مارک سیکا در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: منافع بازیگران خارجی کلیدی در مناقشه سوریه، به ویژه ترکیه را نمی توان نادیده گرفت که احتمالاً بر این تحولات نیز تأثیر گذاشته است. ترکیه بازیگر کلیدی این میدان بود.
ادامه مطلب
ترکیه می‌تواند با دعوت از همسایگان سوریه و کشورهای خلیج فارس برای ایفای نقش کانونی در گذار سیاسی، نگرانی‌های کشورهای عربی درباره سلطه اسلامگرایان را کاهش دهد.
ادامه مطلب
کیومرث اشتریان در یادداشتی می نویسد: به طریقی متناقض‌نما سلطه ترکیه بر معارضان سوری هم‌زمان از دشواری کار با آنان می‌کاهد و می‌افزاید. اینان با تجربه‌ای که در مناطق تحت اشغال خود در شمال سوریه و تحت حمایت نیروهای امنیتی ترکیه اندوخته‌اند، با نهادسازی سیاسی-اقتصادی آشنا شده و مزه ثروت ناشی از قدرت چریکی را چشیده‌اند. آنان ضرورت تبدیل شورش به نهاد را دریافته‌اند هرچند هنوز کاملا آن را نیاموخته‌اند. اینک دیگر دریافته‌اند که چگونه مناسبات بین‌المللی را برای کسب ثروت و منزلت به کار گیرند و رفتاری جهان‌پسندانه در پیش گیرند تا قدرتمندان اصلی در جامعه بین‌المللی به دولت‌داری آنان رضایت دهند. به کمک ترکیه، قواعد بازی منطقه‌ای در کسب رضایت آمریکا و اسرائیل را دریافته‌اند. پرسش این است که نقشه جدید میدان قدرت چیست و چه ظرفیت‌هایی برای «کار دیپلماتیک» دارد؟ دیپلماسی صرفا مسافرت به کشورهای «دوست و برادر و هم‌پیمان» نیست. دیپلماسی ظرفیت کار با معارضان و دشمنان و مخالفان نیز هست.
ادامه مطلب
هیچ تضمینی وجود ندارد که ترکیه بتواند هیئت تحریر الشام را کنترل کند یا به سادگی به این گروه دستور دهد حمله‌ای را که حتی خود این گروه هم انتظار موفقیت آن را نداشت، متوقف کند.
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بحران‌های آبی در خاورمیانه، به‌ویژه بین ایران و همسایگانش، در سال‌های آینده به‌شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیمی و مدیریت نادرست منابع آبی قرار خواهند گرفت. ایران باید با اتخاذ رویکردی جامع و هماهنگ، به‌ویژه در حوزه دیپلماسی آبی، از بروز بحران‌های جدید جلوگیری کرده و به سمت ایجاد همکاری‌های پایدارتر حرکت کند.
ادامه مطلب
علی اکبر دارینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روشن است که میان آمریکا، اسرائیل و ترکیه برای اشغال «حلب» و «حما» هماهنگی وجود داشته است. هدف اصلی آنها قطع ارتباط زمینی ایران با لبنان و سرانجام سرنگونی دولت «بشار اسد» است. اسرائیل با حمله به مواضع نیروهای دولت سوریه و متحدان ایران راه را برای پیشروی تروریست‌ها هموار می‌کند و تروریست‌ها با ضربه زدن به دولت اسد و «محور مقاومت» دشمنان اسرائیل را تضعیف می‌کنند. تقسیم کار میان آنها وجود دارد. ترکیه آشکارا با اسرائیل و آمریکا همدست است. ترکیه به همراه اسرائیل و آمریکا سه پایه «محور شرارت» در منطقه هستند.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در آنکارا به بهانه «کمبود وقت» حاضر به دیدار با سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان نشد و دیدار او از ترکیه صرفا به دیدار با هاکان فیدان، همتای ترکیه‌ای‌اش محدود شد. حتی در اجلاس وزرای امور خارجه کشورهای عضو اکو نیز، ترکیه در سطح معاون وزیر امور خارجه حاضر شد و وزیر امور خارجه این کشور به مشهد نرفت!
