ضرورت بازنگری حکیمانه در سیاست های منطقه ای ایران

ترکیه و پاکستان را دریابیم و نسبت به انگلیس و اسرائیل هوشیار باشیم

۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۲:۰۰ کد : ۲۰۰۵۸۳۹ آسیا و آفریقا نگاه ایرانی خاورمیانه
نویسنده خبر: سید وحید کریمی
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که کشورهای چین و روسیه درصدد ایجاد اشتراکات، برای بازی در صحنه بین الملل هستند و دولت امریکا بر همکاری با متحدین تاکید دارد و انگلیس بعد از خروج از اتحادیه اروپایی، در همکاری مشترک با فرانسه و آلمان در خاورمیانه اصرار دارد؛ چرا جمهوری اسلامی ایران نباید دنبال "مخرج مشترک" با دو کشور ترکیه و پاکستان باشد؟ 
ترکیه و پاکستان را دریابیم و نسبت به انگلیس و اسرائیل هوشیار باشیم

دیپلماسی ایرانی: تجربه نشان داده سیاست منطقه ای بدون توجه به ملاحظات همسایگان نمی تواند عملیاتی باشد و سیاست خروج بیگانگان از غرب آسیا نیز با خنثی سازی سیاست انگلیس مهیاست. 

در بین کشورهای همسایه جمهوری اسلامی ایران، ترکیه در غرب و پاکستان در شرق از قدرت رقابت با ایران برخوردارند. نادیده گرفتن ملاحظات این دو همسایه قدرتمند، با سیاست "همگرایی منطقه ای" جمهوری اسلامی ایران در تضاد است. 

در حالی که کشورهای چین و روسیه درصدد ایجاد اشتراکات، برای بازی در صحنه بین الملل هستند و دولت امریکا بر همکاری با متحدین تاکید دارد و انگلیس بعد از خروج از اتحادیه اروپایی، در همکاری مشترک با فرانسه و آلمان در خاورمیانه اصرار دارد؛ چرا جمهوری اسلامی ایران نباید دنبال "مخرج مشترک" با دو کشور ترکیه و پاکستان باشد؟ 

سیاست اتحاد با هند و یونان برای متوازن سازی سیاست پاکستان و ترکیه مربوط به گذشته است و شرایط جدید سیاست های جدیدی را می طلبد و در گام دوم انقلاب "حکمت و مصلحت و عزت"  ایجاب می کند تا در سیاست جمهوری اسلامی ایران بازنگری شود که منوط به فراهم آوردن فضای بحث و تبادل نظر علمی "نزدیک به اجماع" نخبگان و سیاسیون است. 

بدون در نظر گرفتن خصومت مزمن هند و پاکستان بر سر کشمیر نمی توان هند را برای بازی در افغانستان دعوت کرد و تشدید تنش پاکستان با ایران را انتظار نداشت. بدون در نظر گرفتن حقارت ترکیه در تمنای عضویت و تثبیت جایگاه اروپایی نمی توان از سیاست خاورمیانه ای ترکیه عدم تحکم و قلدری انتظار نداشت. 

با توجه به اغفال دولت های متعدد امریکا توسط قدرت های اروپایی نمی توان از امریکا اننظار سیاست خارجی معقول داشت. امریکا بیست سال پیش با طالبان جنگید و افغانستان را مجددا به طالبان بخشید. بیش از هر کشور دیگری، انگلیس از خروج امریکا از افغانستان ناراحت شد و فغان برآورد که امریکا دیگر ابرقدرت نیست. انگلیس تا وقتی امریکا در ریل سیاسی انگلیس در خاورمیانه حرکت کند، پشت نقاب امریکا پنهان می شود و در صورت عقب نشینی، شکست و اعتراف به اشتباه توسط امریکا، وارد میدان می شود. حضور وزیر امور خارجه انگلیس در حوزه همسایگان افغانستان موید نظریه فوق است. 

