موفقیت‌های ناتو طی ۷۶ سال گذشته نتیجه تطبیق مداوم بوده و این اتحاد اکنون در حال گذراندن عمیق‌ترین تغییرات خود از زمان پایان جنگ سرد است. چالش‌های منطقه یورو-آتلانتیک طی بیست سال گذشته – مانند تروریسم و بی‌ثباتی منطقه‌ای – از بین نرفته‌اند. اما تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ و الحاق فنلاند و سوئد به ناتو، ضرورت فوری برای بازنگری در برنامه‌ریزی دفاعی را برجسته کرده است.
ادامه مطلب
سیاوش قدوسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: در خصوص وابستگی امنیتی اروپا به آمریکا و چالش‌ها و واقعیت‌های این حوزه، سال‌ها مکاتب سنتی به تحلیل پرداخته‌اند. اما دیدار اخیر ولودیمیر زلنسکی و دونالد ترامپ را، بدون اغراق، می‌توان یک تعیین‌تکلیف آمریکایی با نه تنها اروپا بلکه با تمام دنیا دانست؛ نشستی که بار دیگر ماهیت سیاست خارجی آمریکا را بر پایه منفعت‌گرایی محض و نادیده‌گرفتن ملاحظات شرکای اروپایی آشکار ساخت.
ادامه مطلب
محمدجواد جمالی‌نوبندگانی در گفت وگویی تاکید دارد که هرچه تنش بین زلنسکی و ترامپ و جدال بین اروپا و آمریکا بیشتر شود، در کوتاه‌مدت، اثر آن بر سیاست خارجی ایران، آن خواهد بود که فضا و بستری برای اجماع‌سازی علیه تهران شکل نخواهد گرفت. به‌خصوص که این روزها زمزمه تلاش‌ها برای فعال‌کردن مکانیسم ماشه و فشار دولت ترامپ و کنگره آمریکا بر سه کشور اروپایی عضو برجام در زمینه ارجاع پرونده هسته‌ای ایران از شورای حکام به شورای امنیت و بازگشت قطع‌نامه‌های این شورا (امنیت) مطرح است.
ادامه مطلب
عباس ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روز جمعه و در شصت و یکمین نشست سالانه کنفرانس امنیتی مونیخ که از چهاردهم لغایت شانزدهم فوریه ۲۰۲۵ در هتل بایریشر هوف (Hotel Bayerischer Hof) مونیخ برگزار شد و در روز اول این نشست جیمز دیوید ونس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده در آن سخنرانی کرد؛ اختلافات اروپا و آمریکا آشکار شد و تا حدودی اوکراینی ها و شخص زلنسکی از امکان همکاری مشترک دو قاره برای کمک به اوکراین ناامید شدند.
ادامه مطلب
علی ودایع در یادداشتی می نویسد: روابط ترامپ-پوتین همچنان پیچیده و غیرقابل پیش‌بینی باقی می‌ماند. بازی مرد دیوانه با رولت روسی ممکن است به یک معامله بزرگ ختم شود، ممکن است به رویارویی مستقیم منتهی شود. نکته اینجاست که تقابل ژئوپلیتیکی جدیدی در شمالگان یا حتی فضا آغاز شده و تخاصم بلوک غرب با بلوک شرق با شمایلی متفاوت از دوران جنگ سرد ادامه خواهد داشت.
ادامه مطلب
محمود فاضلی می نویسد: با به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، بسیاری از دولت‌ها و احزاب اروپایی به دو گروه مخالف و موافق سیاست‌های ترامپ تقسیم شده اند. احزاب راست گرا در کل جهان به‌ویژه در اروپا که در سال‌های اخیر رو به رشد هستند، در کنار ترامپ قرار گرفته اند و به نظر میرسد چرخشی بزرگ و یک تحول کیفی در نظام سرمایه داری در‌حال وقوع است و این جناح توانسته است بخش‌های بزرگی از جوامع را هم متقاعد کند که در کنار احزاب راست‌گرا قرار‌گرفتن به‌نفع آنهاست.
ادامه مطلب
پس از تلاش نادرست جنبش اول آمریکا برای دور نگه داشتن ایالات متحده از جنگ جهانی دوم، "انزواگرایی" به یک کلمه کثیف تبدیل شد. از آن زمان، انترناسیونالیست‌ها این اصطلاح را به کار می‌برند تا افرادی مانند مفسر محافظه‌کار، پاتریک بوکانان، عضو جمهوری‌خواه سابق کنگره، ران پل، و اکنون ترامپ را به کار بگیرند، و اتهام می‌زنند که دیگران ساده‌لوحانه در مورد مطلوبیت و قابلیت انفصال استراتژیک متوهمند.
