جمهوری اسلامی ایران

توافقات ایران و آذربایجان که می تواند گسترش روابط را موجب شود

تهران و باکو و گشایش صفحه ای تازه در روابط دوجانبه

ایران و آذربایجان به توافق اصولی در زمینه همکاری در عرصه نفت و گاز دست یافته اند. اگرچه، بخش اعظم جزئیات این توافق هنوز اعلام نشده، اما ظاهرا، باکو و تهران توافق کرده اند تا در مورد برخی از مسائل مرتبط با همکاری از مبادله گاز ترکمنستان به آذربایجان از طریق ایران تا توسعه میادین نفتی و گازی در ایران و ارسال گاز از ایران به نخجوان آذربایجان به طور مفصل تری، گفت وگو کنند.

ادامه مطلب

مذاکرات وین توقفگاه مهمی است

سوریه، مرحله تازه ای از نزاع میان ایران و قدرت های دیگر

اکنون اوضاع سوریه و منطقه تغییر کرده است. نگاه دولت جو بایدن به نقش آفرینی ایران در منطقه‏ متفاوت از نگاه دولت ترامپ است و بایدن نیز مانند باراک اوباما، مسائل منطقه را به مذاکرات هسته ای پیوند زده است و نمی خواهد مذاکرات را خراب کند. به همین علت پاسخ دادن به تنش آفرینی ایران در سوریه و عراق و خلیج فارس را از زاویه میزان تاثیر آن بر مذاکرات هسته ای بررسی می کند. 

ادامه مطلب

معرفی کتاب

دیاسپورای هند و سیاست خارجی ج.ا. ایران

کتاب «دیاسپورای پارسی‌های هند و سیاست‌خارجی ج.ا.ا » به تازگی و به قلم محمدحسن شیخ الاسلامی و محمدتقی امراللهی و با همت موسسه تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران انتشار یافته و به بررسی موردی موضوع دیاسپورا در محیط سیاسی-اجتماعی ایران می پردازد.

ادامه مطلب

روابط گرم تهران و آنکارا فراتر از اختلافات بر سر دمشق است

سوریه میان ایران و ترکیه

با وجود شدت دودستگی و خونین بودن درگیری این دو کشور در سوریه به طوری که وفاداری سوری‌ها نیز میان دو طرف تقسیم شد؛ اما ترکیه و ایران شدیدا تلاش کردند از تبدیل شدن این جنگ نیابتی به درگیری مستقیم جلوگیری کنند. مهم‌تر اینکه روابط تجاری دو طرف از این درگیری تاثیر نپذیرفت. در اوج جنگ در سوریه میزان مبادلات تجاری دو کشور چند برابر شد و به ۲۲ میلیارد دلار در سال رسید.

ادامه مطلب

بررسی دو نگاه به یک پدیده

لزوم توجه ویژه برای جلوگیری از فرار نخبگان

جاوید قربان‌اوغلی در یادداشتی می نویسد: اگرچه نمی‌توان کسی را به‌زور در کشور نگه داشت، نه قانون چنین حقی را به دولتمردان و دست‌اندرکاران اداره کشور داده که مانع مهاجرت اتباع شوند و نه شرع. جامعه‌شناسان بر این باورند که رضایت‌مندی، امنیت، برخورداری از آزادی‌های قانونی، برابری شهروندان در برابر قانون، برخورداری بی‌دغدغه از حداقل‌های ممکن برای زندگی شرافتمندانه، امید و اطمینان از آینده‌ای مطمئن برای فرزندان محرک‌های قابل استنادی برای کشیدن ترمز گریز از کشور است. 

ادامه مطلب

بتیئ اراده‌ای برای حل این مشکل وجود داشته باشد

معضل خودرو و زوال سرمایه اجتماعی در ایران

بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی‌که سفته بازها و واسطه‌ها در طول چند سال اخیر از قبال بازار رها شده خودرو سودهای باور نکردنی به جیب زده‌اند، بسیاری از خانواده‌ها قادر به تأمین خودرو نیستند و بسیاری از جوانان به دلیل عدم تمکن مالی برای خریداری خودرو، احساس نارضایتی و سرخوردگی می‌کنند و بعضا هم امر ازدواج را که یکی از پیش شرط های سنتی آن داشتن خودرو بوده به تعویق انداخته است. 

