روسیه و آذربایجان

تصمیم‌گیرنده اصلی کیست

امکان سنجی قطع صدور نفت از آذربایجان و قزاقستان به اسرائیل

قهرمان نورانی درآباد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تأمین کنندگان ۸۱ درصد نیازهای نفتی اسرائیل قزاقستان، روسیه، گابن و برزیل در کنار آذربایجان از جمله کشورهای اصلی تامین کننده نفت خام اسرائیل در آمارهای بین المللی نفت و انرژی ذکر شده اند. در این زمینه شرکت های بین المللی نفت و گاز BP، Chevron، ExxonMobil، Shell، Eni و TotalEnergies در میان بازیگران اصلی عرضه نفت خام به رژیم صهیونیستی هستند. جالب اینکه یکی از تامین کنندگان نفت اسرائیل، ایالات متحده آمریکاست. 

ادامه مطلب

تراژدی عشق یک‌طرفه ما و مسکو

خنجر از پشت روسیه به ایران با زنگزور

غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: در حال حاضر ما از دو مسیرِ ارمنستان و ترکیه با اروپا ارتباط زمینی داریم، با ایجاد این کریدور، ارتباط زمینی ما با اروپا به ترکیه منحصر خواهد شد. به زبان ساده منبعد ارتباط زمینی ما با ارمنستان مستلزم عبور از کریدور نخجوان و آذربایجان خواهد شد. با توجه به روابط استراتژیک و عمیق آذربایجان و ترکیه، هر گاه با ترکیه روابطمان به هر دلیلی شکرآب شود، دو کشور مذکور به‌راحتی ارتباط زمینی ما با اروپا را قطع می کنند. قطع درآمد فعلی ایران از ترانزیت کالا و مسافر نخجوان – آذربایجان، از بین رفتن مرز ما و ارمنستان، ایجاد یک راه زمینی و دریائی جدیدِ ارزانتر، کوتاهتر و مطمئن تر برای ترکیه به عنوان رقیب اقتصادی ما به قفقاز، روسیه، دریای خزر و آسیای میانه، فقط بخشی از تبعات ایجاد این کریدور است. این اقدام ۱۰۰درصد؜ در جهت تامین منافع، روسیه، ترکیه و آذربایجان و ۱۰۰درصد ضد منافع ایران است.

ادامه مطلب

روس‌ها سناریوی جدیدی را طراحی می‌کنند

قفقاز و سیاست‌های تضعیف شده مسکو

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: روسیه با تجاوز نظامی به اوکراین، و ناگزیر به فراخوان نیروهای نظامی حافظ آتش بس از قفقاز، عملا از صحنه قفقاز جنوبی خارج شده است. اگرچه هنوز دو منطقه اداری از جمهوری گرجستان (اوستیای جنوبی و آبخازیا) را در اشغال نظامی و تشکیل دولت خودخوانده در اخیتار دارد، ولی هیمنه روسیه در قفقاز جنوبی در حال فروکش است که سفر اخیر رئیس جمهور پوتین به باکو و تاکید وزیر امور خارجه روسیه بر اجرای کریدور به اصطلاح زنگه زور موجب اعتراض جمهوری اسلامی ایران شده است که با موافقت جمهوری آذربایجان در حال احداث و تکمیل «کریدور ارس» از داخل خاک ایران برای ارتباط نخجوان و جمهوری آذربایجان طراحی واجرا می شود که بخشی از آن منطبق بر همان مسیری است که از زمان فروپاشی شوروی، جمهوری اسلامی ایران اجازه تردد از آن را برای ارتباط آذربایجان و نخجوان فراهم کرده است.

