بریکس و فرصت های پیش روی مشارکت جامع راهبردی ایران و چین

نویسنده: امیرمحمد اسماعیلی، نویسنده، پژوهشگر روابط بین الملل و دانشجوی دکتری روابط بین الملل، موسسه مطالعات خاورمیانه، دانشگاه مطالعات بین المللی شانگهای، چین

دیپلماسی ایرانی: بریکس، یک نهاد بین المللی است که اولین بار در سال 2009 با هدف ایجاد بستر همکاری میان اقتصادهای نوظهور شکل گرفت. این گروه که امروزه شامل کشورهای چین، برزیل، روسیه، هند، آفریقای جنوبی، ایران، مصر، اتیوپی و امارات متحده عربی می شود، به دنبال اصلاح تدریجی نهادهای موجود بین المللی است.1 کشورهای بریکس با 3.27 میلیارد نفر بیش از 41.13 درصد از جمعیت جهان2 و حدود 25 درصد از تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می دهند.3 در نشست‌های سالانه بریکس، رهبران کشورهای عضو در مورد گسترش همکاری های سیاسی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی به بحث و تبادل نظر می پردازند. در سال‌های اخیر، چندین کشور دیگر برای پیوستن به بریکس ابراز علاقه کرده‌اند که در صورت پذیرش، نفوذ جهانی این نهاد را بیش از پیش گسترش می دهد. بانک توسعه جدید (NDB) و ترتیبات ذخیره احتمالی (CRA) به عنوان دو نهاد مالی بریکس شناخته می شوند.4 یکی از بحث های مهم اجلاس های اخیر، تلاش برای تجارت با ارزهای محلی به جای دلار آمریکا بوده که چین نقش مهمی را در این ابتکار بر عهده داشته است. 

جایگاه چین در بریکس

در بریکس، چین به عنوان تأثیرگذارترین عضو شناخته می شود. اولین دلیل اندازه و رشد اقتصادی چین در مقایسه با سایر اعضای گروه است. تولید ناخالص داخلی اعضای بریکس در سال 2023، 29.06 تریلیون دلار بود که 27.4 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می داد.5 در این میان، چین با تولید ناخالص داخلی 17.52 تریلیون دلاری خود، حدود 60 درصد از کل تولید ناخالص داخلی بریکس را تشکیل می داد.6 هند با 3.74 تریلیون دلار در رتبه بعدی قرار داشت.7 دلیل دوم را می توان در دامنه نفوذ اقتصاد جهانی چین جست وجو کرد. نقش چین به عنوان بزرگترین صادرکننده جهان و شریک تجاری اصلی بسیاری از کشورها، آن را به یک بازیگر مهم در بازارهای جهانی تبدیل کرده است. 

سومین دلیل نقش برجسته چین در بریکس را می توان جایگاه و تاثیر چین در بانک توسعه جدید عنوان کرد. هرچند برخلاف بانک جهانی و صندوق بین الملل پول، هیچ یک از اعضای بانک توسعه جدید دارای قدرت وتو نیستند ولی چین به دلیل استقرار بانک در شانگهای، وزن اقتصادی و ابتکارهای توسعه ای و تجربه تامین مالی جهانی از جایگاه ویژه ای در این بانک برخوردار است. 

دلیل دیگر در وجود نوعی هم افزایی و هماهنگی میان طرح یک پهنه یک راه با اهداف بریکس برای توسعه زیرساخت ها و اتصال اقتصادی در سراسر آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین نهفته است. این هم افزایی، ضریب تاثیر چین را در بریکس، به ویژه در طرح های زیرساختی و کریدورهای اقتصادی بیش از پیش تقویت می کند. 

در نهایت باید جایگاه چین را در معادلات سیاست بین الملل در نظر داشت. به عنوان نمونه، موقعیت چین به عنوان تنها نماینده دائمی کشورهای در حال توسعه شورای امنیت سازمان ملل متحد و قدرت آسیایی، نفوذ این کشور را بیشتر می کند. 

رویکرد چین به معماری بریکس

مشارکت در بریکس را می توان بخشی از یک اقدام راهبردی بلندمدت از سوی پکن برای تدریجی نظام هژمونیک تعبیر کرد. اما نباید این رویکرد را با ذهنیت جنگ سردی مورد تحلیل قرار داد. چین از بریکس برای اصلاح تدریجی نظم بین الملل در جهت جهانی چندقطبی استفاده می‌کند، جایی که اقتصادهای نوظهور، استقلال و نقش عادلانه تری در حاکمیت جهانی دارند. 

