برجام

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش دوازدهم و پایانی)

تعامل چند جانبه، امر واجب برای حل تعارض ها در خلیج فارس است

مجزا سازی درگیری ها و اختلافات در منطقه خلیج فارس و حل جداگانه آنها به مرور زمان از طریق اعتمادسازی و ارتباطات متقابل وجود خواهد داشت و می تواند زمینه ساز ظهور یک پروژه امنیتی اشتراکی باشد. روسیه، چین و ایران از سال ۲۰۱۹، پیشنهادهایی برای ایجاد یک چارچوب امنیتی برای منطقه خاورمیانه و به ویژه برای منطقه خلیج فارس ارائه کرده اند. اگرچه همه موارد پیشنهادی بر تعامل چندجانبه تاکید داشته اند، اما هیچ یک از آنها نتوانستند به اندازه کافی جذاب باشند و بیشتر از هر چیز جدید یا اساسی، یک سری ایده با جزئیات اندک بودند که نمی شد بر آنها تکیه کرد.

ادامه مطلب

بدون احیای توافق هسته‌ای و FATF می‌توان زندگی کرد، اما دیگر نباید دنبال پیشرفت، رشد و رفاه بود

تهران در دوراهی «احیای برجام» و «گریز هسته‌ای» کدام را انتخاب می‌کند؟

علی ماجدی در گفت وگویی معتقد است که نبود اجماع سیاسی، تأخیر دولت بایدن در مذاکره با دولت روحانی، تأخیر دولت رئیسی در آغاز گفت‌وگوها، خروج ترامپ از برجام، سیاست کاهش تعهدات هسته‌ای ایران، صبر استراتژیک تهران و ناتوانی اروپا در حفظ برجام، عواملی هستند که ما را به این نقطه در ابهام هسته ای کشانده است.

ادامه مطلب

آماده باش دوباره

برجام در مسیر مرگ یا احیا؟!

مذاکرات هسته‌ای و مهمتر از آن احیای برجام اکنون در یکی از پیچیده‌ترین، حساس ترین و در عین حال مبهم ترین دوران خود به سر می‌برد تا جایی که با گذشت ۱۴۳ روز از بن بست گفت وگوهای وین و حتی با وجود شکست نشست دوحه، این فضای گُنگ عملا هر گونه تحلیل و ارزیابی قطعی را به محاق برده است. مجموعه رفتارهای متعدد، متنوع و متضاد تهران، واشنگتن و دیگر شرکای برجامی عملاً هرگونه گزاره ای را پیرامون شکست قطعی مذاکرات و عدم احیای برجام، نه به طور کامل رد می کند و نه تایید.

ادامه مطلب

تهران جرات اعلام شکست مذاکرات را ندارد

ناکامی ابتکار عمل بورل به معنای مرگ برجام است

مهدی ذاکریان معقد است:مسئله ای به نام حمله گسترده نظامی تا پایان تابستان امسال مطرح نیست، بلکه همان دستور کار سابق یعنی ترور، خرابکاری، جاسوسی، حمله موشکی و سایبری در دستور کار اسرائیلی ها قرار گیرد، منتهی با شدت عمل بیشتر

ادامه مطلب

واشنگتن اتحاد ایران و روسیه را بر نمی تابد

افزایش فشار امریکا بر ایران پس از سفر پوتین و اردوغان

رابرت مالی در مورد ایران، سخنان قاطعانه ای را مطرح کرد. او اشاره کرد که زمان آن فرا رسیده تا ایران به مذاکرات پیرامون احیای توافق هسته ای باز گردد. امتناع از این گفت وگو به این معنا خواهد بود که ایران به روسیه رو آورده است.

ادامه مطلب

تقابل ایران و آژانس و آیند مبهم برجام

تا حمله نظامی چقدر فاصله داریم؟

محسن جلیلوند:چون ایران و ایالات متحده آمریکا به نقطه‌ای رسیده‌اند که نه‌تنها مسئله احیای برجام مطرح نیست، بلکه حتی از‌سرگیری مذاکرات هم در دستور کار طرفین قرار ندارد، بنابراین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز درباره ابعاد فعالیت‌های هسته‌ای ایران بیش‌از‌پیش نگران است؛ به‌خصوص آنکه پس از صدور قطع‌نامه شورای حکام آژانس، سازمان انرژی اتمی ایران مبادرت به خاموش‌کردن دوربین‌های فراپادمانی از تأسیسات هسته‌ای خود کرده است./ فریدون مجلسی:آنچه شرایط کنونی را برای احیانشدن برجام رقم زده است، به شرایط سیاسی داخلی در ایران بازمی‌گردد، نه تحولات جهانی.

