ترکیه و ارمنستان

نکات قابل توجه و تامل در رابطه با کریدور زنگزور و دو پیشنهاد

هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند

افشار سلیمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بارها در طول این سال‌ها به سهم خویش تاکید کرده‌ام هیچ‌وقت روسیه و ارمنستان متحد استراتژیک ایران نمی‌شوند. دست روسیه بارها رو شده اما روسوفیل‌ها در ایران زیر سبیلی رد کرده‌اند. دست ارمنستان هم تا حدودی رو شده اما ارمنی‌فیل‌های وطنی نپذیرفته‌اند! منافع و امنیت ملی کشورها بر اساس منافع متقابل مبتنی بر موقعیت‌های ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک قابل احصاست.

ادامه مطلب

اهداف ترکیه که مورد حمایت روسیه واقع شده است

گرگ‌های خاکستری به دنبال کوریدور زنگزور!

خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محور زنگزور که مسیر ترانزیت زمینی از چین به ترکیه و اروپا را می‌تواند جایگزین مسیر طبیعی طرح جاده ابریشم برای ارتباط شرق و غرب کند به ضرر منافع تجاری اقتصادی ایران خواهد بود که در این مسیر منافع زیادی خواهد داشت و از این گذشته، ایجاد کوریدور زنگزور ضمن تغییر ژئوپولیتیک در شمال ایران و قطع مرز ایران و ارمنستان و عدم دسترسی ایران به اروپا از مسیر ارمنستان، ضمن اینکه تنها راه زمینی ایران به اروپا را محدود به ترکیه خواهد کرد، با رفع نیاز باکو و ترکیه برای ارتباط زمینی به ایران، توازن منافع در منطقه را تحت تاثیر قرار خواهد داد که می‌تواند آثار و تبعات منفی امنیتی سیاسی داشته باشد.

ادامه مطلب

یک گذرگاه و چند معادله

دردسر زنگه زور

علی اصغر بصیری جم در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ اوکراین و انزوای سیاسی و اقتصادی تحمیلی غرب به روسیه، تنگناهای فروش و انتقال نفت و گاز روسیه از خاک اوکراین به اروپا، فرصت طلبی آذربایجان در راستای کسب منافع و قدرت در غالب تسهیل گری فروش نفت روسیه با توجه به وضعیت اضطرار آن و همچنین اقدامات ترکیه در نقش پنجره واحد روسیه به دنیای غرب در بعد اقتصادی از طریق فروش گاز در غالب طرح ترک استریم و افزایش تراز تجاری با روسیه در وضعیت جنگی موجود، در کنار عدم منفعت ارمنستان برای روسیه با توجه به عدم وجود زیرساخت ها، منابع، بازار و خفگی ژئوپلتیک ارمنستان و همچنین رویکردهای غربگرایانه دولت پاشینیان آن هم در همسایگی روسیه، آن را بر آن داشت تا به حمایت از کریدور زنگه زور اقدام کند.

ادامه مطلب

یادآوری ۸ نکته

دالان تورانی ناتو و منطق معیوب روسیه

احمد کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بازگشایی خطوط مواصلاتی منطقه‌ای موضوعی است که هم ایران و هم ارمنستان با ارائه کریدور ارس و تقاطع صلح بر آن تاکید دارند و معتقدند این بازگشایی ها، باید با رعایت حاکمیت و تمامیت ارضی کشورها و بدون تغییر مرزهای بین المللی صورت بگیرد. از این منظر لاوروف در اظهارات خود آگاهانه از کاربرد واژه کریدور خودداری کرده است کما اینکه مقامات روسیه از جمله  معاون نخست وزیر روسیه و مسئول در مذاکرات سه جانبه روسیه ، ارمنستان و جمهوری آذربایجان، پیش از این بر مخالفت با هر نوع کریدور تاکید کرده اند.

