چرا اردوغان شمشیر را برای ایران از رو بست؟

دیپلماسی ایرانی: پس از اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه با هدف مصادره نوروز و تاکید بر تعلق تبریز به جغرافیای معنوی ترکیه، در روزهای اخیر اظهارنظرهای تند وی و سپس همفکران و همراهان او در دولت و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی این کشور را شاهد هستیم.

اردوغان اخیراً در مرکز جوانان حزب عدالت و توسعه گفت: «ما ملتی فقط با ۱۰۰-۲۰۰ سال سابقه در صحنه جهانی نیستیم. از غرب، صلیبیون آمدند؛ از شرق، مغول‌ها آمدند. سوزاندند، ویران کردند، نه سنگی روی سنگ گذاشتند و نه سری روی گردن‌ها. اما ما دست نکشیدیم. فراموش نکنید، تیمور با فیل‌ها و ارتشش آمد، تمام آناتولی را اشغال کرد، ما نه تسلیم شدیم و نه فرو ریختیم. شاه اسماعیل از داخل و خارج، وطن ما را لرزاند و تکان داد، اما ما تسلیم نشدیم. دولت جهانی عثمانی از مقابل وین، بالکان، یمن، آفریقا، خاورمیانه عقب‌نشینی کرد و تا آنکارا خاک‌هایمان را از دست دادیم. اما نگفتیم "تمام شدیم، نابود شدیم". امیدمان را از دست ندادیم.»

اردوغان همچنین جنگ چالدران را مشابه جنگ ملازگرد دانست و گفت: «فتح ملازگرد، چالدران، استانبول و قدس، پیروزی مشترک ترک‌های آناتولی، کردها و اعراب است و نباید این‌ها را از هم جدا کرد! ما سیاست جداسازی و قطبی‌سازی را دنبال نمی‌کنیم. دشمنان هر کاری کردند تا ما را علیه هم قرار دهند. آنها به خوبی می‌دانند که اگر ترک‌ها، کردها و عرب‌ها با هم همکاری کنند، بسیار قوی‌تر خواهند شد.»

در مورد این اظهارات که علاوه بر توهین به مردم ایران، توهین به مردم آذری جمهوری آذربایجان نیز تلقی می‌شود، چند نکته به ذهن می‌رسد:

۱. دیگر تردیدی وجود ندارد که حاکمان ترکیه امروزی از ایرانیان و به خصوص آذری‌ها چه در ایران و چه در جمهوری آذربایجان نفرت تاریخی دارند، با این دو کشور هیچ پیوند هویتی، نژادی، تاریخی و دینی ندارند و برای همین جان و مال و ناموس ساکنان نقاط آذری نشین و به خصوص مردم تبریز را در جنگ چالدران هدف گرفتند!

 ۲. پانترکها در مورد یکی بودن هویت ترک ها و آذری ها دروغ می‌گویند. چون اردوغان به صراحت از کشتار مردم تبریز در جنگ چالدران دفاع می‌کند.

۳. اردوغان نبرد ملازگرد میان ترکان سلجوقی و روم را با نبرد چالدران یکی دانسته است. این یعنی او ایرانیان و مردم جمهوری آذربایجان را مثل رومی ها، رافضی و خارج از دین می‌داند که خونشان مباح است. از همین تفکر اردوغان بود که داعش خلق شد و لذا ما حق داریم ترکیه و رهبر آن اردوغان را پدرخوانده تروریست‌های منطقه غرب آسیا بدانیم.

۴.اردوغان به نسل‌کشی آذری‌ها در جنگ چالدران افتخار و آن را چراغ راه آینده ترکیه می‌داند. لذا باید محکومیت این نسل‌کشی و صیانت از هویت آذری در برابر پانترکیسم و ترک زدایی جدی تر گرفته شود. همان‌طور که نسل‌کشی ارامنه، کُردها، عرب‌ها، علویها، شیعیان و لازها از بالکان تا قفقاز توسط ترکیه محکوم شده است و عموم جهانیان از این جنایات مطلع هستند. گفتمان سازی در مورد این نسل‌کشی در مراجع بین المللی و تولید محصولات رسانه ای و فرهنگی در این زمینه به همت دستگاه‌های مسئول ضروری است.

