حسابی که چین روی توافق هسته ای جدید با ایران باز کرده است

دیپلماسی ایرانی: علاقه مندان به توافق جدید احتمالی با ایران باور دارند این توافق برنامه هسته‌ای تهران را متوقف می‌کند و به آمریکا و متحدانش فرصت می‌دهد تا روی مقابله با چین و رفتار خصمانه‌اش در اقیانوس هند و آرام تمرکز کنند در حالی که دیگران باور دارند توافق جدید چین را تقویت و نه تضعیف می‌کند و باعث افزایش بی ثباتی در خاورمیانه و اقیانوس آرام و هند می‌شود.

کریگ سینگلتون، کارشناس ارشد مسائل چین در بنیاد «دفاع از دموکراسی ها» در تحلیل خود برای فارین پالیسی می‌گوید که شراکت دیپلماتیک میان ایران و چین در مقایسه با هماهنگی در سطوح بالا با ریاض و ابوظبی در حال کاهش است. چین در ارزیابی روابطش با ایران اشتباه نمی کند و ایران را کشوری پرمخاطره می‌بیند. این مسئله ادامه خواهد داشت تا زمانی که تحریم‌ها پابرجا هستند.

اما محاسبات چین درباره ایران تغییر پیدا خواهد کرد اگر توافق جدید صورت گیرد. به دور از تهدید ناشی از تحریم‌ها، چین سرمایه‌گذاری خود را در ایران افزایش خواهد داد و نفوذ خود را در این کشور و خاورمیانه تعمیق خواهد بخشید.

تهران نیز بر پکن برای نوسازی ساختار مخابراتی خود اتکا خواهد کرد از جمله درخواست کمک برای نصب تکنولوژی هوش مصنوعی که چین به کشورهای دیگر صادر کرده است. 

اما از سوی دیگر چین خود را صاحب منافع در تقویت ثبات در خلیج فارس می‌بیند و عدم ثبات در این منطقه مطمئنا به هرج و مرج در بازار انرژی خواهد انجامید.

در ابتدای سال جاری، ارتش آمریکا مجبور شد به حملات حوثی‌های وابسته به ایران از یمن به نیروهای آمریکایی و اماراتی در ابوظبی پاسخ دهد. قایق‌های تندرو سپاه پاسداران ایران کشتی‌های آمریکایی را در ماه ژوئن در خلیج فارس تعقیب کردند. در ماه اوت، گروه‌های مسلح مورد حمایت ایران به یک پایگاه نظامی آمریکا در جنوب شرقی سوریه حمله کردند و گزارش‌هایی منتشر شد که ادعا می کرد سپاه پاسداران ایران به دنبال ترور مقامات سابق دولت آمریکاست. همچنین یک کشتی سپاه پاسداران ایران تلاش کرد یک پهپاد نیروی دریایی آمریکا در آب های بین المللی را توقیف کند.

پاسخ به این اقدامات تحریک آمیز ایران و اقدامات آینده‌اش در این راستا، تلاش‌ها برای انتقال برخی منابع منطقه‌ای به منطقه اقیانوس هند و آرام – منطقه بسیار با اهمیت برای چین – را تضعیف خواهد کرد؛ اما کارشناسان چینی به این مسئله اشاره می‌کنند که بی‌ثباتی در خاورمیانه از قدرت واشنگتن برای تمرکز توجه خود و اعمال فشار بر چین کم می‌کند. به عبارت دیگر یک توافق ضعیف با ایران هم زمان می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتر در خاورمیانه و منطقه اقیانوس آرام و هند بینجامد در حالی که در منطقه سوم یعنی اوکراین جنگ ادامه دارد.

در سایه مذاکرات کنونی آشکار است که ایران تنها کشوری نیست که سود می برد. چین نیز برنده بزرگ توافق هسته ای جدید است. به همین علت است که هنگام موافقت با یک توافق جدید و ضعیف تر با ایران در برابر سایر اهداف امنیتی ضروری آمریکا که چین در آن رتبه اول را دارد، باید تعادل را برقرار کرد.

منبع: العرب / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11