ادامه مطلب

از غرب‌‌گرایی فزاینده نیکول پاشینیان تا ورود کشورهای ثالث به تنش

ارمنستان؛ بحران زای قفقاز جنوبی

رامین فرهودی زرنق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور ناتو نه تنها برای روسیه خوشایند نیست بلکه جمهوری اسلامی ایران را نیز ناراحت می کند و توجهات به اتاق های گفت و گوی ارامنه با اعضای ناتو را افزایش می دهد. این رویه موجب اختلاف در میان اعضای ناتو با یکدیگر یعنی ترکیه با آمریکا و فرانسه نیز شده است. فرانسه در حال حمایت از ارمنستان با فروش سلاح و حمایت بین المللی است و ترکیه نیز در هواداری از جمهوری آذربایجان در مقابل شریک ناتویی خود صف آرایی کرده است.

ادامه مطلب

تدابیری که ایران برای قفقاز می اندیشد

آن سوی پیام هشدار تهران به ایروان

تهران نگران است که دولت نیکول پاشینیان، نخست وزیر ارمنستان به دنبال بیرون راندن روسیه از منطقه و دعوت از غرب برای میانجیگری است. ایران هشدار می‌دهد که این امر آغاز یک جنگ منطقه‌ای جدید در مرز شمالی آن را باعث می‌شود و در نهایت راه را برای دخالت بیشتر ترکیه هموار می‌کند. در همین حال، وزیر دفاع ارمنستان بدون ارائه جزئیات بیشتر گفت که با طرف ایرانی «درباره تعداد زیادی از موضوعات مورد علاقه دوجانبه» به تفاهم رسیده است.

ادامه مطلب

جایگزینی دلان لاچین با کریدور ارس

آمال و آرزوهای اردوغان در قفقاز

بهرام امیر احمدیان در یادداشتی می نویسد: با منتفی شدن دالان لاچین (به علت عدم انجام تعهدات تامینی ارامنه قره باغ توسط نیروهای حافظ صلح روسی) که به مهاجرت اجباری همه ساکنان ارمنی قره باغ به ارمنستان منجر شد، احداث کریدور مورد نظر جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز منتفی شده است. اکنون ترکیه و جمهوری آذربایجان به فکر جایگزنی کریدور مورد نظرشان در شمال رود ارس را به گزینش کریدور ارس در خاک ایران معطوف داشته اند

ادامه مطلب

منطقه ای که حضور ناتو پررنگ‌تر و نقش روسیه کم‌رنگ‌تر شده است

ایران در مخمصەی قفقاز!

صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخت اشتباه است که تحولات پرپیامد قفقاز جنوبی را تنها در بازگشت قره باغ به آذربایجان خلاصه کرد، بلکه این مهم به شکلی محقق شده که در حال دگرگونی موازنه قوا در این منطقه به نفع مثلث جدید ترکیه، اسرائیل و آمریکا (غرب و ناتو) و به زیان دو بازیگر سنتی ایران و روسیه است. 

ادامه مطلب

ارمنستان مسیر حضور نیروهای امدادی ایران را هموار کند

خطرات اتکای بیش از حد پاشینیان به غرب

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ساکنان چندهزار ساله قراباغ که نگران تکرار نسل کشی سال ۱۹۱۵ با همکاری باکو و ترکیه هستند، مجبور شدند با سرعت فراوان خانه و کاشانه و مشاغل خود را رها کنند و با هر وسیله ممکن به سمت شهر گوریس بروند تا جان و مال و ناموسشان در امان باشد، به خصوص که تصاویر و ویدئوهای هولناکی از مثله کردن، شکنجه و کتک زدن نظامیان و غیرنظامیان ارمنی توسط سربازان آذربایجان در قراباغ منتشر شده است. در این شرایط ایران کاملا آماده و علاقمند است تا نیروهای امدادی خود را از طریق مرز مشترک دو کشور به ارمنستان بفرستد تا در این وضعیت دشوار یار و حامی همسایه قدیمی و بی آزار خود باشند. اما اطلاعاتی که به دست نگارنده رسیده، حاکی است دولت ارمنستان برای حضور نیروهای امدادی ایران همکاری لازم را ندارد و در این زمینه مشکلاتی را ایجاد کرده است.

