آرش رییسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند تمرکز مراکز سیاسی – نظامی، اقتصادی – بازرگانی و فرهنگی – دینی در دوران پهلوی و جمهوری اسلامی در تهران اما بیش از پیش افزایش یافته است. این چنین افزایش تصاعدی تعادل میان گرانیگاه و دیگر شهرهای ایران زمین را بر هم زده است. تا بدان حد که تو گویی «ایران، تهران است و تهران، ایران!»
ادامه مطلب
توافقنامه تاریخی صلح بین اسرائیل و امارات متحده عربی یک پیروزی بزرگ برای استراتژی مذاکراتی «خارجی» دولت دونالد ترامپ به شمار می رود. انتظار می رود خیلی زود بسیاری از دیگر کشورهای عربی از مسیر امارات پیروی کنند.
ادامه مطلب
اگر خاورمیانه ای های مقیم آمریکا را در نظر بگیریم، اکثریت با حامیان ترامپ است ولی اگر دایره را گسترش دهیم و مسلمانان آفریقایی و آسیایی مقیم آمریکا را نیز لحاظ کنیم، حامیان ترامپ و حامیان بایدن تقریبا برابر می شوند. اما نکته سرنوشت ساز این است که کدام گروه برای جلب آراء به سوی ترامپ یا بایدن پویاتر خواهد بود.
ادامه مطلب
پروفسور سید حسن امین در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون انطباق و یا عدم انطباق تلاش های واشنگتن بر موازین حقوقی برای توسل به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به منظور فعال کردن مکانیسم ماشه بر این باور است که اکنون مسئله دیگر از حالت حقوقی و وجاهت قانونی برای فعال کردن مکانیسم ماشه توسط آمریکایی ها خارج شده است و بیشتر حالت یک قلدری و وزن کشی سیاسی از سوی واشنگتن پیدا کرده است. چون فعال شدن مکانیسم ماشه برای ترامپ مسئله مرگ یا زندگی است، نه موضوعی حقوقی؛ خصوصا بعد از شکست جمعه گذشته در شورای امنیت.
ادامه مطلب
توافق اعلام شده توسط دونالد ترامپ درباره عادی سازی روابط اسرائیل و امارات متحده عربی در ظاهر اتفاقی است که رئیس جمهور آمریکا را قادر می سازد از آن به عنوان یک دستاورد یاد کند. از منظر پروژه دولت در خاورمیانه اشتباه نیست. اما آنچه چندان مشهود نبوده، تاثیر چشم انداز ریاست جمهوری جو بایدن به عنوان مخالف قطعی دموکرات ها با برنامه های اسرائیل برای الحاق بخش هایی از کرانه باختری بر محاسبات منجر شده به این توافق است.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیمان صلح اسرائیل و امارات صرفا یک رونمایی متهورانه از رخدادی است که سال ها پیش اتفاق افتاده و عملا تغییر جدیدی محسوب نمی شود، هر چند به لحاظ فتح بابی که از لحاظ رسمیت دادن به روابط کشورهای عربی خلیج فارس و اسرائیل ایجاد می کند، مهم و سرنوشت ساز است.
ادامه مطلب
مهدی مطهرنیا در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که آنچه در صحنه عمل می توانیم شاهد آن باشیم به رویارویی و تقابل کشورهای جهان با ایالات متحده آمریکا باز می گردد. پیرو این واقعیت اساساً ایالات متحده آمریکا بارها و به کرات ثابت کرده است که توان تقابل با جامعه جهانی را داشته و خواهد داشت. مصداق بارز آن به مسئله برجام باز می گردد. چون آن چیزی که به مذاکرات ایران و ۱+۵ مشروعیت بخشید پیش مذاکرات ایران و ایالات متحده آمریکا در دوران محمود احمدی نژاد و چراغ سبز واشنگتن برای پیگیری آن در سطحی کلانتر بود. کما این که در ادامه با خروج ترامپ از برجام نیز به وضوح شاهد آن بودیم که توافق هسته‌ای از حیز انتفاع خارج شد. به گونه ای که نه تنها چین و روسیه بلکه سه کشور اروپایی نیز نتوانستند کوچکترین اقدامی برای احیای برجام در حوزه اقتصادی و تجاری داشته باشند. اینجاست که امکان دارد ایالات متحده آمریکا در سایه تاثیرگذاری خود بر مناسبات جهانی شرایط به گونه ای تحلیل، تبیین و عملیاتی کند که اعضای شورای امنیت و سازمان ملل در یک رویارویی و تقابل چاره‌ای جز همراهی با آمریکا نداشته باشد.
