روسیه

بایدن مسیر را تغییر دهد

درس های جنگ غزه برای امریکا

هرچه ایالات متحده آمریکا بیشتر در امور خاورمیانه دخالت کند، کمتر می تواند گَندهایی را مدیریت کند که خودش در ایجاد آنها نقش داشته است.

ادامه مطلب

زیادره روی در تحریم عدم استفاده از ارز امریکا را ترغیب می کند

آینده هژمونی دلار

اگر در بکارگیری ابزار تحریم زیاده روی شود، می‌تواند دیگر کشورها، از جمله متحدان آمریکا را، به رویگردانی از سامانه مالی مبتنی بر دلار ترغیب کند. به عنوان مثال، کشورهای اروپایی، با خروج یکجانبه ایالات متحده از توافق هسته‌ای ایران مخالف بودند. با این حال، به دلیل تحریم‌های ثانویه، که بخشی از کارزار "فشار حداکثری" علیه ایران بود، مجبور شدند تجارت خود با ایران را قطع کنند. این امر آنها را وادار کرد تا به تدوین جایگزینی برای سیستم SWIFT که برپایه دلار است، فکر کنند. گرچه این پیشنهاد به جایی نرسید اما اگر حتی متحدان ایالات متحده به جایگزین‌هایی برای سامانه مبتنی بر دلار بیاندیشند، آن گاه شگفت نیست که دشمنانی مانند روسیه و چین برای تضعیف هژمونی دلار تلاش کنند.

ادامه مطلب

راهبرد فشار کرملین برای تضعیف غرب

چگونه روسیه، جنگ اوکراین را جهانی کرد؟

استراتژی روسیه برای جهانی کردن جنگ جنبه های گوناگونی دارد. در روابط اقتصادی، مسکو بر روی فرصت جویی کشورهای بی‌تفاوت نسبت به جنگ، حساب باز کرده است: کرملین در نظر دارد روسیه را با شبکه‌های غیرغربی تجارت و دفاع یکپارچه کند. از نگاه ایدئولوژیک، روسیه جنگ را به عدم صداقت غربی‌ها و خیانت اوکراینی‌ها نسبت می‌دهد و آمریکا و متحدانش را متهم به دورویی می کند. در عرصه دیپلماتیک، روسیه و غرب این کشمکش را به صحن نهادهای بین‌المللی کشانده‌اند. چه در شورای امنیت سازمان ملل متحد یا در سازمان بین‌المللی انرژی اتمی، هر نوع توافقی که قبلاً بین روسیه و غرب وجود داشته، ناکار شده است. مسکو با تزریق بی‌تفاوتی و نومیدی نسبت به سرنوشت این جنگ در پایتخت‌های غیرغربی، امیدوار است که کشورهای دیگر در کنار کرملین قرار گرفته یا دست کم از غرب فاصله بگیرند.

ادامه مطلب

روسیه تهدید است و ناتو فرصت

ترجمان جاه‌طلبی‌های آلمان در سند راهبرد امنیت ملی

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتشار این سند نشان می‌دهد سطح بالاتری از جاه طلبی برای سیاست امنیتی آلمان ضروری است، زیرا، اگرچه میزان مشخصی از تعهد وجود دارد، اما در برخی زمینه‌ها مانند پیشگیری و تثبیت بحران مدنی و دفاع کافی نیست. جاه‌طلبی بیشتر با ایجاد معیارهای موجود به بهترین وجه بیان می‌شود. یک گام ساده اما بسیار نمادین می‌تواند افزایش اهداف موجود، مانند سهمیه همکاری‌های توسعه باشد.

ادامه مطلب

سه بعدی غزه؛ اوکراین و تایوان

زیر ذره بین بایدن و شی

علی بمان اقبالی زارچ در یاددشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شی قبلا در بالی گفته بود که تعاملات آمریکا و چین باید با گفت وگو و همکاری نه با رویارویی و رقابت تعریف شود تا هر دو طرف پیروز شوند؛ این رویکرد مکمل موضع بیان شده توسط دولت بایدن است که معتقد است دو کشور باید رقابت کنند اما به دنبال درگیری نباشند. در واقع هر رئیس جمهور امیدوار است پس از این دیدار به دست آوردهای ملموسی برسند.

