غرب به ارتش مسلح افغانستان اعتمادی نداشت که بتواند موفقیتی از خود در برابر طالبان نشان دهد. تصمیم برای خروج، تصمیم برای کنار گذاشتن افغانستان بود. کسی که می خواست منابع معدنی در آن جا را در دست داشته باشد یا زمین هندوکش را به عنوان سنگر کنترل ژئوپلیتیک آسیای مرکزی توسعه دهد، افغانستان را کنار نمی گذاشت.
ادامه مطلب
تحولات سریع در افغانستان حاکی از آن است که بحران پناهجویان ایران و ترکیه را متأثر خواهد کرد. گرچه حلّ این بحران برای تهران و آنکارا امکان‌پذیر نیست، آنها باید سعی کنند با مدیریت بحران اثرات منفی و نامطلوب آن را کاهش دهند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت و گویی با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که به هر دلیلی فعلا جامعه و مردم افغانستان در برابر قدرت طالبان تمکین کرده اند، حتی بسیاری از شخصیت ها، احزاب، جریان ها و تشکل های سیاسی افغانستان هم تعامل با طالبان را برگزیده اند. بنابراین مماشات، سکوت و به نوعی انفعال در برابر طالبان تا زمان تعیین تکلیف خود افغان ها با طالبان، روشن شدن سمت و سو و آینده مناسبات سیاسی دولت و حاکمیت افغانستان و نهایتا عبور از دوران گذار در این کشور یک مشی دیپلماتیک کاملا هوشمندانه و منطبق با واقعیت گرایی در سیاست خارجی است که رهبر انقلاب به درستی آن را درک کرده و پیش برده اند.
ادامه مطلب
دست کم دو انفجار ناشی از بمبگذاران انتحاری ناشناس پنجشنبه در ورودی شلوغ فرودگاه کابل در میان غیرنظامی های نومید و مستاصل، حمام خون به راه انداخت. پس از سقوط کابل و قدرت گرفتن مجدد طالبان، بسیاری از شهروندان وحشت زده افغانستان به فرار از این کشور روی آورده اند و این مساله، روزهای پایانی تلاش های غرب برای خارج کردن متحدانش از افغانستان را دچار تشویش کرده است.
ادامه مطلب
محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخیرا در خبرها خوانده ایم که آمریکا جمعی از پناهجویان افغانستان را به کشور اوگاندا می‌فرستد و دولت اوگاندا هم اعلام کرده با درخواست آمریکا برای اسکان موقت دو هزار پناهجوی افغانستانی که به دلیل سلطه طالبان از افغانستان فرار کرده‌اند، موافقت کرده است. گزارش های واصله حکایت از آن دارد که بیشترین مهاجران افغانستان که با هواپیماهای آمریکایی از کشور خارج می شوند فارسی زبانان هستند نه پشتون ها؛ حال آیا این حرکت، حداقل حکایت از پاک سازی قومی و امحاء زبان فارسی دری در افغانستان ندارد و یا به تضعیف این زبان در افغانستان نمی انجامد!؟
ادامه مطلب
اصلی عباسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر دو کشور ایران و افغانستان، شوربختانه، از قربانیان تروریسم بوده‌اند و تجربیات تلخی چون اتلاف جان هزاران شهروند بیگناه و شیوع هراس در سرزمین‌های مادری خود را در سایه‌ی اشکال مختلف تروریسم، از جمله تروریسم اقتصادی، با تمام وجود احساس کرده‌اند.
ادامه مطلب
سمانه عابدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به لحاظ اقتصادی، ایران و افغانستان فرصت های فراوانی را برای همکاری های مشترک در جهت توسعه پایدار اقتصادی دارند. اما متاسفانه به دلیل فقدان تسهیلات لازم و توسعه ناکافی زیربناهای بنادر ایران، بروکراسی و طولانی بودن روند امور اداری، هزینه‌های ترابری بالا برای کالاهای وارداتی از افغانستان، ناامنی مسیرها و جاده های ترانزیتی، قاچاق کالا، حضور بی ثباتی های ناشی از تنش های داخلی در برخی استان های هم مرز با ایران و غیره، مسیر رو به رشد و پیشرفت روابط تجاری ایران و افغانستان را با موانعی روبه رو کرده است.
ادامه مطلب
حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محتمل است که سعودی ها از طالبان در افغانستان به مثابه تهدیدی راهبردی برای ایران چون تهدید حوثی ها برای عربستان استفاده کنند. قبل از حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱، عربستان سعودی یکی از ۳ کشوری بود که تسلط طالبان بر این کشور را به رسمیت شناخت و این را فرصتی برای ناامن کردن مناطق مرزی ایران برشمرد.