ادامه مطلب
امیر علی ابوالفتح در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون احتمال پیگیری گزینه نظامی از جانب واشنگتن در صورت ناکامی در فعال کردن مکانیسم ماشه علیه تهران بر این باور است که در عالم سیاست و دیپلماسی هیچ چیزی غیرممکن نیست به خصوص آن که با روی کار آمدن دونالد ترامپ و کارنامه ای که وی در طول سه سال گذشته از خود به جای گذاشته است امکان هر اقدام، تصمیم و واکنشی حتی غیر مترقبه و دور از ذهن نیز از جانب رئیس جمهور فعلی آمریکا وجود دارد. بنابراین نمی توان احتمال گزینه حمله نظامی و جنگ با ایران از سوی دونالد ترامپ را به صورت کامل منتفی دانست. اما در این میان ما باید به سابقه تاریخی این دست مسائل نیز نگاه کنیم؛ ایالات متحده آمریکا و شخص دونالد ترامپی که در خصوص سرنگونی پهپاد خود دست به هیچ اقدامی نزد و یا در رابطه با اقدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حمله موشکی به پایگاه عین الاسد (با فرض اینکه تنها سوله ها و ساختمان این پایگاه نیز منهدم شده باشد و هیچ کشته و زخمی هم در پی نداشته است) از واکنش در برابر تهران خودداری کرد، نشان می‌دهد که دونالد ترامپ اساساً از جنگ و گزینه حمله نظامی، آن هم در خصوص ایران به شدت پرهیز می کند.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که برقراری روابط دیپلماتیک اسرائیل با کشورهای عربی در دراز مدت بیشتر از آن که به سود و منفعت تل آویو باشد به ضرر آنها تمام خواهد شد.
ادامه مطلب
سید جلال ساداتیان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است همان گونه که مواضع دونالد ترامپ و برخی از اعضای کاخ سفید برای تمایل به مذاکره با ایران و یا عقب گرد تاکتیکی و نمایشی برای گرفتن امتیاز تمدید تحریم‌های تسلیحاتی یک بازی سیاسی انتخاباتی است، قطعاً تهدید به فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگرداندن قطعنامه های شورای امنیت و سازمان ملل نیز یک بلوف دیپلماتیک کاخ سفید است تا بتواند از یک سو روسیه و چین را از مخالفت با قطعنامه پیشنهادی منصرف کند و از طرف دیگر ۹ رای لازم را برای تصویب این قطعنامه به دست آورد.
ادامه مطلب
جلال میرزایی جلال میرزایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که اساساً مسئله استفاده از کوپن نمی‌تواند مبنای برای موفقیت سیاست فشار حداکثری و اعمال تحریم های ترامپ بر اقتصاد و معیشت کشور قلمداد شود. اگرچه من بارها در مصاحبه با دیپلماسی ایرانی عنوان کرده‌ام که مبنای بسیاری از چالش های امروز در اقتصاد و معیشت کشور به تحریم‌های ایالات متحده آمریکا بازمی‌گردد. اما واقعیت این است که اگر اقتصاددانان، کارشناسان، مقامات و مسئولین برای حل این چالش ها به این باور برسند که باید از سیستم اقتصاد کوپنی استفاده شود به معنای آن نیست که دونالد ترامپ در رسیدن به اهداف خود، ذیل به کارگیری سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران موفق بوده است.
