کوریدوری که بیش از همه به نفع امریکا و انگلیس است

دالان زنگه‌زور یا دالان ناتو؟

۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۴:۰۰ کد : ۲۰۱۶۱۰۰ اخبار اصلی آسیا و آفریقا
حمید خوش‌آیند در یادداشتی می نویسد: از سال ۲۰۲۰ قفقاز جنوبی اهمیت مضاعفی یافته است. پیروزی آذربایجان بر ارمنستان در جنگ ۴۴ روزه که به آزادسازی بخش‌های مهمی از مناطق اشغالی این کشور انجامید، در دو سال اخیر وضعیت نوینی را در این حوزه ایجاد کرده است.
دالان زنگه‌زور یا دالان ناتو؟

نویسنده: حمید خوش‌آیند، کارشناس مسائل منطقه

دیپلماسی ایرانی: در قرن نوزدهم میلادی، قفقاز و آسیای مرکزی زمین بازی بزرگ دو امپراتوری وقت یعنی بریتانیا و روسیه تزاری بودند. تحولات بیش از یک سده اخیر، نه تنها از اهمیت راهبردی این دو منطقه به‌ویژه قفقاز نکاسته است، بلکه با هر تحول جدیدی بر ابعاد «ژئواستراتژیکی» آن در مناسبات و معادلات حاکم بر روابط قدرت‌های بزرگ جهانی و بازیگران درون منطقه‌ای و برون‌منطقه‌ای افزوده شده است.

قفقاز جنوبی بنا به دلایل منحصربه‌فرد از جمله قرار داشتن در محدوده‌ای استراتژیک، نقطه اتصال شرق و غرب و شمال و جنوب جهان، برخورداری از منابع سرشار انرژی (نفت و گاز) و خطوط ارتباطی راهبردی و همچنین همجواری با روسیه و ایران عملاً به «هارتلند جدید» دنیا تبدیل شده و آن را در کانون توجه بازیگران مهم بین‌المللی و منطقه‌ای قرار داده است.

از سال 2020 قفقاز جنوبی اهمیت مضاعفی یافته است. پیروزی آذربایجان بر ارمنستان در جنگ 44 روزه که به آزادسازی بخش‌های مهمی از مناطق اشغالی این کشور انجامید، در دو سال اخیر وضعیت نوینی را در این حوزه ایجاد کرده است.

از یک سو دولت آذربایجان اهداف و «سیاست‌های فراقره‌باغی» خود در قفقاز را تقویت کرده و این موضوع باعث تشدید «محاسبات غلط» در سیاست خارجی این کشور شده است. از سوی دیگر بر عمق و دامنه «سیاست‌های جاه‌طلبانه» برخی بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای از جمله رژیم‌صهیونیستی افزوده است. در این راستا دولت ترکیه نیز آشکارا به پیشبرد اهداف کلان و بلندمدت سیاست خارجی خود یعنی «تشکیل ترکستان بزرگ» از طریق بازی در زمین قفقاز جنوبی پرداخته است.

تلاش برای احداث دالان به‌اصطلاح زنگه‌زور از سوی دولت آذربایجان که ترکیه نیز در پیشبرد آن همکاری و حمایت جدی دارد، در مرکز ثقل تحولات حوزه قفقاز قرار دارد و منشأ اصلی تمام اختلافات و تنش‌های موجود در قفقاز جنوبی است.

احداث دالان مذکور مقدمه تغییر مرزها در منطقه است که اگر عملیاتی شود، می‌تواند ضمن ایجاد «تغییرات ژئوپلیتیکی» به «فروپاشی» کل قفقاز جنوبی منجر و با واکنش حتمی محیط پیرامونی آن به‌ویژه ایران و روسیه مواجه شود.

این دقیقاً همان چیزی است که کشورهای غربی به‌ویژه انگلیس و آمریکا از سال‌ها و حتی دهه‌های قبل به‌دنبال تحقق آن بوده‌اند، چرا که منافع بسیار مهمی برای آمریکا و انگلیس و اعضای ناتو دارد؛ اهدافی که جلوگیری از اتحاد روسیه، ایران و چین، اختلال در روند پیشبرد بزرگ‌ترین پروژه سرمایه‌گذاری تاریخ بشر یعنی یک کمربند – یک راه، از بین بردن ائتلاف‌های منطقه‌ای رقیب و ضد آمریکا و اروپا در منطقه و همچنین انتقال آسان و کم‌هزینه منابع انرژی آسیای مرکزی، دریای خزر و آذربایجان به اروپا جزء رئوس اصلی آن است.