ادامه مطلب

به بهانه حضور رئیس MI۶ انگلیس در باکو

گسترش بازیگری اروپا در قفقاز جنوبی؛ چرا و به چه علت؟

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور مقامات دو کشور مهم اتحادیه در قفقاز و به‌ویژه سفر رئیس سرویس اطلاعاتی مخفی انگلیس به باکو دارای اهمیت خاصی است. ریچارد مور، رئیس ام‌آی ۶ در دیدارهای خود با مقامات جمهوری آذربایجان به‌طور ضمنی از ایده تشکیل نیروی نظامی مشترک کشورهای به‌اصطلاح ترک در قفقاز و آسیای مرکزی سخن راند. او همچنین با حضور در جمع تعدادی از دانشجویان در شهر باکو، بر علاقه‌مندی لندن برای تقویت همگرایی میان جمهوری آذربایجان با کشورهای آسیای مرکزی تأکید کرد. اما اینکه وی چرا در این بازه زمانی از همگرایی میان کشورهای منطقه قفقاز و آسیای مرکزی سخن می‌گوید معنادار است. 

ادامه مطلب

نکات قابل توجه و تامل در رابطه با کریدور زنگزور و دو پیشنهاد

هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند

افشار سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بارها در طول این سال‌ها به سهم خویش تاکید کرده‌ام هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند. دست روسیه بارها رو شده اما روسوفیل‌ها در ایران زیر سبیلی رد کرده‌اند. دست ارمنستان هم تا حدودی رو شده اما ارمنی‌فیل‌های وطنی نپذیرفته‌اند! منافع و امنیت ملی کشورها بر اساس منافع متقابل مبتنی بر موقعیت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک قابل احصاست.

ادامه مطلب

اهداف ترکیه که مورد حمایت روسیه واقع شده است

گرگ‌های خاکستری به دنبال کوریدور زنگزور!

خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محور زنگزور که مسیر ترانزیت زمینی از چین به ترکیه و اروپا را می‌تواند جایگزین مسیر طبیعی طرح جاده ابریشم برای ارتباط شرق و غرب کند به ضرر منافع تجاری اقتصادی ایران خواهد بود که در این مسیر منافع زیادی خواهد داشت و از این گذشته، ایجاد کوریدور زنگزور ضمن تغییر ژئوپولیتیک در شمال ایران و قطع مرز ایران و ارمنستان و عدم دسترسی ایران به اروپا از مسیر ارمنستان، ضمن اینکه تنها راه زمینی ایران به اروپا را محدود به ترکیه خواهد کرد، با رفع نیاز باکو و ترکیه برای ارتباط زمینی به ایران، توازن منافع در منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد که می‌تواند آثار و تبعات منفی امنیتی سیاسی داشته باشد.

ادامه مطلب

یک گذرگاه و چند معادله

دردسر زنگه زور

علی اصغر بصیری جم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ اوکراین و انزوای سیاسی و اقتصادی تحمیلی غرب به روسیه، تنگناهای فروش و انتقال نفت و گاز روسیه از خاک اوکراین به اروپا، فرصت طلبی آذربایجان در راستای کسب منافع و قدرت در غالب تسهیل گری فروش نفت روسیه با توجه به وضعیت اضطرار آن و همچنین اقدامات ترکیه در نقش پنجره واحد روسیه به دنیای غرب در بعد اقتصادی از طریق فروش گاز در غالب طرح ترک استریم و افزایش تراز تجاری با روسیه در وضعیت جنگی موجود، در کنار عدم منفعت ارمنستان برای روسیه با توجه به عدم وجود زیرساخت ها، منابع، بازار و خفگی ژئوپلتیک ارمنستان و همچنین رویکردهای غربگرایانه دولت پاشینیان آن هم در همسایگی روسیه، آن را بر آن داشت تا به حمایت از کریدور زنگه زور اقدام کند.

