رشد اقتصادی ۸ درصد: از واقعیت تا شعار سیاسی+دانلود فایل
نویسنده: حسن درگاهی، استاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
ادامه مطلباقتصاد ایران
مؤلفه اصلی قدرت در قرن بیست‌ویکم
اقتصاد قدرت است و قدرت، اقتصاد
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در قرن بیست‌ویکم، اقتصاد قدرت است و قدرت، اقتصاد است. همه مؤلفه‌های قدرت، از جمله قدرت نظامی و موشکی، زیرمجموعه اقتصاد هستند. هیچ کشوری تحت تحریم‌های شدید و رکود تورمی نمی‌تواند به قدرتی بزرگ تبدیل شود و به مرور از درون پوسیده خواهد شد. نمونه‌های آن، کره شمالی و کوبا هستند.
ادامه مطلب
درباره وضعیت اقتصاد تورمی و کاهش ارزش پول ملی کشور
دستِ پزشکیان، دستِ اسمیت
اباصلت کبیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نظریه دست های نامرئیِ آدام اسمیت، برای بازارهای اقتصاد آزاد، منطبق بر عرضه و تقاضاست که تلاش و خیرِ فرد، خیر عمومی را منجر می شود بنابراین نفع آن نیز برای کشورهای لیبرالیستی خواهد بود و شر آن را باید در کشورهای متخاصم، توسعه نیافته و با اقتصاد دولتی بدانیم. در چنین جوامع، ضرباتی که از قبالِ تحریم های بین المللی، تن ندادن به قواعد بین المللی (همانند اف ای تی اف) و مدیریت ناکارآمد بر اقتصاد وارد می شود، دست های نامرئی را به محض رسیدن به بازار، قطع می کند و کارآئی آن، زیر سؤال می رود.
ادامه مطلب
ایران کشور ناترازی‌ها شده است
ناترازی سیاست خارجی تهران
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آنچه ناترازی انرژی در بخش‌های برق، گاز، بنزین، آب و ... در ایران نامیده شده، علاوه بر افزایش نارضایتی شهروندان ایرانی، خسارات کلان به اقتصاد و همچنین پرستیژ ایران به عنوان یک منبع بزرگ انرژی را موجب شده، تنها بخشی از ناهنجاری ناترازی در ایران است.
ادامه مطلب
درباره وضعیت بحرانی اقتصاد کشور
آقایان اقتصاد علم اعداد است
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: من برای جناب رئیس جمهور احساس همدردی دارم. ماجراهای اخیر سفر اهواز ایشان از وجوه مختلف تأثر انگیز است، چه اگر از دید مردم نگاه کنیم و چه از دید دولت. باید یادآور شد که اقتصاد یک سیستم به هم پیوسته است. اگر جایی منابع مصرف یا ضایع شود درجای دیگری کمبودش ظاهر خواهد شد، نمی‌شود گفت ای مردم، یا ای اقتصاد کشور! شما به این طرف نگاه نکنید کاری هم نداشته باشید. بلکه آن طرف دیگر نگاه کنید و سعی کنید با هرچه موجود است ثمرات شگرف ایجاد کنید. برادر جان اقتصاد علم اعداد است این طور نمی شود.
ادامه مطلب
موانع و زمینه های توافق ایران و امریکا
آیا می توان توافق ایران با آمریکا در دولت دوم ترامپ را پیش بینی کرد؟
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبیعی است که رسیدن به توافق عزتمندانه، عقلایی ترین و کم هزینه ترین راه برای مدیریت تنش موجود میان ایران و امریکاست، چه اینکه افزایش تنش با دولت ترامپ، تشدید تحریم ها و احتمال وقوع جنگ را به همراه خواهد داشت. اما توافق عزت مندانه با امریکا و در نقطه مقابل آن، افزایش تنش و جنگ با امریکا، هر کدام پیشران‌هایی در سطح ملی ایران، در سطح ملی امریکا، در سطح منطقه‌ای و در سطح نظام بین الملل دارد که ارزیابی هر یک از آن پیشران‌ها می‌تواند چشم انداز توافق و یا تضاد میان ایران و امریکا در دوره ترامپ را پیش روی ما بگذارد. در این یادداشت به پیشران‌های توافق و تضاد با امریکا در سطح ملی ایران می‌پردازیم و در یادداشت های بعد، سطوح بعدی را بررسی می‌کنیم.
