به گفته ولی نصر، برخی‌ها در ایران خروج آمریکا از افغانستان را «ناکامی ایالات متحده» می‌دانند و از آن خرسند هستند، اما برخی دیگر نیز باور دارند که «ایالات متحده از تبدیل شدن افغانستان به باتلاق ایران استقبال می‌کند» و خروج نیروهای آمریکایی «زمینه را برای حاکمیت قومی» فراهم خواهد کرد.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: ایران به عنوان یکی از اصلی‌ترین همسایگان افغانستان نمی‌تواند در این میان تنها یک تماشاگر منفعل باشد. تشخیص مصلحت‌های ایران و انتخاب میدان بازی میان بازیگران بزرگ و کوچک، اصلی‌ترین کاری است که باید انجام شود.
ادامه مطلب
فاطمه نکولعل آزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دلیل اصلی اقدام نظامی آمریکا علیه حکومت طالبان، همکاری آنها با گروه القاعده بود؛ گروهی که آمریکا آنها را عامل حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ معرفی کرد. علیرغم تلاش های پرهزینه آمریکا در افغانستان و سیاست دولت – ملت‌سازی و تقویت نظام های دموکراتیک در این کشور، طالبان نسبت به ۲۰ سال گذشته در موقعیت بهتری از حیث قدرت قرار گرفته است. سؤال اساسی که مطرح می شود این است که چه عواملی بحران موجود در افغانستان را به‌سوی جلو سوق می دهد و هدایت می کند. با شناخت پیشرانه ها است که می توان درباره ماهیت بحران موجود در افغانستان صحبت کرد.
ادامه مطلب
سید قاسم ذاکری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با نظر داشت تهدید آمریکا علیه امنیت و منافع ملی تمامی همسایگان افغانستان بنابراین لازم است ایران ضمن حفظ تماس های عادی و معمول با طالبان و دیگر گروه های سیاسی افغانستانی از هرگونه کمک موثر به طرفین منازعه در جنگ نظامی پرهیز کند و طالبان را جایگزین آمریکا به عنوان دشمن اصلی نکند زیرا طالبان تنها در صورت مجرای اثرگذاری آمریکا و انگلیس علیه ایران اقدام خواهد کرد.
ادامه مطلب
محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جمهوری اسلامی ایران از زمان جهاد مردم افغانستان علیه نیروهای شوروی سابق در کنار مردم و مجاهدین این کشور بوده است. تهران حتی در شرایط سخت جنگ تحمیلی حاضر نشد حمایت از مردم این کشور را رها کرده و در تمامی این سال ها میزبان میلیون ها تن از مردم شریف و مظلوم افغانستان بوده است.
ادامه مطلب
ایران، ترکیه، پاکستان و روسیه برای پر کردن خلاء نظامی و دیپلماتیک ناشی از خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و پیشرفت های نظامی طالبان اقدام کرده اند.
ادامه مطلب
دولت مرکزی افغانستان به سرعت در حال فروپاشی است و کشور به جولانگاه جنگ سالاران تبدیل می شود و در میان مدعیان کسب قدرت، طالبان از همه قوی تر است.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می‌نویسد: اگرچه ایران از دولت افغانستان به واسطه رفتارهای مغرضانه، رویکردهای به شدت امریکایی و مواضع ضد ایرانی اش خشنود نیست و چنین رفتارهایی را به ضرر روابط دوستانه دو کشور می داند، اما ایران نمی خواهد شاهد تضعیف دولت مرکزی به سود یک جریان بنیادگرا باشد. به عبارتی نه تضعیف دولت مرکزی تحت هر عنوانی به سود ایران و منافع آن است نه تمامیت خواهی و قبضه کامل قدرت توسط طالبان.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نقش ایران در برون رفت افغانستان از بحران کنونی بر این باور است که بخشی از بدنه طالبان این ارزیابی را دارند که با اتکای صرف به قدرت میدانی نمی‌توان حکومتشان در افغانستان را تشکیل دهند. لذا اگر این فکر در میان طالبان تسری پیدا کند قطعاً می توان به نتیجه بخش بودن روندهای سیاسی، دیپلماتیک و مذاکره و گفت وگوهایی نظیر آنچه که در تهران جریان دارد امیدوار بود.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: قدرت گرفتن دوباره طالبان در افغانستان، بدترین اتفاقی است که نه تنها برای افغانستانی ها بلکه همسایگان و جامعه جهانی می تواند باشد.
ادامه مطلب
امریکا با خروج سریع از افغانستان که می تواند به جنگ داخلی دیگر و تهدید ثبات منطقه و منافع روسیه، چین و ایران بینجامد، یک اهرم فشار در اختیار دارد. اقامت طولانی تر خطرناک بود، زیرا طالبان حمله به نیروهای ائتلاف و پایگاه های آنها را افزایش می داد.