ادامه مطلب

ایروان هوشیار باشد به بازی های خطرناک وارد نشود

تحرکات تحریک آمیز در قفقاز و تله انفجاری

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد کشورهای منطقه قفقاز خواسته یا ناخواسته در آستانه ورود به بازی خطرناکی هستند که به نوعی منافع این کشورها را وجه المصالحه قدرت های خارجی به ویژه ترکیه، فرانسه، آمریکا، روسیه و رژیم صهیونیستی قرار داده و حتما تحولات اخیر دستاورد قابل ملاحظه ای برای هیچ کشوری بویژه مردم منطقه نخواهد داشت یا حداقل هیچ کشوری برنده حوادث اخیر نخواهند بود.

ادامه مطلب

ایران باید به هوش باشد

زنگ هشدار مذاکرات انحلال ارمنستان در آمریکا

احسان موجدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعاتی که در این زمینه در منابع مختلف منتشر شده، اگر "بسته واشنگتن" به توافق نامه امضا شده مبدل شود، آنگاه سندی برای انحلال دولت ارمنستان آماده شده و روند محاصره این کشور تشدید خواهد شد که برای ایران نیز شرایط نامناسبی ایجاد خواهد کرد و کشورمان را در محاصره کشورهای ترک قرار خواهد داد.

ادامه مطلب

وجود حقایق تلخ بسیار

با یادآوری دائمی کشتار ارامنه نبش قبر نکنیم

رضا اصلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قطعاً هم کشتن ارامنه و هم قتل ترک ها در آن سال ها (حتی یک نفر)، اقداماتی غیر انسانی و محکوم هستند که نباید اجازه تکرارشان را داد ولی اگر بخواهیم به نبش قبر بپردازیم و با ماندن در گذشته، بذر نفرت را در حال و آینده بپراکنیم، نتیجه ای جز احیاء خشونت بین آحاد مردم به دست نخواهد آمد و دیگر نه از “تاک” نشان ماند و نه از “تاک نشان”. 

ادامه مطلب

کوریدوری که بیش از همه به نفع امریکا و انگلیس است

دالان زنگه‌زور یا دالان ناتو؟

حمید خوش‌آیند در یادداشتی می نویسد: از سال ۲۰۲۰ قفقاز جنوبی اهمیت مضاعفی یافته است. پیروزی آذربایجان بر ارمنستان در جنگ ۴۴ روزه که به آزادسازی بخش‌های مهمی از مناطق اشغالی این کشور انجامید، در دو سال اخیر وضعیت نوینی را در این حوزه ایجاد کرده است.

ادامه مطلب

در حالی که روسیه و اروپا ناکارآمدی خود را نشان داده‌اند

دندان تیز ترکیه و آذربایجان برای ارمنستان

اردوان امیراصلانی در یادداشتی می نویسد: در مواجهه با ناکارآمدی گروه مینسک که به سازمان امنیت و همکاری اروپا تبدیل شده، در یافتن راه‌حلی پایدار و مواجهه با وضعیت نیروی صلح خود‌خوانده «روسیه» میان آذربایجان و ارمنستان که به علت درگیری در اوکراین در مأموریت خود شکست خورده است، دو کشور فرصت‌طلب یعنی ترکیه و آذربایجان برای ارمنستان دندان تیز کرده‌اند.

ادامه مطلب

هر جا روسیه عقب برود ترکیه پیش می آید

اردوغان در فکر شکست سنگر به سنگر پوتین

آنکارا چه در سوریه و چه در جنوب قفقاز، برای پر کردن شکاف حاصل از کاهش نفوذ مسکو تلاش می کند. اگر توسعه روسیه متوقف شود، ترکیه همان کشوری است که آماده گسترش نفوذ دیپلماتیک خود است.

