مشکلات روسیه با غرب به آغاز دوران پس از جنگ سرد بازمی‌گردد. مشکلات ایران با غرب نیز سابقه‌ای طولانی دارد. بنابراین، ایران و روسیه بی‌اعتمادی عمیق و ریشه‌داری نسبت به نظم غربی (و اصلاحات مورد حمایت غرب) دارند
ادامه مطلب
امیرمحمد اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مشارکت در بریکس را می توان بخشی از یک اقدام راهبردی بلندمدت از سوی پکن برای تدریجی نظام هژمونیک تعبیر کرد. اما نباید این رویکرد را با ذهنیت جنگ سردی مورد تحلیل قرار داد. چین از بریکس برای اصلاح تدریجی نظم بین الملل در جهت جهانی چندقطبی استفاده می‌کند، جایی که اقتصادهای نوظهور، استقلال و نقش عادلانه تری در حاکمیت جهانی دارند.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شناخت کشش آینده در روند این رویارویی، مستلزم دانستن وزن گذشته بنیان های این تقابل و تبیین اجزاء آن در یک ترکیب کلان و پویا، به بلندای تاریخ هر دو کشور و دوری از تحلیل های خطی است. واقعیت این است که بدون «دقت نسبت به جزئیات» نمی توان سیاست اسرائیل را شناخت به گونه ای که تحلیل های «نادقیق» به اندازه «نادرست» ناکارآمد هستند. از بین همه دشواری های فراراه شناخت نسبتاً صحیح، هیچ کدام به اندازه عدم تدقیق، نگران کننده نیست.
ادامه مطلب
اشکان پیرزاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران در منطقه علاوه بر صادرات نفت و گاز به کشورهای همسایه در صادرات برق نیز فعال است و شاهدیم که آمریکایی ها مجبور هستند به کشورهای همسایه که وارد کننده برق از ایران هستند، معافیت¬های تحریمی بدهند.
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در ۲۰ سال گذشته، دیپلماسی انرژی در این منطقه با تغییرات قابل‌توجهی همراه بوده و تحولات سیاسی، ژئوپلیتیکی و اقتصادی منطقه و جهان بر آن تأثیرگذار بوده است.
ادامه مطلب
علی عیدی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیپلماسی اقتصادی مستلزم برقراری و گسترش ارتباطات با تمامی یا تعداد زیادی از بازیگران به ویژه بازیگران تاثیرگذار در عرصه بین المللی به منظور تسهیل مبادلات است. در عین حال دیپلماسی اقتصادی نقطه ضعف جدی سیاست خارجی ایران است. متاسفانه هیچ تناسبی میان دیپلماسی سیاسی – امنیتی با دیپلماسی اقتصادی ما برقرار نیست چرا که به طور کلی ساختار سیاست خارجی ایران بر اساس دیپلماسی سیاسی – امنیتی استوار است.
ادامه مطلب
مسعود نیلی می نویسد: سؤال اصلی این است که چگونه باید از این تعادل ترس خارج شد؟ آیا اصلاحات به‌لحاظ سیاسی و اجتماعی و ظرفیت کارشناسی و مدیریتی دولت قابل انجام است؟ آیا اصلاً نظام سیاسی اصلاحات اقتصادی را می‌پذیرد؟ تجربۀ دنیا نشان می‌دهد که برخی کشورها از جمله کشورهای اروپای شرقی تجربۀ اصلاحات جامع اقتصادی را دارند، اما آن‌هایی که اصلاحات انجام دادند و شرایط را درست کردند، متفاوت از آن‌هایی بودند که شرایط نامطلوب اقتصادی را ایجاد کرده بودند. تنها تجربه‌ای که طی آن می‌بینیم همان‌هایی که وضع اقتصاد را خراب کردند، توانستند آن را درست کنند در چین است. آنجا هم مائو که مسئول فروپاشی اقتصاد چین بود این کار را نکرد، اما تغییر نگاهی که در داخل حزب کمونیست چین رخ داد باعث تغییر مسیر و اصلاح امور شد.
