
تبعات بستهشدن تنگه هرمز
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: برنده اصلی بستهشدن تنگه هرمز از نظر اقتصادی و سیاسی روسیه، از نظر سیاسی و امنیتی اسرائیل و بازنده اصلی آن ایران و چین خواهند بود.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: برنده اصلی بستهشدن تنگه هرمز از نظر اقتصادی و سیاسی روسیه، از نظر سیاسی و امنیتی اسرائیل و بازنده اصلی آن ایران و چین خواهند بود.
ادامه مطلبمحمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: مهمترین و اساسیترین ابزار ایران برای بستن چند ماهه و حتی چند ساله تنگه هرمز، غرق کردن کشتیهای بزرگ اقیانوسپیمای فرسوده و قدیمی خود در مسیر کشتیرانی در تنگه هرمز است. هدف ما در این بحث، بررسی امکانپذیری عملی آن است.
ادامه مطلبمنطقه خلیج فارس این روزها شاهد یکی از حساسترین فصلهای تنشزای خود در سالهای اخیر است. اعزام ناو هواپیمابر یواساس کارل وینسون به همراه گروه ضربتی آن به آبهای گرم خلیج فارس، زنگهای هشدار را در محافل امنیتی منطقه به صدا درآورده است. این تحرک نظامی گسترده، در حالی صورت میگیرد که منابع اطلاعاتی از انتقال محرمانه بمبافکنها B-۵۲ و ناوگان سوخترسان به پایگاههای آمریکایی در خاورمیانه خبر میدهند.
ادامه مطلبویولتا تودوروا، تحلیلگر تحقیقاتی در شرکت سرمایه گذاری بین المللی Leverage Shares، توضیح می دهد: «بازار پیشبینی میکند که وعده اسرائیل برای پاسخ به حمله موشکی هفته گذشته ایران شامل آسیب به زیرساخت های نفتی این کشور باشد، بنابراین قیمت نفت برنت از ۷۰ دلار به ۸۱ دلار افزایش یافت. اگر حمله اتفاق بیفتد و مقداری یا تمام عرضه نفت ایران تحت تأثیر قرار گیرد، ممکن است قیمت نفت برنت در کوتاه مدت به راحتی به ۸۸ تا ۹۰ دلار برسد.»
ادامه مطلبنفت خام همچنان بین این دو منطقه از طریق سفر طولانیتر و گرانتر در جنوب آفریقا حمل میشود، اما الگوهای خرید اخیر نشاندهنده قطع ارتباط بین این دو منطقه اقتصادی است.
ادامه مطلبآنچنان که نقشهها نشان میدهند این کریدور تجاری جدید بسیار کوتاهتر از مسیر عبور از تنگه هرمز به اقیانوس هند و از آنجا به دریای سرخ است و مسیر طولانی کشتیها به باب المندب را کوتاه میکند. تهدیدهای انصارالله علیه کشتیرانی در این مسیر به گفته ناظران موجب تسریع در اجرای این پروژه در خشکی میشود.
ادامه مطلبمحمدعلی مهتدی در یادداشتی می نویسد: آمریکا و رژیم و برخی دیگر از کشورهای نزدیک به آمریکا یمن را متهم به بستن تنگه باب المندب و ضربه زدن به امنیت دریای سرخ میکنند در حالیکه اینک آمریکا، انگلستان و خود رژیم صهیونیستی مهمترین عوامل ضد امنیت در دریای سرخ هستند.
ادامه مطلبایران درد ناشی از حملات در یمن را احساس نخواهد کرد و احتمالا چنین حملاتی برای تهران بازدارنده نخواهد بود.
