلی وخامت روابط بین کشورهای خاورمیانه هنوز وجود دارد و تناقضات برطرف نشده است. اما چه دلایلی شرایط فعلی را رقم می‌زد؟
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه با کنار گذاشتن رویکرد سابق خود و تلاش برای گسترش نفوذ راهبردی در منطقه و فراتر از آن، در آینده با چالش‌های بیشتری مواجه خواهد بود و در عین حال بیش از گذشته به دنبال منابع انرژی خواهد بود از جمله از طریق همکاری و مشارکت با کشورهای حاشیه مدیترانه و امکان برداشت از منابع گازی زیربستر این دریا و از سوی دیگر از آنجایی که چندان امیدی به عضویت در اتحادیه اروپا در چشم‌انداز کوتاه مدت خود ندارد، سعی خواهد کرد نقشی واسط را بین شرق و غرب و مشخصا روسیه و اروپا و ایالات متحده بازی کند که این امر به معنای راه رفتن بر لبه تیغ خواهد بود، چرا که با کوچکترین خطایی تعادل برهم خورده و ممکن است با واکنش سنگین یکی از دو طرف مواجه شود و در این میان ایران باید همواره ضمن گسترش همکاری‌های اقتصادی با ترکیه، مراقب فعالیت‌های این کشور در منطقه آسیاپاسیفیک و آسیای میانه باشد.
ادامه مطلب
تحولات سریع در افغانستان حاکی از آن است که بحران پناهجویان ایران و ترکیه را متأثر خواهد کرد. گرچه حلّ این بحران برای تهران و آنکارا امکان‌پذیر نیست، آنها باید سعی کنند با مدیریت بحران اثرات منفی و نامطلوب آن را کاهش دهند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد در هفته های اخیر دولت اردوغان که به چرخش های ۳۶۰ درجه در سیاست خارجی شهرت دارد، مجددا در حال فاصله گرفتن از روسیه و نزدیک شدن به ایالات متحده در چارچوب همکاری های نظامی و امنیتی است و رفتارهای آن به خصوص در قفقاز و افغانستان ثبات امنیتی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کند.
ادامه مطلب
با توجه به مرز مشترک تقریبا هزار کیلومتری بین ایران و افغانستان سابقه روابط آشفته بین ایرانی ها و جنگچویان مسلمان سنی از جمله طالبان، این کشور ممکن است به محل بعدی رقابت ایران و عربستان سعودی تبدیل شود.
ادامه مطلب
در حال حاضر، ترکیه آمادگی دارد تا نقش کلیدی در تامین امنیت پس از خروج نیروهای امریکایی ایفا کند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور کلیدی در منطقه قادر هستند، در احیای صلح در افغانستان کمک کنند. اتحاد آنکارا و تهران نه فقط به افغانستان، بلکه به کل بشریت کمک خواهد کرد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در چارچوب اندیشه قدرت‌نمایی اردوغان است که تهدید و محاصره راهبردی ایران مورد توجه سیاستگذاران ترکیه قرار گرفته و این سیاست در حال تکمیل است. سیاست حمله به منافع راهبردی ایران از مسیر محاصره جغرافیایی ایران را می‌توان در مداخلات نظامی گسترده دولت اردوغان در سوریه، شمال عراق، مرزهای شمالی ایران در جمهوری آذربایجان و ارمنستان و حتی ترکمنستان مشاهده کرد که اکنون به ایستگاه افغانستان رسیده و البته شاید به پاکستان نیز منتهی شود.
ادامه مطلب
از دیدگاه آذربایجان، ادامه مسیر کنونی که با دولت حسن روحانی آغاز شده روش بهتری است. الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان در پیام تبریک خود به رئیسی بر همکاری های راهبردی دو کشور تاکید کرد. برخی از تحلیلگران در باکو این پیام را به عنوان دعوت از ایران برای تبدیل شدن به سهامدار نظم بعد از جنگ در قفقاز جنوبی تفسیر کردند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی رجب طیب اردوغان برای تبدیل ترکیه به قدرت بزرگ منطقه‌ای و جهانی آرمانشهری که در داخل با شکست و ظهور استبداد مواجه شده در سیاستگذاری خارجی نیز با تبدیل سایر کشورها به ویرانشهر همراه بوده است. سیاستگذاری ایجاد ترکیه بزرگ یا همان آرمانشهر اردوغان سبب ویرانی‌های بزرگ در عراق و سوریه شده و اکنون نیز افغانستان در معرض چنین سیاستی از سوی دولت ترکیه قرار گرفته است.