دالان زنگه‌زور از این رو «دالان ناتو» نامیده می‌شود که سیاست «گسترش ناتو» تا دریای خزر و مرزهای جنوبی روسیه را بدون موانع جدی هموار می‌سازد. منافع اصلی چنین اقدامی برای آمریکاست که قدرت اصلی ناتو به شمار می‌رود؛ از طرفی به این دلیل مورد تشویق و حمایت انگلیس است که با «بریتیش پترولیوم انگلیس» که یک شرکت مادر در قفقاز و آذربایجان است، منافع درهم تنیده‌ای دارد و انتقال گاز آسیای مرکزی از روسیه و چین را به سمت اروپا هدایت می‌کند؛ و در نهایت، از این رو «کریدور ترکستان» نام دارد که شرق و غرب جهان ترک ادعایی ترکیه را به هم متصل می‌کند، لذا برای آنکارا یک امر حیاتی محسوب می‌شود.

فراتر از منافع اقتصادی، انرژی، امنیتی و سیاسی، انگلیس که معمار اصلی تغییر مرزها در منطقه است، در پشت پرده تلاش برای اجرای دالان ادعایی زنگه‌زور قرار دارد. شایان ذکر است، بخش عمده‌ای از مشکلات امروزی غرب‌آسیا حاصل خط‌کشی‌های مرزی است که بعد از جنگ جهانی اول و دوم توسط انگلیس بدون توجه به مؤلفه‌های تاریخی، فرهنگی و اجتماعی انجام شد که تنها در صدد تامین «منافع راهبردی» و بلندمدت لندن در منطقه شکل گرفت.

دالان زنگه‌زور که آذربایجان و ترکیه اصرار زیادی بر احداث آن دارند، برخلاف محاسبات آن‌ها تنها دارای «منافع کوتاه مدت» برای این دو کشور است. این دالانی است که درواقع بازیگران بین‌المللی و فرامنطقه‌ای ازجمله انگلیس کارگردان اصلی آن می باشند.

علاوه‌بر‌این، طرح احداث این دالان که با مخالفت‌های منطقه‌ای همراه است در درازمدت برای آذربایجان و ترکیه با تهدیدهای امنیتی و ژئوپلیتیکی همراه است. اصرار دولت باکو و آنکارا بر تغییرات مرزی، به چیزی جز دامن زدن به منازعات ژئوپلیتیک در قفقاز منجر نمی‌شود. چرا که استمرار چنین وضعیتی قطعاً باعث «برهم خوردن نظم موجود» و توازن قوا شده و با واکنش‌های درون منطقه‌ای مواجه خواهد بود.

آمریکا و اروپا به‌دنبال تعریف یک الگوی جدید در حوزه قفقاز هستند و برای این منظور یک «بازی بزرگ و پیچیده» در قفقاز جنوبی را در دستور کار قرار داده‌اند که در واقع شرح تازه‌ای از بازی بزرگ قرن نوزدهم و تکرار آن در فضای متفاوت قرن بیست‌ویکم است. ضمن‌اینکه در بازی جدید، «درگیرساختن بازیگران درون منطقه‌ای» و «تحریک گسل‌های قومیتی»، به‌شدت مورد توجه است.

بخش عمده‌ای از مشکلات و بحران‌های امنیتی و نظامی که در این منطقه ظهور و بروز دارد، متأثر از طرح‌ها و اهدافی است که از بیرون منطقه تدارک دیده شده است. همکاری‌های راهبردی درون منطقه‌ای در قفقاز به‌ویژه بین ایران و آذربایجان و ترکیه، موضوعی است که آمریکا، انگلیس، رژیم‌صهیونیستی و برخی دولت‌های اروپایی آن را به ضرر خود ارزیابی می‌کنند.