نباید تصور کرد این اظهارات اردوغان تصادفی یا سهوی است. زیرا این گفتار زننده به رویه‌ای در دولت وی مبدل شده است.

نعمان کورتولموش، رئیس مجلس ملی ترکیه نیز اخیرا درباره شاه اسماعیل صفوی، اظهارات تندی بیان داشته است. رئیس پارلمان ترکیه در سخنرانی خود در زمینه روابط عثمانی و صفوی چنین گفت: «اتحاد میان یاووز سلطان سلیم و ادریس بدلیسی علیه شاه اسماعیلی که سرزمین آناتولی را از ظلم و ستم به ناله درآورده بود، زمینه‌ساز زندگی مشترک جوامع مسلمان در این سرزمین شد.»

این اظهارات کورتولموش با واکنش‌های متفاوتی از سوی مورخان و فعالان اجتماعی روبه‌رو شده و در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها بازتابی پرمناقشه داشته است.

این رویکرد رهبران حزب عدالت و توسعه (آک‌پارتی) با اعتراضاتی در جمهوری آذربایجان همراه شده است. زیرا اردوغان عملا آذری‌ها را دشمن و از رافضی‌ها دانسته است.

پس از وی، عبدالله آغار، کارشناس امنیتی نزدیک به محافل اطلاعاتی ترکیه، نیروهای مقاومت شیعه در عراق – حشد الشعبی – را در کنار گروه‌های تروریستی مانند داعش و فتو (مخالفان اردوغان به رهبری فتح الله گولن) قرار داد؛ آن‌هم در شرایطی که هنوز داغ شهادت فرماندهان این نیروها در جنگ با تروریسم خشک نشده است.

آغار، که سال‌هاست به عنوان دنباله‌رو اندیشه‌های ناتو در غرب آسیا فعالیت می‌کند، در اظهار نظری عجیب، فتنه‌گری مذهبی را خطر اول برای جهان ترک معرفی کرده اما هم‌زمان حشد الشعبی – نماد ایستادگی ملت عراق برابر داعش – را ابزار همین فتنه‌گری دانسته است!

به نظر می رسد این حملات هماهنگ‌شده پروژه‌ای جدید برای تسویه تاریخی با تشیع در منطقه به رهبری ترکیه است. آیا کسی که داعش را با حشد الشعبی یکی می‌داند، شریک جنایت‌های تکفیری‌ها در موصل، فلوجه و حلب نیست؟

در حالی‌که جمهوری اسلامی ایران و ملت‌های منطقه با خون هزاران شهید در برابر وحشی‌ترین تروریست‌های تاریخ ایستاده‌اند، جریان انحرافی پان‌ترکیسم – با هدایت ناتو و بازیگری ترکیه – در حال تطهیر داعش و تخریب محور مقاومت است.

این سکوت در برابر چنین توهین آشکاری، یعنی خیانت به خون شهید ابومهدی المهندس، سردار سلیمانی و هزاران مدافع حرم.

آیا زمان افشای نقش سرویس اطلاعاتی ترکیه در پروژه نفوذ در میان ترک‌های شیعه‌مذهب نرسیده است؟

به نظر می رسد تشدید تحرکات ضد ایرانی اردوغان را باید به چند عامل نسبت داد:

۱. ناکام ماندن پروژه پان ترکیسم ترکیه در ایران و تلاش شکست خورده اردوغان برای فریب آذری‌های ایران و همراه کردن آنها با سیاست های ضدشیعی و ضدایرانی خود. آنچه پس از قهرمانی تیم تراکتورسازی در تبریز و ارومیه و غیره رخ داد، اظهارات صریح برخی مقامات محلی در استان‌های آذری‌نشین در دفاع از زبان فارسی و هویت محلی و برخورد جدی‌تر و قاطع با مفسدان اقتصادی و حامیان پان ترکیسم در شمال غرب کشور اردوغان را به این نتیجه رسانده که نمی تواند امیدی به جلب همراهی هیچ کس در شمال غرب ایران برای فتنه انگیزی پان ترکیستی و تجزیه طلبانه داشته باشد و لذا وی با توهین صریح به آذری‌ها شمشیر را برای ایرانیان از رو بسته و ثابت کرده هدف وی نفوذ فرهنگی برای استثمار اقتصادی است.