استقلال مالی، یکی از اجزای رویکرد راهبردی پکن در مشارکت خود در بریکس است. چین از طریق ابتکارات این نهاد، مانند بانک توسعه جدید (NDB) و ترتیبات ذخیره احتمالی (CRA)، از جایگزین‌هایی برای نهادهای تحت رهبری غرب (مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی) حمایت می‌کند. این امر وابستگی به دلار آمریکا و نهادهایی را که به شدت تحت تاثیر سیاست های یکجانبه آمریکا هستند، کاهش می دهد و به دنبال استقلال مالی بیشتر برای اعضای بریکس بدون دخالت در امور داخلی آنها است.

چندجانبه گرایی، یکی دیگر از اجزای رویکرد چین به این نهاد بین المللی محسوب می شود. بریکس مورد نظر چین، یک سازوکار چندجانبه است که هیچ عضوی در آن سلطه ندارد. با تقویت نقش بین المللی اقتصادهای نوظهور، چین این فرصت را می یابد تا نهادها و سیاست‌های بین‌المللی را برای انعکاس چندجانبه گرایی فراتر از اولویت‌های غربی، به شکلی ظریف و تدریجی اصلاح کند.8 در این میان، تجارت جایگزین و سازوکارهای ارزی بخشی دیگر از اقدامات چین را در برمی گیرد. یکی از بحث های مهم اجلاس های اخیر بریکس، تلاش برای توسعه تنوع ارزی در تجارت بین‌المللی بوده است. 

رویکرد چین در قبال بریکس، حمایت از پذیرش اعضای جدید از اقتصادهای نوظهور، به ویژه از آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین است. این رویکرد، گستره جهانی بریکس را تقویت می‌کند و مشارکت بزرگ‌تری را از کشورها ایجاد می‌کند که در سیاست‌های اقتصادی مستقل و اصول عدم مداخله، منافع مشترک دارند – ارزش‌هایی که اغلب با رویکردهای سیاست خارجی ایالات متحده در تضاد است. در حالی که بریکس یک اتحاد سیاسی نظامی نیست، اما بستری مناسبی را برای چین فراهم می‌کند تا روابط نزدیک‌تری با سایر اعضا برقرار کند و اهداف امنیتی مشترکی را دنبال کنند. البته تعریف امنیت از نگاه چین متفاوت از رویکرد امنیت سنتی غربی است. 

پذیرش ایران در بریکس و  فرصت های پیش روی تهران-پکن

جمهوری اسلامی ایران در طول دهه 2010 به صورت فعالی در گفت و گوهای بریکس پلاس حضور داشت. پس از ارسال درخواست رسمی در سال 2022 و متعاقب تصمیم بریکس برای گسترش اعضا در سال 2023، نهایتا این سازمان رسماً از ایران و چند کشور دیگر برای حضور در شانزدهمین اجلاس سران بریکس در ژانویه 2024 به عنوان عضو کامل دعوت کرد.9 بر همین اساس، در عصر روز 2 آبان 1403 (23 اکتبر 2024) و در حاشیه برگزاری شانزدهمین اجلاس با شعار «تقویت چندجانبه گرایی برای توسعه و امنیت جهانی» رئیس جمهور ایران و رئیس جمهوری چین با یکدیگر دیدار کردند که اولین دیدار دکتر پزشکیان با همتای چینی خود محسوب می شد.10 این دیدار از آن جهت اهمیت فراوان یافت که غرب آسیا تحولات سریعی را پشت سر می گذارد. 

عضویت موفقیت آمیز ایران در بریکس که متعاقب سیاست آسیایی و همسایگی دولت شهید رئیسی با جدیت دنبال شد، می تواند فرصت های همکاری بیشتری را در قالب مشارکت جامع راهبردی میان ایران و چین به دنبال داشته باشد که در ادامه به برخی از موارد پرداخته می شود. 

