اعضای بریکس

واکاوی سفر امروز مسعود پزشکیان به کازان روسیه برای شرکت در نشست سران بریکس

سفری برای توازن‌بخشی؟

شانزدهمین اجلاس سران بریکس از شامگاه امروز سه‌شنبه (اول آبان) تا روز پنجشنبه (سوم آبان) با حضور مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان، در شهر کازان روسیه برگزار می‌شود و ایران برای اولین‌بار به‌عنوان عضو اصلی در نشست سران بریکس حضور خواهد یافت. سفر پزشکیان به دعوت ولادیمیر پوتین، همتای روس خود صورت گرفته است. سران بریکس در شانزدهمین گردهمایی خود که با شعار «تقویت چندجانبه‌گرایی برای توسعه و امنیت جهانی» برگزار می‌شود، مواضع کشورهایشان را درمورد وضعیت جهان بیان می‌کنند. علاوه بر سران کشورهای بریکس، سران و مقامات عالی‌رتبه از بیش از ۳۰ کشور و سازمان بین‌المللی نیز در این نشست حاضر خواهند بود. در حال حاضر ریاست دوره‌ای بریکس بر عهده روسیه است. براساس اعلام سفارت ایران در روسیه، سخنرانی در جمع سران بریکس، سخنرانی در جمع بیش از ۴۰ رئیس‌جمهور و مقامات عالی‌رتبه از سراسر جهان و انجام ملاقات‌های دوجانبه بخشی از برنامه‌های پزشکیان در سفر به روسیه خواهد بود.

ادامه مطلب

بریکس و تغییر پارادایم نظم جهانی

نقشه جدید روس‌ها چیست؟

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: مهمترین عاملی که روسیه در اهداف خود در عضویت و فعالیت در بریکس دنبال می کند، مبارزه با سیطره دلار آمریکا در جهان است که روسیه را تحت تاثیر قرار داده است.

ادامه مطلب

چرا آینده‌ی این بلوک، شکل‌دهنده نظم جهانی خواهد بود

نبرد برای بریکس

در حالی که آمریکا و متحدانش کمتر قادر به شکل‌دهی یک‌جانبه ی نظم جهانی هستند، بسیاری از کشورها در تلاش برای افزایش خودمختاری خود از گذر پیوندهایی با مراکز جایگزین قدرت در جهان هستند. این کشورها، که توان یا تمایل پیوستن به باشگاه‌های انحصاری ایالات متحده و شرکای کوچکتر آن مانند گروه هفت یا بلوک‌های نظامی تحت رهبری آمریکا را ندارند و به طور فزاینده‌ای از نهادهای مالی جهانی که توسط ایالات متحده حمایت می‌شوند مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی ناامید شده‌اند، مشتاقند تا گزینه‌های خود را گسترش دهند و با ابتکارات و سازمان‌های غیرآمریکایی روابط برقرار کنند. بریکس در میان چنین ابتکاراتی برجسته‌ترین، مرتبط‌ترین و بالقوه تأثیرگذارترین است.

ادامه مطلب

نگاهی به دعوت پوتین از پزشکیان برای سفر به روسیه و امضای توافق جامع راهبردی تهران-مسکو

اماواگرهای سفر پزشکیان به کازان

علی‌اکبر فرازی طی گفت‌وگویی در ارزیابی گفته‌های جلالی، با وجود آنکه پاسخ مثبت به دعوت پوتین و همچنین سفر پزشکیان برای حضور در جمع سران بریکس را حائز اهمیت می‌داند، اما هم‌زمان اذعان دارد «در شرایط کنونی که اوکراین به منطقه کورسک در خاک روسیه حمله کرده و به دنبال افزایش نفوذ خود در خاک این کشور است و همچنین با در نظر گرفتن این نکته که نشست سران بریکس در منطقه کازان و شهری غیر از مسکو، پایتخت روسیه، برگزار می‌شود، بهتر است مسعود پزشکیان به جای سفر خود؛ یا محمدرضا عارف، معاون اول یا وزیر امور خارجه را راهی کازان کند». از طرف دیگر سفیر پیشین ایران در قبرس متذکر می‌شود «در شأن رئیس‌جمهور اسلامی ایران نیست که اولین سفر خارجی خود را به شهری غیر از پایتخت رسمی کشور دیگر انجام دهد».