۲. شکست ترکیه در سوریه و قفقاز پس از صرف هزینه های مادی و معنوی فراوان برای اردوغان بسیار گران تمام شده و او از این وضعیت بسیار خشمگین است. اردوغان با توجه به ایستادگی ایران نتوانسته کریدور جعلی زنگزور را ایجاد کند و در سوریه هم علی‌رغم خوش خدمتی به اسرائیل و غرب توفیقی در تسلط بر این کشور به دست نیاورده و سوریه به گفته مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا با خطر تجزیه مواجه است و بازیگران متعدد با منافع مختلف و متضاد به جان هم افتاده اند. حتی سران کشورهای ترک با ادعاهای ترکیه در مورد قبرس همراهی نکردند و او را رسوا کردند. اردوغان که ایران را عامل این شکست ها می‌داند، می‌خواهد از کشورمان انتقام تاریخی بگیرد.

۳. نگرانی اردوغان از تحرکات کردها در غرب آسیا علی‌رغم همه تلاش‌ها برای آرام کردن آنها جدی است. وی امیدوار است با این اظهارات کردها و حتی برخی اعراب را علیه ایران منسجم و همراه کند. نگرانی ترکیه از عدم همراهی اسرائیل و ضرورت خوش رقصی اردوغان برای نتانیاهو علیه ایران برای کند کردن روند تهاجمی اسرائیل علیه ترکیه در سوریه و تصور خام اردوغان در مورد حمایت ناتو و آمریکا از وی در صورت حمله به ایران را هم باید مورد توجه قرار داد. ترکیه قصد دارد کشورمان را در جریان مذاکرات هسته ای تحت فشار بیشتری قرار دهد تا دل ترامپ را تا حد امکان به دست آورد.

مجموعه این عوامل باعث شده است تا رئیس جمهور ترکیه تعارف در مورد ایران را کنار بگذارد و با لحنی تند و زننده در مورد ایران صحبت کند و اهداف شوم توسعه‌طلبانه و ضدایرانی خود را فریاد بزند.

در این شرایط نه تسامح با اوباش پانترک مزدور ترکیه و اسرائیل و انگلیس در ایران صحیح است و نه تداوم سیاست منفعل و مبتنی بر تعارف و تسامح کشورمان با گستاخی‌های بی‌پایان اردوغان. ایران باید ابزار تهاجمی خود علیه اردوغان متوهم را با قدرت هر چه تمام‌تر به کار گیرد تا او دریابد اگر به خانه همسایه سنگ پرت کند، حتما تمام شیشه‌های خانه خودش خورد خواهد شد!

در پایان مجددا تاکید می شود:

۱. موضوع نسل‌کشی آذری‌ها توسط عثمانی‌ها باید رسماً مطرح شود.

۲. درخواست غرامت از دولت ترکیه به‌عنوان جانشین امپراتوری عثمانی حتما مطالبه شود، زیرا این کشور در قبال اقدامات تاریخی عثمانی و از جمله کشتار مردم تبریز در جریان جنگ چالدران مسئولیت حقوقی بین‌المللی دارد.

۳. اردوغان از پیگیری راهبردهای تهاجمی و توسعه‌طلبانه علیه کشورهای همسایه بازداشته شود و در این مورد به وی هشدار داده شود.

۴. در این شرایط ایرانیان باید از سفرهای تفریحی به ترکیه و حرام کردن ارز محدود کشور در ترکیه منع شوند، با نفوذ فرهنگی و امنیتی ترکیه در داخل کشور از طریق موسسات به ظاهر هنری و آموزشی به شدت مقابله شود. امتیازدهی تجاری و اتکای اقتصادی به این کشور کاهش یابد و ظرفیت‌های متقابل برای هشدار به اردوغان فعال شود. 

۵. رسانه های کشور از سکوت در برابر هویت‌سازی و تمدن‌سازی و تاریخ‌سازی جعلی ترکیه در قبال آذری‌ها و ایرانیان دست بردارند و مردم ایران و جمهوری آذربایجان را از واقعیات فرهنگی و تمدنی و تاریخی منطقه آگاه کنند. تولید فیلم و سریال و استفاده از ظرفیت موسیقی و ورزش و دانشگاه‌ها در این زمینه ضروری است.