یک نشست نفسگیر
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که نشست فصلی شورای حکام آژانس، چهارشنبه ۲۰ نوامبر (۳۰ آبان) ساعت ۱۰:۳۰ به وقت محلی وین برگزار میشود.
ادامه مطلبآژانس بینالمللی انرژی اتمی در یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که نشست فصلی شورای حکام آژانس، چهارشنبه ۲۰ نوامبر (۳۰ آبان) ساعت ۱۰:۳۰ به وقت محلی وین برگزار میشود.
ادامه مطلبپس از عملیات وعده صادق ۲ و ادعای اسرائیل مبنی بر پاسخ سخت به دومین حمله موشکی ایران، شاهد دور جدیدی از تلاشهای دیپلماتیک دولت جو بایدن برای کنترل و مدیریت تنش بین تهران و تلآویو هستیم. در روزهای گذشته اخبار و گزارشهای متعددی مبنی بر رایزنی مداوم آمریکاییها با مقامات اسرائیلی و طرح سناریوهای جایگزین به جای احتمال حمله به تأسیسات هستهای و نفتی به گوش میرسد. حتی دراینبین سناریوی احتمالی تعویق حمله اسرائیل به بعد از انتخابات آمریکا هم مطرح شده است، چراکه بیشتر کارشناسان و ناظران بر این باورند که در صورت حمله اسرائیل به ایران از بدنه آرای دموکراتها و کامالا هریس کاسته خواهد شد و به همان اندازه، سبد رأی دونالد ترامپ و جمهوریخواهان تقویت پیدا خواهد کرد و میتواند به پیروزی نامزد جمهوریخواهان منجر شود، بنابراین جو بایدن تقریبا تمام توان دیپلماتیک را خود را صرف عدم پاسخگویی اسرائیل یا پاسخ محدود کرده است.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت گویی باور دارد که دونالد ترامپ با توجه به تجربه ۴ ساله ریاست جمهوری خود به این نتیجه رسیده است که نمیتواند روی موج ایران هراسی و تقابل با تهران به خروجی دست پیدا کند و یا سیاست رادیکالی را در قبال جمهوری اسلامی ایران به کار ببرد. لذا بعید میدانم، هم دونالد ترامپ و هم دولت بایدن فریب این موج سازی رسانهای و ایران هراسی بعد از ترور ترامپ را بخورند و این را به شما قول میدهم که بعد از یکی دو روز این موج ضد ایرانی بعد از ترور ترامپ هم فروکش میکند و همه به عقلانیت باز می گردند. فعلا یک موج احساسی ضدایرانی در جریان است.
ادامه مطلبپس از ترور نافرجام روز شنبه دونالد ترامپ، صفحه جدیدی از تحولات در حال رقمخوردن است. از یک سو به واسطه برخی جریانسازیهای سیاسی و رسانهای با هدف تشدید ایرانهراسی، اکنون سعی بر آن است که پای تهران را به این اتفاق باز کنند و در سوی دیگر هم انتخاب جیدی ونس بهعنوان معاوناول دونالد ترامپ موجب شده است در یک شانتاژ و پروپاگاندای رسانهای، ذیل مقوله «ترامپهراسی» و حتی «ونسهراسی» به نوعی ناامنی روانی در ایران شکل بگیرد.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در یادداشتی می نویسد: حسین امیرعبداللهیان در مقام وزیر امور خارجه دولت سیزدهم با آشنایی به مسائل جهان عرب و خاورمیانه، نقش فعالی در هشت ماه گذشته پس از جنگ حماس و اسرائیل ایفا کرد و به دنبال آن بود که منطقه غرب آسیا وارد یک تنش گسترده و فراگیر نشود، اما در کنار آن، دیگر مسائل حساس حوزه سیاست خارجی و مشخصا مذاکرات با آمریکا هم یکی از پروندههای کلان وزارت امور خارجه بود که مرحوم حسین امیرعبداللهیان سعی داشت آن را هم به نتیجه برساند. هرچند که مسیر ترسیمی و پیششرطهای این نوع گفتوگوها در پرونده هستهای در نهادهایی مانند شورایعالی امنیت ملی گرفته میشود، اما مرحوم حسین امیرعبداللهیان تلاش میکرد که از ظرفیتهای شخصی خود به نحو مطلوبی برای بهبود فضای مذاکرات استفاده کند. دراینباره و در روزهای اخیر آن چیزی که از طریق نهادهای فرادستی در حوزه وزارت امور خارجه، دیپلماتها و مقامات مذاکرهکننده سیاستگذاری شده است، این بود که گفتوگوها با طرفهای آمریکایی در عمان برگزار شود. هرچند که قبلتر هم مذاکراتی در آمریکا انجام شده بود.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت وگویی تاکید دارد که نشست فصلی شورای حکام و رفتار آژانس ارتباط بسیار زیادی با فضای سیاسی دارد. قطعا فضای چند روز اخیر بهمراتب مثبتتر از سال گذشته است. به همین دلیل بعید میدانم که اتفاق خاصی برای ایران در نشست پیشرو روی دهد؛ چراکه بعد از سفر پادشاه عمان به ایران آنقدر بستر مناسب شده است که حتی متفاوت از چند هفته گذشته شده که اخباری دال بر تلاشهای اروپا برای فعالکردن مکانیسم ماشه مطرح بود.