ادامه مطلب

از الزام پویندگی و کنشگری تا ضرورت بودجه و سرمایه انسانی (بخش ۵۰)

نقش سفارتخانه ها در روابط ایران و اروپا

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع سفارت خارجی دفتر رسمی یک کشور در پایتخت کشور دیگر است که بالاترین مقام آن یعنی شخص سفیر مسئول گفت وگوهای میان دولت‌ها و مهمترین مرکز و ساختمان سیاسی است که مسئولیت برقراری ارتباطات دیپلماتیک بین دو کشور را بر عهده دارد.

ادامه مطلب

نکاتی چند درباره تنش اخیر در مرزهای ارمنستان با جمهوری آذربایجان

بهانه هایی برای آغاز جنگ

علیرضا علیزاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید چنین به نظر برسد که متمایل شدن به مواضع ارمنستان منافع ایران را در منطقه تأمین کند، ولی با رویکرد راهبردی به یقین می توان گفت در میان مدت منافع رقبای ما (ترکیه، اسرائیل، پاکستان، و غرب) در منطقه از منظر حمایت از وحدت ارضی آذربایجان تقویت خواهد شد.

ادامه مطلب

تهران بر اساس واقعیت های موجود میدانی مهره چینی می کند

رویای غیرقابل تعبیر انتقال اسد از سنگر ایران به سنگر کشورهای عربی

شار اسد نمی‌تواند از ایران دست بکشد و هم زمان نیازمند حمایت کشورهای عربی است از این رو پیش بینی نمی‌شود تکلیف روابط او با کشورهای عربی و ایران یکسره شود و آرزوی کشورهای عربی برای جذب او و خارج کردنش از نفوذ ایران در حد امید و آرزو باقی می‌ماند.

ادامه مطلب

چگونه اقتصاد بیاموزیم؟

ظلم اقتصادی

محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: چون نرخ دستمزد در کشور ما پائین است، پائین تر از سطح جهانی، قاعدتاً قیمت های حامل های انرژی هم نباید در سطح قیمت های جهانی قرار گیرد. این می شود ظلم. در سال های گذشته هرگاه دولتی قصد حذف یارانه کالایی را مطرح کرده عده ای این سرود را خوانده اند. چون سطح دستمزد در کشور ما پایین است قیمت سایر کالاها هم باید پائین باشد!

ادامه مطلب

واقعیتی که امریکا و اسرائیل خوب می دانند

جنگ با ایران یا «رژیم چینج» توهمی بیش نیست

در سال ۲۰۰۲ امریکا رزمایش نظامی – دریایی گسترده ای به نام Millennium Challenge را برگزار کرد که طی آن، عملیات رزمی علیه ایران تمرین شد، اقدامات تاکتیکی پرسنل و شبیه سازی کامپیوتری عملیات نظامی. نیروهای مسلح امریکا به عنوان آبی و ایران به عنوان قرمز شناسایی می شدند. قرمزها پس از دریافت ضرب الاجل از سوی آبی ها در خصوص تسلیم کامل، از ناوگان خود متشکل از قایق های تندروی کوچک برای مشخص کردن مکان کشتی های آبی ها استفاده کردند و دست به حمله موشکی کروز علیه کشتی های آبی ها زدند. در صورتی که چنین موفقیتی در اقدامات نظامی واقعی حاصل شود، در آن صورت به کشته شدن بیش از ۲۰ هزار نفر نظامی منجر خواهد شد. این رزمایش به طور کامل، توسط یک برنامه کامپیوتری کنترل می شد. تجربه غم انگیز این رزمایش مورد توجه تحلیلگران امریکایی قرار گرفت. 

ادامه مطلب

از شعار بپرهیزیم و واقعیت را درک کنیم

سخنی با آقای فریدون عباسی

محمود شوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خودتان هم می‌دانید که تنش‌زدایی به معنای زمین گذاشتن دستاوردها نبوده و نیست. اگر بود الآن ما غنی‌سازی ۶۰ درصد نداشتیم و شما از موضع قدرت سخن نمی‌گفتید. بنابر این، اجازه ندهید بغضی که نسبت به دولت قبل دارید شما را از جاده انصاف خارج کند. 

