دستور کار رئیس جمهور منتخب دونالد جی. ترامپ در خاورمیانه همچنان نامشخص است، اما آنچه مسلم است این است که او چشم انداز ژئوپلیتیکی را در خاورمیانه به ارث خواهد برد که در مقایسه با چهار سال پیش به طور قابل توجهی متفاوت است.
ادامه مطلب
هم نتانیاهو و هم بن سلمان هر دو خواهان پیروزی ترامپ در انتخابات بودند تا زمینه‌ای برای عادی‌سازی روابطشان فراهم شود. مهم‌تر از همه، آنها تلاش می‌کنند تا ایالات متحده را به مقابله با ایران ترغیب کنند.
ادامه مطلب
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با پیروزی خیره‌کننده دونالد ترامپ به پایان رسید و حالا جهان می‌داند قدرتمندترین کشور جهان به‌زودی با ترامپ سیاست‌هایی را در پیش خواهد گرفت که در خیلی از عرصه‌ها با آنچه دولت ناکام بایدن اعمال می‌کرد، متفاوت خواهد بود. اما بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید چه معنایی برای رهبران دنیا دارد و چه رهبرانی ممکن است از بازگشت ترامپ به قدرت استقبال کنند؟
ادامه مطلب
حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دنیای پرتلاطم سیاست و اقتصاد بین‌الملل، گاهی تصمیماتی که در نگاه اول ساده و حتی کم‌اهمیت به نظر می‌رسند، می‌توانند نشانگر تحولاتی عمیق و استراتژیک باشند. استخدام ۱۷۵ معلم زبان چینی توسط عربستان سعودی، از این دست تصمیمات است. این اقدام، که در ظاهر تنها یک سیاست آموزشی به نظر می‌رسد، در واقع بازتابی از تغییرات بنیادین در نگرش استراتژیک ریاض به جهان پیرامون و جایگاه خود در نظم نوین جهانی است.
ادامه مطلب
غفور کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دعوت بن سلمان از محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری و دعوت متقابل وی از بن سلمان پس از احیای روابط دو جانبه کشور نقطه عطفی در تحکیم روابط دو جانبه است؛ امید است این امر پس از استقرار دولت آتی محقق شود.
ادامه مطلب
جاه طلبانه ترین پیشنهادها درباره اداره غزه ی پساجنگ از عربستان می خواهد که هم با پرسنل نظامی و هم اداری در این کار مشارکت کند. پیشنهادهای ملایم تر نیز نقشی برای سعودی ها در تامین مالی بازسازی غزه قائل هستند. اما ریاض به خودش اجازه نخواهد داد که نقشِ پاک کننده گندی را که اسرائیل در غزه زده است، بر عهده گیرد.
ادامه مطلب
رسانه‌های آمریکایی در حال حاضر در حال خیالپردازی درباره تحولات بزرگی هستند که از این توافق حاصل خواهد شد، چیزی که تکرار بزرگنمایی های دوره ترامپ درباره "معامله قرن" است. توافق عادی‌سازی عربستان سعودی و اسرائیل، نه پاسخی است به رقابت استراتژیک با چین و نه به تهدیدهای ایران. فشار برای عادی سازی فوری و زودرس، تنها موجب می‌شود که سعودی‌ها قیمت خود را بالا ببرند و اسرائیل هم پیش شرط های خاص خود را تعیین کند.
ادامه مطلب
در روز ملی عربستان سعودی که هر ساله در ۲۳ سپتامبر جشن گرفته می شود، شاهد آن بودیم که مردمان عربستان و به ویژه انبوهی از نسل جوان، که بخش عمده جمعیت این کشور را تشکیل می دهند، برای گرامیداشت این روز در سراسر عربستان سعودی گرد هم آمدند. به نظر می رسد، افزایش چشمگیر برگزاری مراسم میهن پرستانه ای از این دست که توسط ولیعهد این کشور ترویج و تبلیغ می شوند، می تواند تا حدی انگیزه های اصلی پشت اصلاحات سیاسی و اقتصادی اخیر در این کشور را رمزگشایی کند.