ادامه مطلببهروز طریقت در گفتوگویی تاکید دارد: «اساسا تلاش ایران برای سفر گروسی به تهران نشان میدهد اختلافهای پادمانی میان سازمان انرژی اتمی و آژانس حلوفصل نشده است و مهمتر از آن، موضوع و اتهام جدید یعنی غنیسازی ۸۴ درصد هم حتی با سفر هیئتی از آژانس در هفته گذشته به نتیجه نرسیده است»./عبدالرضا فرجی راد اعتقاد دارد: چون در روزها و هفتههای اخیر مقامات اروپایی، آمریکایی و مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی مصاحبه و موضع تندی علیه ایران حتی با وجود ادعای غنیسازی ۸۴درصدی نداشتهاند، این امر حکایت از آن دارد که غرب هم تمایلی به تصاعد تنش ندارد.
ادامه مطلبگفته های حسین امیرعبداللهیان در مصاحبه تلویزیونی اخیرش یک سوال را بیش از پیش پررنگ میکند که آیا توافق احتمالی برای احیای برجام پشت درهای بسته امضا می شود؟ بهروز طریقت، ذیل پاسخ به این پرسش، اساسا ادعاهای وزیر امور خارجه را تلاش بیهوده دیپلماتیک از سوی شخص وزیر برای تعدیل فشارها می داند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجیراد در گفت وگویی تاکید دار که با وجود احتمال مذاکرات غیرمستقیم و محرمانه و تبادل پیام بین ایران و آمریکا، اگر تهران در شرایط کنونی به دنبال حصول توافق و به تبع آن بهبود وضعیت اقتصادی و معیشی است، باید به برخی امور هم سروسامان بدهد و به نوعی آنها را مدیریت کند. در کنار آن مجبور است اختلافات پادمانی خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را هم حلوفصل کند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت وگویی تاکبد دارد اگر حضور حسین امیرعبداللهیان در دو کشور صربستان و بوسنی و هرزگوین در راستای دیپلماسی اقتصادی مورد ارزیابی قرار گیرد باز هم نمی تواند به خروجی و دستاورد مد نظر دولت رئیسی بینجامد، چرا که به واسطه مشکلات ایران در حوزه پولی و بانکی در سایه عدم پذیرش لوایح FATF، برقراری هر گونه رابطه اقتصادی و تجاری از سوی صربستان، بوسنی و هرزگوین و هر کشوری با جمهوری اسلامی عملا به یک رابطه تجاری پرریسک و پر خطر برای بلگراد، سارایوو و ... بدل خواهد شد
ادامه مطلبعلی بیگدلی:اگر دولت رئیسی از فرصت میانجیگری اتحادیه اروپا در دو ماه پیش استفاده میکرد و فضای مذاکرات در یک روند مثبت پیش میبرد، قطعاً اروپایی ها حتی با آغاز اعتراضات دست به موضع گیری تند، رادیکال و اعمال بسته های تحریمی علیه ایران نمی زدند، چرا که از دیدگاه این کارشناس بین المللی فضای مثبت مذاکرات به عنوان یک اهرم در جهت یجاد انعطاف و تعدیل مواضع اروپا عمل می کرد./ عبدالرضا فرجی راد:ا وجود آنکه اکنون نوعی اختلاف نظر، فشار و تحریم از سوی اروپا علیه جمهوری اسلامی ایران وجود دارد. اما بعد از انتخابات کنگره آمریکا، هم دولت بایدن با جدیت مذاکرات را آغاز میکند و هم جمهوری اسلامی ایران و دولت رئیسی هم به واسطه انواع مشکلات به خصوص در حوزه اقتصادی و معیشتی با جدیت و سرعت بیشتری مذاکرات را ازسر می گیرد. در این بین اروپاییها هم برای به نتیجه رسیدن مذاکرات در مقابل ایران نوعی تعدیل موضع خواهند داشت.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد تاکید دارد: این برجام همان برجام سال ۲۰۱۵ است. به همین دلیل نیازی به تصویب مجدد در مجلس یازدهم ندارد؛ کمااینکه اگر توافق حاصل شود، نیازی به تصویب در دیگر مجالس کشورهای عضو برجام بهخصوص آمریکا نیست، هرچند توافق پیشین هم به تصویب کنگره نرسید. اما بههرحال برجام سال ۲۰۱۵ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را به دنبال دارد، اگر دولت رئیسی و حامیانش این ادعا را دارند که برجام جدیدی شکل گرفته است باید به تصویب شورای امنیت و صدور قطعنامه دیگر منجر شود و چون به نظر میرسد چنین مسئلهای در دستور کار باشد این همان برجام سابق است.