ادامه مطلب

ضعف زیرساختهای معنوی- مادی سیاست خارجی ایران (بخش ۱)

سیاست همسایگی دولت سیزدهم، نیازمند دکترین تناسب و تدریج است

نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر اندیشه سیاسی و دیپلماسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد که گرایش به شرق و سیاست همسایگی دولت سیزدهم نیازمند منطق تناسب گرا و تدریج گراست. برقراری نسبت و تناسب بین اهداف و اصول مختلف و متعارض سیاست خارجی در قالب یک دستگاه انداموار نیز توسط اندیشه سیاسی ممکن است. سیاست خارجی ما از فقر نظری حاد رنج می برد.

ادامه مطلب

سناریوی شوم جنگ

اردوغان و محاسبات خطرناک

صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران و ایرانی استاد عبور از دوران سخت و تصمیمات استراتژیک بوده و هستند. ماندگاری ایران مدیون این ویژگی مردم این سرزمین است. اردوغان و و علی اف نباید دچار اشتباه محاسباتی صدام شوند، والا سرنوشتی بدتر از صدام در انتظار آنان و کشورشان خواهد بود.

ادامه مطلب

مشی ضد ایرانی باکو

رفتار خصمانه علی اف علیه تهران قطعا به ضررش تمام خواهد شد

تاکید بیش از حد بر بُعد پان ترکیسم در مبارزه با تهران پیامدهای معکوسی برای باکو به همراه دارد. تاکید بر ریشه های ترکی در برخی از سلسله های تاریخی ایران مانند صفویه و قاجار، استدلالی به نفع جدایی از ایران نیست، بلکه تحکیم روابط آذری های ایرانی با ایران را به همراه دارد.

ادامه مطلب

هدف، مقابله با تهدید داعش

ایران تصمیم دارد با برگ طالبان بازی کند

در چارچوب کلی که قدرت های منطقه ای را آماده می کند تا دوباره بازیگران «بازی بزرگی» شوند که افغانستان دوباره در مرکز آن است، ایران فقط می تواند در مورد کشوری که با آن ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک دارد، مصلحت گرایی نشان دهد. در حالی که عربستان سعودی سکوت مرموزی را حفظ می کند. در حالی که در گذشته امارات متحده عربی و پاکستان، رژیم طالبان را به رسمیت شناخته بودند.

ادامه مطلب

معادله به کدام سمت و سو می رود

بررسی تحولات جدید در روابط ایران و امریکا بعد از تعطیلی دفتر ایران در سیا

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت بایدن برخلاف دولت ترامپ که بطور مرتب در حال افزایش تنش بین ایران و آمریکا بود در جهت تنش زدایی با ایران گام بر می دارد و تعطیل کردن دفتر امور سیا در خاورمیانه می تواند در این راستا باشد.

ادامه مطلب

کشوری که به علت تحریم ها، سرمایه گذاران خارجی را از دست داده است

بیم و امیدهای اقتصاد ایران

ایران به داشتن اقتصاد قابل توجه و متنوع مفتخر است که طبق برآورد صندوق بین المللی پول در سال ۲۰۲۱ تولید ناخالص داخلی آن معادل ۶۸۲ میلیارد دلار بوده است که از اسرائیل، امارات، نروژ، مالزی و سنگاپور بیشتر است. گستردگی اقتصاد ایران شامل  تولیدات داخلی و بنگاه های خانگی در زمینه های کشاورزی و معادن و بخش انرژی علت دوام آوردن ایران حتی تحت تحریم ها بوده است.