ادامه مطلب
داوود مرادیان، مدیرکل موسسه مطالعات استراتژیک افغانستان، در جلسه شورای امنیت سازمان ملل متحد با موضوع «تهدیدهای صلح و امنیت بین المللی ناشی از اقدامات تروریستی» درباره وضعیت افغانستان سخنرانی داشت و دیدگاه خود را درباره تهدید داعش برای امنیت بین المللی در ارتباط با فاجعه آشکار و بحران انسانی در افغانستان ارائه داد که متن آن را در ادامه می خوانید.
ادامه مطلب
اردوغان پس از جلسه کابینه روز پنجشنبه گفت ترکیه آماده مذاکره با طالبان است. سهیل شاهین، سخنگوی طالبان نیز روز جمعه اعلام کرد: برای ما ترکیه بازیگر بسیار مهمی در سطح جهان و در امت اسلامی است و همچنین از جایگاه ویژه ای برخوردار است. ما بیش از هر کشور دیگری به دوستی و حمایت ترکیه نیاز داریم.
ادامه مطلب
علی زنجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: باید توازن قوا و رعایت جوانب به گونه ای باشد که تمام طرفین دخیل و دارای منافع مشروع و ممکن احساس کنند در نظم و استقرار ثبات به میزان بیشتری به خواسته های خود می رسند و البته از یاد نبرند که این سرزمین از دیرباز باتلاق و گورستان سربازان ابرقدرت ها بوده است. از شکست دادن بریتانیا و صلح گندمک تا شکست ارتش شوروی و اینک گریختن شبانه ی ارتش آمریکا، پس باید ترتیبی ممکن و واقع بینانه برای سامان دادن به امور در پیش گرفته شود.
ادامه مطلب
زینب رنجبر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو کشور ایران و افغانستان با برخورداری از شباهت‌های دینی، تاریخی، زبانی، قومی و فرهنگی و با بهره‌گیری از وجوه مشترک جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی، از پتانسیل‌های بالقوه‌ای برای تحکیم روابط مبتنی بر اصول همزیستی مودت‌آمیز و حسن همجواری بهره‌مند هستند؛ پتانسیل‌هایی که می‌توانند در قالب اجرای راهکارهای سیاسی و اقتصادی، هم فضای سیاست منطقه‌ای را به سود مردمان هر دو دولت متوازن نماید و هم، از تبعات مثبت اقتصادی آن، هر دو ملت شریف برخوردار شوند.
ادامه مطلب
پناهجویان افغان در سفری پر مخاطره و چند هفته ای را از کشور خودشان که بار دیگر به دست طالبان افتاده با پای پیاده از ایران می گذرند به امید اینکه بتوانند از مرز مشترک کشور همسایه با ترکیه بگذرند و شاید به اروپا راه یابند و زندگی به دور از جنگ و خونریزی در سرزمین مادری خود را تجربه کنند. اما با افزایش شمار این پناهجویان غیرقانونی و مشکلات پذیرش مهاجرت برای کشورهای ایران و ترکیه که هر دو با مشکلات اقتصادی و همه گیری کرونا دست و پنجه نرم می کنند، سفر بسیاری از این افغان ها به بن بست می خورد. ترکیه در تلاش برای مقابله با ورود غیرقانونی این افغان ها در مرز خود با ایران دیواری سه متری ساخته و بر فراز دیوار سیم های خاردار نصب کرده است. (عکس ها توسط مراد سزر گرفته و در رویترز به اشتراک گذاشته شده اند.)
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: آمریکای امروز، آمریکای ۱۹۵۱ نیست. نظام بین الملل امروز، ضمن اینکه چند قطبی است (آمریکا، چین و روسیه)، هرمی هم هست (ظهور هند، برزیل، کره جنوبی و غیره). اول شدن در سال ۱۹۵۱ و اول ماندن در سال ۲۰۲۱ از شرایط متساوی برخوردار نیستند. بایدنِ دموکرات که در سمتِ راست مرکز (Right of the Center) طیف سیاسی آمریکا قرار دارد و همینطور مجموعۀ دموکراتها، این تغییر شرایط را پذیرفته اند و سیاست های اتخاذ شده در این هفت ماه نیز حکایت از این جهان بینی نوین دارد. آنها می خواهند میان تعهدات و منابع، تعادل ایجاد کنند. پال کِنِدی، استاد روابط بین الملل، می گوید: عثمانی، شوروی و بریتانیا زمانی به تدریج قدرت خود را از دست دادند که تعهداتِ آنها از امکاناتشان فراتر رفت.