ادامه مطلبجلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت وگویی تشریح کرد که پرونده فعالیتهای هستهای و برجام جز مقولاتی است که در حوزه اختیارات حاکمیتی قرار دارد. لذا شاید با سکوت در برابر قطعنامه احتمالی شورای حکام شاهد واکنش هایی در داخل باشیم، اما این واکنش ها در حد همان موضعگیریهای تند سیاسی – رسانه ای باقی خواهد ماند. اینجا پارامتر تعیین کننده نگاه و تشخیص حاکمیت است، نه فشارهای جریان رادیکال.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که در شرایط کنونی مادامی که جنگ اوکراین و تقابل غرب با محوریت آمریکا و بریتانیا با روسیه ادامه پیدا کند توقف در مذاکرات تداوم خواهد یافت، اما اینکه به یکباره شکست برجام را شاهد باشیم بسیار بعید است.
ادامه مطلببا توجه به چراغ سبز همزمان تهران و واشنگتن به آتشبس در یمن، آنهم در بزنگاه توقف مذاکرات وین میتوان روی تأثیرات این توافق بر روند مذاکرات احیای برجام تمرکز کرد.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که در شرایط حساس کنونی بایدن در تلاش است وضعیت را در خصوص انجام مذاکرات برای خروج سپاه از لیست گروههای تروریستی و تحریم های آمریکا به گونه ای مدیریت کند که هم دولتش و هم جریان متبوعش یعنی دموکرات ها در آستانه انتخابات میان دورهای کنگره کمترین هزینه و امتیاز را بدهند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید داشت که اگرچه تداوم و تشدید بحران اوکراین می تواند آثار و تبعات مخربی بر مذاکرات وین داشته باشد، اما به طور قطع و صددرصدی نمیتوان عنوان کرد که جنگ اوکراین عملاً باعث شکست و بنبست مذاکرات وین خواهد شد.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که پیش نویس مورد ادعای رویترز می تواند یک مسیر برای اجرای گام به گام تعهد طرفین با محوریت ایران و آمریکا باشد که در نهایت توافق اصلی یعنی بر جام احیا شود. یعنی این پیش نویس حاوی چند گام و یا یک مرحله اولیه برای احیای برجام است. پس این سند ۲۰ صفحه ای به معنای توافق موقت نیست، بلکه گام های مقدماتی برای احیای برجام است.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که قطعاً زمانی که یک دولت جدید با نگاه سیاسی تازه روی کار می آید نمی توان تصور کرد و یا از دولت جدید خواست که تیم مذاکره کننده ای مطابق و مشابه با دولت قبلی که در تضاد با آن قرار دارد را به وین بفرستد، چون نتیجه مستقیم و فوری این اقدام آن است که شاهد دو دستگی و تشتت آراء بین دولت و تیم مذاکره کننده خواهیم بود و نهایتا یک صدای واحد از تهران در خصوص مذاکرات شنیده نمی شود، در نهایت هم اگر شکستی روی دهد هر کدام دیگر را مقصر می داند. پس منطقی نیست و عقلانی هم نیست که دولتی مانند رئیسی روی کار بیاید، اما تیم مذاکره کننده ای مانند دولت روحانی شامل ظریف، عراقچی، روانچی و هر کس دیگری مذاکرات را پی بگیرد. ضمن اینکه سنت سیاسی در داخل ایران و هر کشوری نشان می دهد با تغییر دولتها بیشتر ارگان ها، نهادها، سازمان ها مطابق با نگاه و خواست دولت جدید تغییر پیدا می کند تا یک همگِنی سیاسی و وحدت رویه شکل بگیرد. این مسئله خصوصاً در حوزه امنیتی و سیاستخارجی نمود بیشتری پیدا میکند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی اذعان داشت که اعداد و ارقام مندرج در بودجه ۱۴۰۱ نشان می دهد که رئیسی هم به دنبال احیای برجام است.