مطالب مرتبط با کلید واژه

روابط بین الملل


واکاوی مؤلفه «زمان» در روابط بین الملل
مولفه ای که جایش در نظریه پردازی روابط بین الملل خالی است

واکاوی مؤلفه «زمان» در روابط بین الملل

امیر هوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "زمان" که به عنوان بعد چهارم هستی شناخته می شود، مفهومی علمی – فلسفی است یعنی هم علم فیزیک به دقت آن را مورد کاوش قرار داده و قوانین خاص مربوط به چگونگی زمان را کشف کرده و هم فلسفه به کنکاش چیستی و حقیقت زمان پرداخته است. به نظر می رسد به نقش و تأثیر مؤلفه زمان در روابط بین الملل پرداخته نشده و جای آن در نظریه پردازی روابط بین الملل خالی است. شاید بتوان علاوه بر تعابیر و تفاسیر فیزیکی – فلسفی از زمان، به تعریف زمان از منظر سیاست و روابط بین الملل نیز اهتمام ورزید. 

ادامه مطلب
ما «خاص» نیستیم
اهمّیتِ زمان در پیشرفتِ ایران

ما «خاص» نیستیم

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: یکی از خطاهای تحلیلی درمحافلِ علوم انسانی کشور این است که ایران را یک «مورد خاص» می بیند در حالی که مطالعۀ مقایسه ای به وضوح نشان می دهد که: کشورهای چند قومی هم پیشرفت کرده اند (مالزی)؛ کشورهای مستقر در مناطق مهم ژئوپلیتیک هم پیشرفت کرده اند (کرۀ جنوبی)؛ کشورهایی که با استعمار مبارزه کرده اند هم پیشرفت کرده اند (ویتنام)؛ کشورهایی که همسایۀ قدرتمند دارند هم پیشرفت کرده اند (مکزیک و تجارت ۱۴۶ میلیارد دلاری با آمریکا)؛ کشورهایی که سوابق تاریخی و ایدئولوژیک دارند هم پیشرفت کرده اند (چین)؛ کشورهایی که به آن­ها حمله شده و مستعمره شده اند هم پیشرفت کرده اند (هند).

ادامه مطلب
تحولات مفهومی امنیت ملی، از توسعه پایدار تا نوسازی اجتماعی
سه مولفه ای که تعیین کننده امنیت هر کشور است

تحولات مفهومی امنیت ملی، از توسعه پایدار تا نوسازی اجتماعی

رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واحدهای‌ سیاسی‌ و کشورهای‌ جهان ‌به‌ مقوله‌ امنیت‌ توجه‌ خاصی‌ دارند، چرا که ‌این‌ امر منعکس‌کننده‌ توانایی‌ بقاء به‌مثابة‌ واحدهایی‌ مستقل‌ و مشخص‌ در عرصه‌جهانی‌ است‌. با این‌ وصف‌ ارائه‌ یک‌ تعریف ‌مطلق‌ و کامل‌ از امنیت ممکن‌ نیست،‌ چرا که ‌این‌ مفهوم‌، مفهومی‌ نسبی‌ است‌ و از این‌رو غالباً با فرض‌ و احتمال‌ درباره‌ آن‌ صحبت ‌می‌شود.

ادامه مطلب
کرونا با دنیا چه کرده است؟!
تبیین تهدید امنیتی کووید-۱۹ از منظر نئورئالیسم

کرونا با دنیا چه کرده است؟!

مهدی ترابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کرونا یکی از نقاط عطف قرن بیست‌ویکم است که بر اساس پیش‌بینی‌های اندیشمندان سیاسی تحول شگرفی در روابط بین‌الملل پدید خواهد آورد. سرعت تحولات ناشی از ویروس کرونا به گونه ای که اکثر کشورهای مدعی جهان را نیز غافلگیر نموده است. موضوع کرونا بار دیگر به کشورهای دنیا یادآوری کرده است که تامین امنیت در سطح ملی و بین‌المللی صرفا سرمایه‌گذاری‌های کلان در جهت تجهیز نظامی یک کشور نیست، بلکه مفهوم امنیت در دنیای امروز از تعریف سنتی آن فراتر رفته و ابعاد وسیع‌تری همچون اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی و غذایی را شامل می‌شود. در واقع شکل گیری این بحران باعث شده است تا نگرش رئالیستها و نئورئالیستها حداقل بصورت موقت نسبت به نقش یگانه دولت‌ها در مواجهه با بحران صورت عملی بیابد. تغییر مفهوم امنیت، احتمال جابه جایی هسته قدرت از غرب به شرق، متوقف شدن یا کندی روند جهانی شدن ، احیای ناسیونالیسم و سایر احتمالات دیگر از مواردی است که باید منتظر ماند تا ببینیم روند تحولات آتی به چه صورت خواهد بود.