ادامه مطلب

آخرین یار، آخرین یاور

بازمانده هم رفت

مجید تخت روانچی در کنار محمدجواد ظریف، سیدعباس عراقچی و علی اکبر صالحی، اسامی هستند که همواره با مذاکرات و توافق هسته ای گره خورده اند تا جایی که می توان این چهار نفر را «یاران برجامی» دانست. در عین حال روانچی، عراقچی و صالحی، یاران وزیر امور خارجه سابق نیز بودند. تصاویر معروف بالکن هتل کوبورگ وین و جلسات مشترک ظریف، عراقچی و روانچی از آن دست تصاویری است که هم در حافظه تاریخ سیاسی ایران و هم جهان به دلیل حصول برجام ثبت و ضبط شده اند.

ادامه مطلب

آزمون و خطای دولت رئیسی در سیاست خارجی

دیگر بوی الرحمن برجام بلند شده است

محمد مهاجری در گفت وگویی تاکید دارد: احیای برجام مهمتر از سعید جلیلی، باقری کنی و حتی حسین امیرعبداللهیان است. مسئله سیاست خارجی و به خصوص احیای برجام در سطح سران، شورای عالی امنیت ملی و در کل مواضع جمهوری اسلامی ایران تعریف شده است. پس موضوعات برجامی اصلاً در سطح این افراد تعریف نمی شود. اگر بخواهیم در مورد برجام حرف بزنیم باید سطح معادله قدرت را تغییر داد و به افراد جدی تر پرداخت.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست خبری هفتگی خود با خبرنگاران:

کنعانی: به درخواست ولیعهد عربستان، مذاکرات بعدی رسمی و علنی خواهد بود

کنعانی در پاسخ به سوالی در مورد ادامه مذاکرات ایران و عربستان گفت: پنج دور مذاکرات بین ایران و عربستان انجام شد که با میزبانی دولت عراق در بغداد بود و نتایج بسیار خوب و دلگرم کننده ای داشته است،بعد از اجلاس جده فواد حسین وزیر خارجه عراق با امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان تماس تلفنی داشت و ایشان را در جریان برخی مسائل مرتبط با اجلاس جده قرار داد. در این گفت‌وگو وزیر خارجه عراق به این نکته اشاره کرد که محمد بن سلمان در حاشیه گفت‌وگو در جده اظهار تمایل و آمادگی کرده است که گفت‌وگوی رسمی و علنی سیاسی ایران و عربستان در نشست بعدی انجام شود. این یک نشانه مثبت است و گمان می‌کنیم با توجه به اراده مثبت طرفین برای گام عملی به سمت جلو این زمینه فراهم است که نشست بعدی را در سطح رسمی و سیاسی در بغداد داشته باشیم و گام ملموس و بزرگ در جهت ارتقا و از سرگیری مناسبات دو کشور برداشته شود.

ادامه مطلب

تخم طلای برجام در دولت رئیسی هم شفک می شود؟

احیای برجام به دست اصولگرایان ممکن است

احمد زیدآبادی در گفت وگویی تصریح کرد که تمام راه هایی که برای جایگزینی برجام وجود دارند، هم برای طرف ایرانی و هم برای طرف مقابل آن قدر پرهزینه هستند که چشم پوشی از توافق به امری بی نهایت دشوار تبدیل می شود. بنابراین تا این لحظه نمی توان گفت برجام مرده و یا در آستانه مرگ قرار گرفته است؛ بله همان طور که گفتم شانس احیای برجام کاهش پیدا کرده و حتی به ۵۰ - ۵۰ هم رسیده است، اما با وجود نکاتی که گفتید باز هم من اعتقاد ندارم که برجام مرده است و عمرش تمام شده است. چون مسئله به این سادگی نیست.

ادامه مطلب

توافق هسته ای در ابهام

هفتمین نشست سران آستانه و آغاز دوران پسابرجام؟!

اگرچه در مقاطع و برهه های مختلف، چه در زمان دولت روحانی و چه با آغاز به کار دولت رئیسی از سکون، توقف، کما، مرگ مغزی و نهایتاً نابودی برجام سخن به میان آمده است، اما در روزها و هفته های اخیر و با توجه به اتفاقات و رویدادهای جاری در سطح منطقه و جهان به نظر می رسد که بیش از هر زمان دیگری می توان به دوران «پسابرجام» فکر کرد.