این یک زنگ خطر جدی برای کشورهای منطقه به‌ویژه آذربایجان است که در زمین بازی آمریکا، انگلیس و رژیم‌صهیونیستی بازی نکنند. به‌استثنای مناطق اشغالی قره‌باغ، کشورهای حوزه قفقاز باید از هرگونه ادعاهای ارضی در مورد یکدیگر و اقداماتی که چنین برداشتی از آن می‌شود و همچنین دامن زدن به منازعات امنیتی، نظامی و سیاسی اجتناب کنند، چرا که با تبعاتی غیر قابل پیش‌بینی همراه خواهد شد که به‌نفع هیچ کشوری در منطقه نخواهد بود./شورای راهبردی روابط خارجی

کلید واژه ها: قفقاز دالان زنگه زور آذربایجان جمهوری آذربایجان ناتو دالان ناتو ارمنستان روسیه و آذربایجان روسیه و ارمنستان آذربایجان و ارمنستان ترکیه و آذربایجان و ارمنستان ترکیه و ارمنستان

( ۲۹ )

نظر شما :

ناشناس ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۵:۱۸
اون یک نفر کجاست که بیابد تحت عنوانهای مختلف ، را نشان بدهد ؟
ابراهیم قدیمی ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۶:۲۱
حضور پاکستان در مانور چندی پیش اذربایجان نشان از حضور موادمخدر علاوه بر نفت دارد۔بی دلیل نیست تروریست داعشی اذربایجانی سر از شیراز در میاورد۔ ناتو را هرچه جلویش بگذارید برمیدارد ولی اذربایجان وپاکستان در همراهی با دیگران انگلیسی نفتی تریاکی است۔
داور درگاه ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۷:۳۰
ناتو بیش از ۷۲ سال است که با ایران همسایه است (از طریق مرز ترکیه ) و با روسیه هم بیش از ۶۵۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد( مرز استونی،لتونی،لیتوانی،لهستان مرز خاکی،. وبا رومانی بلغارستان ترکیه ،. و دریای بالتیک وبا پیوستن فنلاند و سوید دوبرابر هم خواهد شد ) وحضور دایمی آمریکا و یارانش در ارمنستان و خلیج فارس هم چیزی کمتر از حضور ناتو نیست، و در واقع هم ایران و هم روسیه همسایه ۷۵ ساله ناتو هستند، البته شاید دلواپسی ایران از ناتو بیشتر به خاطر دوست صمیمیش چین می‌باشد که من غیر مستقیم منافع چین را هم حفاظت میکند تا از امتیازات وتو چین در سازمان ملل بی نصیب نشود. والا بعد از پلان صلح ابراهیم و حضور پر رنگ اسراییل در کل ممالک اطراف و حضور هزاران ارتشی آمریکا در خلیج فارس ،عراق،سوریه...چیزی عادی و عاری از نگرانی برای ایران قدرتمند است. لذا دالان زنگزور هم بیشتر بهانه‌ای برای سرگرم کردن آذربایجان و حضور نظامیان در مرز هم توجیه آن است ،تا دوستان ارمنی احساس آرامش کنند وفکر بد به خود راه ندهند. والا آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند امام ( ره) .
رضا ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۷:۳۰
همه اش شعار شعار شعار....
علی ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۸:۰۵
بهتره بعضی نویسندگان تعصب خشک و خالی رو کنار بگذارند و وقایع منطقه رو درست بیان کنند حتی اگه به ضرر تهران باشه چون حقایق پنهان نمیمونه و بر همه اشکار میشه . ایا واقعا بنا به ادعای نویسنده این دالان به ضرر اذربایجان و ترکیه هست؟ چرا روسیه موافق این طرح هست و در متن طرح صلح به باز کردن دالانی اشاره کرده که اذربایجان رو به نخجوان متصل میکنه . ایا این اذربایجان هست که به غلط محاسباتی افتاده یا ایران ؟
مجوس ۱۱ آذر ۱۴۰۱ | ۱۸:۳۱
فقط در پایان حتما می نوشتین که به سفارش سنای فرانسه تهیه شده و هزینه مقاله توسط آنها پرداخت شده است.
ناشناس ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۱۲:۱۶