ادامه مطلبهنوز مدت زیادی از اقدام روسیه در حمایت مجدد از ادعای امارات متحده عربی بر سر جزایر سهگانه نگذشته است که این بار مسکو در مواجهه با آتشافروزی آمریکا و انگلستان نسبت به مواضع انصارالله و حوثیها نیز عملا در تضاد با منافع تهران رفتار کرد. این گزاره تحلیلی از پیش مطرح شده بود که بزرگترین برنده عملیات طوفان الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل، ولادیمیر پوتین و روسیه است. اکنون هم به نظر میرسد با حمله آمریکا به یمن، باز هم تنها بازیگری که میتواند بیشترین سود و منفعت را از تنش کنونی در دریای سرخ و مدیترانه ببرد، مشخصا به روسها بازمیگردد. بیشک به هر میزان که شدت تنش در منطقه افزایش پیدا کند، به همان اندازه توجهها به جنگ اوکراین کاهش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل روسیه در جلسه چهارشنبهشب هفته گذشته شورای امنیت که ساعاتی قبل از حمله بامداد جمعه با دستور کار بررسی اقدامات
ادامه مطلبدر مجموع، از زمان گروگانگیری آمریکایی ها در سال ۱۹۷۹، پویشِ با ایران، اکنون از هر دوره دیگری پیچیده تر است. مقام های اطلاعاتی آمریکایی و اروپایی می گویند که باور ندارند که ایران خواهان یک درگیری مستقیم با آمریکا یا اسرائیل باشد، چرا که می داند پایان خوشی نخواهد داشت. اما به نظر می رسد که تهران بیشتر تمایل دارد تا حملاتی را سامان دهد و در حال هماهنگی برای هدف گرفتن پایگاه آمریکایی ها و کشتی هایی است که کالا و سوخت را منتقل می کنند. همزمان تلاش دارد که توانمندی هسته ای خود را به آستانه برساند.
ادامه مطلبتحولات نشان از آن دارد که گستره درگیری در دریای سرخ و تنگه باب المندب در پی جنگ اسرائیل علیه غزه، امکان گسترش دارد تا به تنگه هرمز و آب های جنوبی ایران برسد و این مساله تاثیر منفی بر تردد دریایی در منطقه دارد و نگرانی ها نسبت به گسترش جنگ در منطقه را بر می انگیزد.
ادامه مطلبفرماندهی مرکزی ارتش آمریکا در غرب آسیا موسوم به سنتکام بامداد دوشنبه اعلام کرد که ناو هواپیمابر «یواساس دوایت آیزنهاور» با عبور از تنگه هرمز وارد آبهای خلیج فارس شده است. سنتکام در بیانیه خود آورده است که ناو آیزنهاور در آبهای خلیج فارس گشتزنی خواهد کرد تا آزادی کشتیرانی در آبراههای اصلی تضمین شود. روز ششم آبان و چند روز پس از شروع جنگ غزه، مقامات ارتش آمریکا از اعزام این ناو به سمت غرب آسیا و استقرار آن در خلیج فارس خبر داده بودند. به دنبال این اقدام آمریکاییها و به گزارش فارس، سردار علیرضا، تنگسیری فرمانده نیروی دریایی سپاه، دوشنبهشب در گفتوگویی رسانهای درباره حضور اخیر ناو هواپیمابر آمریکا در خلیج فارس گفت «همین دیروز که ناو هواپیمابر آنها وارد خلیج فارس شد، به تمامی سؤالات ما به محض واردشدن، پاسخ دادند و حجمی از قایقها را در جلوی خودشان دیدند، سریعا به سمت جنوب خلیج فارس رفتند و در آبهای جنوبی خلیج فارس و در آبهای کشورهای همسایه تردد کردند».
ادامه مطلبتنشها و هماوردی هایی همچون کشمکش میان هند و پاکستان، تاریخچه رقابت سعودی و ایران، مداخله های کنونی در سوریه و یمن و تهدید گروههای تحت حمایت ایران در سوریه و لبنان علیه اسرائیل. این تنشهای ژئوپلیتیک میتواند همکاری را متوقف کند و اجرای پروژههای اتصال منطقهای را متوقف سازد.
ادامه مطلبدر شرایطی که امریکا با به کارگیری رویکردهای امنیتی متعارف و تکیه بر شیوههایی همچون اعزام نیرو به منطقه و یا استقرار پرسنل مسلح بر روی کشتیهای تجاری عبوری از تنگه هرمز آن هم به بهانه مقابله با حملات ایران به نفتکشها و کشتیهای تجاری به دنبال تقویت قابلیتهای بازدارندگی منطقهای است، کشورهای عرب شورای همکاری مواضع نرمتری را اتخاذ کرده و تلاش دارند تا مانع از افزایش تنشهای ناخواسته و حفظ مسیر حساس و شکننده گفتوگوهای منطقهای شوند.