ادامه مطلب

آیا ۲۰۲۲ سال تکثیر هسته ای خواهد شد؟

توافق در کما

اکنون، کاهش جنگ افزار، واقعا یک رویاست چرا که پیمان ها پایمال می شود و قدرت های بزرگ، تشدید تنش را به عنوان یک ابزار می بینند.

ادامه مطلب

با تداوم سیاست ترامپی

بایدن در زمان روحانی به توافق نرسید، حالا هم دیگر نخواهد رسید

آنچه دولت بایدن عملا در خاورمیانه انجام داد، به همان اندازه دوران دونالد ترامپ، تراکنشی بود؛ در واقع، رویکرد دولت آمریکا در قبال منطقه، اساسا "یک رویکر ترامپی کوچک" است. با روگردانی از پیوستن امریکا به برجام در دوران حسن روحانی، چشم انداز توافقی تازه، عملا از میان رفت و ایران را از همیشه به بمب هسته ای نزدیکتر کرد.

ادامه مطلب

امریکا علی‌رغم مخالفت اسرائیل بر ادامه دیپلماسی تاکید دارد

افزایش ناامیدی ها نسبت به توافق

یک دیپلمات ارشد آمریکایی گوشزد کرد که بایدن دوباره بر حمایت محکم خود از احیای برجام و دیپلماسی با ایران تاکید کرد آن هم در حضور رهبران اسرائیل که مخالفت خود با این موضع را اعلام کرده اند.

ادامه مطلب

با توجه به بدعهدی طرف امریکایی

ایران حق دارد از تضمین کوتاه نیاید

جاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می‌رسد که منظور غربی‌ها از طرح مسائل قدیم از سوی ایران به‌عنوان مانع دستیابی به توافق، پافشاری ایران در اخذ تضمین از طرف‌های غربی باشد. گرچه مسئولین مذاکره‌کننده ایرانی، صریحاً صحبتی دراین‌باره نداشته‌اند اما سایر مطلعین ازجمله وحید جلال زاده، رئیس فراکسیون امنیت ملی مجلس ایران در این خصوص اظهار داشت که در دو موضوع با آمریکا به نتیجه نرسیدیم؛ انتفاع اقتصادی یکی از آنهاست، آمریکا حاضر نیست حتی تا پایان دوران بایدن به ایران ضمانت دهد.

ادامه مطلب

تشدید فشارها و خروج از بازارهای نفت از جمله برنامه های امریکاست

پیروی از مدل اسرائیلی، راهکار امریکا در قبال ایران در صورت شکست برجام

تحلیل ها نشان می دهد در صورت توقف مذاکرات آمریکا و ایران بر سر برجام، واشنگتن آماده خواهد بود که خط مشی کنونی اسرائیل را برای مهار ایران در پیش بگیرد. تشدید فشار اقتصادی بر تهران از طریق مجبور کردن آن به خروج از بازار نفت و حمایت از تل آویو برای اجرای حملات در داخل ایران و افزایش تلاش ها برای ایجاد ائتلافی ضد ایران در منطقه، از جمله گزینه های آمریکا خواهد بود.

ادامه مطلب

به مناسبت ششمین سالگرد کودتای ترکیه و در آستانه سفر اردوغان به ایران

آنکارا، دشمن تمام عیار تهران

احمد نقیب زاده در گفت وگویی تاکید دارد: این یک اشتباه راهبردی است که تصور کنیم اگر اردوغان با میزان رای کمتر در انتخابات مجددا پیروز شود، چون در موضع ضعیف‌تر قرار دارد می‌تواند به نفع ایران باشد. ببینید مسئله پیروزی اردوغان با رای ضعیف یا قوی برای سیاست داخلی ترکیه اهمیت، معنا و کاربرد دارد، کما اینکه نحوه پیروزی و میزان رای رئیسی در انتخابات ریاست جهموری سال قبل برای سیاست داخلی ایران معنا دارد. اما اگر اردوغان با هر میزان رایی که مجدداً به رئیسی ریاست جمهوری ترکیه برگزیده شود در سیاست خاجی به معنای آن است که اردوغان، رئیس جمهور ترکیه است و می تواند همان سیاست های قبلی را در قبال ایران، منطقه و جهان پی می گیرد و قطعا همین کار را هم خواهد کرد.