زنگزور طرحی زنگ زده که به زور توسط اسراییل پیگیری می شود . خنده دار است که این وسط آدربایجان باورش شده که قرار است چیزی گیرش بیاید . شاید تاریخ سیاسی کوتاه مدتشان سبب شده بی تجربگی بر عقلانیتشان غلبه کند .
محبی ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۱۵:۱۸
وضعیت قره باغ در حال حاضر بسیار پیچیده شده است .از اینرو که از زمانی که امنیت آنجا به حافظان صلح روسی داده شده اوضاع برای جمهوری باکو خیلی خراب شده .(ورود ارمنی های دیگر مناطق . ورود روس ها .دادن پاسپورت روسی به ساکنان . ترمیم و ساختن ساختمانهای اداری آرتساخ . ورود اسلحه . حمایت از گروه های جدایی طلب . استفاده از اسامی ارمنی برای آن مناطق. تشکیل دولت ارمنی توسط واردانیان .آدم را یاد اوستیا و آبخازیا میندازه )الهام باکو برای آزاد کردن هفت منطقه بی آب و علف و بی سکنه که اول و آخر برای خودشان بود بعد از سی سال اینگونه پر رو شده و شاخ و شونه میکشه در صورتی که قره باغ را تا حالا که کاملا از دست داده .شاید بگویید شوشی را گرفته شوشی چیست ؟ یک شهر پنج و نیم کیلومتری با چهارهزار و پانصد نفر جمعیت این تمام دست آوردشان بوده .خلاصه چهار تا روستا رو با کمک ارتش کشورهای دیگر آزاد کردن اینقدر خوشحالی و هارت و پورت کردن نداره . با اشتباه خودشان روسیه را به یکی از آرزویهای دیرینه اش رساندند و آن حظور در قلب قفقاز جنوبی بود .به امید آزادی مناطق آران و شیروان و اضافه شدن به مام میهن .اون روز نزدیکه.
داور درگاه ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۱۷:۱۴
به جناب محبی ۱۸ :۱۵،. اولا به قول جنابتان آن هفت منطقه بی آب وعلف وبی سکنه ۲۰ در صد سرزمین آذربایجان با یک میلیون سکنه را شامل میشود. که ارامنه علی رغم ۴ قطعنامه سازمان ملل و گذشت ۳۰ سال حاضر به رفع اشغال نبودند تا ج. آذربایجان به بهای خون هزاران شهید و جنگ ۴۴ روزه نتنها سرزمینهای اشغالی را از دست ارامنه ازد کرد بلکه پاشنیان با حضور پوتین توافق ۱۰ نوامبر ۲۰۲۰ را امضا و تمامیت آذربایجان را تایید و قبول کرد، و علاوتا در عهدنامه سوچی و پراگ هم با نظارت اتحادیه اروپا دوباره تمامیت ارضی آذربایجانرا تاییدوقبول کرده( یعنی ارامنه نمی‌توانند مجددا ادعای قره باغ کنند ) ولی اختلافات اخیر بیشتر در مورد حقوق انسانی فرهنگی ۶۵ هزار ارمنی ساکن خانکندی در چهار چوب تمامیت ارضی آذربایجان است نه بیشتر،یعنی اینکه فرموده ای از قره باغ تنها شوشا در اختیار آذربایجان است صحیح نیست( اولا از وسعت ۴ کیلومتر مربع قره باغ بیش از ۵۰ درصد که محل سکونت مسلمانان بود مثل شوشا،خوجاوند، آقدره،میروداغی،داش آلتی ،تولوش و دهها روستا .. ) از محدوده قره باغ خارج گشته در ثانی اهالی خوجالی ،عسگران وخیلی از ساکنین مسلمان خانکندی که طبق توافق باید به خانه‌های خود برگردند که نزدیک ۳۰ در صد اهالی خانکندی مسلمانانی هستند که توسط ارامنه از ۳۰ سال پیش منازلشان توسط ارامنه تصرف شده که باید دوباره به مسلمانان برگردانند. یعنی چیزی مشابه ولایت خودمختار سابق در جریان نیست،چون در هیچ سندی به خودمختاری ارامنه اشاره نشده، البته تاریخ تأسیس خانکندی به ۲۷۰ سال پیش بر میگردد که توسط پناه علی خان جوانشیر حاکم قره باغ بنا گردیده و ارامنه بعدا به آنجا توسط روس‌ها گنجانده شده اند،. واسم استپاناکر ت هم در زمان استالین به خاطر رشادت‌های استپان ارمنی در کشتار مسلمانها نامش را بر روی خاکندی نهادند ( یعنی شهر استپان قصاب). مثل تغییر نام قره باغ به( ارتساخ). ,,, در کتاب قابوسنامه که قابوس به پسرش وصیعت میکند هر گز کنیز و برده ارمنی نگیر چون در نهایت برایت خیانت خواهند کرد، دقیقا مهمانوازی مسلمانان قره باغ به ارامنه که توسط همان مهمانان قتل عام و رانده شدند ،حقیقت وصیعت قابوس را نشان میدهد.