ادامه مطلب
ظاهر اغبر، سفیر افغانستان در تاجیکستان گفت: «نمی‌توانم بگویم که طالبان پیروز جنگ است. خیر، بلکه این اشرف غنی بود که قدرت را پس از گفت وگوهای خیانتکارانه با طالبان رها کرد ... و فقط پنجشیر تحت رهبری معاون اول، امرالله صالح، مقاومت می‌کند. پنجشیر در برابر هر کسی که بخواهد مردم را به اسارت بگیرد، ایستادگی می‌کند».
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: ممکن است این نوشته در روزهای تلخی که مردم رنج‌دیده افغانستان دچار آن هستند، گزنده بنماید. با این‌حال نمی‌توان بدون نقد آنچه واقعیت‌ها را می‌سازد، خرده گرفت که چرا تاهمیشه قدرت‌های بیرونی به مردم و سرزمین افغانستان به عنوان ابزار و پروژه نگریسته‌اند؟ چرا افغانستان حداقل از دوقرن پیش صحنه رویارویی استراتژی‌های متعارض میان قدرت‌های رقیب بیگانه بوده است؟ چرا مردم افغانستان به‌رغم مقاومت نستوه در برابر ارتش‌های بیگانه، اما در ایجاد «ملت- دولت» چنین ناتوان و سرخورده باقی مانده‌اند؟
ادامه مطلب
علی سینا محمود در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: افغانستان تاریخ تلخی را در قرن ۲۰ تجربه کرده است. سقوط نظام پادشاهی، روی کار آمدن کمونیست‌ها، اشغال شدن توسط ارتش سرخ شوروی، جنگ داخلی مجاهدین، روی کار آمدن طالبان، پناه گرفتن گروه القاعده در سایه طالبان که حوادث تروریستی ۱۱ سپتامبر را به وجود آوردند و در نهایت حمله امریکا به افغانستان که منجر به تجربه طولانی‌ترین جنگ در تاریخ امریکا شد. اینها نشان از این دارد که همواره آتش جنگ و ویرانی در این کشور روشن بوده است. اکنون اما بعد از ۲۰ سال، امریکا سرانجام در دوران ریاست جمهوری جو بایدن رسما از افغانستان خارج شد.
ادامه مطلب
بشر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تضعیف حکومت مرکزی، فقدان نیروهای مسلح مستقل، وابستگی امنیتی به خارج و اعتماد به بیگانگان برای حفظ امنیت داخلی، تجربیات شکست خورده ای است که سقوط کابل بار دیگر بر نادرست بودن آنها صفحه گذارد، باشد که مایه عبرت واقع شود.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به تازگی برخی از تحلیلگران غربی با هدف توجیه سیاست های نادرست دولت های خود در افغانستان، می کوشند تا با طرح این موضوع که تفکر طالبانی ریشه در جامعه افغانستان دارد و طالبان در میان بسیاری از مردم این کشور از محبوبیت برخوردار هستند، برای آنان مشروعیت دست و پا کنند. برخی دین ستیزان و دشمنان اسلام و گروهی از ناآگاهان نیز با تکرار این سخنان، نمک به زخم های مردم شریف افغانستان می پاشند.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون آسیب شناسی نگاه جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات افغانستان با محوریت طالبان بر این باور است که طالبان از زمان شکل گیری تا به اکنون در صحنه تحولات سیاسی و میدانی افغانستان با شدت و ضعف نقش آفرین بوده تا جایی که در دو مرحله هم قدرت را در افغانستان به دست گرفته است. بنابراین نمی توان طالبان را به عنوان یک واقعیت جاری در افغانستان نادیده گرفت. از این منظر است که جمهوری اسلامی ایران هم سعی کرد مناسباتی را با طالبان برقرار کند و این به معنای اصالت دادن به طالبان از سوی تهران نیست.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید خروج آمریکا از افغانستان نشانه ای قوی از همان آزمون است که کلید ادامه حضور آمریکا در افغانستان را در دست پوتین می گذارد. چنانچه پوتین در دیدار با بایدن پیشنهاد داد تا از پایگاه های نظامی روسیه در آسیای مرکزی برای جمع آوری اطلاعات از افغانستان استفاده کند.
ادامه مطلب
فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگاهی به سخنرانی بایدن بعد از تصرف کابل توسط طالبان گویای این واقعیت است که خروج نظامی آمریکا از افغانستان به معنی پایان جنگ علیه تروریسم در این کشور نیست بلکه به معنی پایان دادن به راهبرد حمله کلاسیک جورج بوش و استفاده از راهبرد اوباما در مبارزه با تروریسم است.
