احیای روابط ایران و عربستان زمان می برد

نویسنده: بهادر اکمار ام کی

دیپلماسی ایرانی: تماس ها میان عربستان سعودی و ایران که ماه گذشته به صورت پنهانی آغاز شد، مورد توجه هرچه بیشتری قرار گرفته است. سفر اعلام نشده امیر قطر به جده و استقبال بی سابقه بن سلمان از او توجهات را به تحولات در منطقه خلیج فارس جلب کرده است.

وزیر امور خارجه قطر می گوید از هرگونه گفت وگو یا تلاش در مورد روابط  ایران و کشورهای عرب خلیج فارس، به ویژه عربستان استقبال می کند.

او پیش از این  نیز با صراحت ابراز امیدواری کرده است اجلاس سران شورای همکاری خلیج فارس و ایران اتفاق بیافتد. او می گوید ایران نیز چندین بار تمایل خود را برای تعامل با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس ابراز کرده است.

ایران روز دوشنبه آشکارا تأیید کرد که در حال مذاکره با عربستان است. سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفت دو کشور و منطقه علاقه مند به کاهش تنش ها و امیدوار هستند که به درک قابل توجهی برسند که به تغییر فضا کمک کند.

این یک ابتکار منحصراً منطقه ای است. جوی هود، دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا در منطقه از مذاکرات عربستان و ایران حمایت کرد ولی گفت کاری به این روابط  ندارد. بلینکن نیز معتقد است در حالی که دو قدرت منطقه خلیج فارس در حال نزدیک شدن هستند، امریکا در این میان فقط نظاره گر منفعل است.

انگیزه عربستان و ایران برای عادی سازی روابط ناشی از بی اعتمادی عمیق  طرفین به مقاصد آمریکاست. ریاض دیگر به ایالات متحده به عنوان تامین کننده امنیت اعتماد ندارد. تهران نیز معتقد است مسائل امنیتی منطقه ای بدون دخالت خارجی به بهترین وجه توسط کشورهای منطقه اداره می شود.

شکست سیاست چند ده ساله امریکا در بهره برداری از تنش ها در خلیج فارس برای فروش سلاح و نگه داشتن رژیم های محلی در تنگنا کاملاً مشهود است. تمرکز دولت بایدن برای رابطه با ایران باعث هوشیار شدن ریاض و سایر رژیم های عربی خلیج فارس شده است.

سعودی ها می دانند تعامل با ایران می تواند توانایی ریاض را برای مانور و ایجاد فضا برای مذاکره با امریکا افزایش دهد. 

وزیر امور خارجه ترکیه روز دوشنبه در یک سفر سه روزه وارد ریاض شده و ظریف نیز این هفته به امارات متحده عربی سفر خواهد کرد. رئیس اطلاعات عربستان نیز با همتای سوری خود در دمشق ملاقات کرده است.

عربستان در حال ترسیم مسیر خود و نه تطبیق آن با راهبردهای منطقه ای واشنگتن است. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در مصاحبه اخیر خود با  العربیه گفته است: ایران یک کشور همسایه است. تمام خواسته های ما داشتن رابطه خوب و برجسته با ایران است. 

انتظار نمی رود امریکا از غرب آسیا خارج شود، زیرا واشنگتن می ترسد که این اقدام به چین و روسیه اجازه دهد موقعیت منطقه ای خود را بیشتر تقویت کنند. 

حمایت دولت بایدن از اسرائیل در خلال حمله این رژیم به فلسطینی ها نشانه روشنی است که خط فکری واشنگتن تغییر زیادی نکرده است.

غرب آسیا فقط محل صادرات سلاح و دلارهای نفتی یا تروریسم نیست، بلکه منطقه حیاتی و قطب ابتکار یک کمربند – یک جاده چین است که می توان سلطه دلار آمریکا را با چالش جدی مواجه کند.

منبع: آسیا تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11