ادامه مطلب

ایران و هسویی بی قیدو شرط با روسیه

چرا بابدن و پوتین به خاورمیانه می آیند؟

از امروز چهارشنبه جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا سفر منطقه ای خود را با حضور در اسرائیل آغاز می‌کند و بعد از آن راهی عربستان سعودی می شود.این در حالی است که ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نیز سه شنبه هفته پیش رو (۲۸ تیر/ ۱۹ جولای) به ایران سفر خواهد کرد. به موازات آن رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه همزمان با همتای روس خود وارد تهران خواهد شد تا نشستی سه جانبه را با سیدابراهیم رئیسی پیرامون مسائل مشترک برگزار کنند.با توجه به اهداف هر کدام از این کشورها، به خصوص دو ابرقدرت آمریکا و روسیه برای حضور در منطقه غرب آسیا به نظر می رسد که روزهای پیش رو می تواند روزهایی ملتهب و پر از حوادث باشد که هر کدام از آنها در تعیین سمت و سوی تحولات خاورمیانه به شدت موثر واقع خواهد بود.

ادامه مطلب

سه سفر و چندبرداشت!

تلاقی حضور پوتین و بایدن در خاورمیانه و آینده تهران

جلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.

ادامه مطلب

دلایل ایران برای دریافت تضمین‌های اقتصادی

مذاکرات دوحه شکست نخورده است

سرسختی ایران در مذاکرات هسته ای و مطرح کردن خواسته های جدید در هر دور مذاکره، ریشه در وضع بازار جهانی نفت دارد که نیازمند تزریق نفت بیشتری از سوی ایران بعد از احیای توافق هسته ای است. با آغاز بحران اوکراین، قیمت نفت به رقم بی سابقه بشکه ای ۱۱۵ دلار افزایش یافت در شرایطی که ایران حدود ۱۰۰ میلیون بشکه نفت ذخیره شده دارد که نیاز به زمان برای استخراج آن نیست. نیاز آمریکا و طرف های بین المللی به کنترل بازار انرژی، ایران را به سرسختی نشان دادن به منظور گرفتن امتیاز سوق داده از این رو نمی توان قاطعانه گفت مذاکرات دوحه شکست خورده چرا که این مذاکرات قطعا به توافق هسته ای محدود نبوده بلکه در آن چگونگی ارسال نفت ایران به بازارها نیز بررسی شده است.

ادامه مطلب

خواسته ای مطابق با نیازهای اقتصادی

چرایی تضمین خواهی ایران

در واقع همه کسانی که در موضوعات بین‌المللی و دیپلماسی دستی بر آتش دارند، می‌دانند در این حوزه نمی‌توان هیچ چیزی به عنوان تضمین پایدار و واقعی از طرف مقابل گرفت و کشورها بر اساس منافعی که در زمان و مکان مشخص دارند، تصمیم به ادامه حضور در یک قرارداد و توافق می‌گیرند یا برعکس از آن خارج می‌شوند. با وجود این، چرا ایران دنبال «تضمین» است و این تضمین چه می‌تواند باشد و چه فایده‌ای دارد؟

ادامه مطلب

آخرین گام آمریکا و متحدانش درباره سرنوشت برجام برداشته می‌شود؟

سه دستورکار ایرانی بایدن در سفر به خاورمیانه

احمد زیدآبادی در یادداشتی می نویسد: ایدن در دیدارش از اسرائیل و عربستان، احتمالاً سه دستور کار دربارۀ ایران روی میز خواهد گذاشت. نخست، تشدید فشار هماهنگ علیه جمهوری اسلامی به منظور پذیرش توافقی حداقلی که آمریکا و اروپایی‌ها مذاکره بر سر محتوای آن را تمام شده می‌دانند. دوم، تشدید فشارها به قصد گشودن دامنۀ مذاکرات و دستیابی به راه‌حلی همه جانبه که رفع کامل تحریم‌ها را نیز در پی داشته باشد. سوم، اظهار نومیدی از رسیدن به توافق و اعلام شکست مذاکرات و ورود به فاز تازه ای از رویارویی هماهنگ شده با ایران.

ادامه مطلب

دیوار سفارتخانه ها محل انتقاد نیست

احیای روابط با عربستان و مصر نسخه جایگزین احیای برجام نخواهد بود

سیدعبدالامیر نبوی در گفت وگویی معتقد است که جمهوری اسلامی ایران اگر می¬خواهد روابط پایداری را با عربستان، مصر و دیگر کشورهای عربی کلید بزند باید به همان اندازه که نسبت به منافع و امنیت خود در خلیج فارس حساس است بداند که قاهره، ریاض و هر بازیگر عربی در منطقه هم به روابط سیاسی، نظامی و امنیتی خود در قالب روابط راهبردی با آمریکا اهمیت می¬دهد. اگر جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی و مصر بتوانند حساسیت¬های یکدیگر را درک کنند می¬توان این امید را داشت که روابط تهران با ریاض، قاهره و دیگر کشورهای عربی خاورمیانه روابطی جدی و اثربخش باشد. 