ادامه مطلب
ناسازی دلار زدایی و دلار محوری در سیاستگذاری عمومی ایران
به فکر تحریم‌ها باشید!
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون که ایران در مقابل موجی از تحولات و چالش‌های راهبردی ژئوپلیتیک قرار گرفته و اقتصاد آن در بدترین وضعیت ممکن، اختلال سپهر سیاسی و اجتماعی کشور را سبب شده، ناترازی انرژی و ماجرای افزایش قیمت انرژی به‌ویژه بنزین، به عنوان یک بحران بنیادین برای بقای ایران جلوه کرده است که سیاستگذاران به جای خروج از مسیر تاریک آن در حال توجیه سیاست‌های فریبنده خود هستند!
ادامه مطلب
در سایه فشارهای اقتصادی و تحریم
ایران برای تعامل با دوره ترامپ آماده می‌شود
اکنون که ترامپ خود را برای دوره دوم ریاست‌جمهوری آماده می‌کند، همه نگاه‌ها به این است که آیا او سیاست موسوم به "فشار حداکثری" علیه ایران که مشخصه دوره اول او بود، را احیا خواهد کرد یا نه. با این حال، در شرایطی که ایرانیان پس از سال‌ها تحریم با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، رهبران این کشور سیگنال‌هایی ارسال می‌کنند که این بار به برقراری رابطه‌ای متفاوت مایل هستند.
ادامه مطلب
غربی‌ها روی شکست این شراکت حساب کرده‌اند
شراکت شکننده ایران و روسیه
مشکلات روسیه با غرب به آغاز دوران پس از جنگ سرد بازمی‌گردد. مشکلات ایران با غرب نیز سابقه‌ای طولانی دارد. بنابراین، ایران و روسیه بی‌اعتمادی عمیق و ریشه‌داری نسبت به نظم غربی (و اصلاحات مورد حمایت غرب) دارند
ادامه مطلب
لزوم توسعه ارتباطی با جهان
یاد بگیریم با غریبه‌ها کار کنیم
مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: ما باید یاد بگیریم که با غریبه‌ها، بیگانگان، خارجی‌ها و اجنبی‌ها، کار کنیم. مدت هاست جهان، جهانی شده و آنان که بلد نیستند با جهان کار کنند ممکن است در نقشه های جفرافیا باقی بمانند اما در صفحات تاریخ حذف خواهند شد.
ادامه مطلب
ظرفیتی که مغفول مانده است
میدان و دیپلماسی در خدمت اقتصاد دریا محور
کیوان محله ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقتصاد دریا محور، تا به امروز در کشور ما حدودا نادیده گرفته شده، اما با تغییرات جدید در نظم جهانی و نقش آفرینی پررنگ جمهوری اسلامی ایران در شکل گیری این نظم نوین، توسعه و تثبیت اقتصاد دریا محور روز به روز ضروری تر می شود.
ادامه مطلب
ظرفیت‌های بالقوه و بالفعلی که وجود دارند
بریکس و فرصت های پیش روی مشارکت جامع راهبردی ایران و چین
امیرمحمد اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مشارکت در بریکس را می توان بخشی از یک اقدام راهبردی بلندمدت از سوی پکن برای تدریجی نظام هژمونیک تعبیر کرد. اما نباید این رویکرد را با ذهنیت جنگ سردی مورد تحلیل قرار داد. چین از بریکس برای اصلاح تدریجی نظم بین الملل در جهت جهانی چندقطبی استفاده می‌کند، جایی که اقتصادهای نوظهور، استقلال و نقش عادلانه تری در حاکمیت جهانی دارند.
ادامه مطلب
مطالعه موردی تصمیم برجام
اثر تصمیمات دولت بر منابع انسانی
یونس قاسم نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برجام فرصتی را فراهم آورد که ایران می توانست با دستاوردهای آن و تجارت حاصل از آن، گام های بلندی در راستای ارتقا سرمایه های کشور بردارد. در این میان مشکلاتی به وجود آمد که باعث شد فرآیند اجرای برجام به نحو شایسته برای تقویت سرمایه های کشور استفاده نشود.
ادامه مطلب
Hedging که در نظر گرفته نشده است
بنیادی‌ترین نقصانِ سیاستِ خارجی ایران
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: اگر دانشجویی در یکی از دانشگاه‌های مهمِ دولتی، لیسانس در مهندسی یا علوم انسانی بگیرد، یک سطح از توانایی، فرصت و Hedging را به دست آورده است. اگر در رزومۀ خود بنویسد: تسلط به زبان‌های انگلیسی و چینی، سطح Hedging افزایش پیدا می‌کند. اگر در سه کنفرانس مهم بین المللی، مقاله ارائه کند، Hedging چند برابر می‌شود.