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که در هیچ دوره ای مانند اکنون تهران و واشنگتن تا به این حد آماده مذاکره و حصول توافق جدید نبودهاند. چون از یک طرف دولت رئیسی با انواع مشکلات اقتصادی و معیشتی واقعاً به موفقیت در این مذاکرات و رفع تحریمها نیاز دارد و از طرف دیگر دولت بایدن هم برای تمرکز بیشتر در خصوص مقابله با چین به تضمین در خصوص مدیریت توان هستهای ایران نیاز دارد. این مسائل سبب می شود که آینده مذاکرات روشن باشد تا جایی که من احتمال شکست مذاکرات را تقریباً صفر می دانم.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر بخواهیم مقایسهای در خصوص نفوذ اسرائیل در ساختار نظامی و اطلاعاتی جمهوری آذربایجان با دیگر کشورهای همسایه داشته باشیم بی شک باکو در مقام اول قرار می گیرد. یعنی حتی بعد از اجرایی شدن پیمان ابراهیم و آشکارساز و عادی سازی روابط دیپلماتیک بحرین و امارات با اسرائیل و حتی با وجود روابط و مناسبات آنکارا با تل آویو در ابعاد مختلف و در عین حال همکاری های مخفی اقلیم کردستان و کردها با اسرائیل، هیچ کدام به اندازه نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان برای ما تهدیدزا نیست. لذا اگر ما در طول سال های گذشته مدارا با جمهوری آذربایجان را کنار میگذاشتیم و حساسیت های فعلی را پیرامون نفوذ اسرائیل به مقامات باکو گوشزد میکردیم و یا در صورت عدم توجه جمهوری آذربایجان به این نگرانی های ایران، اقدامات قاطعی را انجام میدادیم کار به اینجا کشیده نمیشد که اسرائیل در سایه نفوذ امنیتی، اطلاعاتی و نظامی خود در جمهوری آذربایجان بتواند از خاک این کشور برای انجام عملیاتهای تروریستی، خرابکارانه، جاسوسی، سرقت اسناد و ایجاد ناامنی علیه منافع جمهوری اسلامی ایران عمل کند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد همین که دو نشست موازی فنی و سیاسی برای بازگشت آمریکا به برجام، لغو تحریم ها و نیز مدیریت اقدامات کاهش تعهدات برجامی ایران در دستور کار نشست وین قرار گرفته است نشان میدهد که طرف ها برای احیای برجام تا چه اندازه جدی هستند. چون تشکیل این دو نشست یا کارگروه سیاسی و فنی تعیین می کنند که ایران، اروپایی ها، چین، روسیه و آمریکا چگونه اقدامات همزمان خود را برای احیای برجام عملیاتی کنند.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که بعید به نظر می رسد امروز جو بایدن در سخنانی به طور رسمی، صریح و شفاف از بازگشت آمریکا به برجام سخن بگوید. همانگونه که قبلا هم اشاره کردم احتمالاً جو بایدن در جریان سخنرانی امروز خود به برخی نکات در خصوص توافق هستهای اشاره خواهد کرد؛ نکاتی که قطعا مثبت ارزیابی خواهد شد.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که اکنون دولت جو بایدن به سمت بدل شدن به پلیس خوب در قبال برجام و جمهوری اسلامی ایران در حال گذار است، فرانسه نقش پلیس بد را بازی کند، بر این باور است که نمی توان به صرف همزمانی آزمایش این ماهواره بر با تحولات دیپلماتیک برجامی این تلقی را داشت که تهران سعی کرده است با آزمایشی ماهواره بر یک پالس و هشداری به اروپاییها و ایالات متحده آمریکا داده باشد و یا به دنبال افزایش برگ برنده و توان چانهزنی دیپلماتیک خود بوده است. کما اینکه در زمان مذاکرات برجامی هم مشابه همین آزمایشها انجام شد.