
چرا روسای عرب کنار نمیروند؟ جدید
با انباشته شدن اختیارات در دست «رئیس جمهور» در کشورهای عربی دیگر نه نهادی برای بازدارندگی او را وجود دارد و نه دستگاهی که او را وادار به پاسخگویی کند.
ادامه مطلببا انباشته شدن اختیارات در دست «رئیس جمهور» در کشورهای عربی دیگر نه نهادی برای بازدارندگی او را وجود دارد و نه دستگاهی که او را وادار به پاسخگویی کند.
ادامه مطلببه نظر میرسد درگیری بر سر بدست آوردن قدرت و خودخواهی بیش از اندازه در این درگیری حوادث خونین در سودان را تسریع بخشیده و کسانی که دستورکارهایی علیه جهان عرب دارند از آن استقبال کردند تا چرخه درگیری، جنگ و دیگاههای مخالف ثبات و توسعه را احیا کنند چرا که چنین دیدگاههایی به نفع غرب نیست به ویژه اگر رهبری آن به دست عربستان سعودی باشد.
ادامه مطلبدر حقیقت بزرگترین نقش تخریبی هیلاری کلینتون در هنگام فعالیتش به عنوان وزیر امور خارجه آمریکا در کشورهای عربی بوده است به ویژه اثناء حوادث سال ۲۰۱۱ که بهار عربی نام دارد.
ادامه مطلبتجربه سودان باردیگر ثابت کرد که انقلابهای «بهارعربی» به هیچ عنوان بهار برای کشورهای عربی به ارمغان نیاورد بلکه بر عکس شکستهای پی در پی را برای این کشورها به همراه داشته؛ زیرا مسیر اصلاح به یکباره یا با دستور یا توطئه خارجی میسر نمیشود بلکه از طریق فرآیندی فرهنگی، اقتصادی و سیاسی به صورت تدریجی، یکپارچه و عاقلانه امکان پذیر است.
ادامه مطلبتوافق عربستان و ایران در واقع سیلی غیرمنتظره به دلالان، مزدوران و اساتید بحران ساز و کسانی بود که از برانگیختن درگیریها و فتنهها و اختلافات فرقهای تغذیه میکنند و در صورتی که موفقیت آمیز باشد نیاز به گسترش همکاری های نظامی و امنیتی میان کشورهای منطقه و اسرائیل را از بین میبرد و منطقه را به سمت مرحله گشایش، امنیت، ثبات، همکاری و شکوفایی سوق میدهد.
ادامه مطلبسخنان محمد الجدعان، وزیر مالی عربستان در نشست داووس قاطعانه بود وقتی گفت که کشورش از سیاست ارائه کمک و وام بدون شروط و پیش از پاسخ مثبت دادن به اصلاحات مالی مورد نیاز دست برداشته است. در سایه این نشانهها منابع مصری آگاه به ما گفتند تجدیدنظرهای جدی در دایره حکومت مصر و در سطوح بالا در خصوص تمامی سیاستها و ائتلافهای عربی، منطقهای و بین المللی صورت خواهد گرفت و چه بسا این تجدیدنظرها برای بسیاری از دولتهای عربی و بین المللی شوکه کننده باشد.
ادامه مطلبدر چند ماه گذشته، تظاهرات ضد گرانی در بسیاری از کشورهای عربی و غیر عربی افزایش یافته است، که معترضان خواستار افزایش دستمزدهای پایین یا ثابت خود شدند که برای سال ها متناسب با افزایش هزینه ها به ویژه گرانی کالاهای اساسی در سال های گذشته تغییری نکرده است.