ادامه مطلب
سه ضلع اقتداری که رخ‌نمایی کرد
مثلث قدرت ایران
کیوان محله‌ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از عملیات موفق وعده صادق ۱ و ۲ همه جهان و به ویژه رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا، با تجربه گوشه ای از توانایی وسیع اقتدار نظامی ایران متوجه دقت، پیشرفت و قدرت موشک‌ها و پهپادهای ایرانی در نقطه زنی، رادار گریزی و حجم آن شدند و برای اولین بار افسانه و دروغ نفوذ ناپذیری و عظمت پدافند دفاعی شان به صورت فزاینده ای زیر سوال رفت.
ادامه مطلب
چگونه دولت بر موانع فائق آید؟
رفع تحریم ها: لازمه تحقق اهداف اقتصادی برنامه هفتم توسعه
علی عیدی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیپلماسی اقتصادی مستلزم برقراری و گسترش ارتباطات با تمامی یا تعداد زیادی از بازیگران به ویژه بازیگران تاثیرگذار در عرصه بین المللی به منظور تسهیل مبادلات است. در عین حال دیپلماسی اقتصادی نقطه ضعف جدی سیاست خارجی ایران است. متاسفانه هیچ تناسبی میان دیپلماسی سیاسی – امنیتی با دیپلماسی اقتصادی ما برقرار نیست چرا که به طور کلی ساختار سیاست خارجی ایران بر اساس دیپلماسی سیاسی – امنیتی استوار است.
ادامه مطلب
تبیین پنج شاخصه برای جایابی نظم اقتصادی
راه دور و دراز سیاست خارجی تا تولید ثروت
کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این نوشتار با تبیین پنج حوزه موضوعی اقتصاد سیاسی بین المللی، برنامه پیشنهادی وزیر امور خارجه برای ارتقای ثروت ملی را نقد و این گزاره را مطرح کرده که راه دور و درازی تا تحقق عملیاتی تولید ثروت پیش روی جمهوری اسلامی ایران است.
ادامه مطلب
همگرایی اقتصادی محور مقاومت
پاشنه آشیل حضور یا اخراج امریکا از منطقه
امیرحسین عرب‌پور و رضا توکلی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی می نویسند: اقدام به ترور و شهادت سپهبد سلیمانی و ابومهدی المهندس که حائز درجه بالایی از سرمایه اجتماعی و نفوذ سیاسی و نظامی در عمده ترین تحولات منطقه موسوم به محور مقاومت تاکنون بوده اند، با اظهارات صریح رئیس جمهور امریکا در طراحی و انجام عملیات، واکنش هایی را در پی داشته که از جمله مهمترین آنها اقدام موشکی جمهوری اسلامی ایران و هدف قرار دادن پایگاه نظامی عین الاسد، مصوبه پارلمان عراق مبنی بر اخراج نیروهای نظامی امریکایی از این کشور، حضور میلیونی مردم کشورهای منطقه در اعلام انزجار از این اقدام تروریستی و حملات نامنظم از سوی گروه های مردمی به پایگاه ها و منطقه سفارت امریکا بوده است؛ که همه آنها قدرت گفتمانی و استیلای نظامی ایالات متحده بر مناسبات ژئواستراتژیک منطقه را تحت تاثیر قرار داده و از آن کاسته است.
ادامه مطلب
دولت چهاردهم در همان بی‌راهه‌ی پیشین
غلبه توهم خوداتکایی بر سیاست تجارت آزاد
عباس آخوندی در یادداشتی می نویسد: وزارت صمت از صنعت و معدن و تجارت به تجارت – صنعت – معدن باید تغییر اولولیت دهد. صنعت و معدنی که جایی در بازار جهانی نداشته باشند، فاقد هر گونه ارزش هستند.
ادامه مطلب
از مشکلات با همسایگان تا بحران محیط زیست و انرژی
چالش‌های پیش روی دولت پزشکیان
محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بحرانی که به حیات و ممات کشورمان مربوط است، بحث انرژی و محیط زیست است. مشکل کم آبی و خالی شدن سفره های آب زیرزمینی و در نهایت امر نشست زمین، چند دهه است که همه ی اقشار جامعه را فارغ از طبقه ی اجتماعی و شغلشان، نگران کرده است.
