طاهره حسن پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بعد سیاسی، همکاری و عضویت ایران در بریکس، یعنی همکاری ایران با جمعیت های اول و دوم جهان و اقتصاد دوم جهان، سه قدرت هسته ای، و دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و سایر مزایای دیگر... هرچند که مهمترین عامل همکاری سیاسی بین بریکس و ایران یکجانبه گرایی و تک رویی ایالات متحده است.
ادامه مطلب
روسیه ممکن است نتواند تمام صادرات نفت خود که قبل از جنگِ اوکراین به اروپا می رفت را به خریدار دیگری واگذار کند. چین به عنوان بزرگترین خریدار نفت تحریم‌شده ظاهر شده و از نفت خام با تخفیف (اغلب با تخفیف زیاد) سود می‌برد، در حالی که رئیس‌جمهوری ایالات متحده مجبور است برای نفت بیشتر به تولیدکنندگان خاورمیانه التماس کند.
ادامه مطلب
امیرهوشنگ کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مانع دیگری که شکل گیری نظم نوین جهانی بر مبنای اجماع روسی – چینی را به امری ناممکن بدل کرده، مصداق "دو پادشاه در یک اقلیم نگنجد" است. در واقع دو قدرت بزرگ قادر به نظم سازی و نظام بخشی نیستند زیرا قدرت های بزرگ ذاتا ًرقیب یکدیگرند و نه شریک و متحد. چین و روسیه حتی در اوج جنگ سرد نظام دو قطبی، و با وجود تعلق ایدئولوژیک به یک ایده و آرمان (مبارزه با امپرالیسم و سرمایه داری) نه تنها در یک بلوک نگنجیدند که تا حد سرحد جنگ نیز پیش رفتند.
ادامه مطلب
ایران ناگزیر است، نرخ نفت صادراتی خود به بازارهای چین را کاهش دهد تا بتواند در برابر رقابت سالم با روسیه مقاومت کند. و این در حالی است که صادرات نفتی روسیه به چین تا سطح بی سابقه ای افزایش یافته است. در این میان، خریداران اصلی نفت ایران و روسیه، پالایشگاه های نفتی مستقل چین هستند.
ادامه مطلب
نویسنده: محمود سریع القلم محل انتشار: فصلنامه روابط خارجی
ادامه مطلب
همزمان با همایش سران کشورهای عضو ناتو و گروه ۷، در جبهه شرق نیز تحولاتی در حال شکل گیری بوده است. روسیه نیز تلاش می کند ساختاری برای مقابله با تحرکات گروه ۷، ایجاد کند. در راستای این هدف، سران کشورهای حوزه دریای خزر، یعنی روسیه، ایران، جمهوری آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان در عشق آباد دیدار کردند و در حاشیه این دیدار پوتین تلاش کرد روابط مسکو – تهران را بیش از پیش تقویت کند. پیش از اجلاس سران ناتو، در همایش مجازی سران کشورهای موسوم به بریکس، یعنی برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی که ۵ قدرت در حال ظهور اقتصادی هستند، پکن و مسکو، با پیوستن ایران و آرژانتین به این گروه موافقت کردند. این اقدام می تواند زمینه ساز دستیابی ایران به فرصت های سیاسی و اقتصادی جدید، باشد.
ادامه مطلب
همچنان که ناتو بزرگ می شود، چین و روسیه به دنبال آن هستند تا ایران و عربستان سعودی را در کنار خود قرار دهند.
ادامه مطلب
به گفته معامله گران، نفت ایران نزدیک به ده دلار در هر بشکه پایین تر از قیمت های نفت آتی برنت قیمت گذاری شده تا با محموله نفت شرکت راشن اورالز (Russian Urals) که قرار است در ماه اوت به چین برسد، برابر باشد. نفت سبک و سنگین ایران بیشتر با نفت این شرکت روسی قابل مقایسه است.
ادامه مطلب
در عمل، سیاست ایران در تناقض با مبادی اعلام شده پیشرفت به طوری که امضای توافقنامه ها بین ایران و کشورهای چین، روسیه و ونزوئلا نشان می دهد این کشورها به دنبال ایجاد ائتلافی هستند که نابود کردن نظم جهانی تحت رهبری آمریکا را هدف خود می داند.