ادامه مطلبخاورمیانه اهمیت محوری برای چین دارد و این کشور طرحی قوی را برای تحکیم تسلط خود بر این منطقه حیاتی آغاز کرده، خاورمیانه منطقهای ملتهب است و نمی توان با قطببندی وارد آن شد و باید بی طرف بود از این رو چین همواره بی طرف است و موضعی علیه هیچ یک از طرف ها در رقابت های منطقه ای از جمله بین عربستان و ایران اتخاذ نمی کند علاوه بر اینکه در قضیه فلسطین نیز بی طرف بوده و موضع متوازنی داشته و طرح تاریخی کمربند و جاده را نیز برای اتحاد کشورهای منطقه ارائه داده است. اینگونه است که چین در به دست آوردن وفاداری همه کشورها از جمله عربستان و کشورهای عضو شورای همکاری و ایران، فلسطین و اسرائیل، سوریه و ترکیه، ترکیه و کشورهای عضو شورای همکاری موفق شده و روابط یکسانی با همه این قدرتهای منطقه ای داشته است. قطعا چین امیدوار است جایگزین امریکا در خاورمیانه شود اما آیا عناصر موفقیت در این زمینه را دارد؟
ادامه مطلبانتظار میرود دو کشور متوسط خاورمیانه یعنی عراق و یمن از نظر جمعیتی منفجر شوند و این احتمالاً اهمیت ژئواستراتژیک آنها را افزایش میدهد. عراق از ۴۴ میلیون نفر به ۱۱۲ میلیون نفر خواهد رسید، یعنی از نصف جمعیت ایران یا ترکیه امروز به ۴۰ درصد بزرگتر از هر دوی آنها.
ادامه مطلبمشکل مرزها در جهان عرب قدیمی است و مربوط به زمان حاضر نیست، ولی نزدیک به هفت قرن است که تشدید شده و دو بعد اساسی دارد که یکی از آنها مربوط به مرزهای کشورهای عربی با یکدیگر است، دیگری به مرز با کشورهای خارجی مربوط است.
ادامه مطلبرخدادهای آتی دیگر انقلابِ اسلامگرایان نبوده و متکی به ابزارهای قدیمی فناوری ارتباطات هم نخواهد بود. اعتراضات آتی برای پیگیری خواستههای خود از زبان و ادبیات غربی مثل سمن ها هم عاریت نخواهند گرفت. ماهیت اعتراضات آتی عبارت است از: توده ای بودن، بکارگیری فناوری های پیشرفته تر و آشتی ناپذیری.
ادامه مطلبمصطفی الکاظمی، در زمان نخست وزیری خود در تقویت روابط با کشورهای عضو شورای همکاری موفق بود و سفرهای رسمی به عربستان، امارات و کویت داشت؛ در جریان این سفرها، توافقنامه های متعددی در زمینه های مختلف امضا و شوراهای هماهنگی مشترکی تشکیل شد.
ادامه مطلبکشورهای شورای همکاری به فهرست کشورهایی که به دنبال پهپادهای ترکیه هستند پیوسته اند؛ پس از توافق قطر و ترکیه برای خرید پهپاد از آنکارا، امارات مذاکرات با ترکیه برای خرید حدود ۱۲۰ پهپاد را آغاز کرده و عربستان نیز برای مذاکره با ترکیه برای خرید پهپاد برنامه ریزی می کند.
ادامه مطلبامریکا جانبداری کشورهای عضو شورای همکاری از روسیه به ویژه عربستان را پس از تصمیم اخیر اوپک پلاس مبنی بر کاهش دو میلیون بشکه ای نفت در روز از ماه نوامبر مطرح می کند و آن را حمایت از مسکو علیه کییف می داند. واشنگتن در بیانیه ای این تصمیم را اشتباه و کوتاه بین دانست و آن را هم صف شدن عربستان با روسیه و تامین مالی جنگ آن علیه اوکراین عنوان و اعلام کرد که در روابط خود با ریاض بازنگری خواهد کرد. عربستان نیز با انتقادهای امریکا از تصمیم اوپک پلاس مخالفت کرد و اتهام ها مبنی بر اینکه کاهش تولید نفت ناشی از انگیزه های سیاسی بوده است را رد کرد.
ادامه مطلبیکی از استادان دانشگاه المنار تونس که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود در این باره هشدار داد: «قانون اساسی جدید اختیارات گسترده و بدون نظارت پارلمان به رئیس جمهوری خواهد داد و این قانون می تواند روند دموکراسی سازی را در تونس مختل کند.»
ادامه مطلبدر موارد متعدد، ائتلاف های تشکیل شده در خاورمیانه با ناکامی همراه بوده اند و نتوانسته اند برنامه مشترک اعضای خود را به پیش ببرند به همین علت قدرت های منطقه ای و بین المللی به سرعت جای آنها را پر کرده اند.