ادامه مطلب
مسعود نیلی در یادداشتی می نویسد: در حال حاضر و با تغییر شرایط سیاسی و اجتماعی، روزنۀ امیدی ایجاد شده است که بتوان همزمان با روی کار آمدن دولت جدید و فراهم‌شدن فرصتی دوباره برای جامعه، افکار و دیسیپلین‌های مختلف را دور هم جمع کرد و با گفت‌وگو و هم‌اندیشی به گفتمانی واحد رسید. اما اگر بخواهیم گسترۀ گفت‌وگو و ارتفاع نگاه ما به مسائل کشور ایجابی باشد باید به کل نظام حکمرانی و نه صرفاً دولت، به‌عنوان قوۀ مجریه، بپردازیم و بایدها و نبایدها را بیان کنیم. البته به‌طور طبیعی انتخاب مسیر دولت بسیار تعیین‌کننده است.
ادامه مطلب
نمایندگان موسسه رازی و انستیتو پاستور ایران با اشاره به دستاوردهای کشورمان در حوزه علوم زیستی و بیولوژیک و نمونه‌های همکاری‌های بین‌المللی صورت گرفته با کشورهایی همچون سنگال، موریتانی، مالی، ازبکستان و کوبا در حوزه ساخت واکسن و سرم و برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی در حوزه علوم بیولوژیک، به چالش‌هایی که کشورمان در مسیر بهره‌مندی از حقوق بین‌المللی خود به دلیل تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه امریکا با آنها روبه‌روست پرداختند.
ادامه مطلب
سجاد نصاری‌پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دالان‌ها در حال دور زدن ایران و در بلند مدت باعث کاهش اهمیت ژئوپولتیک و ژئواکونومیک ایران برای اتصال شرق به غرب و شمال به جنوب هستند. علت آن هم این است که ایران بیش از چهار دهه است که تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد و در انزوای منطقه‌ای و جهانی به سر می‌برد. خطوط و زیر ساخت‌های ریلی ایران به علت عدم سرمایه‌گذاری در این زمینه فرسوده هستند و حتی کشورهای هم پیمان ایران مانند چین حاضر نیستند در این زمینه همکاری کنند.
ادامه مطلب
محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در یکی از برنامه‌های صدا و سیما زمانی که دکتر مسعود پزشکیان موضوع رفع فوری تحریم‌های ظالمانه‌ی دنیای غرب با استفاده از مذاکرات عزتمندانه و دیپلماسی را مطرح کرد، صریحا اشاره کرد به تحریم دارویی و مشکلات عدیده‌ی و تاسف‌بار کودکان مبتلا به بیماری پروانه‌ای در دسترسی به داروهایشان و نقض حق بر سلامت این قشر آسیب‌پذیر و مظلوم که با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، همان موقع به فکر نگارش این یادداشت کوتاه افتادم که بگویم دولت متولی و مجری اصلی احقاق حقوق کودکان است و نقش انکار ناپذیری در این موضوع دارد.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: اسرائیل بعد از حمله ایران پیگیر اقدامات تحریمی و دیپلماتیک علیه ایران و قرار‌دادن سپاه در فهرست سازمان‌های حامی تروریسم و به‌اصطلاح «ایجاد یک جبهه جهانی و یک ائتلاف منطقه‌ای علیه ایران» شده است.
ادامه مطلب
کوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: بدون شک، عدم اجرای برخی توصیه‌های ۴۰گانه اف‌ای‌تی‌اف توسط ایران شرایط کار با کشورهای دیگر را پیچیده کرده است. قرار گرفتن ایران در لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف موجب شده است تا بانک‌های خارجی درباره ارائه خدمات مالی برای تبادل کالاهایی که مشمول تحریم آمریکا نیستند نیز تردید کنند یا کنترل مضاعف اعمال کنند.
ادامه مطلب
حسین سلاح ورزی در یادداشتی می نویسد: تحریم منع یا محدودیتی است که با اتکا به وضع مجازات از سوی نهادها و ساختارهایی به مبادله میان کشور و طرف‌های تجاری بین‌المللی آن اعمال می‌شود. آنچه این روزها زنجیره ارزش تولید و تجارت ایران در مواجهه با فرصت‌های بین‌المللی تجربه می‌کند، باید با تعابیری همچون «نادیده‌انگاری بین‌المللی» در چارچوب ریسک‌پرهیزی بازیگران این عرصه فهمید و توصیف کرد.
