مکانیسم ماشه ممکن است تأثیر سیاسی بیشتری نسبت به تأثیر اقتصادی داشته باشد – منافع ایالات متحده با دامن زدن به بدبینی ایران در مورد جنگ مجدد به بهترین وجه تأمین می‌شود و مکانیسم ماشه می‌تواند بخشی از این تلاش باشد.
ادامه مطلب
سید رضا تقوی‌نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این یادداشت ابتدا اهمیت زمینه‌سازی گفتمانی را تشریح می‌کنیم، سپس مقایسه‌ای تاریخی میان دوره «محور شرارت» و وضعیت کنونی ارائه می‌دهیم و در نهایت جایگاه ایران در هر دو دوره را تحلیل و پیامدهای سیاستی را پیشنهاد می‌کنم.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: برنده اصلی بسته‌شدن تنگه هرمز از نظر اقتصادی و سیاسی روسیه، از نظر سیاسی و امنیتی اسرائیل و بازنده اصلی آن ایران و چین خواهند بود.
ادامه مطلب
کیکاوس پورایوبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: شک و تردیدی در آن نیست پشت این ترفندهای دیپلماسی، آمریکا در حال برنامه‌ریزی و تدوین دیدگاه‌های استراتژیک برای عملیات اجرایی آینده خود در منطقه است؛ محاصره تمام‌جانبه ایران در عرصه‌های بین المللی از طرق مختلف، فشارهای فزاینده و آسیب‌های متعدد به لحاظ اقتصادی، سیاسی، مالی و پولی، انزوای بین المللی و حتی اقدام نظامی.
ادامه مطلب
جمشید پرویزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این نظم وارونه مفهوم امنیت تهی و ابزاری می شود و نه برای همه جهان، بلکه برای منافع خاص غرب تعریف می شود. در این چارچوب حتی حق یک ملت برای دستیابی به تکنولوژی صلح آمیز هسته ای، بر اساس درک امپراتوری از هویت آن ملت قضاوت و رد می شود. این رویکرد نه تنها امنیت پایدار را به ارمغان نمی‌آورد، بلکه با ایجاد بی عدالتی، نفاق و بی اعتمادی، زمینه بی ثباتی های بیشتری را در سطح جهانی فراهم می‌کند. نمونه قابل توجه آن ایران است که با وجود نداشتن شواهد دال بر سلاح هسته‌ای، از سوی آمریکا (بزرگترین دارنده و تنها استفاده کننده تاریخی سلاح های هسته ای در جهان) و اسرائیل (دارای ۲۰۰ کلاهک هسته ای و سابقه ارتکاب بیشترین جنایات جنگی در جهان پس از جنگ جهانی دوم)، به بهانه صلح جهانی مورد بمباران و تجاوز نظامی می‌گیرد. چون در غیر این صورت ایران کشوری است که با عبور موفقیت آمیز از گذر کنونی و خروج از نظم وارونه امپراتوری، می‌تواند الگوی قدرتمندی برای کل جهان سوم باشد.
ادامه مطلب
هیثم الخزعلی در یادداشت اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از آنجا که نیروگاه‌های برق عراق با گاز کار می‌کنند و گاز ایران ارزان‌ترین گاز در بازار جهانی است – به دلیل تحریم‌های اقتصادی علیه ایران – و امکان انتقال از طریق خط لوله، گاز ایران از نظر اقتصادی از هر جایگزین دیگری مقرون به صرفه‌تر است.
ادامه مطلب
اسرائیل، که آغازگر جنگ ژوئن بود، از نتیجه آن راضی به نظر نمی‌رسد. با وجود وارد کردن ضربات سنگین به زیرساخت‌های نظامی و هسته‌ای ایران، تهران انعطاف‌پذیری خود را ثابت کرد. میزان کامل خسارت به برنامه هسته‌ای ایران همچنان نامشخص است. اجماع بر این است که اگرچه ایران متحمل شکست‌های جدی شده، اما برنامه هسته‌ای آن ریشه‌کن نشده است.
ادامه مطلب
ایران می‌تواند در صورت تمایل، رآکتورها و برنامه‌های تحقیقاتی خود را در عرض چند ماه بازسازی کند، اما ما نمی‌توانیم اعتماد لازم برای همکاری بین‌المللی در زمینه عدم اشاعه را به این راحتی بازسازی کنیم.