ادامه مطلب
از آنجا که غربی‌ها تمایل دارند ایده همکاری میان ملت‌ها را در چارچوبی اصولی و هنجاری قرار بدهند، چه این همکاری نوعی اتحاد باشد و چه سازوکار قانونی دیگری (نظیر آنچه در غرب وجود دارد)، تحلیلگران و کارشناسان همکاری جاری میان روسیه، ترکیه و ایران را به اشتباه نوعی اتحاد تعریف کرده‌اند. چنین تعریفی هم کوچک شمردن و هم نوعی بزرگنمایی از تعامل بین این سه کشور مهم اورآسیایی است.
ادامه مطلب
ارمنستان اکنون در بحبوحه بحران شدید سیاسی قرار دارد و خود را برای انتخابات پارلمانی ژوئن ۲۰۲۱ آماده می کند. در فضای فعلی، روابط با ایران از مهمترین موضوعات مورد بحث در ارمنستان نیست. با این وجود، صرف نظر از نتایج، دولت جدید باید به طور جدی سیاست منطقه ای ارمنستان را برای مقابله با چالش ها و جلوگیری از از دست دادن حاکمیت ارمنستان بر منطقه سیونیک ارزیابی مجدد کند.
ادامه مطلب
ایران روز دوشنبه آشکارا تأیید کرد که در حال مذاکره با عربستان است. سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت دو کشور و منطقه علاقه مند به کاهش تنش ها و امیدوار هستند که به درک قابل توجهی برسند که به تغییر فضا کمک کند.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قرار گرفتن قصرشیرین به عنوان منطقه آزاد تجاری بر اساس مرزهای مهمی که برای تبادلات اقتصادی وجود دارد می تواند جبران برخی عدم پیشرفت ها و توسعه استان کرمانشاه در طول سالیان طولانی باشد. این کار در ابتدا نیازمند برخی توسعه های زیرساختی و فیزیکی قصر شیرین است که بتوانند برخی سرمایه گذاری ها را به خصوص از کشورهای همجوار مانند عراق و ترکیه و یا ابرقدرت های اقتصادی ای مانند چین فراهم کند تا منطقه آزاد قصرشیرین بتواند بر مدار توسعه بچرخد. از تاثیرات این اقدامات در وهله اول برای استان و سپس کشور و بعد از آن برای کشورهای منطقه است.
ادامه مطلب
قدرت های منطقه ای در خاورمیانه از رقابت های شدید به تنگ آمده اند و می خواهند روابط را ترمیم کنند. در حال حاضر همه طرف ها با دقت و احتیاط یکدیگر را رصد می کنند. ریاض که از جنگ یمن خسته است، می خواهد روی «افق ۲۰۳۰» تمرکز کند. تهران به دنبال برداشتن محصول رفاه اقتصادی در داخل از عادی سازی رابطه با واشنگتن است و از ایجاد ائتلاف ضد ایرانی دیگری بیم دارد.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتظار می رود که دستگاه های مربوطه دولتی از دولت ترکیه تقاضای مجازات خاطیان را داشته باشند و در رسیدگی مصرانه به این مورد از سوی دولت ترکیه به مراتب بالاتر یعنی دیوان های بین المللی شکایت و درخواست رسیدگی کنند. به نظر می رسد این امر نباید در روابط سیاسی دولت ایران و ترکیه تاثیرگذار باشد چرا که این حق مسلم هر کشور است که در صورت عدم رعایت حقوق بین الملل نسبت به شهروندان یک کشور در کشور دیگر دولت مقابل درخواست رسیدگی و اجرای قوانین را داشته باشد. امید است که با رسیدگی دو کشور و بخصوص برخورد دولت ترکیه دیگر شاهد این گونه فجایع ضد نقض حقوق بین الملل در مقابل انسانها نباشیم.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: در نگاه دولت کنونی افغانستان نیز استقرار نظامیان ترکیه مشروعیت بیشتری نسبت به نظامیان غربی دارد. در این حال، دولت مرکزی افغانستان ممکن است حضور نظامیان ترک را به دیده وزنه‌ای متعادل کننده میان پاکستان و هند بنگرد. در صورت تحقق چنین راهبردی، آنکارا یک گام دیگر در جهت گسترش ژئوپلیتیک خود برای افزایش وزن سیاسی این کشور در معادلات منطقه‌ای و به تبع آن جهانی برخواهد داشت. این درحالی است که ترکیه اکنون دسترسی قابل توجهی به مناطق شرق مدیترانه، شامات در جنوب، قفقاز و آسیای میانه در شرق دارد. آنکارا نشان داده است که استعداد خوبی در تبدیل ظرفیت های ژئوپلیتیک خود به امتیازهای استراتژیک دارد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گویا سیاستگذاران ایران به‌خصوص وزیر کشور و کارگروه مشاوران وزارت امور خارجه در ستاد ملی مبارزه با کرونا به جای حفظ منافع، حفظ جان و مال شهروندان ایران به دنبال برقراری موازنه قدرت منطقه‌ای میان ترکیه و امارات متحده عربی با تاکتیک باج‌دهی همزمان به این دو رقیب منطقه‌ای هستند!