ادامه مطلب

تا کجا می تواند پیش برود؟

بریکس و دلارزدایی

علی رضوانپور و سعید سیفی در یادداشتی مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: با سرعت گرفتن دلارزدایی، کشورهای بریکس به تلاش ها برای ایجاد یک ارز ذخیره جدید با پشتوانه سبدی از ارزهای مربوطه خود ادامه می دهند. اعضای بریکس واحد پولی خود را توسعه نداده اند. با این حال، به گفته یوری اوشاکوف، دستیار کرملین در مارس ۲۰۲۴، یک سیستم پرداخت مبتنی بر BRICS blockchain ( زنجیره بلوکی ، پایگاه داده دیجیتال حاوی اطلاعاتی مانند سوابق تراکنش های مالی و غیره ) در حال کار است. این سیستم پرداخت که پل بریکس نامیده می‌شود، سیستم‌های مالی کشورهای عضو را با استفاده از درگاه‌های پرداخت برای تسویه حساب در ارزهای دیجیتال بانک مرکزی متصل می‌کند.

ادامه مطلب

سرنوشت نظام پولی جهانی

دلار زدایی یا تک-چندقطبی!

سعید محمدی کاوند و حمیدرضا جوادی قلعه در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اگرچه ایالات متحده تنها ۲۵درصد از تولید جهانی را به خود اختصاص داده، اما دلار همچنان در ۹۰درصد از کل معاملات ارز خارجی نقش اساسی دارد. با وجود نقش مرکزی آن در تجارت فرامرزی و استقراض، سهم دلار از ذخایر ارزی بانک مرکزی از ۷۲درصد در سال ۲۰۰۰ به ۵۹درصد کاهش یافته است. 

ادامه مطلب

کاهش قیمت دلار ادامه دارد؟

دلار در سراشیبی سقوط

بهرام امیراحمدیان می نویسد: در طول سال گذشته، رشد اتحاد بریکس یک پیشرفت عظیم جهانی بوده است. در میان تلاش های دلار زدایی، این اتحاد شهرتی جهانی یافته است. علاوه بر این، پس از گسترش که در سال ۲۰۲۳ اتفاق افتاد که ثابت کرد یکی از مهمترین تحولات ژئوپلیتیکی سال است، تصمیم مشابهی ممکن است در سال جاری انجام شود.

ادامه مطلب

تجزیه و تحلیل و فرصت ها

تجارت و توسعه هند با بریکس

سارا اخلاق در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقتصاد هند با افزایش۷.۲درصدی تولید ناخالص داخلی در سال مالی ۲۰۲۲-۲۰۲۳، رشد اقتصادی خوبی را تجربه کرد و پس از بحران کووید ۱۹ بهبود یافت. در دهه گذشته، سیاست های هند ابتکارات زیادی برای تقویت اقتصاد، رشد سریع اقتصادی و صادرات انجام داده است.

ادامه مطلب

مسکو به دنبال تغییر نظام بین الملل نیست

جهان چند قطبی روسیه چگونه است؟

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «جهان چند قطبی» مطلوب روسیه چگونه است؟ این سوال از آن جهت حائز اهمیت است که معمولا چنین برداشت می شود که در پشت واژه ها و اصطلاحات مشترک مفاهیم مشترکی هم وجود دارد و وقتی تهران، مسکو، پکن و استانبول از «جهان چند قطبی» می گویند همگی یک فهم واحد از این جهان دارند.

ادامه مطلب

گذار به جهان چندقطبی با ظهور قدرت‌‌های میانی

شش عضو جدید بریکس و ورود به نظم ژئوپلتیکی جدید

اگرچه قدرت‌‌های میانی در مقایسه با قدرت‌‌های بزرگ جهانی توانمندی‌‌های محدودتری دارند، اما با این وجود در تلاشند تا با بهره‌‌برداری استراتژیک از توزیع قدرت جهانی فرصت‌‌هایی را برای خود به وجود آورده و تضمین کنند.