ادامه مطلب

ایروان به دنبال خروج از انزواست

چشم اندازهای عادی سازی روابط میان ترکیه و ارمنستان

قربان مسعودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه و ارمنستان به لحاظ اقتصادی از عادی سازی روابط سود خواهند برد. این در حالی است که منفعت دو کشور از تعاملات اقتصادی می تواند فراتر از آغاز و گسترش روابط تجاری – اقتصادی فیمابین باشد. در واقع با گشایش احتمالی مسیرهای ارتباطی میان دو کشور که می تواند حاصل برقراری روابط زودهنگام دیپلماتیک میان این دو همسایه قفقاز جنوبی باشد، چشم اندازهای وسیعی پیش روی دو کشور گشوده می شود. بدین ترتیب، آنکارا و ایروان می توانند بدون هیچ مانعی با بهره گیری از محورهای مواصلاتی فیمابین خود به صادرات و واردات دو و چند جانبه اقدام کنند.

ادامه مطلب

عوامل موثری که وجود دارند

انگیزه های ترکیه برای عادی سازی روابط با ارمنستان

قربان مسعودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه با انتصاب سردار کلیچ، یکی از چهره‌های مهم دیپلماسی ترکیه و سفیر سابق آن کشور در آمریکا به عنوان فرستاده ویژه برای عادی‌سازی روابط با ارمنستان، گامی جدی برای عادی سازی مناسبات با ایروان برداشته است، وی اظهار کرد تمامی اقدامات خود در این زمینه را با ریاست جمهوری آذربایجان هماهنگ خواهد کرد. این در حالی است که مولود چاووش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه گفته است اگر ارمنستان از تحولات اخیر درس گرفته و برقراری صلح و رفاه در منطقه قفقاز را ترجیح دهد، روابط با ترکیه می‌تواند بهبود یابد. تحت چنین شرایطی سفارت هم تاسیس می شود. 

ادامه مطلب

چه شد آنکارا و ایروان به فکر گفت وگو افتادند؟

گشایش پنجره های دوستی میان ارمنستان و ترکیه

تصمیم ارمنستان در دسامبر برای لغو تحریم واردات ترکیه و تصمیم مشترک دولت ها برای ازسرگیری پروازهای چارتر بین استانبول و ایروان سیگنال های مهمی هستند اما برای بازسازی اعتماد بین طرفین، نیاز به اقدامات بیشتری خواهد بود.

ادامه مطلب

فعلا باکو برنده و ایروان بازنده است

اهداف و منافع روسیه در منازعه آذربایجان و ارمنستان

احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به رویکرد روسیه در منطقه قفقاز، ایران و ارمنستان برای تامین منافع خود نمی توانند امید زیادی به همراهی و مساعدت مسکو داشته باشند. این کشور خود را بازیگر انحصاری منطقه می داند و حاضر به اعطای امتیاز به سایر کشورهای منطقه نیست. روسیه به علت سیاست هسته ای مستقل جمهوری اسلامی و با توجه به منابع نفت و گاز فراوان ایران، به دنبال تضعیف نفوذ تهران در قفقاز است. این امر به کاهش قدرت مقاومت ارمنستان در برابر تجاوز آذربایجان و ترکیه منجر می شود و تمامیت ارضی این کشور را تهدید می کند.

ادامه مطلب

شطرنج سیاست، بازنده و برنده آنی ندارد

سیاست های تهران و آنکارا در قبال باکو

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز ایران به عنوان ام القرای تشیع و فرهنگ ایرانی متکی بر عاشورا و نوروز در حیات تاریخی خویش با جدی ترین خطرات مواجه است. در حالی که در شرق آن فرهنگ و زبان و ادبیات فارسی با خطر مواجه شده در شمال غربی آن تشیع، این مهمترین ابزار نفوذ و حضور، به حاشیه رانده شده و تکیه بر قومیت به ابزار پیروزی بر ارمنستان و تهدید برای ایران تبدیل شده است.