ادامه مطلب

بررسی یک توافق میان تهران و آقای مدیرکل

چرا آژانس بر نصب دوربین در مجتمع تسای کرج اصرار دارد و ایران رد می کند؟

جاوید منتظران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: درحالی‌که آژانس و کشورهای غربی مدعی هستند که ایران شروط توافق جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و ایران را کاملاً اجرا نکرده، ایران پاسخ داده است که طبق توافق و گفت وگوهای پیشین، صرفاً اجازه داده‌شده تا کارت ذخیره دوربین‌ها در تمامی مکان‌های ضروری در ایران به‌جز کارگاه ساخت تجهیزات سانتریفیوژ در مجمع تسا در کرج تعویض شود. نماینده ایران در آژانس در این خصوص در حساب توییتر خود نوشت: «در طول گفت‌وگوها در تهران و اخیراً در وین نیز به‌روشنی تأکید شد ازآنجاکه تحقیقات امنیتی و قضایی در مورد مجتمع تسای کرج همچنان ادامه دارد، تجهیزات نظارتی این مجتمع در زمره تجهیزات تحت سرویس فنی قرار نمی‌گیرند.» در این میان سؤال اینجاست که علت این اصرار و فرافکنی کشورهای غربی و آژانس در خصوص سایت آسیب دیده تسای کرج چه می‌تواند باشد و در سوی مقابل علت مخالفت ایران با تعویض کارت‌های حافظه نظارتی آژانس در سایت مزبور برای چیست؟

ادامه مطلب

چرخه جنگ، صلح، نظم، توسعه

خاورمیانه در کجای دنیای جدید ایستاده است؟

مهدی صالحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ورای تمام این مسائل، بازگشت امریکا به سرزمین مادری به منظور اختصاص منابع در جهت جبران عدم توسعه یافتگی در قیاس با استانداردهای جهانی یک ضرورت تلقی می شود. در چنین فضایی در سال ۲۰۲۱ خروج امریکا از افعانستان و ارتقای پاره ای از مسئولیت های نظامی – امنیتی به پاکستان و ترکیه در خاورمیانه – اوراسیا و در عین حال پیمان هسته ای امریکا با استرالیا و انگلستان در شرق آسیا به منظور مهار چین در دستور کارقرار گرفته است. 

ادامه مطلب

مسائلی که باید مورد توجه قرار بگیرند

دستگاهِ متولیِ دیپلماسیِ فرهنگی؛ نقدها و نظرها

محمد صادق امینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وجود عیوب ساختاری و عملکردی یک سازمان چیزی نیست که مربوط به یک دوره چند ساله باشد و یکی را عامل آن دانست، بلکه حاصل کار همه سال هاست، سال هایی که از آن در جهت اصلاح امور غفلت شده است. 

ادامه مطلب

نگاهی به تاریخ برخورد ترک ها با غیرخودی ها

در ترکیه خانه بخریم یا نخریم؟

امیر هاشمی مقدم در یادداشتی می نویسد: در سال‌هایی که ساکن ترکیه بودم، بسیاری از آشنایان به‌طور مرتب درباره خرید خانه در این کشور از من راهنمایی می‌خواستند. معمولا برای‌شان توضیح می‌دادم که سرمایه‌گذاری و زندگی در میهن خود آدم، هم آرامش روانی بیشتری در پی دارد و هم امنیت اقتصادی – اجتماعی بیشتری. اما از اواخر سال ۱۳۹۶ این درخواست‌ها بسیار بیشتر شد. از این دوره به بعد واقعا نمی‌دانستم با چه استدلالی آنان را متقاعد کنم که در ایران بمانند؛ تورم و شرایط اقتصادی؟ محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی؟ محیط زیست رو به ویرانی؟ گسترده‌تر شدن نظارت استصوابی؟

ادامه مطلب

چرا روسیه در مسیری دشوار در خاورمیانه گام بر می دارد

تهران بر سر منافع ملی‌اش با کسی شوخی ندارد حتی با مسکو

به نظر می رسد روسیه با برداشتن گامی به عقب در روی آوردن خود به اسرائیل، نگرانی های ایران را در نظر بگیرد، اما روابط روسیه و اسرائیل مستحکم باقی خواهد ماند. در نتیجه به تعهد خود برای جلوگیری از تقویت جبهه مقاومت ایران و حزب الله در بلندی های جولان ادامه خواهد داد. تشدید تنش ها میان ایران و اسرائیل به تلاش های روسیه برای توسعه سازوکارهای موجود برای تنش زدایی ضربه خواهد زد. در این میان ایران سفر امیرعبداللهیان را به مسکو برای تهران پیروزی می داند. 

