واشینگتن اینستیتیوت در گزارشی با بهره گرفتن از نظرات شش کارشناس برجسته حوزه خاورمیانه سفر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان به ایالات متحده را بررسی کرده است.
ادامه مطلب
سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، به ریاض در بحبوحه تحولات پرشتاب خاورمیانه نه صرفاً یک رویداد دیپلماتیک، بلکه حلقه‌ای از زنجیره‌ای بزرگ‌تر در راهبرد امنیت چندلایه تهران است. این سفر پس از حضور لاریجانی در بیروت و بغداد، نشان می‌دهد ایران در حال معماری جدیدی از روابط منطقه‌ای است که در آن سیاست، اقتصاد و امنیت به‌صورت هم‌زمان دنبال می‌شوند.
ادامه مطلب
فاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: رفتار عربستان در قبال رؤسای جمهوری آمریکا، از استقبال گرم از ترامپ در هر دو دوره تا سردی روابط با بایدن، نشان‌دهنده رویکرد عمل‌گرایانه این کشور در سیاست خارجی است. عربستان از فرصت ریاست‌جمهوری مجدد ترامپ استفاده می‌کند تا روابط استراتژیکی که در دوران بایدن تضعیف شده بود را بازسازی کند و خود را به عنوان یک متحد کلیدی در سیاست‌های منطقه‌ای و جهانی آمریکا مطرح کند.
ادامه مطلب
ترامپ به مشاوران خود اعلام کرده است که قصد دارد در این سفر، توافقاتی به ارزش بیش از ۱ تریلیون دلار با کشورهای عربی خلیج فارس امضا کند.
ادامه مطلب
روابط رو به رشد ایران و عربستان سعودی، به‌ویژه پس از توافق پکن در مارس ۲۰۲۳، به عاملی کلیدی در شکل‌گیری دیپلماسی منطقه‌ای و نیز دیپلماسی هسته‌ای ایران تبدیل شده است. در این میان، عربستان با حمایت از مذاکرات ایران و ایالات متحده و تلاش برای میانجیگری، نقشی محوری در کاهش تنش‌های منطقه‌ای ایفا می‌کند. سفر تاریخی خالد بن سلمان، وزیر دفاع عربستان، به تهران و دیدار او با رهبر انقلاب، همراه با نامه ملک سلمان، نشان‌دهنده عزم ریاض برای تقویت همکاری با تهران و جلوگیری از درگیری‌های احتمالی است.
ادامه مطلب
مبین عبدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این دیدار، نه صرفاً در ادامه روند عادی‌سازی روابط ایران و عربستان پس از توافق پکن، بلکه به‌عنوان پیامی ترکیبی برای واشینگتن، تل‌آویو، و دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی قابل تفسیر است.
ادامه مطلب
اگرچه گفته می‌شود سفر خالد بن‌سلمان پس از چهار ماه برنامه‌ریزی صورت گرفت، اما از نظر زمان‌بندی، این حضور در مقطعی حساس انجام شد. هم‌زمانی این سفر با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده که از امروز (شنبه) آغاز می‌شود، بر اهمیت آن افزوده است و پیام‌هایی روشن برای بازیگران بین‌المللی، به‌ویژه واشنگتن، به همراه دارد. این رویداد می‌تواند نشانه‌ای از تمایل عربستان به ایفای نقشی فعال‌تر در میانجیگری میان تهران و واشنگتن باشد. در پیوست نکته مذکور و بر اساس برخی گزارش‌ها، در دیدارهای خالد بن‌سلمان با مقامات کشورمان، احتمال آمادگی عربستان برای میانجیگری در گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مورد توجه قرار گرفته است. ریاض که پیش‌تر تجربه میزبانی نشست صلح اوکراین را دارد، می‌تواند از این ظرفیت برای تسهیل مذاکرات تهران و واشنگتن استفاده کرده و به این ترتیب وزن دیپلماتیک خود را در عرصه منطقه‌ای و جهانی تقویت کند. این موضوع از آن‌رو اهمیت دارد که نتایج مذاکرات ایران و آمریکا، تأثیر مستقیمی بر سیاست‌های امنیتی، دفاعی و دیپلماتیک عربستان و به‌طور کلی خاورمیانه خواهد داشت.