ادامه مطلب
داستان ناترازی‌ها؛ کدام مسائل «آیندۀ سرزمینی» و «پایداری جامعه» را دچار چالش می‌کند؟ - بخش دوم
تعادل ترس
مسعود نیلی می نویسد: سؤال اصلی این است که چگونه باید از این تعادل ترس خارج شد؟ آیا اصلاحات به‌لحاظ سیاسی و اجتماعی و ظرفیت کارشناسی و مدیریتی دولت قابل انجام است؟ آیا اصلاً نظام سیاسی اصلاحات اقتصادی را می‌پذیرد؟ تجربۀ دنیا نشان می‌دهد که برخی کشورها از جمله کشورهای اروپای شرقی تجربۀ اصلاحات جامع اقتصادی را دارند، اما آن‌هایی که اصلاحات انجام دادند و شرایط را درست کردند، متفاوت از آن‌هایی بودند که شرایط نامطلوب اقتصادی را ایجاد کرده بودند. تنها تجربه‌ای که طی آن می‌بینیم همان‌هایی که وضع اقتصاد را خراب کردند، توانستند آن را درست کنند در چین است. آنجا هم مائو که مسئول فروپاشی اقتصاد چین بود این کار را نکرد، اما تغییر نگاهی که در داخل حزب کمونیست چین رخ داد باعث تغییر مسیر و اصلاح امور شد.
ادامه مطلب
کدام مسائل «آیندۀ سرزمینی» و «پایداری جامعه» را دچار چالش می‌کند؟
داستان ناترازی‌ها
مسعود نیلی در یادداشتی می نویسد: در حال حاضر و با تغییر شرایط سیاسی و اجتماعی، روزنۀ امیدی ایجاد شده است که بتوان همزمان با روی کار آمدن دولت جدید و فراهم‌شدن فرصتی دوباره برای جامعه، افکار و دیسیپلین‌های مختلف را دور هم جمع کرد و با گفت‌وگو و هم‌اندیشی به گفتمانی واحد رسید. اما اگر بخواهیم گسترۀ گفت‌وگو و ارتفاع نگاه ما به مسائل کشور ایجابی باشد باید به کل نظام حکمرانی و نه صرفاً دولت، به‌عنوان قوۀ مجریه، بپردازیم و بایدها و نبایدها را بیان کنیم. البته به‌طور طبیعی انتخاب مسیر دولت بسیار تعیین‌کننده است.
ادامه مطلب
اولویت دولت جدید چه باید باشد؟
شوک صفر
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: در آستانۀ تشکیل دولت جدید، کشور ایران در چه وضعیتی قرار دارد؟ بزرگترین مشکلات کشور کدام‌ها هستند؟ نظام حکمرانی برای حلّ آنها چه می‌تواند انجام دهد؟ قوۀ مجریه در میان پاسخ‌های این سؤالات کجا قرار می‌گیرد و از آن چه انتظاری می‌توان داشت؟ چه چشم‌اندازی برای بروز تحولات راهگشا قابل تصور است؟ آیا می‌توان در نگاهی خوش‌بینانه، نقشۀ راهی پیشنهاد داد؟
ادامه مطلب
نقشه‌های امریکا برای تغییر معادلات انرژی در منطقه به کمک امارات
تلاشی دیگر برای تضعیف جایگاه اقتصادی ایران
شرکت‌های بریتانیایی شل و بی‌پی، شرکت ژاپنی میتسویی و شرکت فرانسوی توتال، هر کدام ۱۰ درصد سهم در پروژه LNG رُویس (امارات) به دست آورده‌اند. این قراردادها ممکن است به آمریکا و متحدان کلیدی اش، جای پای تازه ای دهد تا بتوانند روابط بهتر و متوازن‌تری را در خاورمیانه بازسازی کنند. این امر به‌ویژه برای آمریکا و متحدانش اهمیت دارد چرا که امارات متحده عربی از دیرباز رابطه بسیار نزدیکی با هند داشته است.
ادامه مطلب
آیا ریاضیات در اقتصد لازم است؟ (بخش سوم)
معقول بودن و سلیقه
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: چگونه می‌توانیم مطلب سلیقه را الگو سازی کنیم بدون این که لازم باشد خانم فلان یا آقای فلان یا افراد این محل یا آن محل را در نظر داشته باشیم، و بدون این که لازم باشد دقت کنیم که آیا در مورد پاریسی‌ها صحبت می‌کنیم یا لندنی‌ها؟ قاعدتاً باید ابزار الگو سازی ما برای شناخت به نحوی عام باشد که کم و بیش اکثر مردم را در بر بگیرد.
