ایران برای پاسخ به اروپا عجله ندارد

دیپلماسی ایرانی: مذاکره کنندگان در وین به پایتخت های خود برگشته اند و اروپا منتظر است ببیند پاسخ ایران به متن پیشنهادی جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای رسیدن به توافق نهایی چیست. در حالی که هنوز پاسخ امریکایی ها را هم نمی دانیم اما بیشتر از ایران انتظار می رود که پاسخش را هرچه سریعتر بدهد. 

نکته در این است که هر دو طرف ایران و امریکا از اظهار نظر درباره متن پیشنهادی اروپایی ها که با هدف خروج از بن بست ارائه شده و گفته می شود دربرگیرنده حداکثر ممکن خواسته های طرف های ایرانی و امریکایی است، خودداری می کنند و صرفا توپ را به زمین یکدیگر شوت می کنند و منتظرند ببینند واکنش طرف مقابل چیست. 

اعلان شده است که مذاکره کنندگان به پایتخت های خود بازگشته اند تا جواب و مشورت های نهایی را از پایتخت های خود دریافت کنند. 

در حالی که طرف های مذاکره کننده اروپایی صرفا به حضور معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در وین بسنده کردند و خود حاضر نشدند به وین بیایند، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان های بین المللی در وین حاضر بود و از اینکه طرف های اروپایی نیامدند گله کرد و گفت که حضور آنها می توانست مثبت باشد. با وجود اینکه ایرانی ها نسبت به نبود اروپایی ها با بی تفاوتی برخورد کرده اند، اما طرف روسی خوب می داند معنای نبود آنها چیست، به ویژه که اروپایی ها به صراحت می گویند که دیگر چیزی برای مذاکره باقی نمانده و صرفا باید تصمیم های سیاسی گرفته شود، معنای این اظهار نظر نیز برای طرف روسی روشن است؛ دیپلمات ارشد روس خوب می داند، نبود طرف های اروپایی و اظهارات آنها به این معناست که اروپایی ها و امریکایی ها با یکدیگر به تفاهم رسیده اند، توافق کرده اند، مواضعشان مشترک است و این یعنی این که جبهه آنها واحد است. 

از نبود طرف چینی نیز دو برداشت بیشتر نمی توان کرد، نخست این که چندان به نتیجه نهایی خوشبین نیست، و دیگر این که کار را به متحد روس خود سپرده و در صورتی که کار نهایی شود حضور خواهد یافت.

اما در طرف ایرانی، به نظر می رسد طرف ایرانی هنوز امید دارد مذاکرات طولانیتر شود به این امید که امتیازهای بیشتری کسب کند. به هر حال وضعیت اروپا بعد از جنگ اوکراین مساعد نیست، به ویژه آلمان از وضعیت کمبود انرژی رنج می برد و بعد از مدت ها به مصرف زغال سنگ برای تامین انرژی رو آورده، همچنین پیش بینی می شود با نزدیک شدن به فصل های سرد سال، وضعیت اروپا با توجه به تحریمی که متحمل انرژی روسیه کرده است، شدیدتر هم بشود. ایران انتظار دارد ضمن دریافت سهم بیشتر از بازار انرژی اروپا بتواند چانه زنی بیشتری داشته باشد تا بتواند امتیازات بیشتری هم کسب کند. برای همین می بینیم در حالی که اروپایی ها می گویند پاسخ به متن نهایی شده "یک کلمه است: بله یا خیر"، ایران می گوید ما این گونه پاسخ نمی دهیم و ممکن است ملاحظاتی داشته باشیم. وقتی طرف غربی می گوید ما چیز بیشتری برای مذاکره نداریم و این خط پایان مذاکرات است، طرف ایرانی رد می کند و می گوید ضرب الاجلی را نمی پذیرد و هنوز جای مذاکره هست و شاید لازم باشد گفت وگوهای بیشتری انجام شود.

در این میان نکته دیگری هم وجود دارد، و آن اتحادی است که ایران تلاش دارد با روسیه و چین تشکیل دهد. ایران نمی خواهد توافق به معنای دوری اش از این دو کشور تعبیر شود. ایران منافعش را در اتحاد با روسیه و چین تعریف کرده، برای همین به دنبال توافقی است که به معنای دور شدن از این دو کشور تعبیر نشود، برای همین در مذاکرات روسیه را کنار خود می خواهد و حتی ابایی ندارد که بگوید باید منافع روسیه و چین از مذاکرات هسته ای تامین شود. چرا که می خواهد حتی اگر توافقی هم حاصل شد، این توافق در خدمت اتحادش با روسیه و چین باشد./آرمان امروز