ادامه مطلب

دیپلماسی آستانه به کدام سمت و سوست

بررسی سیاست خارجی «چند برادری» قزاقستان

مریم شایگان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به گفته آستانا تایمز، «اگر قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان یک هدف سیاست خارجی داشته باشد، آن ادامه روند توسعه و تبدیل کشور به یک مرکز منطقه‌ای برای تجارت، فناوری، امور مالی و تبادل فرهنگی است.»

ادامه مطلب

خبرهای بد جنگ غزه برای غرب

جهانِ پس از جنگ اسرائیل - حماس، همچون گذشته نخواهد بود

استفان والت در یادداشتی می نویسد: یک دیپلمات برجسته گروه هفت، ماه گذشته به فایننشال تایمز گفت: "ما قطعا نبرد در جهان جنوبی را باختیم. همه کاری که در این بخش از جهان (در موضوع اوکراین) انجام داده بودیم، از دست رفت. (توصیه) به قوانین بین الملل را فراموش کنید، نظم جهانی را فراموش کنید. آنها دیگر حتی به این حرف ها گوش هم نخواهند داد."  شاید این توصیف، کمی بزرگنمایی باشد اما اشتباه نیست.

ادامه مطلب

امریکا بغداد را به حال خود رها می کند؟

روسیه و تکرار تجربه افغانستان در عراق

مرتضی گیلانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بلینکن در دیدار با نخست‌وزیر عراق یادآور شد که نیروهای امریکایی به دعوت و خواست دولت عراق در این کشور هستند و هشدار داد که اگر در برابر حملات به مواضع امریکا در عراق کاری نکند و این حملات ادامه یابد، امریکا همه کادرهای دیپلماتیک و نظامی خود را از عراق خارج خواهد کرد و کشورهای اروپایی هم همین کار را خواهند کرد و بعد هم نوبت به کشورهای شورای همکاری می‌رسد که آنها هم همین کار را کنند. این دقیقاً همان کاری است که دو سال پیش در افغانستان شد: شما را به حال خودتان رها می‌کنیم و برایمان مهم نیست که چه اتفاقی می‌افتد.

ادامه مطلب

جنگ های جاسوسی نوین (بخش اول)

دستگاه امنیتی پیچیده پوتین، میراث به جا مانده از شوروی و الگوگرفته از استالین

سرویس های اطلاعاتی روسیه خود را وارث مستقیم  کی‌جی‌بی (KGB) می‌دانند. اگرچه کی‌جی‌بی در سال ۱۹۹۱ منحل شد اما بسیاری از افسران سابق آن و تمامی سازوکار‌ها، پرونده‌ها و حتی عواملش در غرب به سرویس امنیتی جدید روسیه، که اکنون به نام اف‌اس‌بی (FSB) شناخته می‌شود، و سازمان اطلاعات خارجی، اس‌وی‌آر (SVR)، منتقل شدند. سال‌ها پس از پایان جنگ سرد، اطلاعات روسیه از عوامل پیشین شوروی در غرب، از جمله آلدریچ ایمز، مسئول ضدجاسوسی سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (CIA) و رابرت هانسن، عامل پلیس فدرال آمریکا (FBI) ادامه داد. از نظر روسیه امور به همان روال همیشگی ادامه داشت.

ادامه مطلب

معادلاتی که در شرف تغییر عمیق هستند

کارزار نظم بین الملل در مثلث غزه، اوکراین و تایوان

علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: می توان گفت در حال حاضر ایران در موقعیت های بین المللی بسیار خوبی قرار دارد و تنها چیزی که از انجام بازی های خود در خاورمیانه مانع می شود، حضور نظامی آمریکاست که امیدوار است با کمک چین، روسیه و حتی ترکیه  از شر آن خلاص شود.