ادامه مطلب

ریشه‌ها و پیامدهای آن برای ایران

پان‌ترکیسم و رویای اتصال سرزمینی در قفقاز

جعفر خاشع در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قبل از این در طول سالهای گذشته بعد از فروپاشی شوروی ارتباط جمهوری آذربایجان با نخجوان از طریق خاک جمهوری اسلامی بدون کوچکترین مشکل و با کمترین هزینه‌ انجام می‌شد و در حقیقت ایجاد خط ارتباطی جدید بین جمهوری آذربایجان و نخجوان از طریق جنوب ارمنستان به لحاظ اقتصادی از هیچ منطق محکمی برخوردار نیست. (البته ناگفته نماند بسیاری از کالاهای مورد نیاز مردم نخجوان به صورت مستقیم از طریق شهرهای مرزی ایران تامین می‌شود. روزانه شاهد سفرهای متعدد مردم نخجوان به شهرهای ایران و تامین و خرید مایحتاج خود از ایران هستیم که این مساله بعد از کاهش ارزش پول ایران چندین برابر شده است)  بنابراین با بررسی همه این موارد به این نتیجه می‌رسیم که هدف جمهوری آذربایجان و ترکیه در حقیقت رفع نیازها و تامین مایحتاج مردم نخجوان نیست بلکه اهداف پشت پرده این اقدامات سیاسی و مانورهای نظامی چیز دیگری است که در چند سطح تحلیل می توان به آن ها اشاره کرد. 

ادامه مطلب

اتحاد دوستان و ترس دشمنان

رزمایش «سه برادر»، کشورهایی که ارمنستان را دوست نمی دانند

گام های تاریخی در زمینه همکاری های نظامی با کشورهای برادری که ارمنستان را به رسمیت نمی شناسند و مرزهای خود را به روی آن بستند در حال برداشته شدن است. عدالت وردیف می گوید: «کشورهای منطقه نمی توانند به راحتی پیروزی آذربایجان در جنگ میهنی را هضم کنند.»

ادامه مطلب

نزدیک شدن بیش از پیش آنکارا، باکو و غرب به یکدیگر

رئیسی با معادلات پیچیده قفقاز چه خواهد کرد؟

از دیدگاه آذربایجان، ادامه مسیر کنونی که با دولت حسن روحانی آغاز شده روش بهتری است. الهام علی اف، رئیس جمهوری آذربایجان در پیام تبریک خود به رئیسی بر همکاری های راهبردی دو کشور تاکید کرد. برخی از تحلیلگران در باکو این پیام را به عنوان دعوت از ایران برای تبدیل شدن به سهامدار نظم بعد از جنگ در قفقاز جنوبی تفسیر کردند. 

ادامه مطلب

مصاحبه با گئورکی دِرلوگویان درباره آنچه در قره باغ می گذرد

نه جنگ و نه صلح

از دکتر گئورگی دِرلوگویان که در حال حاضر در دانشگاه نیویورک در دوبی تدریس می‌کند، در مورد تحولات اخیر جنوب قفقاز دو مصاحبه منتشر شده است؛ نخست مصاحبه با لارن بالهورن از سوی نشریه ژاکوبن (۱۸ آوریل ۲۰۲۱) و دیگری نیز مصاحبه‌ای با واژا تاوبِریدزه در نشریهٔ گرجستان امروز (۱۱ فوریه ۲۰۲۱) که در ادامهٔ مصاحبهٔ نخست می‌آید. این گفت وگو در مجله گفتگو منتشر شده که مدیرمسئول این نشریه در اختیار دیپلماسی ایرانی گذاشته است.

ادامه مطلب

بررسی جایگاه ترکیه در سیاست خارجی جدید آمریکا

بایدن و مساله ارامنه

امیر ایمانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با اقدام بایدن در مورد مساله ارامنه، تنش ها در روابط واشنگتن - آنکارا بار دیگر افزایش یافت. قبل از انتخابات آمریکا و انتشار اظهار نظر بایدن در قبال ترکیه مبنی بر دخالت در انتخابات ترکیه و حمایت از مخالفان اردوغان نیز، نشان می داد که با روی کار آمدن وی، روابط ترکیه با آمریکا آسان نخواهد بود. اما این مساله به این معنا نیست که روابط دو کشور قبل از بایدن در وضعیت بهتری قرار داشت. زیرا تمام روسای جمهوری آمریکا که در ۲۸ سال گذشته در این کشور خدمت کرده اند، ترامپ تنها رئیس جمهور در میان روسای جمهور آمریکا هست که به ترکیه سفر نکرد. حال در مورد بایدن و بحران اخیر مربوط به مساله ارامنه، این سوال مهم مطرح می شود که دلیل این اقدام آمریکا و زمان بندی آن نشانگر چیست و از چه فاکتورهایی ناشی می شود؟ با بررسی دقیق این مساله، آینده روابط ترکیه و آمریکا بیشتر عیان خواهد شد. 