ادامه مطلب
روابط بین‌الملل در ایران؛ از تکثر روایت‌ها تا ضرورت تفکر پارادایمیک
معرفی کتاب

روابط بین‌الملل در ایران؛ از تکثر روایت‌ها تا ضرورت تفکر پارادایمیک

در این کتاب در دو فصل بازاندیشی و طرح ایده‌های نوین در روابط بین‌الملل ایران و همچنین وضعیت آموزش و پژوهش روابط بین الملل در ایران تهیه و بر مبنای آن ۱۸ نفر از اساتید و پژوهشگران این حوزه، ایده‌‌ها و ارزیابی خود را در ارتباط با موضوعات محوری در مورد این رشته طرح کرده اند. در بخش اول طرح ایده‌های نظری مرتبط با تاریخ رشته در ایران و جهان، پرسش‌های اساسی رشته، دستورکار روابط بین‌الملل در یکصد سال گذشته، ارتباط تاریخ با روابط بین‌الملل و همچنین رویکردهای تحلیلی نوین این حوزه طرح شده است.

ادامه مطلب
همچنان شاکله روابط بین الملل استعماری و نژادپرستانه است!
کارشناسان روباط بین الملل در گفت وگو با فارن پالسی

همچنان شاکله روابط بین الملل استعماری و نژادپرستانه است!

نادیده گرفتن نقش محوری نژاد و استعمار در امور جهانی مانع از درک دقیق سامانه دولت مدرن می‌شود. چرا جریان اصلی روابط بین‌الملل نسبت به نژادپرستی بی‌تفاوت است؟

ادامه مطلب
به دنیای پسارهبر خوش آمدید!
امریکا نقشش را واگذار کرده است

به دنیای پسارهبر خوش آمدید!

آمریکا مدت‌ها پیش از همه‌‌گیری کووید – ۱۹، شانه خالی کردن از مسئولیت و تعهدات هژمونیکش را شروع کرده بود و در نبود رهبری جهانی آمریکا، این پرسش مطرح است که آیا چین، پرکننده‌ خلاء رهبری جهانی خواهد بود؟

ادامه مطلب
آیا ما منزوی هستیم؟
رابطه شعاع دایره زندگی با طرز فکر

آیا ما منزوی هستیم؟

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: جغرافیای زندگی انسان در سرنوشت او و اطرافیان او تأثیر بسزایی می گذارد و چه بسا تعیین کننده است. اگر محمدرضا شاه به جای دبیرستانی در سوئیس به دبیرستانی در مصر فرستاده شده بود، شاید سرنوشتِ ایران گونه ای دیگر رقم می خورد.

ادامه مطلب
ایران، بحران کرونا و لزوم الگو شدن برای دیگران
«تصویر دوم» در دوران پساکرونا

ایران، بحران کرونا و لزوم الگو شدن برای دیگران

دکتر کیهان برزگر در یادداشتی می نویسد: مسئولیت اول و بین المللی ما این است که بتوانیم با یک مدیریت و حکمرانی مطلوب، بحران کرونا را پشت سر بگذاریم تا به یک الگو برای دیگران تبدیل شویم. مهار همه گیری ویروس کرونا به درجه «همه گیری همکاری» و «اعتماد متقابل» بین مردم و دولت بستگی دارد.

ادامه مطلب
تهدید کرونا ویروس و آینده نامعلوم امنیت جهانی
سه نکته ای که باید درباره آنها تامل کرد

تهدید کرونا ویروس و آینده نامعلوم امنیت جهانی

محمد سالاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اصولا تلاش کشورها در دنیای پسا دو جنگ جهانی این بود که امنیت و صلح ایجاد کنند و بدین منظور با رویکردهای همکاری جویانه؛ نهادهای بین المللی صلح را برای مقابله با تهدیدات به وجود آوردند ولی چرا هنوز ناامنی و مخاطرات جدید جامعه بین المللی را تهدید می کند؟  جدیدترین تهدید شیوع همه گیر ویروس کرونا است که  توانسته مرزهای ملی را درنوردیده و در مدت زمان کوتاهی حیات انسانی را در فراسوی مرزها هدف قرار دهد.

ادامه مطلب
کرونا ویروس و نظریه واقع گرایی در روابط بین الملل
ویروسی که تعریف تازه ای از روابط بین المللی داده است

کرونا ویروس و نظریه واقع گرایی در روابط بین الملل

روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت امر آن است که در موضوع کرونا دلایل محکمی در تقویت انگاره دولت محوری واقع گرایان می‌توان ذکر کرد. شیوع این ویروس به ما نشان داد که همانطور که واقع گرایان اصرار دارند دولت‌ها همچنان مهمترین بازیگران نظام بین‌الملل به حساب می‌آیند، چرا که دولت‌ها به دلیل وفور منابع در اختیار و قدرت بسیج کنندگی بالای خود در جایگاه نخست سیاستگذاری و تصمیم گیری برای مقابله با چنین بحرانی قرار دارند.