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی این باور است که هر کشوری حتی روسیه و چین نیز به دنبال منافع خود هستند. لذا اقداماتی مانند آغاز غنیسازی ۲۰ درصد مطلوب نگاه چینی ها و به خصوص کشوری مانند روسیه نیست چرا که این روس ها تقریبا همسایه ایران به شمار می روند. لذا مسکو این رویه را تهدیدی برای امنیت خود تلقی می کند، کما این که روس ها امروز هم همین نگاه را به اقدامات کاهش تعهدات برجامی ایران دارند. پس به هر میزان که جمهوری اسلامی ایران به سمت عملیاتی کردن مفاد مصوبه مجلس یازدهم پیش رود به همان میزان هم احتمال همراهی و حمایت روسیه و چین از ایران بسیار کمتر خواهد شد. یعنی شاهد روسیه و چینی متفاوت از چهار سال گذشته خواهیم بود.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل انتشار بیانیه سه کشور اروپایی علیه فعالیت های هسته ای ایران در آستانه ورود جو بایدن به کاخ سفید بر این باور است که تروئیکای اروپایی، نه با هدف فشار به جمهوری اسلامی ایران بلکه به منظور کاهش موارد اختلافی و فراهم کردن هر چه بیشتر فضای تعامل و گفت وگوی احتمالی میان تهران و واشنگتن دست به انتشار این بیانیه در خصوص برنامه فعالیتهای هستهای ایران زده اند
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی معتقد است که چه در صورت پیروزی بایدن و چه در صورت پیروزی دونالد ترامپ تنها راه حل مذاکره و کاهش تنش، بازگشت آمریکا به برجام، پایان اعمال تحریم ها و پرداخت خسارت های ناشی از اعمال تحریمها در سه سال گذشته است. در کنار آن باید اروپایی ها هم به تعهدات خود مندرج در برجام عمل کنند. در این صورت ایران هم حاضر به بازگشت به برجام خواهد بود. ذیل این نکات هم فرقی نمیکند که در انتخابات ۱۴۰۰ چه گزینه ای با چه نگاه سیاسی روی کار بیاید. مهم تحقق این پیش شرط های مطرح شده از سوی کاخ سفید است. تا زمانی که سیاست خصمانه، تحریمهای ظالمانه و فشارهای یکجانبه آمریکا در قبال ایران در حال پیگیری باشد، نه تنها دولت روحانی بلکه هیچ دولت دیگری در انتخابات ۱۴۰۰ حاضر به گفت وگو و مذاکره با ایالات متحده نخواهد بود. از طرف دیگر این نکته هم باید مد نظر قرار داد که مسئله مذاکرات، تعیین استراتژی در سیاست خارجی و دیپلماسی بر عهده دولتها نیست، بلکه توسط شخص مقام معظم رهبری تعیین می شود.
ادامه مطلبعبدالرضا فرجی راد در گفتوگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون بدعهدی سئول و رفتار مخرب دیپلماتیک کره جنوبی بر این باور است که کره جنوبی، نه توان و قدرت و نه تمایلی برای تقابل با ایالات متحده آمریکا به خصوص در پرونده های حساسی مانند جمهوری اسلامی ایران را ندارد. پس مطمئن باشید اگر امروز مذاکراتی از جانب کره ای ها با ایران در خصوص ارسال دارو صورت گرفته است پیش از آن با آمریکایی ها هماهنگ شده است. البته در آن سو بر این باورم که کره جنوبی نیز مانند دیگر کشورها و به خصوص کشورهای اروپایی سعی میکند با این دست مذاکرات با ایران ضمن پیگیری نمایش دیپلماتیک، یک وقتکشی سیاسی تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا و تعیین تکلیف رئیس جمهور این کشور را در دستور کار قرار دهد.
ادامه مطلب