ادامه مطلب
پس از جنگ اوکراین، سایر گذرگاه های کمربند جاده جهت اتصال چین و اروپا به همدیگر، بصورتی اجتناب ناپذیر، اهمیت بیشتری یافته است. گذرگاه‌های اتصال مرکز و غرب آسیا (CAWA) به همدیگر، در کانون توجه چینی ها قرار گرفته است؛ مثل راه‌هایی که از کشورهای آسیای مرکزی، حاشیه دریای خزر، ایران و ترکیه بعنوان بخش‌هایی از مسیرهای کمربند جاده عبور می کنند. راه هایی که روسیه را دور زده و به اروپا می رسند. در این رابطه توافقنامه ۲۵ ساله همکاری ایران و چین می تواند سبب تقویت گذرگاه اتصال مرکز و غرب آسیا به همدیگر شود.
ادامه مطلب
یک سال پیش، پس از بسته شدن کانال سوئز به مدت شش روز و مسدود شدن آبراه توسط یک کشتی کانتینری، مقامات ایران و روسیه برای تاکید بر اهمیت تسریع در تکمیل کریدور حمل و نقل بین المللی شمال – جنوب (INSTC) به عنوان جایگزینی برای آن کانال گفت وگو کردند. هدف این پروژه، ایجاد یک مسیر زمینی است که از بندر بمبئی در هند آغاز می شود و پس از عبور از بندر عباس و حرکت به سمت شمال کشور، مرزهای قفقاز، آذربایجان و روسیه را می پیماید تا به شمال اروپا برسد. این پروژه شاخه دوم و سومی نیز دارد. شاخه دوم با عبور از دریای خزر از ایران به روسیه می رسد و شاخه سوم نیز از دریای خزر یا از مرز شمال شرقی ایران، از قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان در آسیای مرکزی می گذرد.
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافق همکاری جامع ۲۵ ساله ایران و چین دارای بخش اقتصادی قابل توجهی است و نفت و گاز در موفقیت بلندمدت این توافق نقش اساسی دارند. در حالی که محرک‌های سیاسی دلایل اصلی تولد این توافقنامه هستند، واقعیت این است که هنوز هیچ پروژه بزرگ نفت و گاز تحت حمایت این توافق راه‌اندازی نشده است.
ادامه مطلب
رضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به این شرایط و ناتوانی اروپایی ها در زمینه ارائه ابتکار عملی موثر برای رفع اختلافات، بی نتیجه بودن تلاش های قطر برای میانجیگری میان دو طرف و تصمیم نهایی واشنگتن در عدم خروج سپاه پاسداران از لیست تروریستی آمریکا به نظر می رسد احیای برجام با بن بست جدی مواجه شده است.
ادامه مطلب
مهدی تدینی در یادداشتی می نویسد: بعید می‌دانم کشوری در جهان پیدا شود که جهانیان این‌قدر از وضع موجودش راضی باشند. وضعیت موجود ایران چگونه است؟ هر توصیفی که دوست دارید از آن پیش خود ترسیم کنید! مثبت، منفی، بی‌نظیر یا ناگوار، فرقی نمی‌کند! مهم نیست ارزیابی ارزشیِ شما از وضع ایران چیست... مسئله این است که همین وضعیت موجود مورد پسند همۀ دنیاست.