ادامه مطلب

مشکل اقتصادی است یا ژئوپلیتیک؟

بریکس+ دلارزدایی

سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: کشورهای بریکس پلاس برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را محکوم نکرده‌اند و عضویت ایران در بریکس پلاس ممکن است اهرم فشاری در مذاکرات آتی با ایالات متحده برای رفع تحریم ها باشد در حالی که تهران روابط اقتصادی و امنیتی نزدیکتری را با مسکو و پکن برقرار کرده است. در نتیجه، ایالات متحده باید پیوسته از ادغام BRICS+ در میان مدت و بلندمدت به یک رقیب ژئوپلیتیکی جلوگیری کند و به طور گسترده ‌تر از جنوب جهانی که با نظم غربی رقابت می‌کند، جلوگیری کند.

ادامه مطلب

سلطه دلار به لرزه در می آید؟

درباره ارز واحد بریکس

فرض کنید که این ارز فرضی را "بریک" بنامیم. اگر گروه بریکس، تنها از بریک برای تجارت بین المللی استفاده کند، مانعی را از میان بر می دارد که تا کنون تلاش هایشان برای فرار از سلطه دلار را خفه کرده است. آن تلاش ها اغلب به شکل توافق های دوجانبه برای انجام تجارت دوجانبه بر پایه ارزهای غیردلاری همچون یوآن انجام می شد که اکنون ارز مورد استفاده در تجارت میان چین و روسیه است. 

ادامه مطلب

رویای قدرت های نوظهور جهانی

چرا جنبه فضایی اتحادِ رو به گسترش بریکس اهمیت دارد؟

اگر همه کشورهای دعوت شده، رسما به بریکس بپیوندند، پروژه‌های همکاری فضایی تازه میان اعضای آن قطعاً امکان پذیر است. با این حال، تأثیر مهمتر این گسترش، احتمالا در حوزه مدیریت فضا و اجرای قوانین ناظر بر آن باشد. حاکمیت یا مدیریت فضا به مجموعه پیچیده‌ای از قوانین، مقررات و چارچوب‌هایی اشاره دارد که استفاده از فضا را در سطوح ملی و بین‌المللی تنظیم می‌کند. این امر، ذاتا یک مسئله سیاست خارجی است چرا که فضا متعلق به هیچ کشوری نیست و فیزیکِ فضا نیاز به هماهنگی بین‌المللی دارد.

ادامه مطلب

چرخش کشوری عربی از نظام تک قطبی

چگونه گروه بریکس در پی به چالش کشیدن نظم غربی در خاورمیانه است؟

کشورهای عربی اعم از عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر با چرخش از نظم تک قطبی ای که واشنگتن سردمدار آن است، برای پیوستن به بریکس صف کشیده اند. الجزایر، بحرین، کویت، مراکش و فلسطین تنها برخی از کشورهایی هستند که آشکارا علاقه خود را به پیوستن به بریکس اعلام کرده‌اند. این بازآرایی، احتمالا برای خاورمیانه و شمال آفریقا، پیامدهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خواهد داشت که بطور بالقوه قدرت آمریکا را تضعیف می‌کند.

ادامه مطلب

رقابت چین و هند

آیا BRICS می تواند G۷ را به چالش بکشد؟

سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اگر چین به گسترشی که می‌خواهد دست یابد، تأثیر خود را در صحنه ثابت خواهد کرد. اما اگر مسیر چین مسدود شود، شکاف عمیق این گروه را نشان خواهد داد.