ادامه مطلب
سید علی موسوی خلخالی می نویسد: سفر خالد بن سلمان اگرچه گفته می شود از چهار ماه پیش هماهنگ شده اما هم زمانی آن با دور دوم مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در عمان که قرار است دو روز دیگر برگزار شود، بر اهمیت آن می افزاید و پیام های مهمی برای طرف های بین المللی به ویژه طرف امریکایی دارد.
ادامه مطلب
به گفته یکی از مقامات آمریکایی، این سفر بخشی از تلاش‌های اولیه دولت برای تقویت روابط با متحدان کلیدی در خاورمیانه و پیشبرد اهداف اقتصادی و امنیتی ایالات متحده است. انتظار می‌رود که تمرکز این سفر بر گسترش همکاری‌های تجاری، به‌ویژه در حوزه انرژی و تسلیحات، و همچنین هماهنگی در مسائل منطقه‌ای مانند مقابله با نفوذ ایران باشد.
ادامه مطلب
با توجه به شرایط منطقه، سفر و رایزنی‌های دفاعی میان عربستان و امریکا از اهمیت زیادی برخوردار است چراکه علاوه بر تنش فزاینده میان واشینگتن و تهران، شبح جنگ همچنان بر نوار غزه خیمه زده است.
ادامه مطلب
برای رهبری عربستان، بازگشت ترامپ، مبادلات سختی را به همراه خواهد داشت. ریاض در سال‌های گذشته تلاش زیادی برای بازسازی روابط با ایران و سایرین انجام داده و سیاست قاطعانه‌تر و سختگیرانه‌تر درباره ایران که ترامپ ممکن است به دنبال بازگرداندن آن باشند، به سادگی با این تغییرات سازگار نیست.
ادامه مطلب
درحالی‌که لابی طرف‌دار اسرائیل تلاش می‌کند تا روایت‌ها را به ایدئولوگ‌های ترامپ بفروشد، لابی‌های کشورهای شورای همکاری جیب‌های گشادی دارند که شبکه‌های تجاری اطراف ترامپ را درگیر کرده است.
ادامه مطلب
عربستان سعودی از پیگیری معاهده دفاعی بلندپروازانه خود با واشنگتن که قرار بود در ازای عادی‌سازی روابط با اسرائیل به دست آید، دست کشیده و اکنون به دنبال یک توافق‌نامه همکاری نظامی معتدل‌تر است.
ادامه مطلب
سعید جمشیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برگزاری مراسم‌های مد و فشن در عربستان سعودی، به‌ویژه در پایتخت این کشور، یک نقطه عطف در سیاست‌های اجتماعی و فرهنگی این کشور محسوب می‌شود. این رویدادها که بخشی از طرح اصلاحی "چشم‌انداز ۲۰۳۰" محمد بن سلمان هستند، هدفشان تنوع‌بخشی به اقتصاد و گسترش گردشگری است. اما در عین حال، این برنامه‌ها بروز تضادهای جدی میان حفظ هویت اسلامی و حرکت به سوی مدرنیته را موجب شده‌اند، که در چند روز گذشته با برگزاری نمایش مد با دعوت از خواننده های زن غربی به این کشور به یکی از گرانترین نمایش مد جهان مبدل شد که سروصداهایی زیادی به پا کرده بودند. چنین برنامه‌هایی با ارزش‌های اسلامی و احترام به مقدسات تضاد دارند.
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو سوی رقابت سنتی و ادامه دار ایران و عربستان به عنوان پایه های اقتصادی، فرهنگی و نظامی منطقه، هیچگاه از منازعات موجود خارج نشده اند. بن بست سرد و ایستای روابط، بدون حرکت به سوی دره های گرم جنگی، بهترین فرصت برای مذاکره است. با کور شدن گره روابط و شعله ور شدن دامنه اختلافات، کشمکش ها با دخالت کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای به صورت موقت فروکش می کند با این حال طرفین به دلیل عمق اختلافات ناشی از ماهیت دینی انقلاب اسلامی و ماهیت دینی سلفی عربستان، ضدیت این تفکر با مذهب تشیع، هویت عشیره ای و قبیله ای عربستان سعودی، ارتباط تنگاتنگ دولت سعودی با ایالات متحده، به هضم و هدم اختلافات و بهره گیری از زمینه های اشتراکی چون دین مشترک، جغرافیای مشترک، اقتصاد مشترک نفت پایه، عضویت مشترک در نهادهای بین المللی همچون اوپک و سازمان همکاری اسلامی قادر نبوده اند.