ادامه مطلب

وضعیتی که می تواند به سود روسیه و چین باشد

رقابت‌های استراتژیک و جنگ نیابتی در غزه

شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافقنامه آبراهام که با میانجیگری ایالات متحده بین اسرائیل و چندین کشور عربی در سال ۲۰۲۰ امضا شد، راهی برای صلح پایدار در خاورمیانه به جامعه بین المللی ارائه کرده بود. این توافق‌نامه‌ به عنوان طلوع خاورمیانه جدید و یکی از اولین نشانه‌های نظم نوظهور پسا آمریکا در خاورمیانه در نظر گرفته می شد. اما حمله حماس نشان داد که امیدواری ایالات متحده برای تحکیم وضعیت موجود در منطقه توهمی بیش نبوده است. 

ادامه مطلب

تحلیلی از سفر رئیس جمهوری روسیه به پکن

پوتین از چین چه می خواهد؟

سید محمدکاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: سفر پوتین به پکن، از روابط نمادین برخوردار است. دور اول مربوط به شخص او و حکم بازداشت دیوان کیفری بین‌المللی علیه اوست. در پی حمله روسیه به اوکراین، علاوه بر ابعاد نظامی و نبرد سنگین غرب و روسیه، کارزاری حقوقی و چندلایه توسط مجموعه‌ای از دولت‌ها و نهادهای غربی علیه روسیه و شخص پوتین راه افتاده و برخی در مسیر حقوقی و قضائی و به صدور بیانیه‌ها و احکام اولیه‌ منجر شده که از جمله  آنها پرونده‌هایی به دیوان کیفری بین‌المللی است.

ادامه مطلب

هراس زیادی امریکا از یک جهان چندقطبی

بایدن در تقلای حفظ یک نظام تک قطبی که دیگر وجود ندارد

هرچند دولت جو بایدن می پذیرد که ما به جهانی با چندین قدرت بزرگ بازگشته ایم، ظاهرا نسبت به دوره کوتاهی که ایالات متحده با هیچ قدرت رقیب هموزنی طرف نبود، نوستالژی دارد و همین است دلیل تاکیدش بر "رهبری آمریکا"، تمایلش به وارد کردن یک شکست نظامی به روسیه که مسکو را ضعیفتر از آنی سازد که در آینده اسباب دردسری برای آمریکا باشد و همچنین تلاش اش برای کندکردن سیر خیزش چین با منع دسترسی پکن به دروندادهای فن آورانه کارساز و همزمان پرداخت یارانه به صنعت نیمه رسانای آمریکا.

ادامه مطلب

در سایه نبرد اوکراین

جنگ اسرائیل و حماس، ضربه‌ای تازه به نفوذ روسیه در منطقه

به باور برخی کارشناسان، تشدید تنش میان حماس و اسرائیل تا حدی مطلوب مسکو است؛ چرا که از یک سو توجهات را از جنگ اوکراین دور می‌کند و از سوی دیگر فرصتی را برای مسکو فراهم آورده تا بتواند غرب را به عنوان مسئول بخشی از آنچه که در غزه در حال رخ دادن است معرفی و قلمداد کند. اما از طرفی نیز این تصور وجود دارد که در صورت گسترش تنش‌های میان اسرائیل و حماس به سطح نیمه منطقه‌ای، منافع روسیه در خاورمیانه به طور مستقیم به خطر بیفتد؛ چرا که در حال حاضر روسیه به خاطر مسائلی چون گستردگی جنگ اوکراین، تشدید تنش‌ها در قره‌باغ و نیز اختلافات کرملین با گروه نظامی «واگنر» دیگر نفوذ سابق خود در منطقه خاورمیانه را ندارد.