به داور درگاه یا همان علی بیکار ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۱۷:۴۹
جفنگ نباف و چرندیاتی که در کشور عقب افتاده ی آذربایجان بین سیاسیون بی خردش نقل می شود ، اینجا تکرار نکن .‌ تاوان زبان درازی الهام ، نتنها حذف کامل زنگزور قلابی است بلکه الحاق نخجوان به ایران برای گوشمالی علیف است .
علی ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۱۹:۲۴
نظر نوشتن برای یک مقاله حق اولیه یک انسان متمدن است برای همین است که قسمت نظرات پیش بینی شده است . اما کسانی هستند که تحت عناوین مختلف بذر نفاق می پاشند و در آینده نه چندان دور حاصل آن را دروخواهندکرد . نوشته متین وحاوی اطلاعات خوب کامنت نویس محترم "داور درگاه " توسط شخص مجهول الهویه وپاچه خوار ارمنی های قاتل ، چومور (گل) پاشی می شود شخصی که بی اطلاع به موضوعات مطرح شده و محتمل دارای سواد اکابر می باشد. ایجاد دهلیز زنگه زور درصورت توافق میان طرفین دعوی اجرایی خواهدشد وبه احتمال قریب به یقین اگر قرار بر نظر خواهی باشد ایران آخرین کشوری خواهد بود که ارامنه از آن نظر خواهند خواست .بنابراین ادای دایه مهربان تر از مادر برای ارمنی های غاصب و قاتل را درنیاورید.البته مادر تورکی مثلی داریم که معنی مورد نظر نویسنده کامنت (خودم) را خیلی بهتر از جمله فوق القا می کند ولی چون متنی +18 است نوشته نشده است . نوشتن فحش ودشنام وحرفهای نامربوط، کارترسوها وبزدلها است اگر جواب منطقی نداری حداقل مثل انسانهای با شخصیت رفتارکن وفقط نظر خودترا بنویس.
به داور درگاه ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۲۲:۲۲
دوست عزیز خودت ناراحت نباش ادم کردن احمقهای نادان کار اسانی نیست . مطالبی که بیان کردی برای ترکها واضح و مشخصه ، انهایی که نمی فهمن یا خود رو به نفهمی میزنن بگذار در جهالت خود شناور باشن .
محبی ۱۲ آذر ۱۴۰۱ | ۲۳:۱۷
جناب داور درگاه آن هفت منطقه حایلی بود برای قره باغ خود ارمنی ها هم روی آنها ادعایی نداشتند .من هم در صحبت خودم گفتم برای خودشان هست .قبول کردن تمامیت ارضی آذربایجان ربطی به قره باغ ندارد وضعیت قره باغ پیچیده تر از این حرفهاست .بحث اصلی که نمیگذارد صلح سر بگیرد هم همین است .هیچ توافقی سر قره باغ حاصل نشده .شما می فرماید امضا کردند مبنا و اساس به رسمیت شمردن مرزها اعلامیه آلما آلتای 1991قرار داده شده .خب پس این لفاظی های الهام درباره خاک ارمنستان و زنگزور غربی چیست ؟ در بند ۹ توافق ۱۰ نوامبر صحبت از باز شدن تمامی راه ها میکند نه ایجاد دالان و کریدور آن هم بدون نظارت .حالا الهام هی بیاید بگوید مسئله قره باغ به تاریخ پیوسته است کل محدوده قره باغی که سرش دعواست چهار هزار و چهارصد کیلومتر مربع است .از این مقدار چقدرش آزاد شده همه این شهر و روستاها که گفتید را جمع کنیم دویست کیلومتر مربع نمی شود . اصلا کل مجموعه شان هم چیزی نیست من شوشی بزرگترین و مطرح ترینش را گفتم .باز کردن پای روسیه کار بسیار اشتباهی بود .خلاصه داور درگاه تویی ولی حکم سحرگاه را روس ها می دهند .
محمد ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۱:۴۱
برای من جالبه یک عده پان ترک مزدور عشق الهام خانم که خودش سر سپرده و عروسک خیمه شب بازی اسراییل هست ریختن اینجا و نظرات دلخواه اربابشان را می دهند. از یک مشت دویست دلاری بیشتر از این هم انتظار نمیره .پیشنهاد میکنم مستند شبکه سحر آذری را نگاه کنید همه چیز دستتان می آید . علیف کرد تبار حالا واسه ما شده پان ترک.