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می نویسد: از ایران که مبتکر این سازمان است انتظار می رود بیش از پیش برای توسعه و انسجام اکو فعالیت داشته باشد. اما به دلیل مشغولیت ایران به اختلافات و مسائل داخلی که در بسیاری از مواقع از اندازه گذشته و بر سیاست های کلان کشور تاثیر گذاشته و غفلت از مناسبات بین المللی را موجب شده و همچنین نبود یک استراتژی روشن و پایدار برای تعاملات بین المللی ایران، سبب شده است تا به سازمان هایی نظیر اکو توجه کافی یا اصلا توجه نشود. همچنین تداوم خصومت ایران و غرب در حالی که اکثر کشورهای عضو اکو روابط خوب یا نزدیکی با غرب و ایالات متحده امریکا دارند یکی از مهمترین دلایلی ضعیف شدن اکو محسوب می شود. ایران کشور بزرگ و تاثیرگذاری در غرب آسیا و آسیای مرکزی است. ایران کشوری است که نفوذ تمدنی هم در آسیای میانه و هم در قفقاز دارد. از این رو طبیعتا داشتن روابطی چالش‌زا با کشورهای غربی و ایالات متحده بر خلاف سیاست دیگر کشورهای عضو اکو، بر عملکرد این سازمان تاثیر مستقیم می‌گذارد.
ادامه مطلب
فائزه رجبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سازمان اکو با توجه به ظرفیت‌های قابل توجه، می‌تواند همچون یک سینرژی برای تقویت و توسعه اقتصادی ایران عمل کند.
ادامه مطلب
بقایی درباره نقش ترکیه در تحولات سوریه گفت: «ترکیه یک کشور تاثیرگذار و هم تاثیرپذیر در تحولات سوریه است. همه ما در منطقه مدتهاست به این جمع بندی رسیده ایم که هر گونه ناامنی فقط به سوریه محدود نمی ماند. در چارچوب فرایند آستانه، هم ایران هم ترکیه و هم روسیه طی سال های اخیر تلاش های زیادی داشته‌اند. مقامات ترکیه در اظهارات رسمی خود تاکید کرده اند که تحولات سوریه ارتباطی به ترکیه ندارد و فکر می کنم دوستان ما در ترکیه به اندازه ما نسبت به تحولات سوریه نگران هستند. همه ما به این موضوع واقفیم که تروریسم در یک جا متمرکز نمی ماند و تمایل به انتشار دارد. این نگرانی مشترک سبب می شود تا کشورهای ذی نفع در سوریه از جمله خود سوریه در این زمینه همکاری کنند.»
ادامه مطلب
علی‌اصغر بصیری‌جم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: بی گمان می‌توان اردوغان را ماکیاول دوران معاصر در سیاست خارجی قلمداد کرد چرا که با بررسی رفتارها و الگوهای سیاست خارجی وی در یک دهه گذشته به خوبی عیان است که در راه تامین منافع کشورش بدون هیچ گونه تعارف و ملاحظه ای در همان لحظه که با کشوری روابط حسنه دارد می تواند وارد خصومت هم شود و یا برعکس، که البته دیدگاه رئالیسی در سیاست خارجی به همین معناست و سیاست خارجی دولت اردوغان را می‌توان یک کارگاه آموزشی دانست!
ادامه مطلب
حامیان اردوغان به یک طرح بزرگ که ترکیه را تهدید می‌کند متقاعد شده‌اند. اما برخی دیگر از جمله منتقدانش می‌گویند که او از آن برای توجیه موضع ضد اسرائیلی خود و منحرف‌کردن توجه ترک‌ها از مشکلات اقتصادی و هزینه‌های بالای زندگی استفاده می‌کند.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگر محیط ژئوپلیتیک منطقه را تا چند صد سال پیش بررسی کنیم، به صراحت می‌شود ادعا کرد که تنها دو کشور ایران و ترکیه را می‌توان کشورهای واقعی در بستر آنارشیک منطقه غرب آسیا قلمداد کرد. این دو کشور واقعی اما دارای رگه‌های از اختلاف، ستیز منافع و سیاست‌ها هستند که به‌ویژه با پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران و برآمدن الگوی حکمرانی ایرانی در جهان اسلام، شدت گرفت.