ادامه مطلب
ایالات متحده در دوره ریاست جمهوری جورج بوش پسر حمله به افغانستان علیه طالبان را پس از حملات ۱۱ سپتامبر به برج های دو قلو، آغاز کرد. باراک اوباما درصدد کاهش شمار نیروها برآمد، اما شدت آشفتگی ها در افغانستان مانع از تخلیه نیروها شد. در دوره ترامپ هم که از پایان دادن به «جنگ های ابدی» زیاد سخن می گفت، تغییر چندانی در وضعیت نیروهای مستقر در افغانستان ایجاد نشد. اکنون، جو بایدن اعلام کرده می خواهد روز ۱۱ سپتامبر را به پایان حضور نیروهای آمریکایی تبدیل کند. یک پایگاه هوایی مهم نیروهای خارجی تخلیه شده، اما آشفتگی ها همچنان ادامه دارد و کشورهای منطقه نگران قدرت گرفتن مجدد طالبان و ناآرامی ها در همسایگی خود هستند.
ادامه مطلب
حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: وخامت شرایط امنیتی و نظامی در افغانستان به گونه ای است که هم زمان با ادعای سخنگویان طالبان در زمینه تصرف ۸۰ درصد از جغرافیای این کشور، روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال با استناد به یکی از ارزیابی های جمعه اطلاعاتی ایالات متحده گزارش داد که دولت محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری افغانستان احتمالاً بین شش ماه تا یک سال آینده پس از پایان روند خروج نظامیان آمریکایی از این کشور ساقط خواهد شد. پرسش اصلی این مقاله این است که در وضعیت فعلی افغانستان، جمهوری اسلامی ایران چه خواهد کرد یا به تعبیر بهتر، چه باید بکند؟
ادامه مطلب
در حالی که گزارش های منتشر شده از خروج نیروهای آمریکایی از بزرگ ترین میدان هوایی در افغانستان به عنوان بخشی از برنامه خروج کامل نیروها از این کشور جنگ زده حکایت دارند، روسیه، ایران و چین گزینه های خود برای آینده نامشخص ارزیابی می کنند.
ادامه مطلب
خدایار سعیدوزیری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جامعه افغانستان امروز در شرایطی در نبرد با طالبان قرار دارد که نیمی از جمعیت این کشور، یعنی زنان به خوبی متوجه عواقب تسلط گروهک طالبان بر کشور هستند و همین خطر قریب‌الوقوع و جدی برای اندک دستاوردهای شکننده زنان که در پی بیش از یک دهه مبارزه مدنی و تلاش‌ها و هزینه‌های فراوان به دست آمده است، سبب شده که امروز شاهد باشیم که زنان افغان از شهرهای گوناگون و فارغ از قومیت، سلاح در دست بگیرند و در خیزش مردمی علیه طالبان فعالانه شرکت کنند، اما قوم‌گرایی‌ها، لجبازی‌ها و منفعت‌طلبی‌های گروهی برخی از صاحبان نفوذ و حتی سیاستمداران سبب شده است که صلح و برادری به مخاطره بیافتد و افغانستان را در آستانه بحرانی فراگیر قرار دهد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سیاستگذاری عمومی رجب طیب اردوغان برای تبدیل ترکیه به قدرت بزرگ منطقه‌ای و جهانی آرمانشهری که در داخل با شکست و ظهور استبداد مواجه شده در سیاستگذاری خارجی نیز با تبدیل سایر کشورها به ویرانشهر همراه بوده است. سیاستگذاری ایجاد ترکیه بزرگ یا همان آرمانشهر اردوغان سبب ویرانی‌های بزرگ در عراق و سوریه شده و اکنون نیز افغانستان در معرض چنین سیاستی از سوی دولت ترکیه قرار گرفته است.
