وقایع سوریه پیش از این شکاف‌هایی را بین مصر، ایران، و ترکیه آشکار و نقاط اختلاف آنها را برجسته کرده است. وقتی سه قدرت D-۸ دور هم جمع شدند، حرف‌های شیرین بین رهبران آنها ردو بدل شد. اما این سخنان شیرین نتوانست شکاف‌های جدید و نگرانی‌ها در مورد تغییر رژیم در دمشق را بپوشاند.
ادامه مطلب
ریچارد هاس می نویسد: تحولات ۱۵ ماه گذشته فرصتی غیرمنتظره برای مهار ایران فراهم آورده است؛ فرصتی که نباید از دست برود. نکته جالبی در اینجا وجود دارد، چرا که این رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده، دونالد ترامپ بود که این کشور را از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خارج کرد. اما مذاکره برای یک پیمان جدید و بهبودیافته شبیه به همان کاری خواهد بود که ترامپ در نخستین دولت خود هنگام مذاکره با مکزیک و کانادا برای جایگزینی توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) با توافقنامه ایالات متحده – مکزیک – کانادا (USMCA) انجام داد. یک توافق جدید با ایران همچنین می‌تواند نیاز به استفاده گسترده از نیروی نظامی را برطرف کند، کاری که ترامپ معمولاً با آن مخالف بوده است. اما این موضوع فوریت دارد.
ادامه مطلب
غسان شربل در یادداشتی می نویسد: خاورمیانه مکانی سخت و پر از تله‌ها، دشواری‌ها و غافلگیری‌هاست. پزشکیان به‌خوبی از پژواک دردناک این ماه در تهران آگاه است. تلخی صحنه کنونی تنها با ماه‌های تلخ بسیاری که از «طوفان» سینوار و «طوفان» شراع گذشته، تشدید شده است.
ادامه مطلب
بقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره احتمال دیدار وزیر امور خارجه کشورمان با همتای سوری خود در بغداد گفت: «من از این موضوع خبر ندارم.»
ادامه مطلب
می توان انتظار ادامه تنش های قومی و فرقه ای در سوریه را در سال های آینده داشت که ممکن است اسرائیلی ها (از طرف دروزی ها)، ایرانی ها (از طرف علویان) و ترک ها (از طرف اکثریت سنی ها) را درگیر کند. همزمان، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، که از سوی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل برای پیوستن به اسرائیل در حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران تحت فشار قرار گرفته است، احتمالاً تصمیم خواهد گرفت که دعوت برای افزایش حضور نیروهای نظامی آمریکا در منطقه و بسیاری از درگیری های آنها را رد کند.
ادامه مطلب
جان بولتون در یادداشتی می نویسد: برای واشینگتن، احتمال اینکه هیئت تحریر الشام بتواند نیروهای روسیه را از پایگاه‌های دریایی و هوایی آنها در طرطوس و حمیمیم بیرون براند، یک نکته مثبت بزرگ است. گزارش‌ها حاکی از آن است که این گروه خواستار خروج تمامی نیروهای روسیه شده است. گزارش‌های گسترده نشان می‌دهد که بخشی از خروج نیروها و تجهیزات در حال انجام است، اگرچه ممکن است به دلیل غرق شدن یک کشتی باری روسی در دریای مدیترانه، که مسکو آن را به تروریسم نسبت داده است، کند شده باشد. اما اگر تحریر الشام واقعاً ارتش روسیه را از سوریه اخراج کند، این می‌تواند شواهد امیدوارکننده‌ای باشد که نشان دهد این گروه به دنبال ایجاد ثبات و رد ماجراجویی با کمک‌های خارجی غیرسازنده است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: اگرچه سفر او یک روزه است اما وی انتظار دارد که با دست پر بتواند کشورمان را ترک کند. او قرار است بعد از تهران به دوحه سفر کند و با مقامات قطری دیدار داشته باشد. سفر او که کمتر از دو هفته از آغاز به کار دولت ترامپ انجام می‌شود و از این بابت نیز مهم است که انتظار می‌رود هماهنگی‌های لازم میان بغداد، تهران و دیگر پایتخت‌های عربی انجام شود تا روی کار آمدن دولت جدید امریکا توام با فشارهای شدید نباشد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فروپاشی نظام سوریه و سرنگونی دولت بشار اسد در مقابل شورشیان مورد حمایت ترکیه، اسرائیل و قطر در کمتر از یک هفته، پرسش‌های مهمی پیرامون سکوت یا ناتوانی ایران در میدان سوریه در افکار عمومی داخلی و دوستداران ایران در منطقه ایجاد کرده است. پرسش‌هایی مانند: وضعیت دشمنی یا دوستی ایران با ترکیه و قطر چگونه است؟ چرا روسیه تنها توانست خروج یا فرار خاندان بشار اسد را مدیریت کند؟ چرا ایران اقدام راهبردی برای حفظ دولت بشار اسد یا انتقال قدرت به کارگزار قدرتمند همسو با ایران (کودتای درون ساختاری سوریه) را عملیاتی نکرد؟