ادامه مطلب

محیط خود را بیش از پیش دریابیم

تشیع رضوی و الزامات زمانه در حال تغییر ما

سید محمد عیسی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حتی اگر حکام کشورهای همسایه، از نظر ما همچون مأمون عباسی، غاصب حکومت و ناشایست باشند، باز می‌توانیم با کنار گذاشتن برساخته‌های شریعتی‌وار، به گزینه‌ای چون «تشیع رضوی» بیندیشیم.

ادامه مطلب

کتاب موسی نجفی، معارض کتاب داود فیرحی

آورده های داود فیرحی و موسی نجفی برای سیاست خارجی و قدرت نرم جمهوری اسلامی

نعمت اله مظفرپور، پژوهشگر اندیشه سیاسی و دیپلماسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی، دو کتاب اثرگذار دکتر نجفی و دکتر فیرحی را مقایسه کرده و آورده های هرکدام برای سیاست داخلی، سیاست خارجی و قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران را تشریح می کند.

ادامه مطلب

در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم

ورود به خاورمیانه جدید با بازیگران جدیدی چون ایران

اکنون به نوعی در حال بازگشت به خاورمیانه دهه ۱۹۵۰ هستیم، دوره‌ای که تقسیم‌بندی داخلی کشورهای سراسر منطقه بر اساس همفکری سیاسی بخش‌های مختلف جمعیت کشورها انجام می‌شد – که طرفدار ناصریسم، بعثیسم، کمونیسم، هاشمیون یا غرب بودند. اکنون درهای خاورمیانه به روی بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی – ایران، ترکیه، اسرائیل، روسیه، فرانسه – باز شده است، حتی با وجود اینکه ایالات متحده نفوذ خود را حفظ می‌کند. بنابراین نمی توان از امکانات موجود برای ایجاد موازنه با دیگر بازیگران چشم پوشی کرد.

ادامه مطلب

سناریوهایی که در میان مدت مطرح است

سه سناریوی پیش روی اقتصاد ایران

هرچند تحریم‌ها، سوءمدیریت و همه‌گیری کرونا ویروس در عملکرد منفی اقتصادی چند سال گذشته نقش داشتند اما تردیدی نیست که لغو تحریم‌ها راهی مناسب برای احیای اقتصادی ایران خواهد بود. در میان‌مدت، برای توسعه اقتصادی ایران سه سناریو مطرح است: الف) بازگشت به برجام؛ ب) یک توافق موقت برای کاهش فشار تحریم‌ها؛ ج) ادامه نظام کنونی تحریم‌ها.

ادامه مطلب

در عصری که مفاهیم عوض شده است

ایران و نظریه سه جهان آن

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد سیاست خارجی امروز ایران با معمایی شبیه چین در اوایل دهه هفتاد روبه‌روست. تقابل تمام عیار با آمریکا، در عصر پساایدئولوژی و جهانی شدن اقتصاد، نه تنها هزینه های گزافی بر کشور تحمیل کرده، بلکه عملا باعث عدول از سیاست عدم تعهد و نه شرقی نه غربی دهه اول انقلاب شده است.

ادامه مطلب

در حالی که جامعه دچار رکود احزاب شده است

مشکلات اقتصادی بلای جان احزاب ایرانی

محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مشکلات جدی که در سالهای اخیر سبب کاهش مشارکت و رغبت جامعه ایرانی برای حضور و فعالیت در قالب احزاب شده، مشکلات اقتصادی و تورم افسار گسیخته ایست که فرصت و رغبتی برای اندیشیدن به مسائل دیگر برای مردم باقی نگذاشته است.

ادامه مطلب

ایران قدرتمندتر از قبل از تحولات سوریه

اتخاذ تصمیم بدون نظر تهران امکان‌پذیر نیست

تحولات نشان می دهد که  ایران به یک قدرت منطقه ای بسیار قوی تر از دوران پیش از شعله ور شدن آتش جنگ علیه سوریه در سال ۲۰۱۱، تبدیل شده که همچنین به این معناست که زمان اعتراف به شکست اهداف آمریکا و اجازه دادن به سوریه برای بازیابی موقعیت و بهبود وضعیت خود فرار رسیده است.

ادامه مطلب