ادامه مطلب
بن سلمان این اواخر از خود چهره انعطاف‌پذیرتری نشان داده و بر سازش به جای درگیری تاکید گذاشته است. سعودی‌ها روابط خود را با قطر از سر گرفته و با ایران هم عادی سازی کرده‌اند، ضمن آنکه به آتش بسی با حوثی‌ها هم دست یافته اند. اما هیچ‌کس نمی‌تواند با اطمینان ادعا کند که این تغییر رویکرد، پایدار بماند و این ریسک وجود دارد که تضمین امنیتی ایالات متحده ممکن است محمدبن سلمان را به همان رویکرد پیشین بازگرداند. دولت بایدن در تلاش برای تحقق صلح بین اسرائیل و عربستان سعودی باید بسیار دقیق و محتاط عمل کند. در غیر اینصورت، ممکن است در این فرآیند به دام افتد.
ادامه مطلب
به رغم سخنان ولیعهد سعودی که ظاهرا در چارچوب سوق دادن طرف اسرائیلی و آمریکایی به دادن امتیازات بیشتر به عربستان مطرح شده، به نظر می رسد روند عادی سازی روابط بین ریاض و تل آویو به علت معادلات پیچیده سیاسی و ژئوپلتیک که حاکم بر این پرونده است، روندی طولانی و پیچیده خواهد بود.
ادامه مطلب
برنارد هایکل و سید رحمان موسوی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: با قضاوت بر اساس اقدامات اخیر MBS در سیاست خارجی – مانند واداشتن چینی ها به میانجیگری در مناقشه او با ایران و ایالات متحده برای انجام همین کار با اسرائیل – او مطمئناً چشم انداز ژئوپلیتیکی هدفمندی را دنبال می کند و دور نیست که به همه اش برسد.
ادامه مطلب
نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در طول دهه‌های گذشته حاکمان سعودی در سایه استقلال مالی حاصل از درآمد نفتی بدون توجه به تغییرات نسلی و اجتماعی کشورشان به پادشاهی سنتی خود مشغول بودند، در نتیجه این کشور سال‌ها از سوی رهبران مذهبی وهابی به شکل سنتی و از طریق قوانین سختگیرانه اجتماعی اداره می‌شد که نتیجه آن شکل‌گیری تصویری مخدوش و بدوی از عربستان و بلکه جهان اسلام در افکار عمومی جهان بود.
ادامه مطلب
با وجود آنکه طی روزهای اخیر اخبار متعددی دال بر عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی با میانجیگری ایالات متحده آمریکا مخابره شده است، اما بی‌شک تمام تحلیلگران بر این گزاره متفق القول هستند که مسیر پیش رو، نه برای ریاض، نه برای تل آویو و نه برای واشنگتن مسیر چندان آسانی نخواهد بود و بن سلمان، بنیامین نتانیاهو و جو بایدن باید با مشکلات، چالش‌ها و موانع بسیاری دست و پنجه نرم کنند. به خصوص دو «بی» (بن سلمان و بنیامین نتانیاهو) بیش از هر کسی درگیر این چالش ها خواهند بود.
ادامه مطلب
۱۹ اسفند سال گذشته با امضای بیانیه سه‌جانبه پکن بین جمهوری اسلامی ایران، پادشاهی عربستان سعودی و جمهوری خلق چین، این گزاره تحلیلی شکل گرفت که سعودی‌ها بین دوگانه «ریاض–تهران» یا «ریاض–تل‌آویو»، اولی را برگزیده و احتمالا دیگر عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل موضوعیت ندارد. در این خوانش، تصور و پیش‌فرض آن بود که روند سیاسی «ریاض–تهران» در برابر روند دیپلماتیک «ریاض–تل‌آویو» قرار دارد و انتخاب هر‌کدام به معنای کنار‌رفتن دیگری است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد که سعودی ها، به عادی سازی با اسرائیل علاقمند باشند اما همان گونه که یک دیپلمات سعودی گفت، آنها به عنوان رهبران جهان عرب، باید مسئله فلسطین را جدی بگیرند. خرد عرفی می گوید که عادی سازی کامل، چه در چارچوب پیمان های ابراهیم یا خارج از آن، تا زمانی که ملک سلمان زنده است، محتمل نباشد چرا که وی به آرمان فلسطینی ها پایبند است.