کامران ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۲:۴۸
اقای محبی البته اگر واقعا اسم شما این باشد! این هفت منطقه اطراف قره باغ به عنوان وجه المعامله توسط ارامنه نگه داشته شده بود اما مردم و جمهوری اذربایجان علارقم تمامی مشقات اشغال و اوارگی یک میلیون انسان حاضر به جدایی قره باغ از اذربایجان نشدند . وجه المعامله از کف ارامنه خارج شد، به علاوه ۳۵ درصد قره باغ کوهستانی. اکنون برای ارمنستان ۲ راه بیشتر وجود ندارد. یا دست کشیدن از ادعای ارضی و شناسایی دو طرفه مرزهای قانونی کشور و امضای صلح یا عدم وجود مرز مشخص و ادعای متقابل جمهوری اذربایجان نسبت به مناطق سابقا اذربایجانی نشین همچون زنگزور ، ایروان ، گویچه‌محال ، دره لیاز . از قضا این روندی که ارامنه پیش گرفته اند بیشتر به ضرر خودشان خواهد بود ،چون ادعای متقابل جمهوری اذربایجان با‌وجود ۱.۵ میلیون اذربایجانی رانده شده از سرزمین فعلی ارمنستان بسیار برنده تر است.از اراضی بی اب و علف گفتی !! بدون انکه ذره ای وجدانت درد بگیرد .حال انکه این اراضی ۳۰ سال قبل مناطق اباد و پر از زندگی بوده ارامنه اشغالگر که نامهای جعلی انها را بلغور کردی هر انچه در این سرزمین بود نبست و نابود و تاراج کردند.
محبی ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۳:۱۲
کامران بلغور رو بریز جلوت بخور .کشوری جعلی که سی سال پیش به وجود اومده سنش از برادر کوچکتر من هم کمتره . نام شریف آذربایجان را دزدیدند .اربابتان علیف هم بزودی پس گردنی سنگینی هم از ایران هم از روسیه خواهد خورد . حالا هی گونده گویی کنه . بزدوی این استاندار گستاخ استان های آران و شیروان هم عوض می کنیم . شما برو چک دویست دلاری رو پاس کن.
داوردرگاه ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۵:۳۹
این کیه که نام دیگران رو تصاحب می کنه ؟ و برای گداهای بادکوبه دم تکان می دهد . مگر کمبود داری ؟ حقارت رو کنار بگذار و با نام واقعی خودت کامت بگذار . یک بار علی یکبار خسرو یکبار مارال یکبار درگاه . نام باید به نطراتت بیاد . چرا برای یکبار هم شده جغتای رو انتخاب نمی کنی ؟ اخه این همه عقده نفرت از پیشینه . نوبره والله .
علی ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۶:۲۸
اونایی که نظر میدن بهتره کمی مطالعه کنن بعد علیه ترکها مطلب بنویسن. بیشتر مطالب که نوشته شده مضخرفاته ، چند بچه اومدن میخوان به ترکها تاریخ یاد بدن اما در اینده نزدیک این ترکها خواهند بود که به اینا تاریخ واقعی رو یاد میدن .هنوز این افراد نفهمیدن که ترکها مخصوصا اذربایجانیهای دو طرف رود اراز باهم رابطه فامیلی دارن و تعصب هم رو به چند پان فارس نمیدن.
کیان ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۷:۴۹
نظرات جناب محبی با عقل سازگارترند. البته با کمال احترام برای همه ی عزیزان
فرزاد ۱۳ آذر ۱۴۰۱ | ۱۹:۴۲
سوالی که در تیتر یادداشت نویسنده مطرح شده را قبلاً مقامات بلند پایه ی ناتو از جمله آقای «آدام تامسون»نماینده پیشین انگلیس در ناتو واز مقامات بلند پایه اطلاعاتی انگلیس به صراحت پاسخ داده اند وهیچ نیازی به طرح دوباره وایجاد شک و شبهه وجود ندارد امروز فقط وقت اعمال اراده و مقابله ی قاطع مقامات مسوول با این پروژه ی ضدایرانیست قبل از اینکه ایران درعمل انجام شده قرار بگیره وبه طور کامل از معادلات قفقاز کنارگذاشته بشه.