1. مشارکت در امنیت انرژی

تبادلات انرژی در روابط ایران و چین نقش محوری دارد. همکاری در حوزه انرژی، چین را قادر می‌سازد تا با منابع تامین انرژی خود را متنوع ساخته و برای ایران این فرصت را فراهم می آورد تا با وجود تحریم‌ها، بازار خود را گسترش دهد. ایران با حدود 33.5 تریلیون متر مکعب ذخایر گاز طبیعی در رتبه دوم جهانی و با حدود 163 میلیارد بشکه ذخایر نفت خام در رتبه چهارم جهانی قرار دارد.11 چین به‌عنوان بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان، روزانه حدود 14 میلیون بشکه نفت مصرف می‌کند که واردات از کشورهای مختلف بیش از 70 درصد این تقاضا را برآورده می‌کند.12 ذیل مشارکت جامع راهبردی، ایران می تواند با افزایش صادرات نفت خود به چین، به طور بالقوه درآمد سالانه خود را افزایش دهد و بخشی از سرمایه مورد نیاز زیرساخت های اقتصادی خود را تامین کند.

2. مشارکت در زیرساخت های اقتصادی

یکی از اهداف بریکس پیشبرد پروژه‌های زیرساختی برای تقویت ارتباطات میان اعضا ذیل ابتکار یک پهنه یک راه است، موضوعی که در برنامه همکاری جامع ایران و چین نیز بر آن تاکید شده است. با تعریف همکاری های زیرساختی مشترک، موقعیت ژئواکونومیکی ایران، امکان تبدیل به یک مرکز ترانزیتی منطقه ای را فراهم می سازد. تهران به دنبال شتاب بخشیدن به اجرای طرح مشارکت جامع راهبردی خود و سرمایه گذاری پکن در طرح های زیرساختی، ارتباطات، انرژی های پاک و سایر زمینه هاست. از نگاه ایران مشارکت فعال تر چین می تواند به توسعه ملی ایران رونق ببخشد و همچنین صلح و ثبات منطقه ای را به دنبال داشته باشد.

به عنوان نمونه، یکی از از طرح های زیرساختی مشترک پروژه راه‌آهن چابهار – زاهدان است. این طرح زیرساختی 628 کیلومتری، با هدف روان سازی لجستیک منطقه‌ای از طریق اتصال تنها بندر اقیانوسی کشور به مرز جنوب شرقی تعریف شده است. راه آهن چابهار – زاهدان که انتظار می رود تا سال 2025 سالانه 2 میلیون تن محموله را جابه‌جا کند، هزینه های لجستیک را تا 25 درصد کاهش می دهد و در عین حال مسیرهای تجاری را از طریق اقیانوس هند بهبود می بخشد.13 دریافت پیشنهادهای مالی از سوی چین و هند، به عنوان دو عضو مهم در بریکس نشان دهنده اهمیت راهبردی این کریدور در منطقه است. در حال حاضر قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا 40 کیلومتر از عملیات خاکی را به اتمام رسانده است و در صورت تامین مالی پکن و دهلی نو، این پروژه طی دو سال به بهره برداری می رسد.14

3. مشارکت مالی و تجاری

پیوستن به بریکس، می تواند دسترسی ایران به ابتکارها و سازوکارهای مالی جایگزین را افزایش و وابستگی به نهادهای غربی را کاهش دهد. همچنین بریکس ظرفیت تامین مالی پروژه های زیرساختی از طریق بانک توسعه جدید بریکس (NDB) را دارا است که می تواند محیط مالی حمایتی را برای اقتصاد تحت تحریم ایران فراهم کند. این بانک دارای سرمایه 100 میلیارد دلاری است که برای پروژه های توسعه در سراسر کشورهای عضو طراحی شده است. هرچند پس از شروع بحران اوکراین، بانک توسعه جدید، تجارت مرتبط با روسیه را به حالت تعلیق درآورد تا از تحریم های اعمال شده توسط غرب به رهبری ایالات متحده جلوگیری کند.15

ایران عضویت در بریکس را فرصتی می بیند که می تواند مشارکت های تجاری و مالی بیشتری با اعضا و همسایگان خود، ذیل سیاست «نگاه به شرق» خود دنبال کند. محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی ایران، پیش از این اعلام کرده بود که ایران به دنبال عضویت در بانک توسعه جدید بریکس است.16 موضوعی که دکتر عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصاد و دارایی نیز در دیدار خود با رئیس بانک توسعه جدید بر آن تاکید کرد. هر چند ایران امیدوار است اهداف توسعه خود را مستقل از بانک جهانی و سایر موسسات مالی غربی پیش ببرد، اما این چالش رژیم تحریم های بین المللی همچنان در روابط بانکی ایران وجود دارد. 