ادامه مطلب
روابط امریکا و اسرائیل به شدت دچار تغییر شده است. سیاستگذاران امریکایی در دهه ۱۹۹۰ اسرائیل را متحدی دردسر ساز در مسیر طرح های منطقه ای دولت بوش می دانستند و احساس می کردند که باید به اعراب نزدیکتر شوند، ولی امروزه اسرائیل دیگر مشکل بزرگ خاورمیانه محسوب نمی شود و مساله فلسطین نیز نقش محوری را در صلح خاورمیانه ایفا نمی کند.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که الیوت آبرامز به عنوان رئیس جدید گروه اقدام ایران ابتدا مسئله جدایی و انشقاق در حلقه محور مقاومت از ایران تا عراق، لبنان، سوریه و فلسطین را در دستور کار قرار می دهد و به موازاتش چالش های منطقه‌ای تهران را افزایش خواهد داد. یعنی احتمال بسیار پررنگی وجود دارد که در این مدت آمریکا ضربه کاری ایران بزند؛ ولی این که این ضربه در حوزه امنیتی باشد یا اقتصادی یا سیاست خارجی، باید منتظر ماند و دید.
ادامه مطلب
آرش رییسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "هارتلند" ایران نمایانگرِ سرزمینیِ بنیان های جهان ایرانی است. در هسته تمدن کهن و دیرپای ایرانی خاطرات و ارزش های مشترکی هستند که بسان نمادهایی بی همتا کارکردِ برساختنِ یگانگی و برپایی وحدت در میان کثرت ایرانیان را دارند. نمادهای برسازنده تمدن ایرانی را می توان در دو نماد "نوروز" و "عاشورا" جست.
ادامه مطلب
محمدصادق کوشکی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که مهمترین و اصلی‌ترین چالش و مشکل کنونی کشور مسائل اقتصادی و معیشتی است. اگر این مشکلات مدیریت و حل شود قطعاً سایر مسائل هم حل خواهد شد و افکار عمومی تا به این اندازه ملتهب نخواهد بود. اتفاقا چون مسائل اقتصادی و معیشتی افکار عمومی را به شدت درگیر کرده است دیگر مسائل جزئی هم می تواند افکار عمومی را به یک نقطه شکننده و اعتراض برساند. این همان نکته و واقعیتی است که دشمنان ایران اسلامی بر آن واقفند. لذا به موازات تشدید مشکلات اقتصادی به دنبال تحریک احساسات مردم در قالب مسائلی مانند قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، دو گانه محرم و سلامت و دیگر مسائل هستند.
ادامه مطلب
آرش رییسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: "وحدت در بالا، کثرت در پایین" را در ایران می توان در رابطه حکومت و ملت نیز یافت. این بدین معناست که جهان ایرانی آن گاه در هم فرومی ریزد که فرمانروایان و نخبگان در بالا، کثرت در پایین – کثرت سبک های زندگی، اندیشه و بیان در میان مردم – را نپذیرفته و بدان احترام نگذارند. هم از این رو، کوشش در تضعیف کثرت در پایین ریشه های سامان سیاسی را ناتوان خواهد ساخت.
ادامه مطلب
عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون بدعهدی سئول و رفتار مخرب دیپلماتیک کره جنوبی بر این باور است که کره جنوبی، نه توان و قدرت و نه تمایلی برای تقابل با ایالات متحده آمریکا به خصوص در پرونده های حساسی مانند جمهوری اسلامی ایران را ندارد. پس مطمئن باشید اگر امروز مذاکراتی از جانب کره ای ها با ایران در خصوص ارسال دارو صورت گرفته است پیش از آن با آمریکایی ها هماهنگ شده است. البته در آن سو بر این باورم که کره جنوبی نیز مانند دیگر کشورها و به خصوص کشورهای اروپایی سعی می‌کند با این دست مذاکرات با ایران ضمن پیگیری نمایش دیپلماتیک، یک وقت‌کشی سیاسی تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا و تعیین تکلیف رئیس جمهور این کشور را در دستور کار قرار دهد.
ادامه مطلب
محسن پاک آیین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی به این یقین رسیده اند که نمی‌توانند از بیرون به ایران ضربه بزنند بنابراین تمام تمرکز خود را روی مسائل داخلی ایران و ضربه زدن از داخل به نظام گذاشتنه اند. لذا من بر این باورم که اکنون باید اختلافات سیاسی، جناحی و حزبی را کنار گذاشت و تلاش جدی برای اتحاد و انسجام ملی را در دستور کار قرار داد.