ادامه مطلب
پنتاگونال الزامات دولت ۱۴
تقابل تحریمی، همگرایی بین المللی، هم افزایی با همسایگان، توازن جهانی و ایرانیان
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیپلماسی چند جانبه در سال های اخیر پویایی بیشتری داشته و موجب تکمیل فرایند عضویت و همگرایی کشورمان در سه سازمان مهم منطقه ای چون شانگهای، بریکس و اتحادیه اقتصادی اورآسیا و غیره شده است که هر کدام توانایی ظرفیت آفرین مشهود برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارند و لذا پیگیری اولویت ظرفیت سازی در بهره گیری از توانمندی های سه سازمان فوق الذکر به ویژه اتحادیه اقتصادی اورآسیا اهمیت شایان دارد.
ادامه مطلب
بررسی تحولات اقتصاد سیاسی جهانی
ایران کجای دنیای رو به جلو ایستاده است؟
دکتر محمود سریع القلم می‌گوید: مهمترین چالش امروز ایران، محدودیت در ارتباطات جهانی است. اگر من دانشگاهی بگویم که استاد دانشگاه شهیدبهشتی هستم و چند کتاب و مقاله دارم و بسیار هم از خودم راضی باشم، زمانی‌که پایم را از کشور بیرون می‌گذارم و یک استاد هلندی، هندی و... می‌بینم، متوجه می‌شوم چه ضعف‌هایی دارم. اگر بنگاه‌دار و سیاستمدار در طول روز نتواند با چندین نماینده از شرکت‌های مختلف ارتباط داشته‌باشد، نمی‌تواند شعاع فکری خود را گسترش دهد. این است که برای اقتصاد و فرهنگ و برای داشتن تخصص و در تمام جهات، ۶۰ تا ۷۰درصد نیاز به ارتباط جهانی داریم. دلیل اول مسائل ما این است که با جهان ارتباط نداریم. مطمئنا دانشگاه خوب دانشگاهی است که در راهروهای آن یک استاد هندی، یک استاد مصری، یک استاد چینی و یک استاد آلمانی تردد کنند. آنجاست که فضای فکری برای استاد و دانشجو گسترش می‌یابد. چرا بین‌المللی‌شدن مهم است، برای اینکه در این فضاست که ما رقابت را یاد می‌گیریم. گسترش استانداردهای کاری، پذیرش تخصص‌گرایی، یادگیری شفافیت کاری و راستگویی همگی به‌واسطه بین‌المللی‌شدن اتفاق می‌افتد.
ادامه مطلب
آیا می‌توانید دلالت‌های ارقام را بفهمید؟
نقش طبقه بیکار در تغییرات
فرشاد مومنی در یادداشتی می نویسد: گروه سنی ۱۵ تا ۲۶ ساله بیکار در «بهار عربی» نقش‌آفرین بودند. این در حالی است که جمعیت بیکار در میان زنان تحصیل کرده ایران بالای ۷۰ درصد است.
ادامه مطلب
انتظارات و بایدها
اقتصاد در این شرایط حکمرانی رشد می‌کند؟
رضا منصوری در یادداشتی می نویسد: چه کنیم که اقتصاد در وضعیتی که قیدهای حکمرانی مانع است رشد کند؟ چه کنیم که علم و سیاست‌های علمی شکوفا شود در وضعیتی که نهادهای حکمرانی درصدد خورد کردن ساختارهای نوپروردهء آن‌است؟ یافتن پاسخِ این پرسش‌ها با خودمان است و وظیفهء متخصصان باتجربه‌ای که توانا باشند در تفکر خلاق و نه نقّال.
ادامه مطلب
برای آنها شمع بخرید!
ایران سرزمین قوهای سیاه
مجتبی لشکربلوکی در یادداشتی می نویسد: تجربه تاریخی نشان داده، ایران سرزمین قوهای سیاه است (از بلایای طبیعی گرفته تا غیرطبیعی)، قوهای سیاه هم تاثیرات مثبت هم تاثیرات منفی بالایی دارند. نمی توانیم قوهای سیاه را صید کنیم یا رام کنیم، اما می توانیم شمع بخریم و خود را برای قوی سیاه بعدی آماده نگاه داریم.
ادامه مطلب