ادامه مطلب

انتظاراتی که از تحولات جدید بین المللی می رود

ایران، بریکس و عصر پساقطبی

ماندانا تیشه یار در گفت وگویی می گوید: می توان انتظار داشت که از کنار هم قرار گرفتن ایران و عربستان، الگوهای تازه ای از همکاری در چهارچوب نهادهای منطقه ای و بین المللی شکل گیرد. کوشش چین برای بهبود روابط میان ایران و عربستان در مارس ۲۰۲۳ در چهارچوب این تحولات نوین، بهتر قابل فهم است. از سوی دیگر، حضور چهار قدرت بزرگ تولید کننده انرژی شامل ایران، عربستان، روسیه و امارات متحده عربی در بریکس، می تواند نقش این نهاد اقتصادی بین المللی در آینده سیاست های انرژی در جهان را پررنگتر سازد.

ادامه مطلب

روسیه استقبال می کند

علاقه بسیار ترکیه برای عضویت در بریکس با هدف تقابل با غرب

رئیس بخش همکاری های اقتصادی وزارت امور خارجه روسیه گفت: «تا آنجا که ما می دانیم، ترکیه با علاقه فراوان بریکس را نظاره و رصد می کند.»

ادامه مطلب

با اعضای جدید بلوکی قدرتمند ساخته می شود

بلندپروازی با بریکس

حسن الحسن، عضو پژوهشی سیاست خاورمیانه در موسسه بین المللی مطالعات راهبردی مستقر در منامه هم می گوید: "به یک معنی، سعودی ها، بویژه اماراتی ها و تاحدودی مصری ها، بلندپروازی هایی برای حاکمیت جهانی دارند و این عضویت را راهی برای اِعمال رهبری و دستیابی به آرمان های جهانی شان می بینند."

ادامه مطلب

واشنگتن چه پاسخی به تحرکات مسکو و پکن خواهد داد؟

بریکس در انتظار واکنش واشنگتن

جایگزین کردن نظام پولی مدنظر بریکس به جای نظام پولی کنونی در جهان که ریشه در نظام «برتون وودز» بعد از جنگ جهانی دوم دارد، کار دشواری است و دلار آمریکا همچنان ارز اصلی برای مبادله کالا و خدمات در جهان محسوب می شود و حتی ارزهای دیجیتال نیز نتوانسته اند با آن رقابت کنند. همچنین آمریکا تدابیر گسترده ای برای حفظ جایگاه خود در جهان اتخاذ کرده و در حال تشکیل ائتلاف های متعددی است که هدف آن به مقابله با «بریکس» محدود نیست. به عبارت دیگر، آمریکا منتظر نخواهد ماند تا روسیه و هند و چین برنامه خود را به پیش ببرند سپس واکنش نشان دهد بلکه در حال تدوین سیاست های مرحله ای است که در آینده گسترش خواهد یافت.

ادامه مطلب

راز غیبت روسای چین و روسیه در اجلاس G۲۰

اجلاسی که تحت تاثیر بریکس بود

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: غیبت روسای جمهوری چین بدون اعلام دلیل و روسیه به سبب تحت تعیقیب بودن به اتهام جنایت جنگی، از مهمترین ویژگی های این اجلاس بود.

ادامه مطلب

نگرانی کارشناسان مصری بعد از عضویت کشورشان

ترویج توهم با عضویت در بریکس

نباید در گمانه‌زنی‌های خود زیاده روی کنیم و رسانه‌ها این تصور را برای افکار عمومی به وجود آورند که بحران‌های مالی مصر با بریکس حل می‌شوند و تنها پیوستن به این گروه درها را به روی سرازیر شدن تولیدات و کالاهای مصری به سمت بازارهای چین، روسیه، هند و غیره باز می‌کند.

ادامه مطلب

با اعضای جدید

بریکس به بازگشت قدرت سیاسی در خاورمیانه منجر می شود؟

خاورمیانه با اعضای جدید، وزن بیشتری در سیاست ایالت‌های بریکس خواهد داشت و این ممکن است دوباره آن را برای واشنگتن جالب‌تر کند.

ادامه مطلب

روند جهانی عوض می شود؟

بریکس، شراکت و تغییر

به نظر می‌رسد نشست ژوهانسبورگ نه تنها به علت گستردگی ژئوپلیتیکی بلکه به این علت که مقدمات و عناصر لازم را برای ایجاد یک جناح اقتصادی – سیاسی واحد فراهم کرد، توقفگاهی محوری بود.