ادامه مطلبکیومرث اشتریان در یادداشتی می نویسد: آمریکا، به گوناگونی، فشارهای خود را افزون میکند. برخی از این فشارها سرراست نظام سیاسی را و برخی دیگر همه ملت را؛ و اینک بهتدریج حاکمیت ملی و سرزمینی را آماج کرده است.
ادامه مطلبدولت ایران اعلام کرد که طی چند روز گذشته، چندین فروند جنگنده اف ۳۵ بر فراز خلیج فارس به پرواز درآمده و در طول پرواز توسط رادار ایران رصد شده است.
ادامه مطلباختلاف بر سر الدُرّه مسئله تازه ای نیست؛ ریشههای این کشمکش به دههی پرآشوب ۱۹۶۰ بازمیگردد، زمانی که ایران و کویت حقوق اکتشافی متضادی را به شرکتهای مختلف واگذار کردند. این وضعیت عملیات اکتشاف گاز در منطقه را متوقف کرد و اختلاف ژرفی درباره حقوق مالکیت و توسعه این میدان را در پی آورد که تا به امروز هم ادامه دارد.
ادامه مطلبدر حالی سیدابراهیم رئیسی بامداد امروز (دوشنبه)، تهران را به مقصد نیویورک برای حضور و سخنرانی در هفتادوهشتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل ترک کرد که بلومبرگ مدعی شده امروز توافق تهران – واشنگتن بر سر تبادل زندانیان انجام خواهد شد. اگر ادعای بلومبرگ درست باشد، قرار است امروز دوشنبه ۲۷ شهریور/ ۱۸ سپتامبر، تبادل زندانیان دوتابعیتی و دسترسی ایران به شش میلیارد دلار پول بلوکهشدهاش انجام شود. همزمان به موضوع آزادی پنج زندانی ایرانی در آمریکا هم اشاره شده است.
ادامه مطلبایران تنگه هرمز را آبراهی راهبردی برای خود می داند و همواره از این آبراه به عنوان اهرم فشار بر غرب در چارچوب درخواست هایش برای لغو تحریم ها بهره برداری کرده است.
ادامه مطلبمقامات ایران پیش از این هشدار داده بودند که در صورت تخلیه محموله نفتکش سوئز راجان، عاملان آن با پیامدهایی مواجه خواهند شد؛ کمااینکه سردار علی فدوی، جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درباره نفت ایرانی توقیفشده توسط آمریکا اخطار داد که «واشنگتن بارها مرتکب اشتباهات محاسباتی شده و بارها هم به اشتباهات خود پی برده است. اگر دشمنان حماقت کرده و نفتکش ایران را تخلیه کنند، مقابلهبهمثل خواهیم کرد، یکی از سیاستهای کشور از زمان جنگ تحمیلی تاکنون مقابلهبهمثل بوده است».
ادامه مطلبدامنهای از تحرکات و تحولات معنادار سیاسی، دیپلماتیک و میدانی طی هفتهها و بهخصوص روزهای اخیر از سوی بازیگران منطقهای و فرامنطقهای مجموعهای متضاد و متناقض را به دست میدهد که حکایت از فضایی مبهم و گنگ دارد. از یک سو سفر پنجشنبه هفته گذشته علی باقریکنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه ایران به عمان و دیدارش با بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجه این کشور (عمان) میتواند دالی بر این باشد که مذاکرات پشت پرده تهران - واشنگتن ذیل میانجیگری مسقط همچنان با شدت و ضعف ادامه دارد که کورسویی از امید را حفظ کرده است.
ادامه مطلبواشنگتن اعزام هواپیماها و ناوهای جنگی و تفنگداران دریایی خود به منطقه را با دعوت کردن ایران به توقف فوری اقدامات بی ثبات کننده که آزادی تجارت در آبراه راهبردی تنگه هرمز را تهدید می کند، همراه کرد. با این حال پرسش هایی درباره نیاز آمریکا به اعزام پیشرفته ترین جنگنده ها و یک ناوشکن راهبردی برای نظارت بر امنیت کشتیرانی بین المللی، مطرح است.
