آذربایجان و ایران: از درگیری تا همکاری اقتصادی

دیپلماسی ایرانی: ماه ژوئیه، باعث ایجاد خوش بینی در کسانی می شود که به بهبود سریع روابط میان آذربایجان و ایران معتقد هستند. تماس های چهره به چهره اخیرا میان آذربایجان و ایران افزایش یافته است، طرفین در حال گفت و گو درباره مسائل سیاسی و اقتصادی هستند. اخیرا، باکو و تهران برای تسریع در اجرای پروژه های حمل و نقل مشترک توافق کردند و در اوایل ماه جاری، حسین امیرعبداللهیان با جیحون بایراموف و الهام علی اف دیدار کرد.

هفته پیش نیز نشست ادارات مسئول ارتباطات حمل و نقل دو کشور در آستارا برگزار شد. مهرداد بذر پاش، وزیر راه و ترابری و مسکن ایران در سخنانی حال و هوای کار را رقم زد. وی ضمن اشاره کوتاهی به درگیری ایران و آذربایجان، با بیان این که این مشکل برطرف شده است، تصریح کرد: پس از وقفه در فعالیت های ارتباطی ایران و آذربایجان به دلیل وقوع یک حادثه ناگوار در سفارت آذربایجان، با تشکیل جلسه روسای کمیسیون های اقتصادی و همکاری های ایران و آذربایجان با حضور هیئت عالی رتبه این کشور، این مشکل برطرف شد. تاکید دولت ایران و شخص رئیس جمهوری بر تقویت و توسعه روابط با آذربایجان بود و بخشی از این برنامه در این دیدار محقق شد.

شاهین مصطفی اف و مهرداد بذرپاش چندین تصمیم مهم را به طور همزمان اتخاذ کردند. آذربایجان و ایران این پروژه ها را تکمیل خواهند کرد: ساخت پایانه بار آستارا تا پایان سال 2024 و ایجاد زیرساخت های مرزی و گمرکی بر پل جاده ای رودخانه آستارا.

هاب بار راه آهن آستارا در حداقل فاصله از آذربایجان قرار دارد. از پایانه تا مرز کمتر از یک و نیم کیلومتر است. بارگیری و حمل و نقل کالا از 5 سال پیش در اینجا آغاز شد. حجم ماهانه بیش از 40 هزار تن است که جریان اصلی بار (بیش از 80 درصد) از طریق آستارا از روسیه و برگشت به ایران می رود. دسته های اصلی محموله: چوب، مصالح و مواد ساختمانی، ذرت، میوه ها و سبزیجات. بدین ترتیب، پایانه آستارا مهمترین نقطه در کریدور حمل و نقل بین المللی «شمال – جنوب» است.

نه فقط حمل و نقل، بلکه پل های تفاهم متقابل میان ایران و آذربایجان تقویت می شود. سردار سرلشکر محمد باقری در بازدید از مرز ایران و آذربایجان، بیانیه مهمی را ایراد کرد. وی اعلام کرد: خوشبختانه روابط ما با آذربایجان در حال توسعه است و هیچ مشکلی در مسائل مرزی و امنیتی نداریم. خدا را شکر روابط اقتصادی دو کشور هر روز در حال توسعه و تعمیق است.

چنین اظهاراتی زمینه مساعدی را برای افزایش همکاری های تجاری و اقتصادی ایران و آذربایجان ایجاد می کند. حسین سلاح ورزی این هفته به باکو سفر کرد. سلاح ورزی با محمد موسیف دیدار کرد. مسایل تعامل میان محافل تجاری دو کشور مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این مقام ایرانی بر تمرکز تهران بر افزایش مبادلات تجاری با آذربایجان تاکید و به مشکلات اشاره و مواردی را که باید مورد توجه قرار گیرد، بیان کرد.

برای رفع موانع تجاری از جمله، مشکلات حمل و نقل و موانع در مرزها باید همکاری بیشتری میان بخش خصوصی دو کشور وجود داشته باشد. هنگام ارائه پیشنهادها و راهکارها، موارد لازم از طریق دولت ها پیگیری شود. اگرچه، شاهد افزایش حجم مبادلات تجاری ایران و آذربایجان هستیم، اما همچنان با انتظارات و فرصت های همکاری فاصله داریم. بدیهی است که مهم ترین گام ها در جهت عادی سازی روابط ایران و آذربایجان برداشته شده است.

منبع: وستی کافکازا (روسیه) / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11