ادامه مطلب
مداخله نظامی آمریکا در افغانستان مربوط به مبارزه با تروریسم بود. اگر یک حمله تروریستی در خاک ایالات متحده رخ نمی داد، ۲۰ سال جنگ در افغانستان هم به دنبال آن نمی آمد. بیشتر آمریکایی ها هرگز در جریان وقایع افغانستان قرار نمی گرفتند و سیاست گذاران آمریکایی کمترین توجهی به این کشور نمی کردند. شاید برخی تعهدات آمریکا به اندک افغان هایی که در ۲۰ سال جنگ به آن کمک کرده اند مفید باشد، اما همه دیگر جزئیات مداخله در امور داخلی افغانستان از یک ماموریت فاجعه بار حکایت دارند.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اشک تمساح انگلیس برای از دست رفتن درآمد است و مردم افغانستان نیست. جو بایدن، رییس جمهوری امریکا کورکورانه سیاست ترامپ در افغانستان را اجرا کرد و اندیشمند بودن کادر سیاست خارجی دولت امریکا را زیر سوال برد. امریکا بار دیگر ثابت کرد ابرقدرتی “بی مغز” و فقط قدرت سخت و با کیسه پول است و قدرت نرم هدایت سیاست خارجی امریکا در لندن است.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد در هفته های اخیر دولت اردوغان که به چرخش های ۳۶۰ درجه در سیاست خارجی شهرت دارد، مجددا در حال فاصله گرفتن از روسیه و نزدیک شدن به ایالات متحده در چارچوب همکاری های نظامی و امنیتی است و رفتارهای آن به خصوص در قفقاز و افغانستان ثبات امنیتی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را تهدید می کند.
ادامه مطلب
افغانستان یکی از شکننده ترین و در معرض خطرترین اقتصادهای جهان را دارد. به گفته بانک جهانی، فقر و توسعه نیافتگی به دلیل درگیری های طولانی مدت و شدید نهادینه شده و همه گیری کووید۱۹ شرایط را وخیم تر کرده است. از دیدگاه بانک جهانی، وضعیت کنونی افغانستان با شمار اندکی از کشورها شامل جمهوری آفریقای مرکزی، لیبی، سومالی، سودان جنوبی، سوریه و یمن قابل قیاس است.
ادامه مطلب
تظاهرات علیه به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در بسیاری از شهرهای این کشور از جمله در کابل که در هفته گذشته سقوط کرد، در جریان است. این تظاهرات سراسری اولین چالش گسترده طالبان قلمداد می شود و این در حالی است که این گروه سعی دارد مجددا برند سازی کند و نشان دهد از پیشینه افراطی و جهادگرایی خود فاصله گرفته است. نحوه برخورد طالبان با این تظاهرات سراسری می تواند سنجشی مناسب برای میزان تغییر ادعایی این گروه باشد.
ادامه مطلب
سید عباس هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینک اما رشک بران و ناخوشدلان از این همدلی، و آنان که به گواهی تاریخ، همواره نان خویش در خورش بدطعم بی خانمانی، جدایی و ناتوانی ما فرو برده اند، باز ما را چنین می خواهند... به هزار و یک فریب و فتنه. هر روز و هر بار به رنگی و نیرنگی. باری به آب و رود، و دیگرباز در مرزها و حدود. در این میان، به فراموشی گذشته ها و خستگی ها و گاه دلبستگی ها، به وعده های البته هیچگاه به بار ننشسته دل خوش داشته و دارند این بیگانگان دژرفتار.
ادامه مطلب
عبدالمحمد طاهری در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که با بازگشت طالبان تلاش های عمرانی، سازمانی، نیروی انسانی و تمام هزینه های لجستیک جمهوری اسلامی ایران در قبال تحول نظام آموزش و پرورش افغانستان اکنون بر باد رفته است. لذا بیشترین ضرر نابودی نظام اموزش و پروش افغانستان در مرحله اول متوجه خود افغان ها و بعدا جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
ادامه مطلب
تحولات کنونی یک پیروزی برای پاکستان، عربستان سعودی، چین و طالبان و یک خسارت استراتژیک مهم برای هند، ایران و منافع ایالات متحده هستند. طالبان از نظر استراتژیک برای پاکستان نوک نیزه است و به دلیل ماهیت افراط گرایی سنی آن، طالبانی کردن افغانستان می تواند یک اهرم ژئوپلیتیک برای تندروهای سنی قدرتمند در جنوب آسیا و خاورمیانه ایجاد کند. مطمئنا بسیاری در عربستان سعودی و پاکستان، کشورهای خالق طالبان، اکنون در حال برگزاری جشن و سرور هستند.
ادامه مطلب