ادامه مطلب
دستور کار رئیس جمهور منتخب دونالد جی. ترامپ در خاورمیانه همچنان نامشخص است، اما آنچه مسلم است این است که او چشم انداز ژئوپلیتیکی را در خاورمیانه به ارث خواهد برد که در مقایسه با چهار سال پیش به طور قابل توجهی متفاوت است.
ادامه مطلب
هم نتانیاهو و هم بن سلمان هر دو خواهان پیروزی ترامپ در انتخابات بودند تا زمینه‌ای برای عادی‌سازی روابطشان فراهم شود. مهم‌تر از همه، آنها تلاش می‌کنند تا ایالات متحده را به مقابله با ایران ترغیب کنند.
ادامه مطلب
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با پیروزی خیره‌کننده دونالد ترامپ به پایان رسید و حالا جهان می‌داند قدرتمندترین کشور جهان به‌زودی با ترامپ سیاست‌هایی را در پیش خواهد گرفت که در خیلی از عرصه‌ها با آنچه دولت ناکام بایدن اعمال می‌کرد، متفاوت خواهد بود. اما بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید چه معنایی برای رهبران دنیا دارد و چه رهبرانی ممکن است از بازگشت ترامپ به قدرت استقبال کنند؟
ادامه مطلب
حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دنیای پرتلاطم سیاست و اقتصاد بین‌الملل، گاهی تصمیماتی که در نگاه اول ساده و حتی کم‌اهمیت به نظر می‌رسند، می‌توانند نشانگر تحولاتی عمیق و استراتژیک باشند. استخدام ۱۷۵ معلم زبان چینی توسط عربستان سعودی، از این دست تصمیمات است. این اقدام، که در ظاهر تنها یک سیاست آموزشی به نظر می‌رسد، در واقع بازتابی از تغییرات بنیادین در نگرش استراتژیک ریاض به جهان پیرامون و جایگاه خود در نظم نوین جهانی است.
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دعوت بن سلمان از محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و دعوت متقابل وی از بن سلمان پس از احیای روابط دو جانبه کشور نقطه عطفی در تحکیم روابط دو جانبه است؛ امید است این امر پس از استقرار دولت آتی محقق شود.
ادامه مطلب
جاه طلبانه ترین پیشنهادها درباره اداره غزه ی پساجنگ از عربستان می خواهد که هم با پرسنل نظامی و هم اداری در این کار مشارکت کند. پیشنهادهای ملایم تر نیز نقشی برای سعودی ها در تامین مالی بازسازی غزه قائل هستند. اما ریاض به خودش اجازه نخواهد داد که نقشِ پاک کننده گندی را که اسرائیل در غزه زده است، بر عهده گیرد.
ادامه مطلب
رسانه‌های آمریکایی در حال حاضر در حال خیالپردازی درباره تحولات بزرگی هستند که از این توافق حاصل خواهد شد، چیزی که تکرار بزرگنمایی های دوره ترامپ درباره "معامله قرن" است. توافق عادی‌سازی عربستان سعودی و اسرائیل، نه پاسخی است به رقابت استراتژیک با چین و نه به تهدیدهای ایران. فشار برای عادی سازی فوری و زودرس، تنها موجب می‌شود که سعودی‌ها قیمت خود را بالا ببرند و اسرائیل هم پیش شرط های خاص خود را تعیین کند.
ادامه مطلب
در روز ملی عربستان سعودی که هر ساله در ۲۳ سپتامبر جشن گرفته می شود، شاهد آن بودیم که مردمان عربستان و به ویژه انبوهی از نسل جوان، که بخش عمده جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، برای گرامیداشت این روز در سراسر عربستان سعودی گرد هم آمدند. به نظر می رسد، افزایش چشمگیر برگزاری مراسم میهن پرستانه ای از این دست که توسط ولیعهد این کشور ترویج و تبلیغ می شوند، می تواند تا حدی انگیزه های اصلی پشت اصلاحات سیاسی و اقتصادی اخیر در این کشور را رمزگشایی کند.