ادامه مطلب
اوپک از ماه مه عرضه نفت خود را به میزان ۱.۱ میلیون بشکه کاهش خواهد داد. روسیه نیز که عضو اوپک پلاس است تولید خود را به میزان اندکی کاهش خواهد داد. طبق محاسبات این کاهش ها برای بالا بردن قیمت ها مفید خواهد بود و درآمد تولیدکنندگان را افزایش خواهد داد. این ممکن است به تلاش نظامی پوتین که بعد از تحریم های غربی نفت خود با قیمت پایین تر به ویژه به چین و هند می فروشد، کمک کنند. با توجه به جنبه ژئوپلیتیک این تصمیم، این چندمین سیلی محمد بن سلمان است که بر چهره جو بایدن و کل غرب وارد می کند.
ادامه مطلب
فقط سه ماه پس از مداخلهٔ ریاض که با حمایت واشنگتن و تعدادی از کشورهای عربی انجام شد، رئیس‌جمهور آن زمان ایالات متحده، باراک اوباما، در کنار دیگر قدرت های جهانی، توافق هسته‌ای تاریخی با ایران را اعلام کرد. این توافق در سال‌های بعد که رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، دونالد ترامپ، از آن خارج شد تحریم‌های سنگینی را بر تهران اعمال کرد، ناکار شد. این اقدام موج تازه ای از ناهنجاری‌های منطقه‌ای مرتبط با جمهوری اسلامی را به دنبال آورد.
ادامه مطلب
نشریه آمریکایی «وال استریت ژورنال» به نقل از روزنامه نگاران عربستانی که با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان ملاقات کردند نوشت، بن سلمان معتقد است امارات از پشت به عربستان خنجر زده است و حتی تهدید کرد ریاض همان طور که قطر را محاصره کرد، می تواند امارات را هم محاصره کند.
ادامه مطلب
محمد عرف در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبعاً یکی از عواملی که می تواند عربستان سعودی را در مسیر این برندسازی به موفقیت برساند، ثروت و درآمد عظیم نفتی این کشور است. بخش قابل توجهی از مصادیق عدم توسعه و فقدان زیرساخت های مطلوب را می توان با درآمدهای نفتی جبران کرد؛ برخلاف کشورهایی مانند مالزی و سنگاپور که برند ملی خود را برپایه گردشگری و متناسب با زیرساخت های موجود خود پایه ریزی کرده اند. اگرچه وجود ثروت لزوماً به معنای موفقیت نیست و عدم وجود برنامه راهبردی و مدیریت مطمئن می تواند باعث هدررفت حتی عظیم ترین منابع مالی شود. از بین روش ها و استراتژی های متنوع و مختلف برندسازی، یکی از راهبردهای شاخص این کشور، استفاده از ورزش و رویدادهای مرتبط به ویژه فوتبال است. در این راستا میزبانی از رویدادهای ورزشی و دعوت از چهره ها و تیم های ورزشی جهانی یکی از رویکردهای سعودی ها تلقی می شود.
ادامه مطلب
تلاش های عربستان در صنعت نظامی اش، بر سامانه های پهپادی برای تحقق خودکفایی در این حوزه و کاهش تکیه بر تسلیحات خارجی متمرکز است.
ادامه مطلب
سعید ابواسحقی درباره کتاب "سیر قدرت یابی محمد بن سلمان" می نویسد: بن هوبارد روزنامه نگار تحقیقی و گزارش نویسی دقیق است که با گفت وگو و سفرهای مکرر به سرزمین سوزان سعودی روایتی ملموس و میدانی از مناسبات جاری در جامعه و ساری میان طبقه ی شاهزادگان ، حاکمان و نیز عالمان دین ارائه می دهد.