ادامه مطلباز جواد العنانی درباره کودتای ناکام شاهزاده حمزه بن الحسین پرسیدم، در حالی که بدون تشریفات و القاب نام شاه و شاهزاده های اردن را بر زبان می راند، گفت: کودتا، ماجرایی زنانه بود. مادر حمزه که مادری غیر از مادر عبدالله است، با مالک روزنامه واشینگتن پست ارتباطات نزدیکی دارد، زمانی که جف بزوس، واشینگتن پست را خرید، این ارتباط با مالکان جدید بیشتر و عمیقتر شد، او تلاش کرد با بهره برداری از این ارتباطات در اردن علیه عبدالله کودتا کند. عبدالله فهمید و تلاش ها فورا متوقف و خنثی شدند.
ادامه مطلببن گورین مسئول فاجعه ای است که در سال ۱۹۴۹ فلسطینی ها دچار آن شدند و از آن به عنوان "نکبت" یاد می کنند. در آن سال، در جریان پاکسازی قومی، فلسطینی ها از موطن خود بیرون رانده شدند و اسرائیل به وجود آمد. اما یادآوری نکبت و فاجعه سال ۱۹۴۹ به هیچ وجه اشتهای وزرای امور خارجه چهار کشور عرب که با برنج بن گورین و گوشتی که از بلندی های اشغال شده جولان سوریه، تهیه شده بود پذیرایی شدند، کور نکرد.
ادامه مطلبترکیه به عنوان قدرت سوم در منطقه یک قدرت سیاسی و اقتصادی نوظهور است که به نظر میرسد بیشتر به مفهوم امنیت جمعی عربی نزدیک است و در طول دهههای گذشته به استقلال کشورهای عربی و ثبات آنها در برابر مذاخلات خارجی احترام گذاشته است. بی تردید رابطه با این کشور در شرایط کنونی خطرات راهبردی برای امنیت کشورهای عربی ندارد.
ادامه مطلباین نوشتار یکی از مجموعه مقالهای است با عنوان «بازیگران مسلح غیردولتی و اقتصادهای غیرقانونی در سال ۲۰۲۲» که بخشی از «راهکار بروکینگز پیرامون بازیگران مسلح غیردولتی» را تشکیل میدهد. نویسنده در این مقاله به کتاب زیرچاپ خودش با عنوان «آمریکا و یمن: تقابلی تراژیک» استناد کرده است.
ادامه مطلبعلیرغم امید به احیای روابط دو کشور برای توقف جنگ یمن اما قدرت منطقهای که جمهوری اسلامی ایران کسب خواهد کرد، مسئلهای است که عربستان را نگران کرده است. آمریکا طبق اصول مشخص و دادوستدهای راهبردی منطقه را غرق در درگیریهای متعدد از طریق جنگ در سوریه، عراق، یمن و لبنان کرده و هدف این کشور این است که شرکای سعودی خود را در صف اول درگیریهای سیاسی، نظامی و اقتصادی قرار دهد.
ادامه مطلبدولت بایدن گاهی با خنثی بودن و گاهی نیز با چشم پوشی عمدی از اجرای تحریم های تحمیل شده بر ایران و سازمان های وابسته به آن در منطقه، ماموریت ایران را برای تقویت برنامه هسته ای و موشکی خود و اجرای مانورهای نظامی و افزایش مداخله در کشورهای عربی، تسهیل کرده است. به همین علت است که اکنون تهران وقت کشی می کند و عجله ای برای بازگشت به برجام ندارد.
ادامه مطلبعضویت کامل ایران در سازمان همکاریهای شانگهای قطعا به سود تهران است، چرا که هر گونه پذیرش در عرصه بینالملل خبری نویدبخش برای حکومت ایران است. افزون بر این، رهبری چین و روسیه بر سازمان همکاریهای شانگهای مزیت دیگری است که ایران را در تقابل دائمش با ایالات متحده صاحب قدرت حمایتی قابل توجهی میکند.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: کتاب «خیزش مردم سرخورده» نوری از دریچههای مختلف بر جوامعی است که در همسایگی ما هستند، همسایگانی که با وجود مشترکات فرهنگی فراوان اطلاعات نسبتا کمی از آنها داریم اما میتوانند نکات بسیاری را به ما بیاموزند؛ کشورهایی مثل مصر، تونس، لیبی و... در این کتاب تلاش شدهاست بهار عربی از جنبههای گوناگون دیده شود. هم از نگاه خارجی و سیاستمداران خارج از جهان عرب که در بخش اول مطالبشان را میخوانید، هم از نگاه سیاستمداران فعال در جامعه عرب و هم از نگاه روشنفکران، نویسندگان و اندیشمندان عرب که هر کدام از دریچه ویژه خود و از بعدی که مورد اهتمامشان است، به تحولات نگاه کردهاند.