ادامه مطلب
نوذر شفیعی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تلاش جمهوری اسلامی ایران برای انعقاد و امضای پیمان مشارکت استراتژیک جامع با چین لزوماً به معنای نادیده گرفتن سیاست و راهبرد نه شرقی، نه غربی و تبدیل شدن مستمره چین نیست. در این شرایط ایران باید یک «دیپلماسی همه جانبه» را در پیش بگیرد تا بتواند از ظرفیت های کشورهای مختلف برای توسعه و پیشرفت خود استفاده کند. مشکل امروز ایران وارد شدن به این بلوک یا آن بلوک نیست، مشکل ایران ضعف مدیریتی در استفاده از فرصت هاست؛ چه فرصت های داخلی و چه فرصت های خارجی. بنابراین ما بیش و پیش از آنچه سراسیمه به سمت تعامل صرف با شرق و یا غرب پیش رویم، سعی کنیم نوعی «موازنه گریزان» را در پیش بگیریم. این موازنه عبارت است از احساس تعلق به هرکدام از این بلوک ها، اما در عین حال باید رعایت فاصله از حیث وابستگی و سرسپردگی به هر کدام از این بلوک ها در نظر گرفته شود. این تعبیر دیگری از همان موازنه منفی یا سیاست نه شرقی، نه غربی است.
ادامه مطلب
آرش رییسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایرانی ها ملت بوده اند و از آگاهی ملی برخوردار. آگاهی ملی بدان معناست که ایرانیان از ملت بودنشان آگاه بوده اند. این آگاهی را می توان در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی - که خود برگرفته از خوتای نامگ (خداینامه) که به دستور خسرو انوشیروان گردآوری شده بود - دید. آن را می توان در تاریخ بیهقی نیز جست.
ادامه مطلب
آرش رییسی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تنهایی استراتژیک مفهومی که نخستین بار توسط محی الدین مصباحی، استراتژیست برجسته ایرانی، بیان شده، اشاره به واقعیتی است که در آن «ایران، چه آگاهانه و خودخواسته و چه ناخواسته و از روی ناچاری، به گونه ای استراتژیک تنهاست و محروم از هر گونه اتحادهایی معنادار و متصل به قدرت های بزرگ.»(۲) تنهایی استراتژیک ایران اشاره به وضعیتی است که در آن ایران فاقد هر گونه اتحادی طبیعی با ابر قدرتی جهانی و یا قدرتی بزرگ است؛ فقدانی که با پیروزی انقلاب اسلامی، بحران گروگان گیری، و در نهایت جنگی خونین و طولانی با عراق بیش از پیش تشدید شد. ایران دچار تنهایی استراتژیک است یعنی در تدوین، کاربرد و پیشبرد استراتژی های کلان خود تنها است.
ادامه مطلب
در دیدار با مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق با رهبر انقلاب، معظم له عنوان داشتند: ایران در خصوص روابط عراق با آمریکا دخالتی نمی‌کند اما انتظار دارد که دوستان عراقی، آمریکا را بشناسند و بدانند که حضور آمریکا در هر کشوری منشأ فساد، خرابی و ویرانی است.
ادامه مطلب
قاسم محب علی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که شرایط داخلی کشور اجازه افزایش تنش تهران با همسایگان را نمی‌دهد، پیرامون میزان موفقیت تلاش میانجیگرایانه مصطفی الکاظمی برای کاهش تنش بین ایران و عربستان معتقد است که در بهترین حالت خروجی و دستاورد این وساطت نخست وزیر عراق می تواند در حد نقل و انتقال پیام و مواضع بین تهران و ریاض باشد. چون در سایه برخی موانع مانند جنگ یمن و نیز ذیل تبدیل شدن درگیری ایران و عربستان به یک درگیری ایدئولوژیک، عملاً فضا و بستر برای کاهش تنش بین دو طرف وجود ندارد. یعنی مصطفی الکاظمی می‌تواند در سایه این رفت و آمد دیپلماتیک خود عزم و اراده سیاسی ایران و عربستان را برای انجام گفت گو به منظور حصول توافق در راستای کاهش تنش در روابط دو کشور را بین پایتخت‌ها منتقل کند.
