چابهار، دروازه ازبکستان برای ارتباط با جهان خارج

نویسنده: رضا اول لشکر 

دیپلماسی ایرانی: ازبکستان در تلاش برای گسترش تجارت خارجی خود از طریق بند چابهار، همکاری با ایران و هند را افزایش داده است. ازبکستان کشوری است که به دریای آزاد راه ندارد و قصد دارد با برقراری ارتباط با جهان خارج از طریق دریا، در طرح توسعه بندر چابهار و راه ارتباطی این بندر با آسیای میانه با ایران و هند همکاری کند. 

قرار است مقامات ایران، هند و ازبکستان در چارچوب یک کارگروه، برای دومین بار بایکدیگر دیدار و گفت وگو کنند. معاون وزیر امور خارجه ازبکستان در حاشیه میزگردی که درباره سیاست خارجی این کشور تشکیل شده بود درباره ارتباط کشورش با دریای آزاد از طریق بندر چابهار سخن گفت. وی گفت تحولات اخیر در افغانستان هیچ تاثیری بر طرح های سه جانه تهران، دهلی نو و تاشکند نخواهد داشت.  صادق اف گفت هند شریک راهبردی ازبکستان است و طرح توسعه بندر چابهار نیز طرح مهمی است. نخستین دیدار اعضای این کار گروه در دسامبر سال گذشته بطور مجازی برگزار شد. قرار است زمان برگزاری دیدار دوم مقامات سه کشور به زودی اعلام شود. 

بختیار مصطفیف، معاون موسسه دولتی آسیای مرکزی ازبکستان گفت کشورش برای توسعه دسترسی خود، طرح توسعه بندر چابهار را طرحی مهم و راهبردی می داند. 

حدود 80 درصد تجارت خارجی ازبکستان از طریق شمال آسیای مرکزی و روسیه صورت می گیرد، در نتیجه درسترسی تاشکند به خلیج فارس برای ازبکستان بسیار سودمند خواهد بود. در ضمن کشورهای جنوب آسیا، با حدود دو میلیارد جمعیت با رشد اقتصادی قابل ملاحظه در حال پیشرفت هستند و تجارت با کشورهای این منطقه برای ازبکستان از اهمیت فراوانی برخوردار است. 

معاون وزیر امور خارجه ازبکستان گفت برقراری ارتباط بین آسیای مرکزی و جنوب آسیا، منافع فراوانی در پی خواهد داشت. وی گفت برقراری چنین ارتباطی وضعیت امنیتی و مبارزه با تروریسم را نیز در سراسر منطقه تقویت خواهد کرد. 

روی کار آمدن طالبان در افغانستان بحث هایی را در زمینه از دست رفتن اهمیت طرح توسعه بندر چابهار، مطرح ساخته است. هند، پایانه دریایی شهید بهشتی را در بندر چابهار توسعه داده است تا از طریق افغانستان و بدون نیاز به عبور از خاک پاکستان به آسیای میانه دسترسی پیدا کند. دولت آمریکا طرح توسعه بندر چابهار را از تحریم های خود علیه ایران معاف کرده است تا دسترسی آسانتری به افغانستان داشته باشد.  

میزگردی که درباره سیاست جارجی ازبکستان تشکیل شده بود با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری این کشور در ارتباط است. معاون وزیر امور خارجه ازبکستان در سخنان خود در این میز گرد، اوضاع افغانستان را دشوار توصیف کرد اما تاکید کرد نباید این کشور منزوی شود. 

وزیر امور خارجه ازبکستان روز هفتم اکتبر به کابل سفر کرد و با مقامات طالبان دیدار و گفت وگوهایی انجام داد و روز 16 اکتبر نیز در شهر مرزی ترمذ بین مقامات دو کشور در زمینه تسهیل مبادلات تجاری، دیدارهایی انجام شد.  

دولت ازبکستان در ضمن علاقمند است شهرهای ترمذ و حیرتان را از طریق راه آهن به پیشاور پاکستان متصل کند. این خط آهن در حال حاضر در مزار شریف در شمال افغانستان نیمه تمام به حال خود رها شده است.

منبع: هندوستان تایمز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11