ادامه مطلب

رویکرد مناسب برای بهبود رابطه تهران و ایروان و مهار کریدور جعلی زنگزور چیست؟

لزوم حضور پررنگ‌تر ایران در ارمنستان بدون عینک روسی

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران نباید از افزایش نفوذ غرب در ارمنستان استقبال کند، صحیح نیست دقیقا از چشم روسیه به تحولات ارمنستان بنگرد و به گونه ای رفتار کند که در ارمنستان تصور شود، ایران به طور کامل در قفقاز با هماهنگی و بر مبنای نظرات روسیه عمل می کند. زیرا روسیه به علت عدم کمک جدی به ارمنستان در جنگ ۲۰۲۰ و درگیری های بعد از آن و نیز برای حفظ قراباغ در پیش چشم افکار عمومی مردم ارمنستان محبوب نیست. لذا اگر ایران بیش از حد در ارمنستان به روسیه نزدیک شود از نگاه مردم این کشور شریک جرم روسیه خواهد بود و آنها خواهند گفت که ایران بدون اجازه روسیه هیچ کاری نمی کند. لذا ایران باید در نگاه خود به ارمنستان رفتاری مستقل و متعادل داشته باشد و منافع خود را در این کشور با نگاهی پدرانه و همدلانه و با توجیه افکار عمومی پیگیری کند. به خصوص که روسیه در قفقاز با کسی شریک نمی شود و هنوز هم در برابر همکاری با ایران در ارمنستان در برابر تشدید نفوذ ترکیه و ناتو مقاومت دارد.

ادامه مطلب

نگاه اشتباه روس‌ها با ایجاد ابزار فشار علیه ترکیه، ناتو، چین و ایران

فتنه تغییرات ژئوپلیتیکی قفقاز در دو نسخه

احمد کاظمی در یادداشتی می نویسد: روس‌ها به ویژه پس از جنگ اوکراین و تشدید انسداد ژئوپلیتیکی علیه مسکو، که بخشی از آن از اشتباهات روسیه در قفقاز نشات گرفته است، معتقدند که می‌توانند با ایجاد نسخه روسی کریدور جعلی زنگزور، علاوه بر خنثی کردن دالان تورانی ناتو، یک ابزار فشار علیه ترکیه، ناتو و  حتی چین و ایران پیدا بکنند و در عین حال به فرایند اخراج روسیه از قفقاز که در سه چهار سال اخیر با هماهنگی باکو و آنکارا با ناتو، شدت یافته است، پایان دهند.

ادامه مطلب

سدهای روسیه بحران را افزایش می‌دهد

خطر جدی خشک شدن خزر

دریای خزر به سرعت در حال خشک شدن است. با افزایش دماهای ناشی از تغییرات اقلیمی، این دریاچه به سرعت در حال تبخیر است و پهنه‌های وسیعی از زمین‌های خشک را بر جا می‌گذارد. به طور متوسط، دریای خزر سالانه ۲۰ سانتی‌متر عقب‌نشینی می‌کند و پیش‌بینی می‌شود که آب آن تا پایان این قرن، ۱۸ متر کاهش سطح داشته باشد، در حالی که عمق دریای خزر شمالی هم‌اکنون تنها ۵-۶ متر است. این دریا اکنون به سطحی زیر آستانه‌ای رسیده که بتواند اکوسیستم دریایی را پشتیبانی کند.

ادامه مطلب

دولت‌های هیجانی عامل نابسامانی اقتصادی می‌شوند

قفقاز همچنان ناآرام

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: درگیری بین ارمنستان و جمهوری آذربایجان هنوز ادامه دارد. ارمنستان از عضویت در سازمان امنیت دسته جمعی اعلام انصراف داده و ادامه کار کابینه پاشینیان با اعتراضات گسترده روبه روست. ارامنه به سبب موافقت پاشینیان با واگذاری چهار روستای ارمنی به جمهوری آذربایجان، مخالفت دارند. قفقاز همچنان نا آرام است.