ادامه مطلب
وحید افراسیابان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: از منظر استراتژیک، تحرکات آمریکا در ونزوئلا ترکیبی از رویکردهای «هژمونی» و «جنگ نیابتی» است. آمریکا با اعمال فشار نظامی و اقتصادی، به دنبال حفظ سلطه خود و جلوگیری از نفوذ قدرت‌های رقیب است. همچنین، این اقدامات به‌عنوان بخشی از استراتژی «فشار حداکثری» علیه ایران دیده شوند، که هدف آن تضعیف اقتصاد، نفوذ سیاسی و توان نظامی این کشور است.
ادامه مطلب
ایشان در پاسخ به این سوالِ ظاهراً ساده اما پیچیده، فرمودند: آمریکایی‌ها در گذشته علت حقیقی این دشمنی را زیر عناوینی مانند تروریسم، حقوق بشر، دموکراسی، مسئله زن و مسائل مشابه پنهان می‌کردند یا آبرومندانه می‌گفتند میخواهیم رفتار ایران را عوض کنیم اما این فردی که امروز در آمریکا سر کار است، علت حقیقی خصومت با ایران را لو داد و گفت «میخواهیم ایران به حرف ما گوش کند»؛ یعنی در واقع میخواهیم ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی گوش به‌فرمان ما باشد.
ادامه مطلب
سناریوی تغییر رژیم همچنان جزو «نامحتمل‌ترین سناریوها» است، که دلیل اصلی آن مخالفت شدید قدرت‌های بزرگ منطقه‌ای و بازیگران کلیدی بین‌المللی و همچنین عدم وجود ناآرامی‌های عمومی قابل توجه در داخل ایران است. انسجام سیاسی و اجتماعی نشان داده شده در کل کشور ایران امکان تحقق این نتیجه را بیش از پیش کاهش داده است.
ادامه مطلب
مسعد سلیتی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: این نشست که با هدف بررسی راه‌های پایان دادن به جنگ اوکراین برگزار شد، بدون توافق مشخصی به پایان رسید، اما زمینه‌ساز مذاکرات بعدی، از جمله دیدارهای ترامپ با ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین و سران اروپا شد. این سلسله دیدارها پیامدهای قابل توجهی برای سیاست خارجی ایران، منطقه خاورمیانه و معادلات جهانی دارد.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: باید تفاوت امید و اعتماد را شناخت. امید ممکن است حتی با وجود شواهد منفی دوام بیاورد، اما اعتماد نتیجه ارزیابی عقلانی و تجربی است. این مفهوم نیاز به شواهد پایدار و رفتار عملی دارد. مرور بیش از یک قرن روابط ایران و غرب ـ از ۱۹۰۷ تا برجام ـ نشان می‌دهد امید به تغییر رفتار طرف مقابل، بدون تغییر بنیادین در منافع و سیاست‌هایش، توهمی پرهزینه است.
ادامه مطلب
اقدامات نظامی در عین وجود بحران زیرساخت اقتصادی در ایران، تنها پیچیده‌تر شدن أوضاع را سبب می‌شود و در نهایت به سود طرفداران اقدام نظامی علیه ایران نخواهد بود. چنین اقدامی در ادامه بی‌ثباتی بیشتری را در منطقه به همراه خواهد داشت و احتمال حضور ناخواسته و طولانی‌مدت خارجی که منطقه را به ستوه آورده است، افزایش خواهد یافت. برای همین واشینگتن باید درک کند مسیر تغییر معنادار در حملات هوایی خارجی یا راه‌حل‌های تحمیلی نیست.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی در یادداشتی می‌نویسد: برای همین نمی‌توان انتظار داشت که گفت‌وگویی از سر گرفته شود چرا که شرایط آن مهیا نیست. اگر تهران واقعا به مذاکرات فکر می‌کند آن طور که مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری کشورمان، بیان کرده و گفته است که چاره‌ای جز مذاکره نداریم، اکنون باید پرسید در صورت بازگشت به میز مذاکره تهران چه ابتکار عملی دارد؟ به عبارت دیگر باید گفت تهران زمانی می‌تواند به فکر مذاکرات باشد و احیانا نتیجه از آن را انتظار داشته باشد که خود ابتکار عمل را به دست گیرد و برنامه‌ای برای مذاکرات داشته باشد. در غیر این صورت اگر به میز مذاکرات هم برگردد صرفا شنونده حرف‌های طرف مقابل که خالی از دیکته نیست، خواهد بود و باز هم با دست خالی باز خواهد گشت و صرفا مذاکره‌ای در حد مذاکره انجام داده است. در این حالت بهتر است اصلا به مذاکرات ورود نکند که صرفا شنونده حرف‌های قابل پیش‌بینی طرف‌های مقابل باشد.