ادامه مطلب
الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، روز سه‌شنبه هفتم ژانویه (۱۸ دی) در مصاحبه‌ای با شبکه‌های تلویزیونی محلی، ضمن اشاره به تحولات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، با ادبیاتی کم‌سابقه، ادعاهای ضدایرانی تندی را به زبان راند. در این میان، مانور او بر دالان موهوم زنگزور، آن‌هم در میانه تحولات سوریه و درست یک ماه پس از سقوط حکومت اسد، این گزاره احتمالی را پررنگ‌تر کرده که هم‌زمانی تحولات خاومیانه و ققفاز می‌تواند به چالشی برای مرزهای ایران و ارمنستان منجر شود.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: ناتو به عنوان یک سازمان امنیتی غربی نشان داده که هر زمان که منافع این سازمان ایجاب کند از ترویسم حمایت می کند و در سوابق ناتو هم حمایت از تروریسم درافغانستان و تروریسم داعش و القاعده و جبهه النصره در سوریه و عراق وجود دارد و امروز هم در سوریه حامی گروه تحریر الشام هستند، لذا جمهوری اسلامی ایران در کنار متحدان و کشورهای همسوی خود در منطقه به خصوص کشورهایی هم چون روسیه و چین باید در مقابل تحرکات احتمالی ناتو برای حمایت از تروریسم در منطقه و به خصوص پس از تحولات سوریه هوشیار باشد و در چارچوب ائتلاف های منطقه ای مثل سازمان همکاری شانگهای با تروریسم و جریانات سازمان یافته مقابله کنند.
ادامه مطلب
روسیه به‌تازگی در حمله‌ای هماهنگ علیه زیرساخت‌های انرژی اوکراین، حدود ۳۰۰ پهپاد و موشک پرتاب کرد. این حمله به‌منظور ترساندن بیشتر اوکراینی‌ها و سوق‌دادنشان به سمت تسلیم‌شدن با ازبین‌بردن منابع گرمایش و روشنایی در سرمای زمستان انجام شد. جنگ تقریبا سه سال است که ادامه دارد و اوکراینی‌ها خسته شده‌اند. ارتش اوکراین از نظر نیروی انسانی و تسلیحات تحلیل رفته است. براساس آخرین نظرسنجی‌های مؤسسه گالوپ، ۵۲ درصد از اوکراینی‌ها خواهان پایان جنگ هستند؛ حتی اگر به معنای واگذاری زمین به روسیه باشد.
ادامه مطلب
روسیه با دستور ولادیمیر پوتین و در اقدامی پرسروصدا، موشک‌هایی را در فواصل هزاران کیلومتری آزمایش کرد تا واکنش هسته‌ای «گسترده» خود را به حمله دشمن شبیه‌سازی کند. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در زمان اعلام خبر این رزمایش گفت: «با توجه به تنش‌های ژئوپلیتیکی فزاینده و ظهور تهدیدات و خطرات خارجی جدید، برخورداری از نیروهای راهبردی مدرن و آماده به خدمت بسیار حائز اهمیت است».
ادامه مطلب
احمد وخشیته در یادداشتی می نویسد: مارک روته، نخست‌وزیر سابق هلند، از ابتدای اکتبر به طور رسمی سکان ریاست ناتو را در دست گرفت تا این پرسش پیش آید که با آمدن این حامی سرسخت اوکراین، آیا روسیه و ناتو در مسیر تاریک‌تری گام برمی‌دارند و ریسک کشیده‌شدن آنها به یک درگیری مستقیم در حال افزایش است؟
ادامه مطلب
رئیس‌جمهور اوکراین در دیدار با رهبران بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و همچنین رئیس جدید ناتو، با ارائه طرح «پیروزی» خود، بار دیگر خواستار مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد غربی علیه اهدافی در خاک روسیه شد.
ادامه مطلب
دبیر کل جدید ناتو که رسما از سه‌شنبه کارش را آغاز کرد، چالش‌هایی به‌ویژه در بحبوحه جنگ اوکراین و عدم ثبات سیاسی در واشنگتن پیش‌رو دارد و اعضا انتظار دارند این رهبر سابق هلند از مهارت‌هایش برای حفظ این ائتلاف نظامی غربی بهره ببرد. «مارک روته» نخست‌وزیر سابق هلند مسئولیت دبیر کلی ناتو را از «ینس استولتنبرگ» تحویل گرفت. طی ۱۰ سال اخیر، این اولین باری است که دبیر کل ناتو تغییر می‌کند. استولتنبرگ از اکتبر ۲۰۱۴ تاکنون دبیر کل ناتو بوده و اکنون این مقام به روته رسید. رویترز در گزارشی با توجه به تغییر دبیر کل جدید ناتو نوشت: «در حال حاضر بسیاری از موارد به این بستگی دارد که روته بتواند در یک ائتلاف ۳۲ عضوی اجماعی ایجاد کند. توانایی ناتو برای محافظت از نزدیک به یک میلیارد نفر تحت حمایت خود نه تنها به قدرت نظامی بلکه به وحدت سیاسی نیز بستگی دارد».