ادامه مطلب
سجاد مرادی کلارده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: همان گونه که ترکیه عملا به میانجی بسیاری از کشورها برای ارتباط‌گیری با سوریه تبدیل شده، عراق نیز درصدد است با پذیرش وضع موجود در سوریه، همین نقش را ایفا کند. سفر السودانی نخست وزیر عراق به ایران در هفته جاری می‌تواند گامی مؤثر در این راستا باشد.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره سفر محمد الشیاع السودانی به ایران که قرار است روز چهارشنبه انجام شود و اینکه گفته می شود در این سفر او قرار است پیام هایی را میان ایران و سوریه رد و بدل کند، گفت: «عموما جزئیات سفرهایی که در سطح نخست وزیران و روسای جمهور انجام می شود توسط دفتر ریاست جمهوری اعلام می شود. اما آنچه در این سفر مهم است این است که این سفر به دعوت رئیس جمهوری اسلامی ایران انجام می شود. این سفر در چارچوب روابط دیپلماتیک و مرودات دوجانبه ایران و عراق قابل ارزیابی است. قرار است در این سفر درباره مناسبات دوجانبه در حوزه های مختلف گفت وگو شود و همچنین درباره توافقاتی که از قبل انجام شده بود، مرور شود. همچنین درباره تحولات سوریه نیز در دستور کار این سفر خواهد بود.»
ادامه مطلب
علیرضا مکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به جرات می توان گفت که خاورمیانه از سال ۱۹۷۹ که همزمانی پیروزی انقلاب اسلامی ایران و امضا پیمان کمپ دیوید و در نتیجه تغییر مسیر و روند پیمان ها و ائتلاف های منطقه ای را موجب شد این حجم از نقاط عطف راهبردی در یک بازه زمانی بسیار کوتاه را شاهد نبوده است.
ادامه مطلب
بیژن عبدالکریمی در یادداشتی می نویسد: این رویداد تاریخی می‌تواند حاوی درس بزرگی باشد و آن این که احساسات، عواطف، خواست و ارادۀ مردم، حتی اگر در پاره‌ای موارد نیز درست نبوده و نیروهای بیگانه بخواهند از آن در جهت منافع خویش بهره‌برداری سیاسی کنند، آنچنان که آمریکا، اسرائیل و ترکیه از نارضایتی و اعتراضات مردم سوریه و سقوط اسد در سوریه یک چنین بهره‌برداری‌ای را به عمل آوردند، به هر تقدیر، امری مهم و اساسی در تعیین نیروها و موقعیت‌های سیاسی، امنیتی و ژئوپلیتیک است و در جبهۀ مقاومت نمی‌توان صرفاً بر نیروهای نظامی حاضر در میدان تکیه داشت.
ادامه مطلب
ایالات متحده باید در واقع به ایران برای شرکت در مذاکرات منطقه‌ای درباره آینده سوریه فرصتی بدهد، به نگرانی‌های امنیتی تهران رسیدگی کند و در عین حال از تهران ایران بخواهد تا در سایر جبهه‌ها تنش‌زدایی کند.
ادامه مطلب
سهراب انعامی علمداری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات پرشتاب در منطقه غرب آسیا از جمله جنگ غزه و لبنان و بحران در سوریه همگی نشانه هایی از کلان روند آشوب و گذار نظم در این منطقه ژئواستراتژیک دارد. محیط امنیتی آشوب زده خاورمیانه پس از سال‌های ۲۰۱۱ تا به امروز با فضایی مبهم و حتی می‌توان گفت که منحصربه فرد روبه رو شده است، فضایی که از دید روزنا «امنیت آشوب زده» نامیده می‌شود و بحران‌ها در زنجیره‌‌ای از پیش‌بینی‌ناپذیری و تداخل، در فقدان ساز وکار مدیریت نظم منطقه‌ای، وضعیت و روندی پیچیده ای به خود می گیرد. در چنین فرایندی از بحران های مزمن، دستیابی به صلح امری پیچیده، درهم تنیده و چندوجهی خواهد بود.