ادامه مطلب
مرکز امارات للسیاسات در مقاله خود ارزیابی‌های اسرائیل از تأثیر جنگ بر قابلیت‌های هسته‌ای ایران را بررسی می‌کند و سیاست‌های بالقوه اسرائیل در قبال آن را در آینده‌ای قابل پیش‌بینی ترسیم می‌کند.
ادامه مطلب
کیکاووس پورایوب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: آمریکا نشان داد با ما شوخی ندارد اول اسرائیل را مجهز کرد به ما حمله کند و سپس خودش مستقیما به حریم ما وارد شد و کشور ما را مورد تجاوز قرار داد؛ پس تا اقدامی مجدد انجام نشده دست به کار شویم.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به شایعه تعطیلی سفارتخانه‌های خارجی در تهران گفت: هیچ‌یک از سفارتخانه‌هایی که گفته شده تعطیل هستند، در واقع تعطیل نشده‌اند.
ادامه مطلب
از نظر تقویت قوا، هدف اصلی ایران بازگرداندن قابلیت‌های دفاع هوایی و موشکی خود خواهد بود که در جنگ به شدت آسیب دیده‌اند. سیترینوویچ معتقد است که تا زمانی که این کار انجام نشود، آنها «تصمیمات استراتژیکی در مورد مسئله هسته‌ای نخواهند گرفت».
ادامه مطلب
تهیه و ترجمه: سید علی موسوی خلخالی
ادامه مطلب
در حالی که به نظر می‌رسد طرف‌های اروپایی به استفاده از «مکانیسم ماشه» برای جلوگیری از انقضای مهلت قانونی برای استفاده از آن خود را مجبور می‌بینند، احتمال توسل ایران به برخی اقدامات متقابل، موانع آشکاری را برای آزادی عمل اروپا برای فعال‌سازی این مکانیسم ایجاد می‌کند.
ادامه مطلب
اولین قدم باید اطمینان حاصل شود که آتش‌بس فعلی، محوری برای گفت‌وگوی جدی باشد، نه مکثی بین دورهای خصومت. واشینگتن و تهران باید به سرعت تماس‌های دیپلماتیک خود را با مجموعه‌ای از اهداف مشخص از سر بگیرند. یکی از گزینه‌ها برای ایجاد فضا، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل است که در آن ایالات متحده متعهد می‌شود از حملات اضافی خودداری کند – و به طور ضمنی، حملات اسرائیل را محدود کند – در عوض ایران برنامه غنی‌سازی خود را در طول مذاکرات از سر نگیرد و همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از سر بگیرد.
ادامه مطلب
اسرائیل نباید فرض کند تاکتیک‌های «چمن‌زنی» آن می‌تواند به راحتی به ایران منتقل شود. انجام حملات گاه به گاه به بازیگران غیردولتی در لبنان، سوریه یا حتی یمن، جایی که کنترل‌های کمی بر آزادی عملیات اسرائیل وجود دارد، ممکن است هزینه کمی داشته باشد، اما ایران یک مورد متفاوت است. تهران در حالی که از قدرت آتش اسرائیل و از نظر قابلیت‌های اطلاعاتی برتری داشت، با این وجود در طول جنگ دوازده روزه نشان داد که می‌تواند اقتصاد اسرائیل را به حالت تعلیق درآورد و باعث مرگ و ویرانی در جبهه داخلی اسرائیل شود و کل شهروندان را به پناهگاه‌ها بفرستد.