تجارت بین ایران و چین که در حال حاضر 15 میلیارد دلار است که می تواند تا سال 2030  به هدف 60 میلیارد دلار افزایش یابد.17 سازوکارهای تبادلات مالی دوجانبه و ارزهای جایگزین دلار می تواند این هدف را بیش از پیش امکان پذیر سازد. یکی از بحث های اجلاس های اخیر بریکس نیز، ایجاد یک ارز دیجیتال را برای تسهیل تجارت بین اعضاست که می تواند امنیت تراکنش ها را افزایش دهد و ریسک مبادلات ارزی را برای تجارت ایران و چین کاهش دهد.

4. مشارکت دفاعی و امنیتی

جهان و غرب آسیا در تب ورود به نظم پساهژمونیک قرار دارد و در حال تجربه مجموعه ای از تحولات سریع و غیرقابل پیش بینی است. یکی از اهداف بریکس افزایش همکاری دفاعی و امنیتی برای حمایت از ثبات منطقه ای و جهانی و منافع دفاعی متقابل میان اعضاست. واقع شدن ایران در میان زیرنظام های امنیتی در خلیج فارس، آسیای مرکزی و قفقاز و غرب آسیا می تواند به وزن راهبردی این گروه بیفزاید و فرصت های همکاری دوجانبه و چندجانبه امنیتی را برای ایران و سایر اعضا به دنبال داشته باشد. 

در واقع، این برداشت مشترک میان رهبران دو کشور وجود دارد که جهان و منطقه غرب آسیا دستخوش تحولات سریعی است که همکاری بیشتر دو قدرت آسیایی را طلب می کند. نکته که از سخنان رئیس جمهوری چین در دیدار با دکتر پزشکیان برجسته شد این بود که «چین بدون توجه به تغییرات شرایط بین‌المللی و منطقه‌ای، همکاری‌های خود را با ایران ادامه خواهد داد.» 

بر این اساس، ایران و چین می توانند با تقویت اشتراک اطلاعات، همکاری های امنیتی و رزمایش های نظامی مشترک، منافع مشترکی را در محیط همسایگی خود تعریف کنند. از نگاه پکن، ایران یک بازیگر «تاثیرگذار مهم منطقه ای و بین المللی» و «دوست و شریک خوب چین» است و با سرعت گرفتن روند تغییرات جهانی «اهمیت راهبردی روابط چین و ایران» بیش از هر زمانی دیگر احساس می شود.18

علاوه بر این، یکی محورهای گفت و گو میان رؤسای جمهور ایران و چین، وضعیت کنونی غرب آسیا بود که می تواند زمینه همکاری های مشترک را به دنبال داشته باشد. چین کلید کاهش تنش های غرب آسیا در جنگ علیه غزه می بیند و راهکار خود را «آتش بس زودهنگام و پایان درگیری» عنوان کرده است. از نگاه پکن، در این مسیر «جامعه بین‌المللی» باید نقش فعال تری را برای اجرای جدی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و جلوگیری از بی‌ثباتی بیشتر در منطقه بر عهده بگیرد.19 درواقع موضع گیری پکن با مواضع سازمان ملل همخوانی های زیادی دارد. در سخنان آغازین آنتونیو گوترش در افتتاحیه اجلاس سران بریکس نیز بر «آتش‌بس فوری، آزادی فوری و بدون قید و شرط همه گروگان‌ها، ارسال مؤثر کمک‌های بشردوستانه بدون هیچ مانعی» و «پایان دادن به اشغال» تاکید شد که با مواضع چین در قبال خشونت طلبی های تل آویو همخوانی داشت.