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی برلی دیپلماسی ایرانی مینویسد: تماسهایی که با دمشق حدودا از سه سال پیش شروع شده بود، اما زیرزمینی؛ در ماه گذشته با تماس تلفنی عبدالله دوم و بشار اسد رنگ علنی به خود گرفت؛ تا این که وزیر خارجه امارات هفته پیش به دمشق رفت و مورد استقبال گرم اسد واقع شد؛ سفری که با خداحافظی و بازگشت سردار جواد غفاری فرمانده نیروهای ایرانی در سوریه به تهران همزمان شد و همین هم محمل بیشتری برای گمانهزنیها فراهم کرد.
ادامه مطلبشیلا سیف الدینی در یادداشتی می نویسد: اسد بهدرستی میداند پس از ویرانیهای جنگ ده ساله در سوریه به کمک کشورهای منطقهای و فرامنطقهای نیازمند است و کشور کوچک ولی ثروتمند و موثر در جهان عرب، امارات متحده عربی، میتواند حامی تجاری و مالی خوبی برای سوریه و از طرفی حامی سیاسی برای پذیرش این کشور در اتحادیه عرب باشد.
ادامه مطلبامیرحسین سعیدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این باور که کشورهای نفت خیز تنها با صرف منابع متنابع توان مدیریتی پر هزینه و ناکارآمد در کشورشان را دارند با تیم داری موفق در عرصه فوتبال می تواند یکسره دگرگون شود. مالکان ثروتمند با استخدام برترین مدیران و کارگزاران موجب مدیریتی موفق و متفاوت می شوند و با مدد توان بسیج رسانه ای به اذهان می نمایانند که در مدیریت کشورهایشان و نیز تدبیر منطقه همین گونه دقیق و موفق عمل می کنند. گروه ابوظبی که مالکیت باشگاه منچسترسیتی را در اختیار دارد مدام تکرار می کند "اینجا پول همه چیز نیست!"
ادامه مطلبهراس فزاینده رهبران عرب از تجدید حیات طالبان شاید یکی از علل فاصله گرفتن آنها از تحولات سیاسی در افغانستان باشد. جهان عرب، از جمله کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، نمی توانند از پیامدهای ناشی از ظهور دوباره طالبان جلوگیری کنند. فروپاشی کابل سروصدای زیادی در رسانه های اجتماعی ایجاد کرد و بسیاری ابراز نگرانی کردند که آنچه در افغانستان اتفاق افتاد به زودی در جهان عرب روی دهد. برخی ادعا کردند که طالبان جایگزین داعش شده است تا رویای خود را در جهان عرب تحقق بخشد.
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی می نویسد: طی دو هفته اخیر بحثهای زیادی با دوستان تحلیلگر از کشورهای منطقه که به دقت اوضاع ایران را رصد میکنند داشتم. سخنی به گزافه نیست اگر اذعان کنم شناخت برخی از آنها از اوضاع ایران و پیچیدگیهایش بیشتر از برخی کارشناسان ایرانی است. کسی که از خارج یک جغرافیای سیاسی و بدون سوگیری، تعلقات فکری و سیاسی نظارهگر تحولات آن است، تصویر جامعی را میبیند و تکههای پازل و تاثیرگذاری هر کدام در ترسیم این تصویر را به خوبی مشاهده میکند که همین کمک شایانی
ادامه مطلبپرهام پوررمضان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایالات متحده در راستای سیاستگذاری های خود که بر مبنای نفوذ در منطقه خاورمیانه انگاشته شده توانسته است سرمایه گذاری های کلانی را باقدمتی طولانی انجام دهد. همین امر سبب شده است در موضوعات مختلف جهان اسلام همچون تحریم های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران، بیداری اسلامی، مسئله یمن و فلسطین و مسائلی از این دست جهان عرب رویکردی منفعلانه و یا بسیار حداقلی اختیار کند. می توان این طور برداشت کرد که دلیل این امر ریشه در از بین رفتن فرهنگ گفتمان های متعدد و متعارض منطقه ای است.
ادامه مطلب