اغفال امریکا توسط انگلیس در عراق هنوز ادامه دارد. گزارش 4 ژوییه 2004 کنگره بر ارائه اطلاعات غلط دولت تونی بلر انگلیس به دولت جورج بوش پسر در امریکا برای تجاوز به عراق تاکید دارد. [1] 

به نظر می رسد در روابط منطقه ای با همسایگان و امریکا در بین الملل باید بازسازی به عمل آورد. حضور در واشنگتن نه به معنی روابط با امریکا بلکه پیشگیری از اغفال قدرت سخت امریکا توسط انگلیس و اسرائیل و تصحیح سیاست های غلط گذشته در پرداخت غرامت بازسازی کشورهای اسلامی غرب آسیا صورت پذیرد. احیا و فعال کردن سازمان همکاری اکو با کشورهای بنیانگذار یعنی ترکیه، ایران و پاکستان بهترین سکوی اجرای سامان دادن به منطقه ای اسلامی با مردم خسته از تجاوزگری و اشغال مداخله گران خارجی است. شجاعت در بازنگری سیاست خارجی می تواند سرنوشت منطقه را در گام دوم انقلاب در مسیر سعادت و رفاه در کنار صلح و امنیت قرار دهد.


[1] https://irp.fas.org/congress/2004_rpt/ssci_iraq.pdf, p 34, First Para.

سید وحید کریمی

سید وحید کریمی
نویسنده خبر

دیپلمات و دکترای روابط بین الملل که در حال حاضر در گروه اروپا/امریکای دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه فعالیت دارد. 

اطلاعات بیشتر

کلید واژه ها: ایران سیاست خارجی ایران دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران ایران و ترکیه ایران و پاکستان ایران و انگلیس ایران و امریکا ایران و اسرائیل انگلیس و امریکا ایران و انگلیس و امریکا ایران و اسرائیل و امریکا سید وحید کریمی

( ۲۵ )

نظر شما :