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه ازجمله مناطقی است که در نهایت باید مورد تهاجم دولت صهیون قرار گیرد. همان‌گونه که در نقشه‌های منتشر شده از اسرائیل بزرگ، بخش کوچکی از جنوب ترکیه نیز خاک اسرائیل محسوب می‌شود. اسرائیل در فرآیند رستاخیز و خیزش نهایی خود در الگوی دولت بزرگ صهیون، بعد از تصرف سوریه و لبنان در شمال به مرزهای ترکیه خواهد رسید و بخشی از خاک ترکیه به‌خصوص استان حاتای را نیز اشغال خواهد کرد. این سناریوی بازسازی دولت بزرگ صهیون، با واقعیت کنونی تهاجم سراسری و جنگ‌افروزی اسرائیل در منطقه سازگار است.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: زاهد سوباجی، مدیرکل تلویزیون دولتی تی آر تی ترکیه، با گستاخی گفت: "ما تا پایان سال جاری شبکه تی آر تی فارسی را افتتاح خواهیم کرد. ما باید ایران را ناراحت و اذیت کنیم، باید ایران را آشفته کنیم!" نکته حیرت‌آور این است که کسی در جمع مخاطبان این فرد از او انتقاد نمی‌کند که چرا باید ترکیه تلاش کند ایران را به هم بریزد و منظور از چنین اظهاراتی در این برهه حساس زمانی که جهان اسلام باید بر جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین و لبنان تمرکز کند، چیست؟ آیا یک کارمند دولتی در ترکیه می‌تواند بدون هماهنگی و اجازه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، چنین لحن بی پروا و تهدیدآمیزی را علیه کشور همسایه خود به کار ببرد؟
ادامه مطلب
ابراهیم رحیم‌پور در گفت وگویی می‌گوید: در مورد سرمایه‌گذاری ایران در بنادر جنوبی روسیه، ایران از توانایی ناوبری در ولگا و مزایای اقتصادی تجارت ترانزیتی از طریق دریای کاسپین راضی است. بازده سرمایه‌گذاری ما رضایت‌بخش است. ما همچنین مشتاقانه منتظر توسعه کریدور بین‌المللی شمال – جنوب از چابهار به اروپا هستیم. جنگ اوکراین توسعهٔ کامل این پروژه را مختل کرد، اما ما پیشرفت مداومی داریم. ما نگرانی‌هایی درباره تبخیر داریم، اما فکر می‌کنم این یک مسئله جهانی است. ما به اندازه هر یک از کشورهای ساحلی و بقیه جهان، و شاید حتی بیشتر، به محیط زیست اهمیت می‌دهیم. این کریدور به ما اجازه داده است تا برخی از فشارهای ناشی از تحریم‌های بین‌المللی را کاهش دهیم. متأسفانه، ایران نتوانسته است از موقعیت ترانزیتی خود برای به حداکثر رساندن ترافیک تجاری در منطقه به طور کامل بهره‌برداری کند. من معتقد نیستم که مقیاس بحران زیست‌محیطی به اندازه‌ای که پرسش شما اشاره می‌کند، جدی باشد. اگرچه اطلاعات علمی کاملی از وضعیت میدانی ندارم، اما مطمئن نیستم که بحرانی قریب‌الوقوع در پیش باشد.
ادامه مطلب
ترکیه به‌طور سنتی در شمال عراق نفوذ گسترده‌ای داشته، جایی که با ایران رقابت می‌کند. هر یک از این کشورها از احزاب مختلف سیاسی کرد حمایت می‌کنند. ترکیه از حزب دموکرات کردستان (KDP) حمایت می‌کند، در حالی که ایران از اتحادیه میهنی کردستان (PUK) پشتیبانی می‌کند. از نظر جغرافیایی،KDP مناطق نزدیک به مرز ترکیه را کنترل می‌کند، در حالی که PUK مناطق نزدیک به ایران را تحت کنترل دارد.
ادامه مطلب
افشار سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بارها در طول این سال‌ها به سهم خویش تاکید کرده‌ام هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند. دست روسیه بارها رو شده اما روسوفیل‌ها در ایران زیر سبیلی رد کرده‌اند. دست ارمنستان هم تا حدودی رو شده اما ارمنی‌فیل‌های وطنی نپذیرفته‌اند! منافع و امنیت ملی کشورها بر اساس منافع متقابل مبتنی بر موقعیت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک قابل احصاست.