ادامه مطلب

چرا آنکارا بُرد و تهران جا ماند؟

ایران و ترکیه در آزمون قره باغ

صادق ملکی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی درباره بحران قره باغ می گوید: دقت کنید خودکرده را پشیمانی نیست. برنده و بازنده بودن در یک بحران امری آنی نبوده و زنجیروار به سیاست های کلان و خُرد کشورها ارتباط دارد. وقتی ما به عنوان ایران مشغول بازی بزرگتر از ظرفیت خود باشیم، از بازی های منطقه ای در اندازه قامت خویش باز می مانیم. 

ادامه مطلب

آینده قفقاز فراتر از جنگ قره باغ

هدف اتصال زمینی آذربایجان به نخجوان است!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خوش‌خیالی و ساده‌اندیشی است که جنگ کنونی قره‌باغ میان ارمنستان و آذربایجان را یک نزاع دو بازیگر معمولی و کوچک منطقه‌ای برای تصرف یا آزادسازی بخشی از سرزمین یکدیگر قلمداد کنیم. جنگ قره ‌باغ و تحولات آن تاکنون نشان از یک سیاستگذاری عمیق‌تر و گسترده‌تر برای کل قفقاز بزرگ و حتی آسیای جنوب غربی دارد، سیاستگذاری عمیقی که نتایج و پیامدهای ژئوپلیتیکی آن می‌تواند برای برخی بازیگران منطقه‌ای مانند ایران و روسیه بسیار ویرانگر و دردناک باشد.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی از سوریه

ترکیه با انتقال مزدور، روی جنگ قره باغ حساب کرده است!

عبدالله السامر در یادداشتی اختصاصی از سوریه برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ترکیه به بی اعتنایی به قوانین بین المللی با هدف تمرکز تلاش ها برای اجرای سیاست عثمانی گری در قفقاز ادامه می دهد و تلاش دارد صرف نظر از نتایج جنگ قره باغ مواضع و نفوذ خود را در مناطق قفقاز جنوبی تقویت کند.

ادامه مطلب

در پاسخ به آنچه پیدا و آنچه پنهان است

نقدی بر یادداشت «ناگفته های جنگ قره باغ»

آرسن نظریان در یادداشتی که برای دیپلماسی ایرانی از هلند نوشته است، می نویسد: مقاله مورد نقد ما باوجود نگاشته شدن توسط روزنامه نگار مجرب و سردبیر تارنمایی که ظاهرا باید بر امور دیپلماسی اشراف و احاطه داشته باشد، دارای اشتباهات فاحشی از لحاظ اطلاعات مورد استفاده است که نشان می دهد نویسنده، مثل اکثریت اصحاب رسانه ای ایران، از اخبار و اطلاعات فقط یک طرف مناقشه، یعنی جمهوری آذربایجان، استفاده کرده و هیچ توجهی به آنچه طرف دیگر می گوید نداشته است.

ادامه مطلب

جنگ قره باغ؛ تعارض ایده ئولوژیک یا جنگ منافع

ترکیه در جنگ آذربایجان و ارمنستان چه می کند؟

امیر سجادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ فعلی میان آذربایجان و ارمنستان عرصه خوبی را برای راستی آزمایی دو دیدگاه مزبور فراهم کرده است. قرار گرفتن ترکیه، کشوری سنی مذهب با زمامدارانی دارای تمایلات اسلام سَلَفی و از جنس قرائت اخوان المسلمین در کنار آذربایجان، کشوری شیعی مذهب با رهبرانی به لحاظ فکری لائیک، گویاترین دلیل بر ابطال دیدگاه «سیاست بسط ایده ئولوژیک اسلام اخوانی» توسط زمامداران آنکارا است.

ادامه مطلب