ادامه مطلب
حسن اوجی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اساس تحریم ها معمولا برای وادار کردن تغییر مسیر دولت ها و ملت هاست و معمولا دو هدف را در پی دارد ۱- تضعیف کشور به نحوی که به مرز فروپاشی و سقوط بینجامد و ۲- ایجاد پیش زمینه های حمله به یک کشور و تغییر سازوکارهای آن. در هر دو مورد تحریم ها به طور چشمگیری ناموفق عمل کرده است. به طور مثال در مورد کوبا تحریم ۵۰ ساله آمریکا همچنان ناموفق بوده ومردم این کشور به دولت مستقل خویش بالیده و آمریکا نتوانسته است علیه آنها اقدام موثری را انجام دهد.
ادامه مطلب
کتاب روشنگر "امپراطوری زیرزمینی: چگونه آمریکا اقتصاد جهان را به یک سلاح تبدیل کرده "Underground Empire: How America Weaponized the World Economy" نوشته هنری فارل و آبراهام نیومن Henry Farrell and Abraham Newman توضیح می‌دهد که چگونه واشنگتن به چنین قدرت هولناکی دست یافته و چگونه از این قدرت به شیوه های زیادی استفاده می‌کند. فارل و نیومن جزئیاتی را آشکار می‌کنند که چگونه حوادث ۱۱ سپتامبر باعث شد که ایالات متحده شروع به استفاده از امپراتوری پنهان خود کند و چگونه اجزای مختلف این امپراطوری پنهان، با هم ترکیب شده‌اند تا چین و روسیه را محدود کنند. آنها نشان می‌دهند که اگرچه دیگر کشورها ممکن است از شبکه‌های واشنگتن خشنود نباشند اما فرار از آنها هم برایشان بسیار دشوار است.
ادامه مطلب
پرفسور دوهان ضمن اظهار تأسف از اینکه در مجمع اجتماعی، هیچ پنلی به بحث تاثیر تحریم‌ها اختصاص نیافته اظهار داشت معتقدم دامنه بحث بسیار گسترده است که قابلیت برگزاری چندین رویداد و چندین کنفرانس بزرگ در مورد تأثیر تحریم علم و فناوری بر زنان، وجود دارد. متأسفانه واقعیت این است که زنان اولین نفر هستند تحت تأثیر قرار می گیرند. ایشان ضمن اشاره به دستاوردهای بازدیدهای کشوری، اذعان داشت در بازدید از زیمباوه، دریافت که از دست دادن درآمد دولت و تأثیر تجمعی اقدامات بیش از حد تبعیت، مستقیماً بر ارائه آموزش با کیفیت تأثیر گذاشته است.
ادامه مطلب
حجت میرزایی در یادداشتی می نویسد: دولت سیزدهم از نیمه گذشته و همچنان چشم‌اندازی از آینده اقتصادی ایران به دست نمی‌دهد و حتی در برنامه هفتم که پس از دو سال (و لابد بر مبنای یک تحلیل واقع‌بینانه از شرایط موجود) تدوین شده، هیچ گزاره‌ای نه به روشنی و نه به قرینه درباره چشم‌انداز اقتصادی ایران پیدا نمی‌شود. پیش از این هم گفته‌ام که ارائه چشم‌انداز روشنی از آینده اولین مأموریت دولت‌ها و آغازی برای نظم‌بخشیدن و پایان‌دادن به آشفتگی است. در پاسخ به پرسش‌های پیش‌گفته چهار سناریو برای آینده اقتصاد ایران می‌توان شناسایی و معرفی کرد؛ دو سناریو با احتمال و فرض حذف تحریم‌ها و دو سناریو با احتمال ادامه تحریم‌ها.
ادامه مطلب
در سال ۲۰۲۱، علی سلاجقه، نماینده ایران در کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل (کنفرانس ۲۶ مجمع اطراف توافق پاریسCOP۲۶ ) اعلام کرد که اگر تحریم‌های اقتصادی برداشته شوند، ایران به توافق پاریس ملحق می‌شود و توضیح داد که این تحریم‌ها مانع پیشرفت اقدامات اقلیمی می‌شوند. ایران این تحریم‌ها را به عنوان "تروریسم اقتصادی که سد راه ایران شده" می بیند و آنها را عامل عدم مشارکت این کشور در مسائل اقلیمی می داند.
ادامه مطلب
احتمال دلارزدایی از اقتصاد جهانی به عواقب ناگواری برای هژمونی جهانی امریکا منجر خواهد شد، زیرا اهرم اصلی فشار مالی بر سایر کشورها از بین خواهد رفت.