ادامه مطلب
قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سه سال اخیر این ذهنیت در ایران شکل گرفت که آذربایجان و ترکیه تبانی کرده اند تا "دالان تورانی – ناتویی – صهیونیستی" در آن سوی مرز ایران را ایجاد کنند و به این وسیله تغییرات ژئوپلیتیک جدیدی را در منطقه رقم بزنند. اما احتمالاً به این فرضیه مهم توجه نشد که چه بسا گرداننده بازی ژئوپلیتیک در آن سوی مرز، روسیه باشد و روس ها قصد دارند فصل نهایی استراتژی جدید خود در قفقاز جنوبی را عملیاتی کنند. در واقع از ابتداء مشخص بود که بازیگران دیگر به دلیل محدودیت های جدی ژئوپلیتیکی قادر نیستند قاعده بازی را به نفع خود تغییر دهند. این بدان معناست که ایجاد کریدوری در جنوب ارمنستان با طراحی روسیه در حال پیگیری است نه ناتو، غرب و یا صهیونیست ها.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محور زنگزور که مسیر ترانزیت زمینی از چین به ترکیه و اروپا را می‌تواند جایگزین مسیر طبیعی طرح جاده ابریشم برای ارتباط شرق و غرب کند به ضرر منافع تجاری اقتصادی ایران خواهد بود که در این مسیر منافع زیادی خواهد داشت و از این گذشته، ایجاد کوریدور زنگزور ضمن تغییر ژئوپولیتیک در شمال ایران و قطع مرز ایران و ارمنستان و عدم دسترسی ایران به اروپا از مسیر ارمنستان، ضمن اینکه تنها راه زمینی ایران به اروپا را محدود به ترکیه خواهد کرد، با رفع نیاز باکو و ترکیه برای ارتباط زمینی به ایران، توازن منافع در منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد که می‌تواند آثار و تبعات منفی امنیتی سیاسی داشته باشد.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازگشایی خطوط مواصلاتی منطقه‌ای موضوعی است که هم ایران و هم ارمنستان با ارائه کریدور ارس و تقاطع صلح بر آن تاکید دارند و معتقدند این بازگشایی ها، باید با رعایت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و بدون تغییر مرزهای بین المللی صورت بگیرد. از این منظر لاوروف در اظهارات خود آگاهانه از کاربرد واژه کریدور خودداری کرده است کما اینکه مقامات روسیه از جمله معاون نخست وزیر روسیه و مسئول در مذاکرات سه جانبه روسیه ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان، پیش از این بر مخالفت با هر نوع کریدور تاکید کرده اند.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بین کشورهای همسایه؛ ترکیه قدرتمند، در سیاست خارجی مستقل تر، به ما قرابت بیشتر و پیشرفته است. هرچند ترکیه عضو ناتو است و محدودیت هایی دارد ولی نقطه مثبت است و از حق وتو در تصمیمات ناتو برخوردار است. شاید مثال اتحاد سیاسی آلمان و فرانسه مناسب حال منطقه ما در غرب آسیا باشد. تا وقتی که آلمان و فرانسه منفصل در سیاست های اروپایی بودند تنش در اروپا در پی دو جنگ محتمل به نظر می رسید. هیچ کدام از دو کشور به تنهایی قادر بر مدیریت بر اروپا نبودند. در غرب آسیا نیز به تجربه ثابت شد که به تنهایی نمی توان بر معضلات جاری در غرب آسیا فائق آمد.
ادامه مطلب
یوسف رضاییان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترور اسماعیل هنیه آن هم در نخستین روز آغاز به کار دولت اصلاح طلب آقای پزشکیان می‌تواند بحران شدیدی در روابط ایران با جهان غرب از جمله اروپا ایجاد کند. در نتیجه تاثیر بسیار بدی بر روابط خارجی و برنامه‌های اقتصادی دولت چهاردهم خواهد داشت. از سوی دیگر صرف نظر از دولت نتانیاهو که با بحران آفرینی، تلاش می‌کند عمر دولت خود را به تاخیر اندازد، مخالفان دولت پزشکیان در داخل که چشم به شکست برنامه‌های دولت چهاردهم دارند نیز خواسته یا ناخواسته از این رویداد بهره می‌برند. همچنین جمهوری‌خواهان در آمریکا می‌توانند از این بحران به نفع خود در انتخابات ریاست جمهوری امسال بهره‌برداری کنند. دولت روسیه و جمهوری آذربایجان نیز با پیگیری سیاست هماهنگی در دریای خزر در پی بهره‌برداری از این رویداد هستند.
ادامه مطلب
محمد گل افروز در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه و کشورهای هم سوی سیاست اردوغانی آن ازجمله آذربایجان علی اف که به یک ایران ضعیف شده فکر می کنند و ته استراتژی منطقه ای آنها علیه ایران است (یعنی از آشوب، عدم یکپارچگی و تجزیه ایران بدشان نمی آید)، در صورت چنین جنگی به هدف عمده خود یعنی بدون مقاومت ایران، به توسعه راحت تر کریدور تورانی خود می پردازند (البته دور از ذهن نیست که کشور آذربایجان کنونی هم در چنین شرایطی به فکر کشور جعلی آذربایجان بزرگ برود)؛ از این رو، ترکیه و هم پیمانانش نسبت به این جنگ احتمالی، بی تفاوت و یا همراه با اسراییل و ناتو خواهند شد.