ادامه مطلب

پس از دلخوری های ایروان از مسکو

ارمنستان از روس‌ها فاصله می‌گیرد؟

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: حل مساله قره باغ از سوی شورای امنیت سازمان ملل به سازمان همکاری و امنیت در اروپا واگذار شده بود و این سازمان گروه مینسک را برای مدیریت امور تشکیل داده بود که از چند کشور با ریاست مشترک سه عضو دائم شورای امنیت (روسیه، فرانسه و ایالات متحده آمریکا) تشکیل می شود. اقدام یکجانبه روسیه (بدون دخالت و شراکت دو عضو دیگر) در جنگ ۴۴ روزه اکتبر ۲۰۲۰ خارج از چارچوب حقوقی و قانونی شورای امنیت سازمان ملل بوده است. بنابراین نمی تواند ضمانت اجرایی داشته باشد. از همین رو این موافقتنامه، سند شورای امنیت مبتنی بر موافقت و امضای روسای گروه مینسک نبوده است.

ادامه مطلب

تهران این مناطق را حیاط خلوت روس‌ها کرد

ملاحظات روسیه، مورد توجه ایران برای حضور در آسیای میانه و قفقاز

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی خود نسبت به جمهوری های آسیای مرکزی و قفقاز، منافع ملی خود و فدراسیون روسیه را در نظر گرفته و بیشتر این مناطق را طبق مفاد سیاست خارجی روسیه به عنوان حیاط خلوت روسیه مورد ملاحظه قرار داده است.

ادامه مطلب

با برخورداری از ظرفیت های بالایی دریایی

ایران و روسیه «آذربایجان» را مات می‌کنند؟

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: با تحولاتی که در روابط روسیه با غرب پیش آمده است، کریدور غیرفعال شمال-جنوب اکنون دوباره مطرح و در حجم قابل توجهی ارتباطات روسیه با حوزه خلیج فارس و اقیانوس هند را برقرار می سازد.

ادامه مطلب

منافع و اهداف کشورهای ذی ربط

قصه زنگه زور

در بند ۹ توافقنامه سه جانبه ایروان متعهد شد تا مسیر ارتباطی سرزمین اصلی جمهوری باکو و برونگان آن یعنی جمهوری خودمختار نخجوان را فراهم سازد. تقریبا یک سال بعد در تابستان سال ۲۰۲۱/۱۴۰۰ الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، با توسل به همین بند کریدوری ادعایی در جنوب ارمنستان و استان سیونیک به نام «زنگه‌زور» را خواستار شد. کریدور مدنظر علی‌اف قرار نبود تحت حاکمیت ایروان باشد. این مسئله با مخالفت طرف ارمنی روبه رو شد. کارشناسان نیز به این اذعان داشتند که بند نهم توافقنامه آتش‌بس تصریحی بر عنوان «کریدور» ندارد و صرفا بر «مسیرهای ارتباطی» تاکید دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز صراحتا با این ادعا که قطع مرز ایران و ارمنستان را متعاقبا در پی دارد مخالفت کرد. 

ادامه مطلب

مسکو ساکت خواهد نشست؟

بررسی اهداف ضدروسی سفرعلیف به گرجستان

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گرجستان به عنوان تنها کشور منطقه قفقاز با دسترسی مستقیم به دریای سیاه، به افزایش نقش خود برای ترانزیت تجاری مایل است. بدون گرجستان، دسترسی اتحادیه اروپا به منابع طبیعی آذربایجان نیز محدود خواهد شد. توافق اخیر امضا شده بین بروکسل و باکو در مورد افزایش دو برابری صادرات گاز آذربایجان به اتحادیه اروپا از طریق خطوط لوله گاز ترانس آناتولی (TANAP) و ترانس آدریاتیک (TAP) نشان دهنده نقش فزاینده ترانزیتی گرجستان است.

ادامه مطلب

همکاری روسیه با ترکیه علیه منافع ایران

تهران خواستار بیدارباش مسکو در قره باغ کوهستانی است

بسیاری حتی علناً از رهبری روسیه انتقاد کردند که با همکاری نزدیک با ترکیه علیه منافع ایران در منطقه کار می کند. این مقاله به برخی از نگرانی‌های ایران نسبت به مسکو در مورد تحولات اخیر در قفقاز جنوبی اشاره می‌کند.