ادامه مطلب
محمدرضا لشینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حوزه ی تمدنی ایران که جغرافیایی مشخص چه از نظر تاریخی و چه از نظر مردمی، فرهنگی و زبانی دارد، اساساً جمهوری اسلامی هیچ دخالتی نکرده است. با وجود اینکه جمهوری اسلامی تنها دولتی بود که کشورش بیشترین قرابت هویتی را با افغانستان داشت اما در قبال تغییر دولت در افغانستان و تشکیل مجدد امارت طالبان، مطلقا نظاره گر بود تا بازیگرانی همچون پاکستان نقش اصلی را ایفا کنند. حتی در قبال حق آبه ی هیرمند نیز کاملاً محجوب به حیا و با گذشت بوده است. در مورد جنگ بین دولت باکو و ارمنستان بر سر آرتساخ، مطلقا هیچ دخالتی نکرد، حال آنکه حتی با دولت الهام علی‌اف که تمایلات کاملاً ضد ایرانی دارد، تنها به سبب مسلمان بودنش، همدلی داشت. حتی پس از فروپاشی شوروی با وجود اینکه عده ای در اران و شروان، به خصوص تالش ها خواهان الحاق مجدد به ایران بودند اما از آن زمان تا کنون دولت جمهوری اسلامی ایران هرگز ادعایی بر قفقاز نداشته است.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیوستن ایران به گروه بریکس و عضویت دائم در آن، از سوی برخی کارشناسان و تحلیلگران ایرانی به عنوان یک موفقیت یا دستاورد راهبردی ایران در نظام جهانی مورد توجه قرار گرفته و این رویکرد تحلیلی مطلوب دولت و سیاستگذاران ارشد حکمرانی سیاسی کشور بوده است. اما واقعیت این است که پیوستن ایران به ساختارهای بین المللی و جهانی، تنها یک ابزار یا شرط لازم برای سیاستگذاری خارجی است و نه شرط کافی در سیاستگذاری خارجی مطلوب و موفق برای دستبابی به اهداف راهبردی.
ادامه مطلب
محمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حق بر سلامت جایگاه استواری در اسناد حقوق بشری و عرف بین‌المللی دارد و می‌توان آن را در شمار اصول کلی پذیرفته شده نظام‌های حقوقی توسعه یافته دانست. این حق در شمار حقوق نسل دوم حقوق بشری بر شمرده شده است. اگر تحریم‌ها علیه کشور شما اعمال می‌شد و نمی‌توانستید به داروهای حیاتی دسترسی پیدا کنید، چه می‌شد؟!
ادامه مطلب
روح الله سوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تا زمانی که شاهد تغییری در الگوی سیاست خارجی خود و به دنبال آن تغییر جایگاه اقتصادی کشور نباشیم پاسخ به این سوال که آیا ایران قادر خواهد بود که مانع از تکرار چنین مواضع و رفتارهایی از سوی چین و روسیه شود پاسخی منفی خواهد بود. ایران در حال حاضر نه از آن چنان اقتصاد حائز اهمیتی برخوردار است که بر رفتار کشورهایی مثل روسیه و چین اثرگذار باشد و نه از امتیازهای لازم در سیاست خارجی برای تحت فشار گذاشتن آنها. بنابراین اگرچه اقداماتی مثل اعتراض رسمی ایران و احضار سفیر روسیه یا چین از نظر سیاسی و حقوقی لازم است اما بعید است در تغییر موضع واقعی روسیه و چین اثرگذار باشد.
ادامه مطلب
وی در پاسخ به سؤالی درباره مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان در پی سفر حسین امیرعبداللهیان به باکو و اظهارات اخیر وزیر خارجه آذربایجان و همچنین موضوع بازگشایی سفارتخانه آذربایجان در تهران نیز گفت: در مسیر خیلی خوب و سازنده دوجانبه قرار گرفتیم و دو طرف اتفاق نظر دارند که آن چیزی که در روند روابط دوجانبه و موضوع ناگوار مرتبط با حمله به سفارت را در چارچوب گفت‌وگوهای دوجانبه عبور کرده و روابط را به مسیر درست خود برگردانند. سفر امیرعبداللهیان مشارکت در جنبش عدم تعهد بود و با توجه به اهمیت روابط دوجانبه و هم دیدار با همتای آذربایجانی و هم گفت‌وگوهای سازنده و مثبتی با رئیس جمهور آذربایجان انجام شد هم نفس این دیدارها و هم گفت‌وگوهای انجام شده همگی بیانگر آن است که خوشبختانه در مسیر درست قرار گرفتیم و اینکه اتفاق نظر وجود دارد از این شرایط با گفت‌وگو عبور کنیم.