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به طور کلی اشتیاق امریکا برای حضور در شرق اروپا و خصوصا منطقه بالکان راهبردی حساب شده در راستای رسیدن به دیوار چین و تسلط بر شاهراه مراسلاتی و ترانزیتی انرژی و کالا ارزیابی می شود، چرا که یک نظریه سیاسی از دیر باز مطرح بود که اروپای شرقی قلب مهمترین نقطه حساس جهان است و کشوری که بر آن حاکم شود، بر جهان نیز تسلط خواهد یافت؛ البته در سال های اخیر دامنه این منطقه گسترش یافته است و به محور اوراسیا تلقی می شود.
ادامه مطلب
احمد کاظمی در یادداشتی می نویسد: روس‌ها به ویژه پس از جنگ اوکراین و تشدید انسداد ژئوپلیتیکی علیه مسکو، که بخشی از آن از اشتباهات روسیه در قفقاز نشات گرفته است، معتقدند که می‌توانند با ایجاد نسخه روسی کریدور جعلی زنگزور، علاوه بر خنثی کردن دالان تورانی ناتو، یک ابزار فشار علیه ترکیه، ناتو و حتی چین و ایران پیدا بکنند و در عین حال به فرایند اخراج روسیه از قفقاز که در سه چهار سال اخیر با هماهنگی باکو و آنکارا با ناتو، شدت یافته است، پایان دهند.
ادامه مطلب
اوکراین در هفته‌های اخیر عطش زیادی برای انجام حملات بیشتر به عمق خاک روسیه دارد و ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور این کشور، بارها این خواسته کی‌یف را مطرح کرده است. اما وزیر دفاع ایالات متحده در واکنش به این تمایل زلنسکی هشدار داد که حمله اوکراین به عمق خاک روسیه «ظرفیت لازم» برای تغییر نتیجه جنگ به‌نفع کی‌یف را به همراه ندارد.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: ناتو برای جلوگیری از توسعه طلبی روسیه راهی بجز کشاندن روسیه به مسابقه تسلیحاتی و تحریم ندارد، زیرا ساختار کنونی شورای امنیت ابزاری برای جلوگیری از تجاوز دارندگان حق وتو به دیگر کشورهای مستقل را ندارد.
ادامه مطلب
محمود فاضلی در یادداشتی مینویسد: زنجیره کشتارها و ترورهایی که اسرائیل از غزه آغاز کرده و پس از یمن و لبنان به تهران سرایت کرد، خاورمیانه را به حلقه‌ای از آتش تبدیل کرده است. هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه که در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران شرکت کرده بود، در فضای پرتنشی که اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران به شهادت رسید، بخشی از سیاست خارجی کنونی این کشور را تشریح کرد.
ادامه مطلب
درحالی‌که رقابت با چین و روسیه بر سر مزیت ژئوپلیتیک بالا گرفته، پنتاگون از جدیدترین استراتژی خود در منطقه قطب شمال رونمایی می‌کند. این استراتژی، نظامی‌سازی فزاینده قطب شمال از جانب پکن و مسکو را در بحبوحه رقابت روزافزون بر سر منابع طبیعی زیر ذره‌بین می‌گیرد.
ادامه مطلب
سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: در ورای این اشتباهات خبرساز و زرق و برق عکس یادگاری سران کشورهای عضو، پرسشی اساسی را باید طرح و پاسخ داد و آن اینکه چگونه می‌توان وضعیت ناتو، در هفتاد و پنجاه سالگی عمر آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار داد؟ برای پاسخ به این پرسش و تحلیل چیستی و چگونگی ناتو، سه مفهوم و موضوع به هم پیوسته را باید مد نظر قرار داد: «نهادگرایی نظامی ناتو»، «محوریت شخصیتها وبر این اجلاس» و «متن استراتژیک جهانی».بی‌تردید، ناتو، یکی از گسترده‌ترین و طولانی‌ترین نهادهای چندجانبه نظامی است که پیوسته در حال گسترش کمی و کیفی بوده است.
ادامه مطلب
رامین فرهودی زرنق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی توانسته است مرزهای شرقی و غربی خود را با کمک محور مقاومت سامان بخشد و در منطقه خاکستری با عملکردی مناسب در برابر سیاست های آمریکایی، بازی خوبی به نمایش بگذارد. اکنون منطقه خاکستری قفقاز جنوبی در حال شکل گیری است و یک نقش آفرین با تجربه و دارای نفوذ فرهنگی و تاریخی برای مدیریت میدان لازم است. روس ها دیگر توان بازی در این میدان را ندارند یا حداقل به این زودی ها نخواهند داشت. پس جمهوری اسلامی ایران باید برای حضور در آن و کنترل ناتو وارد عمل شود.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مورد پیوستن کیف به ناتو هیچ توافقی بین ۳۲ عضو آن برای دعوت از کی یف برای پیوستن در زمانی که اوکراین در جنگ است وجود ندارد. با این حال، بسیاری از اعضای ناتو به ویژه محور شرقی می‌خواهند نشان دهند که کیف به عضویت نزدیک‌تر می‌شود.