ادامه مطلب

چربیدن منافع بر اختلافات

چرا ایران و آذربایجان به جای خصومت همکاری را انتخاب کردند؟

دلایل بسیاری برای حل و فصل روابط وجود دارد. به عنوان مثال، هر دو کشور اهداف ژئوپلیتیک مهمتری دارند. تمرکز ایران بر رویارویی با اسرائیل و امریکاست. آذربایجان به دنبال امضای پیمان صلح با ارمنستان بر اساس شرایط خود و گرفتن قره باغ است. ایران و آذربایجان روابط نزدیک اقتصادی دارند.

ادامه مطلب

منطقه ای که به خاورمیانه پیوند مستقیم دارد

رقابت ترکیه، اسرائیل و روسیه برای نفوذ بیشتر در قفقاز

از منظر تاریخی، مرزهای ارمنستان تا عمق خاورمیانه که محیط طبیعی آن است، پیش رفته بود. بعدها ارمنستان گاه بخشی از امپراتوری عثمانی و گاه بخشی از امپراتوری‌های صفوی و قاجار در ایران بود که منطقه را به طور کامل پوشش می‌دادند.

ادامه مطلب

واشنگتن تاب قمار بر سر باکو را ندارد

آذربایجان، نمایی درخشان بنیادی پوسیده

دیکتاتوری ها، مستحکم به نظر می رسند تا روزی که لحظه مرگشان برسد. شاید آذربایجان نمای درخشانی داشته باشد اما بنیادش پوسیده است. شرط بندی روی یک شراکت پایدار با آذربایجان، همچون قماری به نظر می رسد که مخاطرات فزاینده ای دارد.

ادامه مطلب

مواضع روسیه در قفقاز در حال تقویت است

ایران، ترکیه، گرجستان و بریکس

توجه داشته باشید که برای امریکا، رویارویی با روسیه دیگر اولویت ندارد: بزرگترین خطر برای واشنگتن، بریکس است، به ویژه با برنامه ریزی برای گسترش و راه اندازی واحد پولی خود. روسیه نقش بسزایی در این سازمان دارد، اما جزء اصلی اقتصادی آن چین است. و این واقعیت که واشنگتن امروز پکن را هدف قرار می دهد، قابل درک است.

ادامه مطلب

ناامیدی از روسیه و غرب

ارمنستان از قره باغ دست می کشد: بعد چه می شود؟

چه سرنوشتی در انتظار قره باغ است؟ بعید است که آن پاکسازی نژادی یا جنگ پارتیزانی که در ایروان از آن سخن می رود، بتواند باکو را بترساند.

ادامه مطلب

پس از آشکار شدن توافق پاشینیان و علیف نمایان شد

روسیه زدایی از قفقاز به درخواست غرب

امید آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روسیه در حال تبدیل شدن به یک بازنده در قفقاز جنوبی است و رویه سردرگم، ضمخت و متکبرانه روسها باعث شده ایران نیز در این منطقه شرایط دشواری داشته باشد و ترکیه، صهیونیست ها و ناتو روز به روز پروژه روسیه زدایی از قفقاز را با قدرت بیشتری پی بگیرند.

ادامه مطلب

زنگ خطری برای ایران

هدف غرب از نابودی ارمنستان چیست؟

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هدف اصلی غرب از تلاش برای تجزیه تدریجی و نابودی ارمنستان، تضعیف و محاصره روسیه و ایران است تا منافع خود را بهتر تامین کند.

ادامه مطلب

دیپلماسی فعال بهترین گزینه برای تهران است

قفقاز، ایران و ترکیه و حقیقت های موجود

علی موسوی خلخالی می نویسد: واقعیت این است که جنگ قفقاز جنگ ایران نیست، بلکه جنگ دو کشور مستقل آذربایجان و ارمنستان است که به خودشان مربوط است. زمانی این جنگ به ما مربوط می شود که منافع ما تحت تاثیر قرار بگیرد، برای همین بهترین گزینه در حال حاضر در حوزه قفقاز دیپلماسی فعال است.