ادامه مطلب

برخلاف میل هر دو کشور

ایران، پیروز نبرد روسیه و آمریکا

علی مفتح دری یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروزه به سبب روابط تیره روسیه و غرب دیگر شاهد (سوء) استفاده روسیه از همکاری ها با ایران نیستیم و به نظر می رسد روسیه نه علاقه و نه قدرت تبدیل رابطه با ایران به یک کارت بازی (حد اقل برای مدتی) را ندارد. در پرونده هسته ای هم می بینیم که اگر ایران موفق به ایجاد نوعی اختلاف میان اتحادیه اروپا و ایالات متحده بر سر برجام پس از خروج آمریکا از آن شده بود، حالا روسیه هم به نوعی وارد این مثلث اختلافی شده است. درست است که روسیه در مسئله برجام علیه ایران بازی نمی کرد، اما نمی توان گفت که به نفع ایران هم بازی می کرد. روس ها از برجام به عنوان یک کارت دیگر در روابط خود با آمریکا و اروپا استفاده می کردند و به خصوص تلاش می کردند تا با قرار گرفتن در مذاکرات و نقش آفرینی در این زمینه خود را به عنوان یک بازیگر مهم در سطح جهانی و یک ابرقدرت عرضه کنند. حالا با طولانی شدن جنگ اوکراین و همکاری ها میان روسیه و ایران به نظر می رسد که ایران موفق شده تا شکاف در میان آمریکا، اروپا و روسیه را افزایش دهد تا بدین ترتیب آمریکا را از خود دور، روسیه را به خود نزدیک و آمریکا و روسیه (و اروپا) را از هم دور کند. 

ادامه مطلب

ادامه سلطه دلار

قدرت مالی ایالات متحده در عصر رقابت قدرت های بزرگ

یک اقتصاد جهانی گسسته که در آن مشارکت های امنیتی روابط اقتصادی را تعیین می‌کنند، در حال شکل گیری است. با این حال، پایان سلطه دلار هنوز دور از انتظار است و کشورهای مخالفِ تحریم‌های غربی برای حفظ امنیت خود و تضمین‌های امنیتی ایالات متحده در شرایط سخت‌تر ژئوپلیتیکی، دلار را حفظ می‌کنند.

ادامه مطلب

حمله حماس، خاورمیانه را دگرگون کرد

راهبرد خاورمیانه ای آمریکا به گِل نشست؛ متحدانش زیر فشار و دشمنانش در پی امتیازگیری

ایالات متحده تلاش داشت تنش ها در منطقه را با تسهیل عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل و نیز کاهش تنش با ایران "خنک" کند. همچنین امید داشت که نفوذ چین در منطقه را به چالش اندازد و با تاسیس کریدوری که هندوستان، خاورمیانه و اروپا را به هم متصل می کرد، نقش هند را تقویت کند. این پروژه، دو بخش داشت: یک کریدور شرقی که هندوستان و کشورهای عربی خلیج (فارس) را به هم متصل می کرد و کریدور شمالی که کشورهای منطقه را از مسیر اردن و اسرائیل به اروپا می رساند. قرار بود که این کریدور، واکنش آمریکا باشد به ابتکار کمربند و جاده چین. حمله حماس، پایانی ناگهانی بر این طرح ها گذاشت.

ادامه مطلب

در سایه همکاری های نزدیک تهران و مسکو

ایران، استاد مهندسی معکوس

تهران دهه هاست که نسخه مهندسی شده سلاح های خارجی را می سازد و گفته شده که جنگ اوکراین هم برایش یک فرصت فراهم کرده است.

ادامه مطلب

تهران و مسکو را در حال زنده کردن امپراطوری گذشته خود هستند

همگرایی روسیه و ایران در تلاش برای ایجاد یک نظم تازه یوروآسیایی

ایران و روسیه در حال زنده کردن گذشته امپریالی خود هستند اما این بار به روشی عاقلانه تر در حال کاهش منازعه و ایجاد یک نظم متفاوتند. برای مثال، در جنوب قفقاز و دریای خزر، هر دو کشور از ایده منطقه گرایی استقبال می کنند. ایده هایی همچون ۳+۳ (ترکیه، روسیه، ایران به علاوه ارمنستان، آذربایجان و گرجستان) بازتاب همین تفکر است.

ادامه مطلب

بازگشت به عقب یا تغییر رویه؟

چگونه تحریم ها، سیاست اقتصادی روسیه را دگرگون کرد

تحریم ها روسیه را از پیشرفته ترین بخش های فن آوریِ اقتصادِ جهانی جدا کرد، یعنی هر گونه طرحی برای توسعه اقتصادی آینده روسیه باید دوباره به تجارت فرآورده های انرژی متکی بشود.