ادامه مطلبنیروی هوایی آمریکا روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد که یک اسکادران از اف -۳۵ لایتنینگ با هدف کمک به هواپیماهای اِی۱۰ (A-۱۰) و اف -۱۶ که هماکنون در تنگه هرمز مشغول گشتزنی هستند، وارد منطقه فرماندهی مرکزی ایالات متحده در خاورمیانه (سنتکام) شد. به ادعای فاکسنیوز، این اقدام پس از تلاشهای ایران در اوایل ماه جاری برای توقیف نفتکشها در این تنگه صورت میگیرد که با واکنش نیروی دریایی ایالات متحده نیز مواجه شد. پنتاگون پیش تر اعلام کرده بود که، ناو یو. اس. اس توماس هادتر و چندین جنگنده اف -۳۵ را نیز به بهانه محافظت از خطوط کشتیرانی از دریایسرخ راهی خلیجفارس خواهد کرد. آن طور که گفته شده، یو. اس. اس توماس هادتر یک ناو / ناوشکن چندمنظوره است.
ادامه مطلبدر آوریل سال جاری، امریکا کشتی سوئز راجان حامل نفت ایران را در خلیج عمان توقیف کرد و آن را از مسیر اصلی خود به سمت چین به سمت امریکا منحرف کرد و این امر را نقض رژیم تحریم های تجاری نفت از سوی تهران دانست. پس از مدت کوتاهی، ایران اقدامات تلافی جویانه ای را علیه امریکا در منطقه تنگه هرمز انجام داد. به ویژه، در ۲۷ آوریل، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نفتکش Advantage Sweet متعلق به امریکا با پرچم جزایر مارشال را که توقیف کرد. فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی امریکا نتوانست، اقدامات موثری علیه نیروی دریایی سپاه انجام دهد و به ضعف خود اعتراف کرد. ایران که از حمایت چین، روسیه و عربستان سعودی برخوردار است، با چنین اقدامی قدرت خود و آغاز مسدود سازی نفتکش های کشورهای غربی را به نمایش می گذارد.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: موقعیت ایران در این پهنه آبی که تنها پنجره ما به آبهای آزاد و راه اصلی تجارت ما با جهان خارج است، بهطور نسبی در حال ضعیفشدن است.
ادامه مطلببلومبرگ در پادکستی به بررسی این موضوع پرداخت که دو کشور ایران و روسیه در تلاش برای پرهیز از تحریم های فزاینده، در پی جابجایی کالاها بدون مداخله غرب هستند. این پروژه تا چه حد عملی است؟ تا چه حد به صرفه است؟ تا کجا می تواند دوام بیاورد؟ آیا مجموع این ماجرا به رشد اقتصادی ایران کمک می کند یا حداکثر به ایران امکان می دهد که زنده بماند؟ در این پادکست وس کوزُوا Wes Kosova (مجری پادکست) با کارشناسانی چون دکتر ماریا شاگینا Dr. Maria Shagina از موسسه مطالعات راهبردی و بین المللی لندن و کارشناس تحریم ها مستقر در برلین، جاناتان تیرونه Jonathan Tirone کارشناس بلومبرگ (وین) و گلنار متولی، خبرنگار اقتصادی بلومبرگ (لندن) به گفت وگو پرداخت.
ادامه مطلبپارلمان اروپا با قطعنامه پیشنهادی پنج شنبه خود سعی کرده است تهران را تحریک کند تا دست به اقدامات رادیکال بزند که توجیهی برای عملیاتی کردن مفاد این قطع نامه به خصوص قرار دادن سپاه در لیست گروه های تروریستی شکل بگیرد.
ادامه مطلبقرارداد بزرگ توسعه میدانهای نفتی ایران در جنوب این کشور به معنای موافقت ایران با حضور قدرتمندانه روسیه در سواحل جنوبی این کشور در خلیج فارس و در نزدیکی تنگه راهبردی هرمز است. تنگهای که مهمترین شریان عبور نفت و گاز در جهان است.
ادامه مطلبجلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که ما شاهد جنگ روایت تهران و واشنگتن از تقابل ایران و آمریکا در دریای عمان با چاشنی سیاست ابهام سازی از جانب دو طرف هستیم. چون این واقعه بسیار کلیدی است تا جایی که می تواند به عنوان نقطه عطف یا «Game changer» عمل کند.
ادامه مطلبمحسن جلیلوند در گفت و وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که شرایط تنش بین ایران و ایالات متحده به قدری حساس و شکننده است که میتوان احتمال وقوع هرگونه سناریویی را طی ۲۵ روز آتی تا آغاز مذاکرات وین داد.
ادامه مطلب