ادامه مطلب
اعضای ناتو رسما اعلام کردند اوکراین در مسیری «غیرقابل بازگشت» برای عضویت در ائتلاف نظامی غربی قرار دارد و این پس از پایان جنگ با روسیه تحقق خواهد یافت. کشورهای عضو ناتو در اجلاس سران خود در واشنگتن، با انتشار بیانیه‌ای مشترک، از مجموعه اقداماتی در جهت تقویت سیستم دفاعی اوکراین خبر دادند.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: روسیه با جمعیتی تقریبا یک دهم جمعیت چین و تولید ناخالص داخلی ۲ تریلیون(حدود یک نهم چین) در یک مسابقه تسلیحاتی با غرب درگیر شده که در نتیجه با در اختیار داشتن زرادخانه هسته ای قدرتمند، ناگزیر غرب را به حمله اتمی تهدید می کند و این آغاز فاجعه ای است که در صورت وقوع، عرصه استراتژیک جهان را دگر گون خواهد کرد.
ادامه مطلب
کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند حضور کشوهای عربی در اجلاس ناتو، برقراری آتش بس و توقف جنگ در نوار غزه را در خط مقدم مباحث نمایان خواهد ساخت و بدون پرداختن به این موضوع، پرونده‌هایی نظیر ایجاد «ناتو» عربی یا نیروهای جایگزین عربی در غزه باز نخواهد شد و جانبداری یا ایستادن کشورهای عربی در کنار اردوگاه غربی به زیان مسکو با توجه به سیاست بی‌طرفی این کشورها که از از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ اتخاذ شده است، مطرح نخواهد شد.
ادامه مطلب
محمود فاضلی در یادداشتی می نویسد:هم‌زمان با افزایش نسبت هزینه‌ها در صنایع دفاعی ترکیه بر تولید ناخالص داخلی این کشور، رشد درخورتوجهی در تولید پهپادها، تانک‌ها و رزم‌ناوها مشاهده می‌شود و ترکیه اکنون ۸۰ درصد نیازهای خود را در این زمینه از صنایع داخلی تأمین می‌کند. هم‌زمان «متیو میلر»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، اعلام کرد ترکیه نامه پیشنهاد و پذیرش خرید جنگنده‌های اف-۱۶ آمریکا را امضا کرد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز باگرات گالستانیان وعده داد ظرف ۷ تا ۱۰ روز آینده تکلیف ارمنستان مشخص خواهد شد. البته چشم انداز چنین تحولی بعید و مبهم است، اما عکس العمل مردم ارمنستان خطاب به درخواست اعتصاب عمومی و نافرمانی مدنی گالستانیان مشخص خواهد کرد آنچه امروز رخ داد ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ ارمنستان خواهد بود یا چند هفته قبل از وقوع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲.
ادامه مطلب
اروپا نسبت به افزایش اقدامات خرابکارانه منتسب به روسیه در خاک کشورهای عضو ناتو هشدار می‌دهد. اخیرا گزارش‌هایی مستند منتشر شده مبنی بر افزایش اقدامات خرابکارانه و مخفی کارگزاران حکومت ولادیمیر پوتین در اروپا. این اقدامات خرابکارانه شامل حملات سایبری، انفجارهای فیزیکی و اقدامات مختل‌کننده علیه زیرساخت‌های حیاتی مانند شبکه‌های برق و خطوط لوله گاز بوده است. مقامات اروپایی معتقدند که این اقدامات تلاشی از سوی روسیه برای تضعیف ثبات و ایجاد ترس در میان کشورهای عضو ناتو است.
ادامه مطلب
با وجود آنکه تقابل مستقیم ایران و اسرائیل فروکش کرده، اما همچنان در عرصه دیپلماسی جریان‌های ضدایرانی فعالی به دنبال تغییر معادلات در منطقه علیه تهران هستند؛ از تلاش بایدن برای عادی‌سازی روابط ریاض و تل‌آویو گرفته تا ادعا بر سر ایجاد ائتلاف منطقه‌ای شکل‌گیری سامانه پدافندی مشترک منطقه‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران. در بین این هدف‌گذاری‌ها، موضوع مهم‌تر ناظر بر تلاش برای دستیابی آمریکا و عربستان به یک توافق‌نامه امنیتی دوجانبه است؛ توافق‌نامه‌ای که به اعتقاد ناظران، سیبل آن ایران است.
ادامه مطلب