فدوی ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۲:۵۱
جالب بود .
خسرو ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۲:۵۶
یکصد سال پیش به غلط در ایران -- برای ملت سازی دشمنی با همسایگان و بخصوص ترکها و عربها را کلید زدند ، که اشتباه بود - حال در افکار عده قابل ملاحظه ای از ملت ایران این دشمنی زنده و موجود است و بدینجهت بیشتر سیاست گذاران حامل این طرز فکر هستند ابتدا باید با کار و تعامل فرهنگی با همسایگان ( تبادل استاد و دانشجو و ایجاد رشته های زبان و ادبیات ترکی و اردو و... ودیگر فعالیتهای فرهنگی ) از شدت دشمنی و تنفر کاسته و دوستی را جایگزین کرد بطور مثال اردوغان با سخنرانی در پارلمان پاکستان و اشاره به حقوق کشمیریها و دفاع صریح از آن ، موجب نزدیکی غیرقابل وصف پاکستانیها به ترکها شده است - چرا هیچ رییس جمهور ایران چنین کاری نمی کند ؟ چرا تا کنون ایران در محافل جهانی از جمهوری مسلمان قبرس شمالی حمایت نکرده است؟ باید ابتدا تصمیم بگیریم که ایران یک جامعه مسلمان شرقی است و به اورپایی ها به جهت دینی و فرهنگی و تاریخی نزدیکی ندارد با توجه به اینکه غربیها مایلند ایران را تافته جدا بافته از جامعه کشورهای اسلامی معرفی کنند و بدان جهت تاریخ قبل از اسلام را برجسته میکنند - تصمیم بگیریم که در کجای تمدن قرار داریم در 1500سال گذشته بعد از اسلام -- یا در هزارسال افسانه ای و غیر مستند قبل از آن
علي اصغر سلطانيه ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۴:۱۱
سلام عالی حرفه ای
فدوی ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۵:۰۵
جناب خسرو مشکل ایران امریکا است نه ترکیه یا اعراب . مشکل ایران با امریکا حل شود ، اطرافیان به دست بوسی خواهند آمد کاری که قبل انقلاب می کردند . در چهل سال گذشته کل موشهایی که برخی اعراب و ترکیه دوانده اند جمعش از اژدهای امریکا بزرگتر است . حالا جناب نویسنده به نیتی دیگر ، مطلبی گفته اند قرار نیست فرصتی برای جعل تاریخ توسط جنابعالی و همفکرانتان شود . خباثتهایی که عثمانی مرتکب شده بالاخص نسبت به سرحدات شمالغرب ایران فراموش شدنی نیست و جانشینانشان شیر بیشه ی خاورمیانه را در بند دیده اند که حالا حوس لات بازیهای زمان عثمانی به سرشان افتاده . مشکل ایران امریکاست حل که شد خود اردوغان کت شلوار جدیدش رو می پوشه برای عرض ارادت رهسپار همانجایی می شود که نامش ایران است .
ناشناس ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۵:۳۶
عده ای هستند که دچار توهم هستند مثلا تولید ناخالص داخلی ایران را با دلار 4200محاسبه می کنند و مبلغ 650 میلیارد دلار را در می آورند .و ادعای برابری اقتصاد ایران با ترکیه با تولید ناخالص داخلی 800 میلیارد دلار را دارند این در حالیست که اخیرا اقتصاد ایران را با دلار 25000تومن حساب کرده اند و تولید ناخالص داخلی ایران 190میلیارد دلار برآورد شده است یعنی کمتر از یک چهارم اقتصاد ترکیه و نصف امارات و این یعنی ریختن آب سرد بر فرق سر برخی متوهمین ایرانشهری
احمد محمود ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ | ۲۲:۰۷
خوب قبلا پیمان سنتو را داشتیم بی فایده بود هر کشوری راه خودش را رفت بهترین روش تغییر سیاستهای ایران است همکاری با تمام کشورها بی توجه به ایدیولوژی.
احمد ۱۸ شهریور ۱۴۰۰ | ۰۲:۱۶
ببینید چه کسانی مقاله را مورد تایید قرار داده اند: خسرو و فدوی!
رضا ۱۸ شهریور ۱۴۰۰ | ۰۲:۲۰
"ترکیه و پاکستان را دریابیم و نسبت به انگلیس و اسرائیل هوشیار باشیم" پاکستان را که انگلیس با شیطنت از هند جدا کرد. ترکیه هم که از متقدمین رابطه با اسراییل بین کشورهای مسلمان است. نویسنده این چند سطر از چه می گوید, الله اعلم!
به خسرو ۱۹ شهریور ۱۴۰۰ | ۲۲:۳۴
محض اطلاعت ۵۰۰ سال پیش صفویان دشمنی با عربها و ترکهای همسایه (عثمانی ) رو کلید زدن و اتفاقا ۱۰۰ سال پیش رضاشاه رابطه خوبی با ترکها داشت خودش ۳ زن ترک (از نوع داخلی ) گرفت ،رشته کوههای آرارات و تقدیم آتاتورک کرد ، دشمنی با عربها و عرب ستیزی تبلیغ صفویان بود برای شیعه کردن مردم ، دشمنی با ترکان همسایه (عثمانی ) هم تبلیغ صفویان بود که محض اطلاعت به جنگ با ترکان همسایه هم انجامید استاد تحریف تاریخ هستید و کینه تون از رضاشاه بخاطر اینه که چرا از قاجار قدرت و گرفت دیگه نمیگید خود قاجار با چه جنایاتی از زند و لرها حکومت و گرفت
مجید ۲۰ شهریور ۱۴۰۰ | ۰۵:۳۹