ادامه مطلب
وزیر امور خارجه آذربایجان در جمع خبرنگاران با اشاره به انتخاب رئیس جمهوری جدید ایران تصریح کرد ما انتظار داریم که پس از روی کار آمدن رئیس جمهوری جدید در ایران، روابط دو طرف توسعه یابد. وی با اشاره به تبریک الهام علیف به رئیس جمهوری منتخب ایران افزود: ایران همسایه بزرگ ماست. مردم ما با یکدیگر روابط تاریخی دارند و ما برنامه چشم انداز آینده مشترکی داریم و معتقدیم که روابط توسعه بیشتری خواهد یافت.
ادامه مطلب
رامین فرهودی زرنق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی توانسته است مرزهای شرقی و غربی خود را با کمک محور مقاومت سامان بخشد و در منطقه خاکستری با عملکردی مناسب در برابر سیاست های آمریکایی، بازی خوبی به نمایش بگذارد. اکنون منطقه خاکستری قفقاز جنوبی در حال شکل گیری است و یک نقش آفرین با تجربه و دارای نفوذ فرهنگی و تاریخی برای مدیریت میدان لازم است. روس ها دیگر توان بازی در این میدان را ندارند یا حداقل به این زودی ها نخواهند داشت. پس جمهوری اسلامی ایران باید برای حضور در آن و کنترل ناتو وارد عمل شود.
ادامه مطلب
علی سعادت آذر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاست خارجی ایران در قبال ترکیه به شدت امنیتی شده؛ فاقد مکانیسم های شتابدهنده اقتصادی، قاچاق زده و گلوگاه فرار سرمایه های ملی است. صحبت از دامنه این ناکارامدی ها در قبال ترکیه بسیار است که نیازمند نگارشی طولانی است؛ چه تلاش می شود تیتر وار به آنها بپردازم. حجم تجارت و موازنه تجاری ایران و ترکیه در دو دهه گذشته از ۲۲ ملیارد دلار به زیر ۴ ملیارد دلار رسیده است. البته همین ۴ ملیارد دلار هم گزافه گویی و آمار سازی است و بیشترین سهم این اعداد و ارقام مربوط به اقتصاد قاچاق است. ضمن آنکه اقتصاد قاچاق به ورشکستگی اقتصادی بسیاری از واحدهای تولیدی و ظهور نوکیسه های اقتصادی در حاشیه مرز منجر شده است.
ادامه مطلب
رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شکست جبهه موسوم به جبهه انقلاب، حتی در خارج از کشور به ویژه در کشورهای همسایه نیز دور از انتظار بود. برای همین بود که آنان پس از پیروزی جناب پزشکیان برای ارسال تبریک از هم سبقت می گرفتند. شایان ذکر است آنچه در واکنش این کشورها بیشتر نمود داشت، علاقه بی صبرانه شان در آغازی تازه در روابط، با رویکردی تازه بود. شاید آنان بیشتر از نهادهای سیاسی داخلی از طولانی شدن مدت تشریفات تحلیف و تنفیذ و شکل گیری کابینه در فضای تامل قرار گرفتند.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات انتخابات چهاردهم نشان داد که «ایران قوی» نیازمند طرحی نو برای مقابله با تکاپوی پان‌ترکیسم و جریان‌های فتنه‌انگیز قومی حامی ایرانستان به‌جای ایران، و صیانت از عزت، اقتدار، منافع ملی کشور در برابر زیاده‌خواهی‌ها و فتنه‌های پیاده‌نظام ناتو در منطقه است؛ و البته این افتخاری برای تاریخ ایران خواهد بود که این طرح نو در دوره ریاست‌جمهوری فرزندی از آذربایجانِ ایران روی خواهد داد؛ کسی که سال‌های طولانی نمایندگی مردم شریف و تاریخ‌ساز تبریز را در مجلس شورای اسلامی ایران به عهده داشته است.
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دهه اخیر ترکیه با قدرت، پیگیر افزایش نفوذ در منطقه غرب آسیا بوده است؛ سیاستی که می توان مهمترین اهداف و دلایل آن را «عامل انرژی»، «لزوم ایجاد تحرک اقتصادی در ترکیه» و «تبدیل شدن به بازیگر کنشمند غرب آسیا» عنوان کرد.
ادامه مطلب