ادامه مطلب
عبدالمحمد طاهری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر اینکه جریان تطهیر کننده طالبان در داخل ایران بی‌شک با مواضع خود در قبال حمایت از این جریان شان جمهوری اسلامی ایران را زیر سوال می برند، پیرامون خطر تشکیل حکومت طالبان برای امنیت کشور بر این باور است که با همکاری با طالبان به جای ایجاد حوزه نفوذ برای ایران در افغانستان شاهد ناامنی در کنار مرزهای شرقی کشور خواهیم بود.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: ظرفیت افغانستانى ها اعم از تاجیک، ازبک، هزاره و... براى تحمل آنچه پیشترو به تلخى تجربه شده آیا اجازه تکرار تاریخ را خواهد داد؟ آیا این بار افغانستان مى خواهد عرصه تازه ترى براى جنگ هاى نیابتى میان قدرت هاى رقیب در غرب آسیا شود؟ این بار افغانستان چه جایگاهى از حیث سوق الجیشى در بازى قدرت هاى بزرگ از جمله آمریکا، روسیه و چین دارد و هزینه اى که مردم این کشور در این باره باید از جان، مال و اندوخته هاى ملى خود بپردازند، چه میزان بیش از آنچه تاکنون پرداخته اند، خواهد بود؟
ادامه مطلب
محمدرضا فرقانی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نگاه دولت رئیسی به تحولات افغانستان تصریح کرد که در صورت تشدید جنگ داخلی در افغانستان بحران ناامنی به مرزهای شرقی کشور سرازیر می شود. در کنار آن نباید چالش افزایش مهاجرین افغانستانی را هم نادیده گرفت که بی شک هزینه ها و تبعات خود را به دولت آقای رئیسی تحمیل می کند. لذا دولت سیزدهم برای جلوگیری از به وجود آمدن این چالش ها، هزینه ها و بحران ها هم که شده باید برنامه و تلاش جدی برای حل و فصل و پایان دادن به بحران جنگ داخلی در افغانستان داشته باشد. اینها علاوه بر آن است که سید ابراهیم رئیسی از نظر جغرافیایی متعلق به استانی است که احساس نزدیکی با کشور و مردم افغانستان می کند. لذا مسایل مربوط به افغانستان از اهمیت جدی برای رئیس جمهور جدید برخوردار است. با توجه به مجموعه این نکات به نظر می رسد که در چهار سال پیش رو دولت سیزدهم نقش و جایگاه جدی در کاهش بحران افغانستان خواهد داشت.
ادامه مطلب
مسعود ایمانی کله سر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر هیچ کشوری با دولتی برقرار و با ساز و کار اداری و قوای مسلح، به اندازه افغانستان انفجار و انتحار به خود نمی‌بیند. کشورهای فرامنطقه‌ای و قدرت‌های جهانی را که به دلایلی معلوم فاکتور بگیریم، در عجب نباشیم که چرا کشورهای «مسلمان و همسایه» هم باید «منافع ملی» خود را بر دردِ پاره تن خود، افغانستان، مقدم شمارند؟ و آیا نباید تردیدی در سخن سعدی شیراز که: «چو عضوی بدرد آورد روزگار، دگر عضوها را نماند قرار»؟
ادامه مطلب
سید علی موجانی در یادداشتی می نویسد: شک نباید کرد برای دیپلماسی، طی دو دهه اخیر پرونده هسته ای مهمترین موضوع بوده اما یقین است تحولات سرزمین های شرقی، لااقل طی ۲۹۹ سال اخیر همواره اسباب حساسیت و توجه دولت های ایران مانده و هست.
ادامه مطلب
بر اساس برخی از پیش بینی ها، تعداد افغانی های پناهجو می تواند از ۵۰ هزار الی ۱۰۰ هزار نفر باشد. بیشتر مهاجرت ها به پاکستان، ایران، تاجیکستان، هند و اروپاست. در حال حاضر، افغانستانی ها دومین گروه از پناهجویان پس از سوری ها هستند و علت آن نیز ناامنی، خشونت و جنگ در افغانستان است.
ادامه مطلب
عبدالعزیز انصاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اکنون با مشاهده شرایط و موقعیت طالبان می توان گفت که دولت افغانستان با ایجاد گروه انشعابی طالبان تحت رهبری ملا نیازی برای تضعیف گروه اصلی طالبان توفیقی بدست نیاورد اما در تاریخ ثبت شد که در دوره حکومت اشرف غنی حتی به نوزادان زایشگاه و دختران دبیرستانی شیعه نیز رحم نکردند و دولت هیچ اقدامی برای شناسایی و معرفی عوامل این جنایات بعمل نیاورد.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موضوع دیگر این است که ممکن است که عده ای در داخل طالبان در آستانه خروج نیروهای آمریکایی دست به قدرت نمایی و ارعاب می کنند تا در خیال خودشان خروج نیروهای آمریکایی را سرعت ببخشند ولی این مساله می تواند روی دیگر سکه را هم داشته باشد و بهانه لازم را به افکار عمومی آمریکا برای حضور در افغانستان بدهد.