ادامه مطلب
محمد یزدان پناه شورگل در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حوزه موضوعی دیپلماسی عمومی، متنوع و فراخ بوده و شمار قابل توجهی از فعالیت های افکارسنجی، ارتباطات رسانه ای، بورس های آموزشی و تبلیغات سیاسی را دربرمی گیرد. اما بدون شک، دیپلماسی فرهنگی، بخش مهمی از دیپلماسی عمومی محسوب می شود که به علت تأثیرات مثبت پایاتر و ماندگارتر در مقایسه با تأثیرات کوتاه مدت تبلیغات سیاسی روزمره، مورد اهتمام غالب دولت ها می باشد. دیپلماسی فرهنگی از طرف بازیگران گوناگون دولتی و غیردولتی پیگیری می شود که در نقطه ثقل این فعالیت ها، هنر قرار دارد. با این حال، حوزه دیپلماسی فرهنگی نیز همچون دیپلماسی گسترده بوده و شامل حوزه های مختلفی نظیر، سینما، ادبیات، موسیقی و ورزش می شود. درواقع، دیپلماسی ورزشی، یکی از اجزاء مهم دیپلماسی فرهنگی است. در این راستا، ورزش فوتبال به عنوان پرطرفدار ترین رشته ورزشی جایگاه ویژه ای دارد. محبوبیت فوتبال در جهان موجب شده است که دولت ها نیز بکوشند از پنجره فرصت موجود در سکوی استادیوم ها، به دنبال مقاصد و منافع ملی خود باشند. درواقع، دیپلماسی فوتبال می تواند به عنوان غالب ترین وجه دیپلماسی ورزشی در خدمت دیپلماسی عمومی کشورها قرار بگیرد. در این نوشتار، ضمن نگاهی گذرا به مفاهیم دیپلماسی عمومی، دیپلماسی ورزشی و دیپلماسی فوتبال که در یک امتداد معنایی قرار دارند، سعی شده است با تأکید بر تجربه تاریخی مثبت مبنی بر تبادلات فرهنگی ناشی از انتقال ملی پوشان ایرانی به باشگاه ترابوزان اسپور ترکیه، اهمیت بهره برداری فرهنگی و اقتصادی از میادین ورزشی بویژه ورزش مردم پسند فوتبال در چارچوب دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در قبال جمهوری ترکیه برجسته شود.
ادامه مطلب
ایمان صمدی نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد که روسیه و ترکیه با توجه به تضعیف اقتصادی ایران به علت تحریم ها، هدف قرار گرفتن پایگاه های ایرانی توسط اسرائیل و کاهش قدرت عمل نیروهای وابسته به ایران در عرصه میدانی، سعی در بی اعتنایی به ایران در موضوع سوریه دارند و موضوع سوریه را امری دوجانبه می انگارند.