ادامه مطلب
بیانیه های رسمی نشان می دهند که پکن و تهران برای رویارویی مشترک علیه چالش ها و خطرات، دفاع از منافع متقابل و حمایت از صلح منطقه ای و جهانی آمادگی دارند. افزون بر آن، طرفین بر آمادگی خود برای استفاده فعال از مکانیسم های تعامل، ارتقای همکاری های عمل گرایانه و کمک به ارتقای سطح روابط میان دو ارتش تاکید کرده اند. ایران ضمن حمایت از ماهیت راهبردی همکاری های ایران و چین، از سیاست امریکا به شدت انتقاد کرد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: رای ما، ایران، فرصت های مهمی به وجود آمده، از جمله مهمترین این فرصت ها تامین انرژی جهانی است که می تواند ما را به بازیگری مهم در عرصه جهانی تبدیل کند، اگر دیپلماسی فعال و پویایی داشته باشیم، می توانیم در این حوزه نهایت استفاده را هم از جانب غرب ببریم و هم از جانب روسیه. بی شک در این صورت می توانیم با برگه هایی که در اختیار داریم تلاش های روسیه و جامعه جهانی برای این که ما را در برابر انتخاب هایش قرار دهد، به تعویق بیندازیم. در این میان باید مانع اصلی یعنی توافق هسته ای را هر چه سریعتر برداریم و تکلیف برجام را هر چه سریعتر روشن کنیم تا بتوانیم ضمن خروج از انزوا به جمع بازیگران عرصه جهانی بپیوندیم، در غیر این صورت فرصت ها یک به یک از دست می روند و انتخاب ها روز به روز سخت تر می شوند و ما در برابر وضعیتی سخت قرار می گیریم، در آن موقع چه بسا انتخابی نداشته باشیم و مجبور شویم به انتخاب دیگران تن دهیم.
ادامه مطلب
سید محمد حسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در تحولات روسیه و اوکراین نیز به نظر می رسد "تردید" و "گیجی" پارادایم حاکم بر رفتار سازمان سیاست خارجی است. دستگاه سیاست خارجی دنبال چه طرحی است که از این فرصت بی سابقه به نفع کشور استفاده کند؟ سیاست نفتی و تجاری ایران در این برهه را فقط دستگاه سیاست خارجی باید برنامه ریزی کند، چه سازمانی باید با روس ها، چینی ها و حتی خود غربی ها مذاکره کند و دایره منافع را تشخیص دهد؟ اصلا تحلیل غالبی وجود دارد؟ چه برنامه ای ریخته شده است؟
ادامه مطلب
توافق با ایران که برای افکار عمومی آمریکا به عنوان توافقی برای جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته ای معرفی شده، تجاوز به نظام منطقه ای است که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم ایجاد کرد. این توافق که آشکارا به زیان عربستان سعودی و اسرائیل است، نظامی توافقی را جایگزین ساختار کنونی امنیت منطقه ای می کند که در آن ایران که از حمایت روسیه و چین برخوردار است به هم پیمان جدید آمریکا تبدیل می شود و به این ترتیب هم پیمانان سابق آمریکا یعنی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و اسرائیل به متحدان درجه دوم تبدیل خواهند شد.
ادامه مطلب
خبر همکاری موشکی ریاض و پکن بیانگر این است که با وجود اتحاد نوپای آنان، وفاداری چین به ایران محدودیت‌هایی دارد. یک خبرنگار سیاست خارجی مستقر در ایران به میدل ایست آی گفت که تقویت ارتش عربستان سعودی احتمالا «سطح رقابت بین تهران و ریاض را افزایش می‌دهد».
ادامه مطلب
محور روسی جدید در صورتی که بحران به تحولاتی نامطلوب بینجامد، بی‌تردید ایران را نیز در برخواهد گرفت به ویژه که تهران با وجود مذاکرات وین همچنان در تیررس آمریکا قرار دارد. ائتلاف اجباری میان روسیه و ایران در سوریه بی‌تردید در آینده به مکان های دیگر نیز کشیده خواهد شد به ویژه که ایران احتمال ندارد بعد از قرار گرفتن چین در کنار روسیه طرفی را از دست بدهد که آن را تنها متحد بین المللی خود می‌بیند.
ادامه مطلب
موسی غنی نژاد در یادداشتی می نویسد: دولت سیزدهم اقتصاد را آن‌گونه تفسیر می‌کند که سیاستمداران شوروی در دهه ۱۹۷۰ می‌کردند و ایده‌هایی که در این دولت برای سیاستگذاری اقتصادی مطرح می‌شود از جنس سیاست های شوروی سابق است. در این چارچوب، به نظر می رسد تئوریسین های دولتی توصیه می‌کنند دولت به طرف خودکفایی و بستن اقتصاد گام بردارد.