در پاسخ به"خسرو " ، شما از دیدگاهتان با گفته هایی همچون " به غلط در ایران -- برای ملت سازی..،چرا تا کنون ایران در محافل جهانی از جمهوری مسلمان قبرس شمالی حمایت نکرده است...، در 1500سال گذشته بعد از اسلام -- یا در هزارسال افسانه ای و غیر مستند قبل از آن..." بر می آید که از پانترکان باشید که با تاریخ و هویت ایرانی مشکل دارید و تنها دغدغه تان خدمت به منافع ترکیه است ، نخست اینکه هویت ایرانی بر خلاف ملت ترکیه بر آمد "ملت سازی" نیست و بر تاریخ و فرهنگ استوار است و دیگر اینکه تاریخ ایران پیش از اسلام مستند است و تاریخنگاران یونانی و رومی و عرب نامدار درباره اش به روشنی و با استناد نوشته اند و افزون بر آن چرا شما میخواهید تا ایران از اشغال قبرس توسط ترکیه حمایت کند ؟
خسرو ۲۰ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۳:۲۲
قبل از انقلاب ، شاه بی عرضه ایران با هر عوض شدن کابینه در امریکا به دست بوسی و اظهار سرسپردگی می رفت -- کشورهای بسیاری هستند که با امریکا روابط بسیار خوبی دارند(اردن ، پاکستان ، بنگلادش ، سودان ، مکزیک ، پرو ، کلمبیا ، فیلیپین ، مصر، و... ) ولی موفق نیستند با عثمانی قبلا ما جنگیدیم حالا باز لازم باشد از وطنمان دفاع می کنیم شما قدر عافیت ( با پاودویی امریکا ) بدانید -- تاکید می کنم اشتباها برای ملت سازی تنفر از اعراب و دشمنی با اسلام و دشمنی با ترکها (ملت ایران اعم از ترک و عرب )را جاری کردند که اشتباه بود و آثار آن امروز هم دیده میشود اگر دشمنی با روسیه را برای ملت سازی استفاده میکردند نتیجه بهتری میداد
مجید ۲۰ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۷:۳۰
ترکیه و پاکستان نه تنها برای ایران خطر استراتژیک بزرگی به شمار می آیند بلکه این کشورها از دید هویتی و ایدئولوژیکی با حوزه تمدنی ایران و ایرانی تباران در سراسر آسیای میانه و آسیای باختری دشمنی نهادی دارند همانگونه که در باره تاجیکستان و ارمنستان و دفاع ایشان در برابر یورش کشورهای ترکزبان گرداگرد شان گواه هستیم و نیز پاکستان از پشتون ها ی اسلامگرا که دشمن فارسی زبانان افغانستان اند پشتیبانی میکند ، ازین رو است که لابی پانترک و اسلامگرای جمهوری اسلامی همواره کوشیده اند تا با سرکوب و نابودی هویت ایرانی یکپارچه از یک سو و از سوی دیگر، کوشش برای جایگزینی اش با هویت های قومیتی و دینی " امت اسلامی " ایران را همچون ابزاری برای خدمت به آرمانهای اسلامی و ترک گرایی بکار گیرند ، هر دوی اسلامگرایان و پانترکان با هویت ایرانی / ایرانشهری " دشمنی و کینه ژرفی دارند که باید هشیار بود تا اینها سیاست خارجی امروزی ایران را در راه آرمانهای خودشان کارسازی نکنند افزون بر آن که ترکیه و حکومت باکو بشدت مشغول برانگیختن احساس جدایی خواهی و ایران ستیزی در میان شهروندان ایرانی هستند .
موحد ۲۱ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۸:۰۲
پیمان سنتو و پیمان اکو از بین رفته اند. ترکیه بازیگری هوشمند و فرصت طلب در منطقه است که به برکت تحریم های یک دهه اخیر ایران، فاصله زیادی با ایران پیدا کرده است. ترکیه خود را در سطح ایران نمی بینید که ایران بخواهد التماسش کند. لطفا واقعیتها را ببینید: ایران از مذاکرات استانبول کنار گذاشته شد و تأمین امنیت فرودگاه کابل به ترکیه واگذار شد. و بسیاری واقعیتهای دیگر.
وحید کریمی ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ | ۰۹:۲۰
بعضی از عزیزان هم روابط بهتر با آمریکا را حلال می دانند که ارامانگرایی است. فعلا وضعیت اینگونه است و باید راهکاری برای برون رفت از بن بست داد. اولویت بندی و گام گام اقدام کرد. اگر هدف اجرای همکاری منطقه ای است، دور زدن همسایه ها صحیح نیست.
پاسخ مدیر سایت ۲۲ شهریور ۱۴۰۰ | ۱۳:۳۹

وحید کریمی:

ممنون از عزیزانی که پیگیری کردند. باید نگاه جدید به آینده داشت و تاریخ گذشته را به آینده ای جدید تبدیل کرد. هنر مردان سیاسی همین است. مگر آلمان و فرانسه سه بار جنگ نکردند که الان موتور موفق اتحادیه اروپایی هستند؟ گذشته را فراموش کنید و اگر بد بود؛ سعی در دگرگونی کنیم والا در چرخه معیوب تاریخ گرفتار خواهیم ماند. اگر هم تصفیه حسابی است در گام اول؛ کشورهای خارج از منطقه را دور کنیم والا همه کشورهای منطقه از افغانستان تا سوریه را شخم زده و می زنند.
بعضی هم روابط با آمریکا را حلال مشکلات می دانند که آرمانگرایی است. فعلا وضعیت اینگونه است و باید راهکاری برای برون رفت از بن بست داد. اولویت بندی و گام گام اقدام کنیم. همکاری منطقه ای یعنی؛ «اول همسایه» ها و دور زدن همسایگان، صحیح نیست.