ادامه مطلب
حسن فتاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هربرت شیلر، استاد علوم ارتباطات معتقد است غرب برای تداوم سلطه خود به روش های انحصاری رسانه ای، تبلیغاتی، و کنترل جریان اخبار و اطلاعات (کتاب، مجلات، اینترنت، فیلم، سریال، تبلیغات، اخبار و ...) و پان کاپیتالیسم سایبری متوسل است. دنیس راس از معماران تحریم ها علیه ایران بیش از هر چیز بر آثار دراز مدت این تحریم ها تأکید داشت که به گفته او دهه ها بعد خود را نشان می دهد. دنیس راس اخیرا گفته است که باید تصویر حرف های ما علیه ایران با اقدامات تندتر علیه این کشور تقویت شوند. از منظر روش مطالعه و پژوهش، تحریم ها متغیر مداخله گر محسوب می شوند که باید در کنار متغیرهای مستقل و وابسته تحلیل شوند.
ادامه مطلب
در مرحله اولیه، می توان انجمنی را بدون هیچ گونه رسمی سازی جدی به عنوان باشگاه منافع اعلام کرد. در چارچوب آن، در مورد طیف گسترده ای از مسائل می توان بحث کرد و کنفرانس ها و میزگردهای دور همی ترتیب داد. برای یک موقعیت بین المللی بالاتر، یک توافقنامه بین دولتی تایید شده توسط بالاترین مقامات دولتی ضروری است.
ادامه مطلب
با وجود رژیم حداکثری اعمال تحریم ها، ایران به یک بازیگر جدی و ضروری منطقه ای تبدیل شده که در آستانه برداشتن آخرین گام و کسب مقام یک قدرت هسته ای است. و این در حالی است که اسرائیل در وضعیت عمیق ترین بحران سیاسی داخلی قرار دارد.
ادامه مطلب
۱۸ اردیبهشت مقارن با تاریخ شمسی، پنجمین سالگرد خروج ایالات متحده از برجام بود. همه‌چیز بیش از ۱۱ دقیقه طول نکشید؛ ۱۱ دقیقه نطق دونالد ترامپ برای خروج آمریکا از توافق هسته‌ای و بازگشت تحریم‌ها. این اقدام رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده سلسله تحولاتی را در عرصه دیپلماتیک آمریکا، جمهوری اسلامی ایران و همچنین اعضای ۱+۴ شکل داد که دامنه آن بر مناسبات منطقه‌ای و جهان اثرگذار بود و کماکان هم شاهد تداوم این آثار هستیم. پس از انفعال، خودداری و اصطلاحا «صبر استراتژیک یک‌ساله»، ایران هم در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ در پنج گام، کاهش تعهدات هسته‌ای را اجرائی کرد.
ادامه مطلب
کازو توشی آیکاوا در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی می گوید: در سال ۲۰۱۹ آقای آبه شینزو، نخست وزیر سابق ژاپن از ایران دیدن کرد، همان طور که می دانید آن سفر به واسطه حضور دونالد ترامپ در امریکا، دوره سختی برای ایران بود. او تلاش کرد در آن دوره سخت میان ایران و امریکا میانجیگری کند. متاسفانه تلاش های او آن طور که انتظار می رفت نتیجه بخش نبود. در همان زمان تجربه دیگری را نیز توسط دولت ژاپن داشتیم تا شاید بتوان در این فضای متشنج روابط دو کشور ادامه یابد. در همین چارچوب بیشتر شرکت های ژاپنی در ایران ماندند. حتی بعد از این که تحریم ها علیه ایران برگشتند و سخت تر شدند. من باید در اینجا به این نکته اشاره کنم که با وجود اینکه ما برهه های سختی را سپری کردیم و داد و ستد میان دو کشور آن سرعت لازم را نداشت و به سختی پیش می رفت اما با این حال توانستیم شرکت های خود را قانع کنیم که به فعالیت های خود در ایران ادامه دهند و راهی برای ادامه فعالیت هایشان با وجود این فضای سخت بیابند.
ادامه مطلب