ادامه مطلب

چرا تهران از همسایه شمالی خود احساس خطر می کند؟

تاثیر تشدید تنش میان ایران و آذربایجان بر روسیه

خود واقعیت حمله مسلحانه به سفارت آذربایجان در تهران نشان دهنده یک درگیری اساسی میان دو کشور ایران و آذربایجان است که منافع روسیه را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

ادامه مطلب

ولع ارامنه و قصور آذربایجانی‌ها

بحران زایی و بحرانسازی درقفقاز

رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با دولت سازی هایی که از ابتدا ارامنه در قفقاز به راه انداختند ضربه اصلی و مهلکی بر پیکر تمدن و فرهنگ اسلامی در قفقاز وارد شد. جمهوری دموکراتیک آذربایجان نیز تنها بخش کوچکی از میراث و تراث اسلامی را توانسته است تصاحب کند و متاسفانه به جای نمایندگی کل مسلمانان در کل قفقاز و به جای تاکید بر مفاهیم اسلامی و تاریخی بر مفاهیم ملی و ناسیونالیستیِ صرف تاکید کرده و به جای تشکیل دولت اسلامی آذربایجان (قفقاز) دولت دموکراتیک آذربایجان را تشکیل دادند. آنان هر چند سایر اقوام مسلمان از قبیل تات ها، تالش ها، لزگی ها، آوارها و کردها را به تناسب اشتراک در دین و فرهنگ نمایندگی می کردند، ولی از وسعت اندیشه اسلامی غفلت کردند.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی از ارمنستان

محاصره آرتساخ: تروریسم با چهره ای ترکیه ای و موضع روسیه

سرگئی ملکونیان در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مسدود کردن کریدور لاچین به منظور وادار کردن طرف ارمنی به امتیاز دادن، بخشی از فشار مشترک ترکیه و آذربایجان بر ارمنستان است. اظهارات خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه مبنی بر اینکه نیروهای ترکیه تا زمان افتتاح «کریدور زنگزور» در آذربایجان خواهند ماند، گواه این موضوع است.

ادامه مطلب

رزمایشی بی‌سابقه در مرزهای ایران

رزمایش ترکیه و آذربایجان، هشدار به تهران پیام سخت به مسکو

اگر پیام به تهران بتواند از رویارویی نظامی بین جمهوری آذربایجان و ایران جلوگیری کند، پیام ارسال شده به مسکو نه تنها درباره روند آتی مذاکرات صلح بین ارمنستان و آذربایجان است، بلکه می تواند عواقب وخیم بر نحوه محاسبه امنیت کشورهای «همسایه» روسیه و منابعی که آنها می توانند برای بهبود آن استفاده کنند، داشته باشد.

ادامه مطلب

انگلیسی‌ها در قره باغ چه می کنند؟

جنگ طلا و همدستی علیف و انگلیس

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بیش از شش روز است که گروهی از شبه نظامیان و ماموران امنیتی و اطلاعاتی جمهوری باکو در پوشش فعالان محیط زیست با اظهار نگرانی در مورد آلودگی زیست محیطی ناشی از فعالیت معادن طلای منطقه آرتساخ نظارت بر این معادن را خواستار هستند و رژیم علیف با قطع گاز به مدت چهار روز، اعلام منطقه پرواز ممنوع بر فراز جاده لاچین و آرتساخ، به راه انداختن پیکارهای تبلیغاتی و رسانه های مختلف و فشار وارد کردن بر سربازان صلح بان روسیه و تحریک روحی و روانی آنها برای دست به اسلحه بردن و ایجاد تنش و درگیری سعی می کند به هر نحو ممکن فرصتی برای نفوذ به این منطقه و کشتار صدهاهزار تن از ارامنه و در نهایت تسخیر معادن طلای آرتساخ و تقدیم آنها به دولت انگلیس به دست آورد.

ادامه مطلب