ادامه مطلب
جعفر حق پناه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون هدف یا اهداف سفر محمد جواد ظریف به عراق بر این نکته تاکید دارد که تا زمان تعیین نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اساسا مسئله پیگیری کاهش تنش ایران و عربستان و مهمتر از آن تعدیل درگیری ایران و ایالات متحده از طرف عراق و یا هر کشور دیگری نتیجه خاصی در بر نخواهد داشت. پس نباید از این جهت به سفر امروز یکشنبه آقای ظریف و مهمتر از آن سفر فردا دوشنبه آقای مصطفی الکاظمی به عربستان و یا ایران بهای خاصی دارد و با این نگاه آن را برجسته کرد. چرا که با این سفر رویداد ویژه ای در تنش تهران و ریاض شکل نخواهد گرفت.
ادامه مطلب
صابرگل عنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر ظریف به بغداد به احتمال زیاد با میانجیگری الکاظمی میان عربستان و ایران مرتبط است و دور از ذهن نیست که وی حامل پیام ایران به عربستان باشد تا الکاظمی در سفر خود به آنجا منتقل کند. در کنار آن نیز، احتمالا نخست وزیر عراق در نظر داشته تا قبل از سفرش به ریاض با طرف ایرانی درباره ابتکار خود برای میانجیگری گفتگو کند تا با اطلاع دقیق‌تر از موضع ایران، بتواند وساطت خود در عربستان را پیگیری کند.
ادامه مطلب
صابر گل عنبری در مطلبی می نویسد: حالا که مذاکره برای ترامپ در این چند ماه قابل تحصیل نیست که بتواند از طریق آن موفقیت خود را در کشاندن ایران به پای میز مذاکره نشان دهد، به نظر می‌رسد که به دنبال امنیتی کردن قابل توجه است. اینجاست که این مساله می‌تواند شرایط حساسی به وجود آورد و یک جابجایی در اولویت‌های انتخاباتی رای دهندگان آمریکایی ایجاد کند.
ادامه مطلب
محمد فاضلی در یادداشتی می نویسد: متن «ویرایش نهایی برنامه همکاری‌های جامع (۲۵ ساله) ایران و چین» در ۱۸ صفحه و از طرف دبیرخانه سازوکار عالی مشارکت جامع راهبردی ایران و چین در خرداد ۱۳۹۹ تهیه شده و اکنون در دسترس است.
ادامه مطلب
یران در خصوص لیبی موضع روشنی اتخاذ نکرده است و به هر طرف مناقشه در لیبی، آنچه را که دوست دارد بشنود می گوید. روشن است که ایران دیپلماتیک رفتار می کند زیرا وقتی روسیه و ترکیه هر کدام از یک طرف جنگ در لیبی حمایت می کنند، ایران نمی تواند در موضوع لیبی هم با ترکیه باشد هم با روسیه!
ادامه مطلب
فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مهوری اسلامی ایران کماکان در صدر اولویت‌های سیاست خارجی عراق قرار دارد و کشورهای آمریکا، اروپا، حاشیه خلیج‌فارس و ترکیه در رتبه‌های بعدی جای گرفته‌اند. این امر طبیعتاً به دلیل سیاست‌های درست و اصولی ایران و همچنین همجواری جغرافیایی و اشتراکات سیاسی، امنیتی و اجتماعی دو کشور است.
ادامه مطلب
هادی اعلمی فریمان در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است: به نظر می‌رسد که حکم قاضی فدرال آمریکایی برای توقیف این چهار نفتکش ایرانی عازم ونزوئلا گام اول برای تقابل جدی تر با ایران در این رابطه است. حال نکته مهم اینجا است هنگامی که در گام اول مسئله از طریق حقوق و قوانین پی گرفته می شود یعنی اینکه کاخ سفید به دنبال مشروعیت بخشی به اقدامات بعدی خود برای توقیف و یا احتمالاً حمله نظامی محدود به این نفتکش هاست، فارغ از این که حق با آنها باشد یا نباشد. اینجا منطق امریکایی حکم می کند که به هر طریق ممکن باید جلوی روند اعزام کشتی‌ها و نفتکش‌های ایرانی به ونزوئلا گرفته شود.
ادامه مطلب