ادامه مطلب

برگزاری مذاکرات صلح هم‌زمان با رزمایش ارتش روسیه برای مقابله با حمله‌ احتمالی هسته‌ای

مانور پوتین زیر سایه جنگ در خاورمیانه

در شرایطی که در سه هفته اخیر جنگ اسرائیل و حماس توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را به خود معطوف کرده، جنگ روسیه و اوکراین همچنان ادامه دارد و از روز گذشته سومین دور مذاکرات صلح برای پایان‌بخشیدن به جنگ روسیه و اوکراین با حضور نمایندگان بیش از ۵۰ کشور جهان در مالت آغاز شد. این مذاکرات در حالی برگزار می‌شود که از حمایت اوکراین برخوردار است، اما مسکو که آن را به‌عنوان «یک رویداد آشکارا ضد‌ روسی» محکوم کرده است، در آن حضور ندارد.

ادامه مطلب

اثبات شدن محدودیت های جنگ اقتصادی

روسیه چگونه تحریم های غرب را مهار کرد؟

تحریم ها ابزار حمایتی ارزشمندی هستند اما به ندرت می توانند یک گلوله جادویی باشند یا محاسبات تصمیم گیری یک حریف را در کوتاه مدت تغییر دهند. کشورها در دنیایی با قدرت سخت به فعالیت خود ادامه می دهند. 

ادامه مطلب

تشدید تقابل آمریکا با ایران

خاورمیانه در آستانه منازعه ای گسترده قرار دارد؟

در ادامه گزارش روز پنجشنبه «شرق» پیرو جنگ دیپلماتیک اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل با محوریت آمریکا و روسیه بر سر جنگ حماس و اسرائیل و برقراری آتش‌بس در باریکه غزه، شامگاه چهارشنبه پیش‌نویس قطع‌نامه‌های مسکو و واشنگتن از سوی طرفین وتو شد. در این راستا دومین پیش‌نویس قطع‌نامه روسیه با وتوی ایالات متحده و بریتانیا همراه بود و پیش‌ازآن نیز، قطع‌نامه آمریکایی‌ها از طرف روسیه و چین وتو شد و به‌این‌ترتیب چهار پیش‌نویس قطع‌نامه ارائه‌شده از سوی آمریکا، برزیل و روسیه (دو بار) برای مدیریت تحولات فلسطین ناکام ماند.

ادامه مطلب

چالش های پیش روی ذی نفعان

ایجاد کریدور هند - خاورمیانه - اروپا بدون توجه به منافع ایران، ترکیه مصر امکانذیر نیست

تنش‌ها و هماوردی هایی همچون کشمکش میان هند و پاکستان، تاریخچه رقابت سعودی و ایران، مداخله های کنونی در سوریه و یمن و تهدید گروه‌های تحت حمایت ایران در سوریه و لبنان علیه اسرائیل. این تنش‌های ژئوپلیتیک می‌تواند همکاری را متوقف کند و اجرای پروژه‌های اتصال منطقه‌ای را متوقف سازد.

ادامه مطلب

مشکل اقتصادی است یا ژئوپلیتیک؟

بریکس+ دلارزدایی

سعید سیفی و علی رضوان پور در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: کشورهای بریکس پلاس برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را محکوم نکرده‌اند و عضویت ایران در بریکس پلاس ممکن است اهرم فشاری در مذاکرات آتی با ایالات متحده برای رفع تحریم ها باشد در حالی که تهران روابط اقتصادی و امنیتی نزدیکتری را با مسکو و پکن برقرار کرده است. در نتیجه، ایالات متحده باید پیوسته از ادغام BRICS+ در میان مدت و بلندمدت به یک رقیب ژئوپلیتیکی جلوگیری کند و به طور گسترده ‌تر از جنوب جهانی که با نظم غربی رقابت می‌کند، جلوگیری کند.