ادامه مطلب
سعید رمضانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاست خارجی ترکیه چون غالب کشورها، دشمن و دوست ابدی وجود ندارد. آنکارا در سال های اخیر نشان داده در جای که درک می کند پیروز نیست با چرخش های آنی تغییر رویه می دهد. ترکیه نشان داده استاد فرصت شناسی بوده و قادر است تهدید را تبدیل به فرصت کند. ترکیه کشوری است که می تواند با مد نظر قرار دادن منافع خود در عین عضویت در ناتو، با مسکو به ماه عسل رفته و این خود نشان از بلوغ سیاست گذران این کشور دارد. امروز ترکیه برای خود در حوزه‌های تاریخی عثمانی حق تقدم قائل شده و سیاست نوعثمانگرایی را تعقیب می کند.
ادامه مطلب
هادی غلام نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موانعی وجود دارند که وزن برابر و حتی بیشتری از عنصر تحریم در قبال توسعه صادرات کشور داراست. این موانع شامل چه عناصر و مولفههایی میشوند و چگونه بر روند صادرات غیر نفتی کشور اثر می‌گذارند؟ سوال مهم تر اینکه چرا نتوانستیم به اهداف برنامه توسعه ششم، یعنی صادرات بیش از ۱۱۲ میلیارد دلاری محصولات غیر نفتی دست یابیم؟ و اینکه چرا همیشه باید برای اعداد و ارقام صادرات کشورهایی همچون ترکیه حسرت بخوریم؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: عمق فاجعه سیاستگذاری نابسامان اقتصادی و ناتوانی سیاستگذاران خارجی ایران در حوزه اقتصاد مسکن ترکیه زمانی نگران کننده‌تر می‌شود که آمار خریداران عراقی مسکن در ترکیه از ایران نیز کم‌تر بوده و رتبه بعد از ایران قرار دارند. یعنی عراق جنگ‌زده، با دولت مرکزی ضعیف و ... برای شهروندانش شرایط بهتری از ایران فراهم کرده است؟
ادامه مطلب
حسین رمادان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جدای از مسائل سیاسی، امنیتی و اقتصادی، برخی تحولات جغرافیایی و زیست محیطی نیز می‌تواند چشم‌انداز تحولات در مرزهای شمال غربی را نیازمند مداقه بیشتری کند. یکی از این موضوعات که نباید در دل مسئله قره‌باغ مورد فراموشی واقع شود، «رود ارس» شاهرگ حیاتی منطقه شمال غرب کشورمان است.
ادامه مطلب
الیاس واحدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینکه بگوییم: این یک بازی بین ترکیه و روسیه است. می خواهند پای ایران را به مناقشه قره باغ بکشند. آذربایجان در جنگ به طور واقعی پیروز نشده و مناقشه هنوز پابرجاست. آذربایجان متحد اسرائیل در برابر ایران است. حضور تروریست ها و سیاست های پان ترکیستی ترکیه در منطقه تهدید علیه ایران است و .... در واقع کلاهی است که ما آگاهانه سر خودمان می گذاریم. زیرا فرآیند تحولات اساسی در این منطقه آغاز شده و ارمنستان به مثابه عنصر ناراضی از شرایط کنونی نیز به دلایل نظامی و اقتصادی، چاره ای جز همراهی با بقیه بازیگران ندارد.
ادامه مطلب
پولینا واسیلنکو معتقد است: «در پی پایان جنگ قره باغ، ایران با تشدید نفوذ و حضور نظامی ترکیه در مرزش و رشد تمایلات پانترک ها و همچنین، رقابت بر سر گاز مواجه شده است. تمامی این عوامل می توانند بر روابط میان ایران و آذربایجان تاثیر گذار باشند. ایران تلاش می کند تا همکاری سودآور خود با باکو و ایروان را حفظ کند.»
ادامه مطلب
نشریه جروزالم پست نوشته است که باید افسانه مثلث ترکیه – ایران – روسیه از بین رود. اخیرا، جنگ میان آذربایجان و ارمنستان به پایان رسیده و هدف از این جنگ، ورود ترکیه و روسیه به عنوان نیروی مستقیم در جنوب قفقاز برای کاهش نفوذ امریکا و تقسیم این منطقه میان خود بود. براساس توافقنامه، میانجی گران روسی وارد قره باغ شدند. اگرچه، ترکیه همه را متقاعد کرد که این جنگ برای مقابله با ایران و روسیه لازم است، اما در حقیقت، آنکارا با تهران و مسکو همکاری کرد.
ادامه مطلب