ادامه مطلب
علی موسوی خلخالی می نویسد: افغانستان کشور همسایه ماست و ما طی چهل سال گذشته هزینه های فراوانی برای آن کرده ایم. این که گمان کنیم طالبان به قدرت برسد پس با ما همکاری می کند خیال باطلی است. طالبان با تهران اختلافات عمیق ایدئولوژیک دارد و در صورتی که بخواهد به ضرب اسلحه به قدرت برسد چنان مغرور خواهد شد که لزومی نمی بیند بخواهد با کشوری در سطح مطلوب آن کشور، همکاری کند؛ آن هم با کشوری مثل ایران که کشورهای دیگر تلاش می کنند به دلایل مختلف آن را در پرونده های گوناگون دور بزنند، حال چه موفق بشوند چه نشوند.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون دلایل لزوم ارتباط تهران با طالبان بر این باور است که لازم و ضروری است که جمهوری اسلامی ایران برای حفظ منافع و امنیت خود هم که شده ارتباطاتی را با طالبان برقرار کند تا حداقل از برنامه‌های آنان درخصوص افغانستان مطلع باشد. ضمن اینکه بخش عمده‌ای از مرزهای مشترک و طولانی ایران و افغانستان اکنون در کنترل و سیطره طالبان قرار دارد. این بدان معناست دولت مرکزی کابل اکنون توان اداره و کنترل کل مرزهای مشترک با ایران را ندارد. از این رو ایران لاجرم باید روابط خود را با طالبان تداوم بخشد تا حداقل امنیت خود را در مرزهای تحت کنترل این گروه تامین کند. مضافا اینکه قطعاً ایران ذیل منازعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دشمنان جدی دارد و امکان دارد این دشمنان با القای تفکرات و تحریک طالبان، ناامنی را از خاک افغانستان وارد ایران کنند. لذا باید ایران در یک اقدام پیش دستانه و با برقراری ارتباط با نیروهای طالبان از هرگونه تحریک احتمالی طالبان علیه ایران توسط دشمنان جمهوری اسلامی پیشگیری کند.
ادامه مطلب
پیرمحمد ملازهی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون جایگاه ایران در آینده افغانستان و پیشبرد پروسه صلح در این کشور تاکید دارد: برای آنکه ایران در پروسه صلح افغانستان جایگاه لازم و مدنظر را متناسب با اهداف منافع خود پیدا کند باید بازنگری جدی، واقع بینانه و دقیق در قبال مسائل منطقه داشته باشد تا ذیل این بازنگری، جامعه افغانستان را در کلیت آن مد نظر قرار دهد که در نهایت نگاه منفی افغان ها علیه تهران از بین برود. این در حالی است که امتاسفانه اکنون به جای آن که ایران بخشی از راه حل باشد به بخشی از مشکلات در افغانستان بدل شده است.
ادامه مطلب
محمد جواد ظریف می گوید: یک پیروزی به نفع طالبان می تواند برای منطقه مشکل آفرین باشد. یک امارت اسلامی در افغانستان تهدیدی وجودی برای پاکستان و تهدید امنیت ملی برای ایران و هند است. اگرچه مقامات آمریکایی تمایلی ندارند که اظهارات ظریف را مهم ارزیابی کنند اما گفته های ظریف با تحلیل های سایر مقامات دولتی و ناظران هماهنگی دارد.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: در نگاه دولت کنونی افغانستان نیز استقرار نظامیان ترکیه مشروعیت بیشتری نسبت به نظامیان غربی دارد. در این حال، دولت مرکزی افغانستان ممکن است حضور نظامیان ترک را به دیده وزنه‌ای متعادل کننده میان پاکستان و هند بنگرد. در صورت تحقق چنین راهبردی، آنکارا یک گام دیگر در جهت گسترش ژئوپلیتیک خود برای افزایش وزن سیاسی این کشور در معادلات منطقه‌ای و به تبع آن جهانی برخواهد داشت. این درحالی است که ترکیه اکنون دسترسی قابل توجهی به مناطق شرق مدیترانه، شامات در جنوب، قفقاز و آسیای میانه در شرق دارد. آنکارا نشان داده است که استعداد خوبی در تبدیل ظرفیت های ژئوپلیتیک خود به امتیازهای استراتژیک دارد.
ادامه مطلب
عبدالمحمد طاهری در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون نشست استانبول پیرامون صلح افغانستان بر این باور است: تا زمانی که مناقشه برجام به حالت فعلی ادامه پیدا کند و شاهد احیای توافق هسته‌ای توافق ذیل نشست وین و یا هر نشست دیگری نباشیم، یقینا ما باید منتظر تداوم این وضعیت باشیم. به هر حال به دلیل مناقشه ای که اکنون بین ایران با طرف های اروپایی و ایالات متحده آمریکا پیرامون فعالیت‌های هسته‌ای وجود دارد سبب شده است که بازیگران منطقه ای و به خصوص همسایگان نیز از فضای کنونی بیشترین بهره برداری را در راستای افزایش نفوذ خود در منطقه داشته باشند. نمونه بارز آن قطر و ترکیه پیرامون صلح افغانستان. لذا باید عنوان کرد که کاهش یا افزایش نفوذ منطقه ای یران در گرو احیای برجام است.
ادامه مطلب