بریکس همچنین می تواند به عنوان بستری برای فهم و شناخت بیشتر حساسیت های امنیتی کشورهای عضو عمل کند. یکی از مواردی که از سوی برخی اعضا مورد غفلت واقع شده، حساسیت های ملی و دولتی جمهوری اسلامی ایران نسبت به مسئله جزایر سه گانه ایرانی خود در خلیج فارس است. بریکس می تواند به عنوان بستر تعاملات و گفت و گوهای دو و چندجانبه به شناخت عمیق تر و توجه به خطوط قرمز امنیتی اعضا کمک کند. ابوموسی، تنب بزرگ، تنب کوچک سه جزیره ای هستند که بنا بر شواهد مسلم حقوقی و تاریخی، متعلق به ایران بوده و هیچ گونه رویکرد مغایری از سوی جمهوری اسلامی پذیرفته نخواهد شد.20

5. مشارکت دو و چندجانبه و نهادسازی بین المللی

بریکس همچنین به دنبال ایجاد بستری بوده تا رهبران و نخبگان سیاسی و آکادمیک کشورهای عضو بتوانند به بحث و تبادل نظر با یکدیگر بپردازند. این گفت و گوها می تواند به حل و فصل اختلافات و جستجوی ابتکارها و فرصت های همکاری مشترک دو و چندجانبه کمک کند. به عنوان مثال در طی سال های اخیر، در مواجهه با حاکمیت مالی بین‌المللی غیرعادلانه کنونی، نظرات و پیشنهادات زیادی از محافل سیاسی و دانشگاهی کشورهای عضو بریکس در مورد ایجاد صندوق پولی بریکس مطرح شده است. پس از ظهور بانک توسعه جدید بریکس، این تلاش ها گسترده تر شده است. همچنین، این باور در حال شکل گیری است که علاوه بر بانک توسعه جدید، نهادهای مالی بیشتری باید تاسیس شود تا ثبات و امنیت مالی کشورهای بریکس حفظ شده و روند تکثر سازوکارهای مالی بین‌المللی تسهیل شود. به عبارتی دیگر، بسیاری بر این باورند که ایجاد یک صندوق بریکس به عنوان معادل صندوق بین المللی پول برای تکمیل و تقویت شبکه بین المللی امنیت مالی موجود، امری ضروری است. درواقع، هنگامی که این صندوق شکل بگیرد، به نوبه خود صندوق بین المللی پول را برای انجام اصلاحات در سهمیه ها تحت فشار قرار داده و عملاً قدرت مالی کشورهای بریکس و جنوب جهانی را بیش از پیش افزایش می دهد.

بریکس و نقش آن در شکل گیری و اصلاح تدریجی نهادهای بین المللی و سازوکارهای مالی برای دو کشور ایران و چین نیز دارای اهمیت فراوان است. موضوعی که دکتر عبدالناصر همتی، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم در حاشیه بریکس بر آن تاکید داشت: «این جمعی که در حال شکل گیری است، یک اتفاق تاریخی است و به زودی نتایج آن را در دنیا شاهد خواهیم بود. البته در کنارش من بیشتر به ملاقات های جداگانه ای که رئیس جمهوری با اعضای بریکس داشتند، اهمیت بیشتر می دهم و ما در خصوص مسائل اقتصادی صحبت کردیم. به نظر من حاشیه بریکس و دیدارهای دوجانبه اهمیتش بسیار بیشتر است.»21

جمع بندی

با ظهور اقتصادهای نوظهور و جنوب جهانی، عدم تعادل و ماهیت غیر عادلانه توزیع بین المللی قدرت بیش از پیش آشکار شده است. به عبارتی دیگر اقتصادهای نوظهور دارای سهم عادلانه ای در نظام بین الملل مستقر نیستند. فارغ از چالش ها و فرصت هایی که پیش روی بریکس است، بحث های این روزها منعکس کننده یک واقعیت غیرقابل انکار مبنی بر این است که نظم بین المللی بر سر دوراهی حساس قرار داشته و در عین حال جامعه بین المللی با دقت نظاره گر است که آیا بریکس می تواند به مرکز جدیدی برای حکمرانی، تصمیم گیری و گفتمان جهانی تبدیل شود. عضویت ایران در بریکس، فرصت های جدیدی از مشارکت دو و چندجانبه برای تهران و پکن را به دنبال خواهد داشت. عضویت در این نهاد بین المللی  نه تنها می تواند فرصت هایی را برای فضای سیاسی و بین المللی فراهم می کند، بلکه با گسترش تعاملات میان اعضا می تواند زمینه ساز گسترش مشارکت زیرساختی و تجاری باشد. موضوعی که مشارکت جامع راهبردی تهران و پکن را در نظم در حال تغییر بیش از پیش عمیق می بخشد. 