ادامه مطلب

گروهی که به فکر رویاهای بزرگ است

شش بریکس تازه و پیامدهایش برای تجارت انرژی

احتمالاً یک بریکس گسترده تر، رویکردی شبیه "شراکت امنیت معدنی Minerals Security Partnership  (MSP) را در پیش خواهد گرفت که ابتکاری به رهبری ایالات متحده برای تقویت امنیت انرژی حیاتی خود و ۱۳ متحدش است.

ادامه مطلب

گروهی که می رود حرف تازه ای ارائه دهد

بریکس بزرگ

بدون تردید، افزایش تعداد کشورهای عضو این گروه فرآیند تصمیم گیری را پیچیده خواهد کرد، با این حال، رویکردهای مشترک به اصول حکمرانی جهانی، تمایل به حمایت از مکانیسم های چند جانبه که کشورهای بریکس بزرگ را متحد می کند، به ما اجازه می دهد تا انتظار داشته باشیم که یک دستور کار مشخص و قابل دستیابی حفظ خواهد شد.

ادامه مطلب

توقعات را بیش از اندازه افزایش ندهیم

درک ظرفیت سازمان همکاری شانگهای و بریکس در مهار تحریم‌ها

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مزایای سیاسی و امنیتی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای و عضویت احتمالی ایران در بریکس از هم اکنون قابل احصاء و شمارش است اما ضروری است تا در مورد مزایای اقتصادی عضویت ایران در این دو نهاد و نهادهای دیگر نگاه واقع بینانه داشت و توقعات جامعه را بیش از اندازه افزایش نداد.

ادامه مطلب

پیشبرد یک کش‌مکش سیاسی

منطق دوگانه گسترش بریکس

با ادغام عربستان سعودی، امارات متحده عربی، ایران، مصر، اتیوپی و آرژانتین، این گروه ۴۶ درصد از جمعیت کره زمین و کمی بیش از یک سوم تولید ناخالص داخلی جهان را تشکیل می دهد. برای گروهی که در حال حاضر به دو کشور پرجمعیت آسیایی در جهان متکی هستند، این تغییر مقیاس قابل توجهی است.

ادامه مطلب

گروهی که می خواهد هژمونی غرب را به چالش بکشد

بریکس، مجموعه بلندپرواز و نامتجانس

بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: بریکس، مجموعه‌ای بلندپرواز اما نامتجانس از کشورهایی است (شامل برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) که مایل‌اند تصور تسلط غربی‌ها را بر امور جهانی به چالش بکشند.

ادامه مطلب

آستانه به فکر تحقق رویایش است

اشتیاق قزاقستان برای عضویت در بریکس

قزاقستان یکی از کشورهایی است که برای پیوستن به بریکس بسیار اشتیاق دارد و فکر می کند که از ظرفیت های لازم سیاسی و اقتصادی برای عضویت در این سازمان برخوردار است.

ادامه مطلب

سردرگمی گفتمانی در سیاست خارجی

آمریکا قصد نابودی ایران را دارد، اما با درگیر کردنمان در «مسابقه» ضد آمریکایی!

علی مفتح در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بیایید تا بدون در نظر گرفتن اینکه طرفدار کدام طیف سیاسی هستیم بر این نکته توافق کنیم که آمریکا در دشمنی آشکار با ایران است. اما دشمنی آن با ما به دشمنی آمریکا با شوروی در زمان جنگ سرد می ماند یعنی همان زمان که بلوک غرب با افزایش هزینه های تسلیحاتی شوروی را بازی داد و مجبور کرد تا تمام توان خود را روی شکست بلوک غرب در این «مسابقه تسلیحاتی» بگذارد. اسم آن را هم «مسابقه» گذاشت، غافل از اینکه این مسابقه تمام نیروی شوروی را به باد داد و کمر آن را شکست! بیایید یک بار هم که شده قبول کنیم آمریکا قصد نابودی ایران را دارد، اما با وارد کردن کشورمان به «مسابقه» ضد آمریکایی!

ادامه مطلب