ادامه مطلب

تحولات جدی در حال وقوع است

در انتظار پایان امپراطوری دلار

در اواخر سال ۲۰۲۲، رئیس جمهوری چین، شی جین پینگ، در جریان نشستی که در ریاض، پایتخت عربستان سعودی برگزار شد، به رهبران کشورهای عربی خلیج فارس گفت: «چین برای خرید نفت و گاز به یوان تلاش خواهد کرد»؛ اما اقدام عملی برای رهایی از دلار آمریکا، در اوایل ماه مارس سال جاری اتفاق افتاد یعنی وقتی که هند عملا خرید نفت از روسیه را با روبل روسی آغاز کرد. این امر به این معناست که یک حرکت عملی به سمت شورش علیه سیستم «دلار نفتی» وجود دارد.

ادامه مطلب

سلطه دلار به لرزه در می آید؟

درباره ارز واحد بریکس

فرض کنید که این ارز فرضی را "بریک" بنامیم. اگر گروه بریکس، تنها از بریک برای تجارت بین المللی استفاده کند، مانعی را از میان بر می دارد که تا کنون تلاش هایشان برای فرار از سلطه دلار را خفه کرده است. آن تلاش ها اغلب به شکل توافق های دوجانبه برای انجام تجارت دوجانبه بر پایه ارزهای غیردلاری همچون یوآن انجام می شد که اکنون ارز مورد استفاده در تجارت میان چین و روسیه است. 

ادامه مطلب

نزاع در شورای امنیت و سلسله جلسات دیپلماتیک جهانی بدون یک قطع‌نامه

‌وقتی پای ایران به جنگ دیپلماتیک شورای امنیت کشیده می‌شود

عملیات طوفان الاقصی فقط به جنگ نظامی حماس و اسرائیل منجر نشد، بلکه هم‌زمان در ۱۹ روزی که از آغاز این عملیات می‌گذرد، یک کشمکش دیپلماتیک و سیاسی تمام‌عیار نیز در سازمان ملل و شورای امنیت شکل گرفته است؛ جنگی که از یک سو دامنه آن به اعضای دائم شورای امنیت رسیده و در سوی دیگر تنشی کم‌سابقه یا حتی می‌توان گفت بی‌سابقه‌ را هم بین سازمان ملل و اسرائیل به وجود آورده است. در همین راستا و تا‌کنون، شورای امنیت سازمان ملل پنج جلسه اضطراری برگزار کرده و هم‌زمان سه پیش‌نویس قطع‌نامه درباره جنگ و اسرائیل نیز ارائه شده است. این سه پیش‌نویس قطع‌نامه منهای دو پیش‌نویس قطع‌نامه جدیدی است که دیروز (چهارشنبه) توسط روسیه و نیز گروه عربی ارائه شده است. در‌مجموع، برگزاری این پنج جلسه اضطراری شورای امنیت و ارائه سه پیش‌نویس قطع‌نامه نتیجه و خروجی خاصی در پی نداشته است.

ادامه مطلب

بررسی ابتکار ایرانی برای گره قفقاز

«کریدور ارس» به جای دالان زنگه‌زور

در واپسین ساعات روز دوشنبه بود که حسین امیرعبداللهیان در نشستی خبری که متعاقب برگزاری نشست وزیران امور خارجه در قالب ۳+۳ در تهران برگزار شد به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ داد و از ابتکار تهران با عنوان «کریدور ارس» به جای دالان موهوم و جعلی زنگه‌زور خبر داد.

ادامه مطلب

نسل‌کشی و نقض حقوق بشر در غزه از منظر حقوق بین‌الملل

نقطه عطف در استاندارد دوگانه

اگرچه پیش از این نفوذ مخرب و به دنبال آن ناکارآمدی نهادهای حقوق بشری و بین المللی مشخصاً در قبال موضوع فلسطین مسجل بود، اما طی ۱۷ روزی که از کشتار بی‌امان ساکنان غزه توسط صهیونیست‌ها می‌گذرد نقطه عطفی در استانداردها و سیاست‌های دوگانه حقوق بشری از سوی نهادهای جهانی و بازیگران غربی شکل گرفت. با توجه به این نکته به نظر می‌رسد ایالات متحده آمریکا در کنار تروئیکای اروپایی آلمان، فرانسه و انگلستان عملاً اجازه موثر نهادهای حقوق بشری و بین‌المللی برای توقف کشتار و جنایت صهیونیست‌ها در باریکه غزه را نمی‌دهند. 

ادامه مطلب