ادامه مطلب
در طول چند ماه پادشاهی نشانه های استقلال را چند برابر کرده است. این کشور که دهه‌ها از نظر نظامی نزدیک به امریکاست، به نزدیکی با ایران تحت نظارت پکن، رسیده است. عربستان سعودی که سرسختانه فاصله خود را در مناقشه اوکراین حفظ می کند، به طورآشکار اختلافات خود را با مسکو بر سر سطح تولید نفت نشان داده است.
ادامه مطلب
تلاش برای برقراری روابط دیپلماتیک میان عربستان سعودی با اسرائیل که با تلاش های امریکا در جریان است، می تواند مقوم مالی و سیاسی راه حل رو به مرگِ دو کشوری باشد.
ادامه مطلب
بن سلمان گفته آماده است برای تحقق منافع عربستان به خودش اتکاء کند بدون آن که از آمریکا کمک بگیرد حتی اگر برای این کار لازم باشد در روابط با دشمنان آمریکا مثل ایران بازنگری کند یا عرضه نفت به بازارهای جهانی را کاهش دهد. هدف راهبرد او فراهم کردن شرایطی است که به عربستان امکان دهد بر طرح گسترده تحول اقتصادی موسوم به «چشم انداز ۲۰۳۰» تمرکز کند.
ادامه مطلب
توافقنامه آشتی تاریخی ایران و عربستان سعودی می تواند آرامش بخشیدن به بازارها را موجب شود و پیش‌بینی‌های امیدبخش برای تقویت همکاری‌های اقتصادی و گشودن افق‌های جدید برای توسعه پایدار را به وجود آورد.
ادامه مطلب
شهره پولاب در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد اولین سفر دیپلمات ارشد آمریکایی به عربستان سعودی طی تقریباً یک سال گذشته دارای این سیگنال برای کشورهای حوزه خلیج فارس بود که ایالات متحده در بحبوحه نفوذ فزاینده چین کماکان به متحدان در منطقه متعهد است. ایالات متحده با نگرانی از نزدیکی ایران و عربستان و نقش چین در میانجیگری صلح تهران و ریاض در یک بازنگری در سیاست خاورمیانه ای خود در تلاش برای پر کردن خلائی است که می رود تا با پکن پر شود.
ادامه مطلب
عادی سازی روابط عربستان سعودی و اسرائیل که اولویت دولت جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکاست، در راس دیدار آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه امریکا از ریاض از ششم تا هشتم ژوئن بود. امریکایی‌ها تا پایان سال به خود فرصت می‌دهند تا این موضوع را که اولویت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر دولت تندروی اسرائیلی نیز هست، پیش ببرند. پادشاهی سعودی که در برابر افزایش همکاری نظامی با واشنگتن و حمایت از برنامه هسته‌ای غیرنظامی خود مذاکره می‌کند، نشانه‌هایی از گشایش را نشان می‌دهد.
ادامه مطلب
عربستان سعودی از نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهوری ونزوئلا استقبال کرد تا دوباره تاکید کند ممنوعیت‌های آمریکا برای عربستان ممنوعیت محسوب نمی‌شود و این کشور در تلاش برای گسترش دامنه روابط دیپلماتیک خود فراتر از مرزهای ائتلاف‌های سنتی است.
ادامه مطلب
این رویارویی صحبت از قضایای حل نشده میان دو طرف از جمله قضایای قدیمی مانند اخوان المسلمین، یمن، مبارزه با داعش و موضع گیری نسبت به حکومت ایران و نیز رئیس جمهور اسد را احیا کرد.
ادامه مطلب
در جریان نشست سران اتحادیه عرب که روز جمعه در جده برگزار شد، عربستان سعودی ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین و بشار اسد همتای سوری او و متحد مسکو را در یک سالن گرد هم آورد. این اقدام اشاره‌ای محکم به جاه طلبی‌های دیپلماتیک و بین‌المللی عربستان بود.
ادامه مطلب