ادامه مطلب

ژاپن می تواند الگو شود

ضرورت احیای توافق برجام و فداکاری دولت سیزدهم

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای گریز از دام آمریکا و متحدان غربی و منطقه‌ای‌اش برای تهدید منافع بین‌المللی و داخلی ایران، لازم است تا برای احیای برجام حتی با برخی پیامدهای ناگوار و دردناک از سوی دولت آیت‌الله رئیسی، توافق نهایی حاصل شود تا از فشارهای داخلی و برخی دشمنی‌های سیاسی داخلی جلوگیری شود.    

ادامه مطلب

توصیه های دنیس راس به بایدن

امریکا به سیاست بازدارندگی جدید در برابر ایران نیاز دارد

روشن است که اگر توافقی در کار نباشد یا ایران شروع به تسریع برنامه هسته ای اش به عنوان بخشی از راهبرد گفت وگو بکند، آمریکا نیازمند یک راهبرد بهتر برای بازداشتن ایران است. اما حتی اگر دو طرف به توافقی هم برسند، بازهم دولت بایدن نیازمند بهینه سازی رویکرد بازدارندگی خود است. دلیلش آن است که به محض آنکه تحریم های مرتبط با توافق ۲۰۱۵ برداشته شود، ایران نیاز چندانی به یک توافق تکمیلیِ "طولانی تر و قوی تر" به مانند آنچه دولت بایدن در سر دارد، نخواهد دید.

ادامه مطلب

دوباره قطر، دوباره برجام

چرا دوحه به صرافت احیای توافق هسته ای افتاده است؟

محمدعلی سبحانی در گفت وگویی معتقد است که اینکه قطر به پرونده تنش ایران و آمریکا و احیای برجام ورود کرده است چندان غیرعقلانی نیست؛ چون دوحه از یک طرف به عنوان متحد استراتژیک واشنگتن در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس عمل می‌کند و از طرف دیگر روابط گرم و حسنه‌ای هم با تهران دارد. بنابراین لازمه یک دیپلماسی میانجیگرایانه موفق برخورداری از رابطه درست و مناسب با هر دو طرف مناقشه است که قطر از این امتیاز برخوردار است.

ادامه مطلب

دولت سیزدهم و سردرگمی در سیاست خارجی

دیپلماسی منطقه ای منهای برجام تا کجا توان تحقق دارد؟

با توجه به اقتضائات جاری چنین به نظر می رسد که عملا دیپلماسی برجامی با محوریت باقری کنی، معاون سیاسی وزارت امور خارجه و مذاکره کننده ارشد در حال پیگیری است و سیدابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان عملا دیپلماسی منطقه ای را در سایه شعار ارتقای مناسبات با همسایگان در دولت سیزدهم پیش می برند.

ادامه مطلب

دلایل ناکامی دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی چیست؟

دیپلماسی اقتصادی، از رویا تا واقعیت

سیدجلال دهقانی فیروزآبادی در گفت وگویی معتقد است که یکی از الزامات شکل‌دهی دیپلماسی موفق، این است که جمهوری اسلامی ایران جایگاه تثبیت‌شده‌ای را در زنجیره ارزش جهانی برای خود تعریف کند که در شرایط کنونی بعد از جنگ اوکراین، این شرایط مهیا‌‌ست. البته این نگاه میان‌مدت و بلندمدت است نه کوتاه‌مدت.

ادامه مطلب

ایران و سرسپردگی به روس ها

یک سفر و هزار معنا!

خبر سفر مستقیم باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد ایرانی از دوحه به مسکو و دیارش با سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از شکست نشست دو روزه قطر به خوبی نشان از اوج استصیال و سرسپردگی دیپلماتیک تهران به کرملین داشته و دارد. 

ادامه مطلب

برجام در ابهام

دیپلماسی دوشقه دولت رئیسی

همان گونه که نباید تمام تخم مرغ های سیاست خارجی را در سبد مذاکرات گذاشت بی شک نمی توان سیاست خارجی را هم بدون اهتمام برای احیای برجام و لغو تحریم ها پیش برد. پس انجام این سفرهای رئیسی به کشورهای همسایه و یا حضور دیگر مقامات و همسایگان به ایران اگر چه فی نفسه امری مثبت تلقی می شود، اما همزمان سوء محاسبه های جمهوری اسلامی در خصوص مذاکرات وین را هم بیشتر خواهد کرد.

ادامه مطلب