ادامه مطلب
بقایی در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی درباره سفر مقامات امریکایی و نماینده سازمان ملل به عراق با هدف فشار به دولت عراق برای انحلال الحشد الشعبی گفت: «این گونه موضوعات، موضوع داخلی عراق است و به تصمیم خود عراقی ها باز می گردد. اینکه آنها چه تصمیمی می گیرند به خودشان بازمی گردد و خودشان می توانند نسبت به منافع خود تصمیم صحیح بگیرند. اما آنچه برای ما روشن است این است که در جریان مبارزه با داعش و رها کردن عراق از خطر و تهدید ناشی از تروریسم و داعش مردم عراق خیلی شجاعانه و در شرایط خطیر مبارزه کردند و توانستند خطر داعش را از سر عراق دفع کنند. بنابراین دولت و ملت عراق با در نظر داشتن خطراتی که منطقه و عراق را تهدید می کنند تصمیم مناسب را خواهند گرفت. اینکه طرف های امریکایی و طرف های دیگری که سابقه آنها نشان داده است که هیچ گاه خیر مردم منطقه را نخواسته اند و بخواهند نسبت به تصمیمشان تاثیر بگذارند، قطعا چنین رفتارهایی قابل قبول نیست و کشورهای منطقه آن را درک می کنند و چنین اجازه ای نخواهند داد.»
ادامه مطلب
علی اکبر ولایتی در یادداشتی می نویسد: به دولت‌های منطقه یادآوری می‌کنم که بترسند از روزی که هر بلایی سر سوریه آمده توسط تروریست‌هایی دیگر که راهی انحرافی را به نام اسلام در پیش گرفته اند بر سر آنها نیز بیاید. در آن روز پشیمانی برایشان سودی نخواهد داشت. به دوستان خود در ترکیه می‌گوییم که هر نوع کمک به آتش افروزی به سرعت گریبان آنها را خواهد گرفت لذا قدری اندیشه کرده و به سرنوشت خائنان به مردم مسلمان منطقه فکر کنند و به جای اعتماد به نیروهای بیرون از منطقه و بیگانگان غربی در کنار مسلمانان باشند.
ادامه مطلب
ترکیه می‌تواند با دعوت از همسایگان سوریه و کشورهای خلیج فارس برای ایفای نقش کانونی در گذار سیاسی، نگرانی‌های کشورهای عربی درباره سلطه اسلامگرایان را کاهش دهد.
ادامه مطلب
کریدور زمینی به مرز اسرائیل از دست رفته است. رقبای منطقه‌ای، از جمله ترکیه، اسرائیل و قدرت‌های عربی، در حال پر کردن این خلأ هستند. به همین دلیل است که ایران می گوید رویدادهای سوریه نتیجه یک توطئه توسط اسرائیل و آمریکاست.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: چرا ارتش سوریه مقاومتی برای مقابله با گروه های تروریستی و دیگر معارضین انجام نداد؟ ترکیه در این میان چه منافعی دارد؟ روسیه در میانه آشوب چه کرد؟ ایران، محور مقاومت و دیگر دولت های منطقه چه می کنند؟
ادامه مطلب
حسین کاظمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در آنچه رهبر ایران در این سخنرانی و در طول نظراتشان پیرامون مسائل منطقه‌ای مربوط به ایران بارهاوبارها استفاده کردند کلمه مقاومت و جبهه مقاومت و ادبیات مقاومت و... به چشم می‌خورد. اگر کمی عمیق‌تر و با کنار نهادن پرده‌های علمی به ادبیات رهبر ایران توجه کنیم به این مسئله خواهیم رسید که ایشان بر اساس یک نظریه برگرفته از علوم اسلامی و فقه سیاسی به تحلیل اتفاقات و تحولات منطقه و جهان می‌پردازند.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت خارجه در مورد وضعیت سفارت سوریه در تهران، متذکر شد: کادر دیپلماتیک و سفیر سوریه کماکان در تهران هستند. در مورد وضعیت سفارت وبنا به تصمیمی که هیأت حاکمه جدید سوریه اتخاذ کنند، تصمیم خواهیم گرفت.
ادامه مطلب
پیروزی ناگهانی شورشیان غافلگیرکننده بود. اکنون که اسد به‌کلی از صحنه خارج شده، اردوغان آماده می‌شود تا از سرمایه‌گذاری چندین ساله خود در حمایت از مخالفان سوری بهره‌برداری کند. ایران و روسیه – رقبای اصلی ترکیه در سوریه – تضعیف شده‌اند؛ دولتی دوست در دمشق ممکن است به زودی تشکیل شود و آماده استقبال از پناهجویان باشد؛ همچنین خروج اسد می‌تواند حتی راه را برای خروج باقی‌مانده نیروهای آمریکایی باز کند، هدفی که آنکارا مدت‌ها در پی آن بود. اگر ترکیه بتواند از خطرات احتمالی پیش رو اجتناب کند، ممکن است به برنده آشکار جنگ داخلی سوریه تبدیل شود.
ادامه مطلب
سید احمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای ذینفوذ و نزدیک کشور سوریه در سال های گذشته بوده و طبعا با شرایط پیش آمده نظاره گر تحولاتی است که در این حوزه در حال رخ دادن است.