ادامه مطلب
اگر هدف ایران از مذاکرات هسته ای، لغو تحریم های آمریکا باشد تا مزایای آن به ویژه در زمینه اقتصادی نصیب روسیه و چین شود، طرف های غربی با این مسئله کنار نخواهند آمد چرا که یکی از مهمترین انگیزه غربی ها از توافق هسته ای با ایران، برخورداری از فرصت های سرمایه گذاری و اجرای پروژه های بزرگ اقتصادی در بازار ایران و جلوگیری از افتادن تهران به دامان چین و روسیه است.
ادامه مطلب
افزایش سرمایه‌گذاری‌های چین در ایران اثربخشی تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران را به شکل فزاینده‌ای کاهش می‌دهد. این باعث تشدید ناسازگاری تهران در هر گونه مذاکره پیرامون برنامه هسته‌ای ایران خواهد شد.
ادامه مطلب
چین گفت‌وگو با ایران را همچنان تقویت خواهد کرد، همکاری‌ها را در زمینه‌های مختلف گسترش و مشارکت راهبردی دوجانبه را به سطح تازه ای ارتقا خواهد داد.
ادامه مطلب
به نظر می‌رسد که چین حمایت اقتصادی خود از ایران را مشروط به این کرده که تهران، دست کم در بلندمدت، به دنبال احیای برجام باشد. این معامله‌ای هوشمندانه است. اگر چین خرید نفت از ایران را افزایش نمی‌داد، تهران مدت‌ها پیش به این نتیجه می‌رسید که ادامه مشارکت در برجام دیگر هیچ مزیتی اقتصادی ندارد.
ادامه مطلب
نتایج یک نظرسنجی اجرا شده از سوی مرکز امنیت و دموکراسی و مرکز افکار عمومی خانواده «وتربی» نشان می‌دهد که تنها ۳۱ درصد از پاسخ دهندگان از مدیریت بودجه‌های مالی ارتش در سال ۲۰۲۱ راضی بودند.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از چهل سال سر دادن شعار "نه شرقی نه غربی" در شرایطی که شوروی سقوط کرده و بلوک غرب دارای قدرت سابق نیست اما در عین حال دارای قدرت نظامی و اقتصادی بالایی است و توانایی اعمال فشار و تحریم ایران و ایجاد اجماع جهانی علیه ایران را دارد و همچنین چین که در بلوک شرق قرار دارد در حال تبدیل شدن به بزرگترین اقتصاد دنیاست، تنها منجر به منزوی شدن بیشتر ایران و بردن اقتصاد ایران به مسلخ می شود.
ادامه مطلب
وانگ گوآن، نماینده چین گفته است مذاکرات رو به جلو بوده و ادامه خواهد یافت. بنابراین، تمام طرف ها برای اولین بار با خوش بینی محتاطانه درباره امکان رسیدن به توافق سریع ابراز تمایل کرده اند، به نظر می رسد که روسیه و چین، ایران را متقاعد یا حداقل تلاش کرده اند ایران را متقاعد کنند با دادن امتیازهایی موافقت کند که به امضای توافق در اوایل ماه آینده منجر شود.
ادامه مطلب
تلاش تهران برای توافق با روسیه در زمینه های مختلف، با تلاش ایران برای به سرانجام رساندن توافق هسته ای با غرب و لغو تحریم ها بی ارتباط نیست. با این حال بعید به نظر می رسد روابط ایران و روسیه به سطح روابط راهبردی ارتقاء یابد اما ممکن است به توسعه ابعاد نظامی و سیاسی منجر شود.
ادامه مطلب
امانوئل ورون، استاد و پژوهشگر آکادمی نیروی دریایی و مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی در این باره می گوید: «گفتمان دیپلماتیک چین از منع گسترش سلاح های هسته ای حمایت می کند، اما در واقع چین در حال تقویت زرادخانه هسته ای خود است و تا حدی از برنامه هسته ای ایران حمایت می کند. این ابهام راهبردی به پکن اجازه می دهد تا خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در خاورمیانه قرار دهد.»
ادامه مطلب