ادامه مطلب
سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: توافق آذربایجان و ارمنستان برای احداث کریدور زنگزور با عاملیت و کارگزاری امریکا، محصول رایزنی دیپلماتیک چند روزه و حتی چند ماه نیست بلکه مجموعه‌ای از مؤلفه‌های گوناگون طی سال‌ها در سطوح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی زنجیروار کنار هم جمع شده و موجب شکل‌گیری چنین توافقی شده‌اند. بی‌تردید احداث زنگزور برای ایران یک بحران ژئوپلتیک است.
ادامه مطلب
فائز دین‌پرست در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در این یادداشت، تلاش می‌شود با رویکردی مبتنی بر اقتصاد سیاسی توسعه، منازعه بر سر حق غنی‌سازی ایران از نو فهم و بازتعریف شود و مسیرهایی برای گذار از بحران به سمت یک توافق توسعه‌گرا ترسیم شود.
ادامه مطلب
محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: جنگ ۱۲ روزه از جهاتی مانند جنگ ۸ ساله تحمیلی بود. جمهوری نوپای اسلامی در آغازین سال ظهور خود بنایی نداشت تا به تجاوزات مکرر رژیم صدام به روستاها و مرزهای غربی (بیش از ۶۰۰ حمله ایذایی) پاسخ نظامی دهد و برای جنگ با عراق قصدی نداشت. در جنگ ۱۲ روزه نیز ایران قصد باز کردن منازعه مستقیم با اسرائیل علی‌رغم همه تحریکات صهیونیست‌ها پس از هفتم اکتبر را نداشت.
ادامه مطلب
محمد مونسان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مهمترین و اساسی‌ترین ابزار ایران برای بستن چند ماهه و حتی چند ساله تنگه هرمز، غرق کردن کشتی‌های بزرگ اقیانوس‌پیمای فرسوده و قدیمی خود در مسیر کشتیرانی در تنگه هرمز است. هدف ما در این بحث، بررسی امکان‌پذیری عملی آن است.
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران با سپری کردن دوازده روز جنگ تمام عیار و خروج سرافرازانه از چالش سخت برای حیات و بازسازی، دشمنان و دوستان خود را بیشتر شناخت. علی‌رغم اینکه دولت باکو خود را از هرگونه مشارکت در این جنگ تحمیلی به نفع رژیم صهیونیستی مبرا دانسته اما دخالت‌های باکو در این جنگ برای ایران، مسجل شده است. حکومتی که فاقد هرگونه ریشه مردمی است در طوفان‌های پیش رو ناگزیر بی‌ثبات و فاقد مقاومت خواهد بود.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: در حالی که ایران هنوز در شوک صدمات جدی در مرزهای دور و جنگ ۱۲ روزه است، خطرات ادامه دشمنی هایی که می توانست به دوستی تبدیل شود، امروز به مرزهای آن کشیده شده است. نگاهی به تحولات پیرامونی نشان می دهد که دایره محاصره ایران در حالی کامل می شود که ما نه درک صحیحی از چرایی و نه درکی از چگونگی جلوگیری از این تحولات نداشته و نداریم.
ادامه مطلب
ایالات متحده باید رویکرد خود را حول محور عمل متقابل استراتژیک تغییر دهد. اهداف اصلی سیاست خارجی ایران، عدم دخالت خارجی در سیاست داخلی آن (از جمله تهدیدهای بی‌ثبات‌سازی نظام) و ادغام مجدد اقتصادی و دیپلماتیک جهانی، با منافع ایالات متحده ناسازگار نیستند. توافق هسته‌ای هنوز امکان‌پذیر است، اما تنها در صورتی که مبتنی بر راه‌حل‌های معتبر و مبتنی بر بده‌بستان باشد. تهران تسلیحاتی شدن را متوقف می‌کند و فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده منطقه‌ای خود، یعنی حمایت از شبه‌نظامیان نیابتی را متوقف می‌کند. در عوض، واشنگتن عدم مداخله ایالات متحده و متحدانش را تضمین می‌کند و از ادغام مجدد مرحله‌ای در جامعه بین‌المللی حمایت می‌کند. راستی‌آزمایی کلیدی است، اما عمل متقابل نیز همین طور است. فشار بدون انگیزه، یک تحریک است، نه یک استراتژی.
ادامه مطلب