ادامه مطلب
سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آینده سوریه همچنان مبهم است، و ممکن است با روی کار آمدن نیروهای جدید، چالش‌های بیشتری برای این کشور ایجاد شود. با این حال، سقوط بشار اسد نقطه‌عطفی در تاریخ این کشور خواهد بود که تحولات آینده را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
ادامه مطلب
محمدمهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تحولات سریع و پرسرعت و البته طبق برنامه پیش رفت؛ در کمتر از دو هفته شهرهای مختلف سوریه به اشغال گروههای تروریستی مخالف بشار اسد درآمد و سپس با اشغال دمشق، حکومت ۵۰ ساله وی نیز خاتمه یافت. برای ناظران و تحلیلگران مسائل خاورمیانه که در یک سال گذشته حوادث و تحولات شگفت انگیز و غیر قابل تصور بسیاری را دیده اند، ناکامی عجیب اسد در حفظ حاکمیت خود بر شهرهای مختلف سوریه و در نهایت فرار او به روسیه و جشن پیروزی مخالفان در پایتخت یک شوک جدید بود.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تعارض منافع میان نیروهای مدعی قدرت در سوریه شامل تحریر‌الشام، ارتش آزاد، اکراد، داعش و بقایای حزب بعثی که زین پس فعالیت زیرزمینی خواهد داشت؛ پتانسیل جنگ داخلی در سوریه را طی روزهای آینده فراهم می‌کند. آنچه این جنگ را می‌تواند به تعویق بیندازد، تحمیل اراده بازیگران خارجی به نیروهای مدعی قدرت در داخل سوریه است. ترکیه، امریکا، عراق، عربستان و ایران هر کدام با انگیزه‌های مختلف مخالف جنگ داخلی در سوریه هستند.
ادامه مطلب
اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بدون شک مشکلات داخلی، نارضایتی ها، نبود مردم سالاری و عدم رسیدگی کافی به درخواست های سیاسی اجتماعی مردم، در شکست سریع اسد نقش داشت؛ اما دشمنان خارجی سوریه با دامن زدن به اختلافات، فریب افکار عمومی و دادن وعده به مقامات و گروه ها، انگیزه مقاومت و توان دولت و ارتش سوریه را کاهش دادند و زمینه سقوط آن را فراهم کردند.
ادامه مطلب
ری تکیه می نویسد: ارزش بازدارندگی هسته‌ای در ایران افزایش یافته است. بر اساس آخرین گزارش‌های تحلیلی، ایران سلاح هسته‌ای ندارد اما توانایی غنی‌سازی اورانیوم را تا سطوح قابل استفاده در تسلیحات اتمی به سرعت بهبود بخشیده است. با فروپاشی سایر ارکان بازدارندگی، اهمیت سلاح نهایی افزایش یافته است. با این حال، منطقه بیش از حد خطرناک و بی‌ثبات است و اقدام تحریک‌آمیز می‌تواند پیامدهای وخیمی داشته باشد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: روند کنونی سیاستگذاری خارجی ایران و لجبازی سیاستگذاران ایران پیرامون مذاکره با امریکا در نهایت به وضعیتی منجر می‌شود که این سیاستگذاران باید در دفتر خاطرات خود به مانند پروفسور زبیگنیو برژینسکی یادداشت کنند که: چه کسی سوریه را از دست داد؟
ادامه مطلب
کیومرث اشتریان در یادداشتی می نویسد: به طریقی متناقض‌نما سلطه ترکیه بر معارضان سوری همزمان از دشواری کار با آنان می‌کاهد و می‌افزاید. اینان با تجربه‌ای که در مناطق تحت اشغال خود در شمال سوریه و تحت حمایت نیروهای امنیتی ترکیه اندوخته‌اند، با نهادسازی سیاسی-اقتصادی آشنا شده و مزه ثروت ناشی از قدرت چریکی را چشیده‌اند. آنان ضرورت تبدیل شورش به نهاد را دریافته‌اند هرچند هنوز کاملا آن را نیاموخته‌اند. اینک دیگر دریافته‌اند که چگونه مناسبات بین‌المللی را برای کسب ثروت و منزلت به کار گیرند و رفتاری جهان‌پسندانه در پیش گیرند تا قدرتمندان اصلی در جامعه بین‌المللی به دولت‌داری آنان رضایت دهند. به کمک ترکیه، قواعد بازی منطقه‌ای در کسب رضایت آمریکا و اسرائیل را دریافته‌اند. پرسش این است که نقشه جدید میدان قدرت چیست و چه ظرفیت‌هایی برای «کار دیپلماتیک» دارد؟ دیپلماسی صرفا مسافرت به کشورهای «دوست و برادر و هم‌پیمان» نیست. دیپلماسی ظرفیت کار با معارضان و دشمنان و مخالفان نیز هست.
ادامه مطلب