اردوغان در فکر شکست سنگر به سنگر پوتین

نویسنده: دیمیتار بچف

دیپلماسی ایرانی: رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، ماه گذشته بازگشت کریمه به اوکراین را یکی از ضرورت های حقوق بین ‌الملل خواند. چنین اظهاراتی دورویی اردوغان را نشان می دهد. وی در همان حالی که از حاکمیت اوکراین حمایت می کند، از پیوستن به تحریم های روسیه خودداری می کند و روابط تجاری خود را با روسیه رونق داده است.

آنکارا چه در سوریه و چه در جنوب قفقاز، برای پر کردن شکاف حاصل از کاهش نفوذ مسکو تلاش می کند.

ترکیه از زمان جنگ در گرجستان در سال 2008، خطر روسیه را در دریای سیاه احساس کرده است. احساس آسیب ‌پذیری در کنار بی ‌اعتمادی ترکیه به متحدان غربی، باعث شده است که به‌ جای رویارویی با روسیه، با همسایه بزرگ خود آشتی و در همان حال با سایر کشورهای حوزه دریای سیاه همکاری کند.

تلاش اردوغان برای جذب همراهی ارتش ملی سوریه، روسیه و ایران در تحت فشار قرار دادن مبارزان کرد در شمال سوریه نشان می دهد، ترکیه در حال برداشتن گام های بیشتر است. سوریه محور نشست سه جانبه ترکیه، ایران و روسیه بوده است. اردوغان چشم انداز احیای روابط با دولت بشار اسد را به عنوان اقدامی مناسب در نظر دارد. اگر پوتین از تأیید عملیات جدید ترکیه در سوریه خودداری کند، احتمال دارد نیروهای ترکیه دست به اقدام یکجانبه بزنند.

یکی دیگر از مناطقی که در آن ترکیه برای پیش افتادن از روسیه تلاش می کند، جنوب قفقاز است. دیپلمات های ترکیه و ارمنستان در حال مذاکره برای برقراری روابط دیپلماتیک هستند. ترس از ترکیه دلیل اصلی هم سویی ارمنستان با روسیه در سیاست خارجی و امنیتی بوده است. اما پس از پیروزی آذربایجان در نوامبر 2020 با کمک ترکیه و بی طرفی روسیه، ارزش اتحاد با روسیه برای ارمنستان کاهش یافت و موجب شد سران ارمنستان در عمل به بهبود روابط خود با ترکیه بیندیشند تا شاید منافع اقتصادی و راهبردی برای آنها داشته باشد.

سوریه و ارمنستان نشان می دهند که ترکیه برای خارج کردن روسیه از مناطقی که در سال ‌های اخیر در آنها برتری راهبردی داشته است، تلاش می کند.

البته مسکو می تواند چنین تلاش هایی را خدشه دار کند. روسیه یک گروه دو هزار نفری حافظ صلح در قره باغ دارد که می تواند نقش مهمی در شکل دادن به جنگ در آنجا داشته باشد. ارمنستان به مسیری برای روسیه برای دور زدن تحریم های غرب تبدیل شده و به همین دلیل تجارت دوجانبه این دو کشور افزایش یافته و اهرم اقتصادی مسکو در امنستان تقویت شده است.

اگر توسعه روسیه متوقف شود، ترکیه همان کشوری است که آماده گسترش نفوذ دیپلماتیک خود است.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11