منابع:

1. Council on Foreign Relations. (2023, October 6). What is the BRICS group, and why is it expanding? Council on Foreign Relations. Retrieved from https://www.cfr.org/backgrounder/what-brics-group-and-why-it-expanding 
2. European Parliament. (2024). The BRICS: A growing influence in global governance (EPRS BRI(2024)760368). Retrieved from https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2024/760368/EPRS_BRI(2024)760368_EN.pdf 
3. France 24. (2023, August 22). Size, population, GDP: The BRICS nations in numbers. Retrieved from https://www.france24.com/en/business/20230822-size-population-gdp-the-brics-nations-in-numbers 
4. Encyclopaedia Britannica. (n.d.). BRICS. In Britannica. Retrieved from https://www.britannica.com/topic/BRICS 
5. The Economic Times. (2024). BRICS Kazan Summit: Evolution and expansion over the years. Retrieved from https://economictimes.indiatimes.com/news/international/world-news/brics-kazan-summit-evolution-and-expansion-over-the-years/articleshow/114433290.cms 
6. China Daily. (2024, January 17). China reports 5.2% GDP growth for 2023. Retrieved from https://global.chinadaily.com.cn/a/202401/17/WS65a734e5a3105f21a507cb8e_1.html 
7. Worldometers. (n.d.). India GDP. Retrieved October 30, 2024, from https://www.worldometers.info/gdp/india-gdp/ 
8. Wang, Q. (2024, June 12). BRICS urged to become 'new type' of multilateral mechanism. China Daily. Retrieved from https://www.chinadaily.com.cn 
9. Donya-e-Eqtesad. (2024, October 30). Iran officially joins BRICS. https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/4033912-ایران-رسما-عضو-بریکس-شد 
10. Donya-e-Eqtesad. (2024, October 25). Meeting between Masoud Pezeshkian and Xi Jinping on the sidelines of the BRICS summit. https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/4116123-دیدار-پزشکیان-شی-جین-پینگ-در-حاشیه-اجلاس-بریکس 
11. Golkarami, A., & Kord, A. (2024). Geoeconomic Explanation of the Feasibility Study of Selling Crude Oil and Gas Resources in the Governance of the Country's Progress. Geopolitics Quarterly. Retrieved from https://journal.iag.ir/article_192664_en.html 
12. Chen, S., Zhang, M., Ding, Y., & Nie, R. (2020). Resilience of China’s oil import system under external shocks: A system dynamics simulation analysis. Energy Policy, Elsevier. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0301421520305164 
13. The Iran Project. (2024, October 30). Iran to open key southeastern rail link by March 2025. Retrieved from https://www.theiranproject.com/en/news/409945/ 
14. Mehr News Agency. (2024, October 27). The strategic Chabahar-Zahedan rail line to be operational by 2026. Retrieved from https://www.mehrnews.com/news/6227356/ 
15. Business & Human Rights Resource Centre. (2023, March 3). BRICS-led New Development Bank puts transactions in Russia on hold. Retrieved from https://www.business-humanrights.org/en/latest-news/brics-led-new-development-bank-puts-transactions-in-russia-on-hold/ 
16. Tabnak. (2024, October 14). Farzin announces Iran’s intention to become a member and shareholder of BRICS Bank. Retrieved from https://www.tabnak.ir/fa/news/1265595 
17. Mehr News Agency. (2023, February 14). Iran and China's economic roadmap: $60 billion trade potential. Retrieved from https://www.mehrnews.com/news/5708388  
18. Ministry of Foreign Affairs of the People's Republic of China. (2024, October 25). Xi Jinping meets with Iranian President Masoud Pezeshkian. Retrieved from https://www.mfa.gov.cn/eng/xw/zyxw/202410/t20241025_11516004.html 
19. Xinhua. (2024, October 24). Xi says China to develop friendly cooperation with Iran despite international situation changes. Retrieved from https://english.news.cn/20241024/c57ed95a4f8a4662ba854bcf196f0e19/c.html
20. Tehran Times. (2024). Iranian pearls in the Persian Gulf. Retrieved from https://www.tehrantimes.com/news/494825/Iranian-Pearls-in-the-Persian-Gulf 
21. https://x.com/GanjiAkbar/status/1849718049600922089