ادامه مطلب
بن سلمان این اواخر از خود چهره انعطاف‌پذیرتری نشان داده و بر سازش به جای درگیری تاکید گذاشته است. سعودی‌ها روابط خود را با قطر از سر گرفته و با ایران هم عادی سازی کرده‌اند، ضمن آنکه به آتش بسی با حوثی‌ها هم دست یافته اند. اما هیچ‌کس نمی‌تواند با اطمینان ادعا کند که این تغییر رویکرد، پایدار بماند و این ریسک وجود دارد که تضمین امنیتی ایالات متحده ممکن است محمدبن سلمان را به همان رویکرد پیشین بازگرداند. دولت بایدن در تلاش برای تحقق صلح بین اسرائیل و عربستان سعودی باید بسیار دقیق و محتاط عمل کند. در غیر اینصورت، ممکن است در این فرآیند به دام افتد.
ادامه مطلب
به رغم سخنان ولیعهد سعودی که ظاهرا در چارچوب سوق دادن طرف اسرائیلی و آمریکایی به دادن امتیازات بیشتر به عربستان مطرح شده، به نظر می رسد روند عادی سازی روابط بین ریاض و تل آویو به علت معادلات پیچیده سیاسی و ژئوپلتیک که حاکم بر این پرونده است، روندی طولانی و پیچیده خواهد بود.
ادامه مطلب
برنارد هایکل و سید رحمان موسوی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: با قضاوت بر اساس اقدامات اخیر MBS در سیاست خارجی – مانند واداشتن چینی ها به میانجیگری در مناقشه او با ایران و ایالات متحده برای انجام همین کار با اسرائیل – او مطمئناً چشم انداز ژئوپلیتیکی هدفمندی را دنبال می کند و دور نیست که به همه اش برسد.
ادامه مطلب
نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در طول دهه‌های گذشته حاکمان سعودی در سایه استقلال مالی حاصل از درآمد نفتی بدون توجه به تغییرات نسلی و اجتماعی کشورشان به پادشاهی سنتی خود مشغول بودند، در نتیجه این کشور سال‌ها از سوی رهبران مذهبی وهابی به شکل سنتی و از طریق قوانین سختگیرانه اجتماعی اداره می‌شد که نتیجه آن شکل‌گیری تصویری مخدوش و بدوی از عربستان و بلکه جهان اسلام در افکار عمومی جهان بود.
ادامه مطلب
با وجود آنکه طی روزهای اخیر اخبار متعددی دال بر عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی با میانجیگری ایالات متحده آمریکا مخابره شده است، اما بی‌شک تمام تحلیلگران بر این گزاره متفق القول هستند که مسیر پیش رو، نه برای ریاض، نه برای تل آویو و نه برای واشنگتن مسیر چندان آسانی نخواهد بود و بن سلمان، بنیامین نتانیاهو و جو بایدن باید با مشکلات، چالش‌ها و موانع بسیاری دست و پنجه نرم کنند. به خصوص دو «بی» (بن سلمان و بنیامین نتانیاهو) بیش از هر کسی درگیر این چالش ها خواهند بود.
ادامه مطلب
۱۹ اسفند سال گذشته با امضای بیانیه سه‌جانبه پکن بین جمهوری اسلامی ایران، پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین، این گزاره تحلیلی شکل گرفت که سعودی‌ها بین دوگانه «ریاض–تهران» یا «ریاض–تل‌آویو»، اولی را برگزیده و احتمالا دیگر عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل موضوعیت ندارد. در این خوانش، تصور و پیش‌فرض آن بود که روند سیاسی «ریاض–تهران» در برابر روند دیپلماتیک «ریاض–تل‌آویو» قرار دارد و انتخاب هر‌کدام به معنای کنار‌رفتن دیگری است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد که سعودی ها، به عادی سازی با اسرائیل علاقمند باشند اما همان گونه که یک دیپلمات سعودی گفت، آنها به عنوان رهبران جهان عرب، باید مسئله فلسطین را جدی بگیرند. خرد عرفی می گوید که عادی سازی کامل، چه در چارچوب پیمان های ابراهیم یا خارج از آن، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، محتمل نباشد چرا که وی به آرمان فلسطینی ها پایبند است.
ادامه مطلب