ادامه مطلب
آیا پایان دهکده جهانی نزدیک است؟
شیوع کرونا؛ تاثیر بر رژیم های بین الملل و قدرت از دیدگاه نئولیبرالیسم

آیا پایان دهکده جهانی نزدیک است؟

پاتریک ساهاکیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جوامع مختلف، افراد در مواجهه با خطر تهدید وجودی کرونا، خواهان ورود دولت ها به این امر بوده و انتظار دارند دولت ها در مقابله با تهدیدات زیستی آن واکنشی بروز دهند.

ادامه مطلب
نقد واقع بینی (بخش دوم)
تشخیص عینی منافع ملی در روابط بین الملل

نقد واقع بینی (بخش دوم)

واقع بینی روش و نگرشی نظری نسبت به روابط بین المللی و دارای اهمیت محوری است، و ممکن نیست انتقادهایی به آن وارد نباشد. می توان پنج رشته انتقاد عمومی به آن برشمرد، هر چند این فهرست جامع و مانع نیست. 

ادامه مطلب
واقع بینی و سیاست بین الملل (بخش اول)
نقشی که دولت ها ایفا می کنند

واقع بینی و سیاست بین الملل (بخش اول)

از اوایل دهه ۱۹۷۰، مکتبی به نام واقع بینی در اقتصاد سیاسی بین المللی نیز پیدا شده است که به کنش و واکنش بین قدرت و ثروت توجه دارد و به ویژه می خواهد در رابطه قیادت (hegemony)، یعنی وجود یک دولت چیره گر در میان سایر دولتها، با اقتصاد بین المللیِ باز یا بسته تحقیق کند.

ادامه مطلب
منطق "حق" یا "گلوله"؛ کمدی به رنگ تراژدی
بررسی کتاب "نقش زور در روابط بین الملل" نوشته آنتونیو کاسه سه

منطق "حق" یا "گلوله"؛ کمدی به رنگ تراژدی

اگر بخواهیم شالوده کتاب "نقش زرو در روابط بین الملل" را در یک جمله خلاصه کنیم می توان به این جمله آنتونیو کاسه سه در مقام نویسنده اثر اشاره کرد که می گوید: در این شرایط "حق" وجود ندارد و تنها "گلوله" است که به حساب می آید.

ادامه مطلب
روسیه بازیگری قابل اعتماد برای ایران نیست
ائتلاف ضعفا در منطقه پرآشوب

روسیه بازیگری قابل اعتماد برای ایران نیست

دکتر وحید کریمی، مدیرگروه اروپا دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت خارجه: در حال حاضر جمهوری اسلامی ائتلافی را با روسیه و سایر بازیگران نه چندان مطرح نظیر لبنان و سوریه در منطقه دارد که این ائتلاف را می توان "ائتلاف ضغفا "دانست.

ادامه مطلب
لزوم بهره برداری ایران از فرصت های منطقه ای
جهان آبستن نظمی سیال است

لزوم بهره برداری ایران از فرصت های منطقه ای

دکتر محمد رضا دهشیری، استاد دانشگاه: با توجه به تحول در سطوح تحلیل محلی، منطقه ای و بین المللی و تاثیر و تاثر نظام های منطقه ای و نظام بین المللی بر یکدیگر در دوران گذار، جمهوری اسلامی ایران با هوشمندی، برنامه ریزی منسجم و هماهنگ و مدیریت زمان می تواند به ارتقای جایگاه خود مبادرت می کند.

ادامه مطلب
ایران و نظام پرآشوب جهانی
جهان پیش رو، جهان بازیگران جدید است

ایران و نظام پرآشوب جهانی

دکتر امیرهوشنگ میرکوشش استاد دانشگاه: روابط بین الملل پس از جنگ سرد حداقل از حیث ساختار و شکل پیچیده و مبهم است و هنوز قواعد دقیق و مشخص و جوهری به عنوان یک نظام بین المللی کارامد برای خود تعریف نکرده است.

ادامه مطلب
ایران قدرت منطقه ای؛ آری یا نه؟
ترکیه و اسرائیل رقبای اصلی ایران در منطقه هستند

ایران قدرت منطقه ای؛ آری یا نه؟

محمدمهدی مظاهری استاد دانشگاه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: با توجه به وجود نظام دوقطبی، ایران پیش از انقلاب کشوری در اردوگاه غرب بود که با هزینه ای سنگین سیاسی و اقتصادی جایگاه ژاندارمی منطقه را به دست آورده بود.

ادامه مطلب
ایران به چین،روسیه و هند به چشم سرمایه نگاه کند
در تلاش برای رسیدن به بلوغ در روابط بین الملل

ایران به چین،روسیه و هند به چشم سرمایه نگاه کند

نصرت الله تاجیک، سفیر اسبق ایران در اردن و کارشناس مسایل بین المللی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی تاکید می کند که روابط استراتژیک با سه کشور چین، روسیه و هند میتواند یکی از انتخابهای راهبردی جمهوری اسلامی ایران باشد که وزن کشورمان را افزایش چشمگیری خواهد داد.

ادامه مطلب