کشورهای عربی

۱۰ کشور عربی در صدر

تاثیر جنگ تعرفه‌های ترامپ بر کشورهای خاورمیانه

طبق گزارش دفتر نماینده تجاری امریکا، مجموع تجارت امریکا با کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال ۲۰۲۴ به ۱۴۱ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار رسید. در آن سال، امریکا کالاهایی به ارزش ۸۰.۴ میلیارد دلار به کشورهای منطقه صادر کرد که ۵.۸ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ افزایش نشان می‌دهد. مجموع واردت امریکا از منطقه نیز در سال یاد شده ۶۱.۳ میلیارد دلار بود که ۱.۶ درصد نسبت به سال ۲۰۲۳ کاهش نشان می‌دهد. به این ترتیب مازاد تراز تجاری بین امریکا و کشورهای منطقه در سال ۲۰۲۴ به ۱۹.۱ میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال پیش از آن ۳۹.۸ درصد افزایش نشان می‌دهد.  

ادامه مطلب

بعد از کاهش تنش های سیاسی

سرمایه کشورهای عربی به لبنان باز می گردد؟

کشورهای حوزه خلیج فارس، به‌ویژه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، در گذشته سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی در لبنان انجام دادند و از پروژه‌های زیرساختی، املاک و مستغلات و بخش بانکی حمایت کردند.

ادامه مطلب

بازگشت اعراب به الگوی پیش از اسلام

چرایی برتری دیپلماسی اعراب بر ایران؟

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: انتخاب اقتصاد و تجارت به عنوان زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی که بیشتر به دولت‌های غربی و لیبرال نسبت داده شده، انتخاب فرهنگ و ایئولوژی نیز به دولت‌های شرقی و غیرلیبرال یک قرن اخیر نسبت داده شده است، در حالی که چنین دسته‌بندی پایه‌ای محکم ندارد، زیرا هر دولت بر اساس شرایط زمانی و مکانی، زیربنای سیاستگذاری و حکمرانی خود را انتخاب می‌کند. نمونه برجسته انتخاب زیربنا به فراخور زمان را می‌توان در کشورهای عرب جنوب خلیج فارس به‌ویژه عربستان سعودی به خوبی مشاهده کرد. عربستانی که از یک دولت ایدئولوژیک متعصب در یک قرن اخیر به دولت اقتصادگرای تاجرپیشه موفق در نظام جهانی تبدیل شده است!

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش هفتم)

تهران مجبور به تجدید نظر می شود؟

در حال حاضر هیچ نشانه‌ای مبنی بر تصمیم تهران برای بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای‌اش، مشاهده نمی‌شود، و باید دید که آیا ایران تماس‌هایی برقرار خواهد کرد که نشان‌دهنده چنین اقداماتی در آینده باشد یا خیر.

ادامه مطلب

قاهره احساس خطر می‌کند

اختلاف مواضع عربستان و مصر برسر سوریه

عربستان سعودی و مصر آشکارا درباره سوریه اختلاف نظر دارند که نمی‌توان آن را صرفا ناشی از اختلاف رویکرد راهبردی تصمیم گیرندگان در دو کشور دانست بلکه معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و عربستان، بسیار مهم‌تر از معادله ژئوپلتیکی بین سوریه و مصر است.

ادامه مطلب

یادداشت اختصاصی:

قصه جنجال برانگیز دعوت از جولانی برای شرکت در نشست بغداد

هیثم الخزعلی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: دعوت از الجولانی می تواند گامی خطرناک و جنجال برانگیز باشد که به نشست و اهداف آن آسیب بزند. همچنین می‌تواند تاثیر سلبی بر وجهه دولت عراق بگذارد.

ادامه مطلب

اسرائیل نگران است و کشورهای عربی به رقابت فکر می کنند

ترکیه در فکر تسلط کامل نظامی بر سوریه

اکنون آنکارا قصد دارد در سوریه جدید نقش اصلی را ایفا کند و خلاء ایجاد شده با خروج ایران، متحد اصلی بشا اسد را خود پر کند. این اقدام ممکن است باعث رقابت با کشورهای عربی حوزه ی خلیج فارس و نگرانی اسرائیل شود.

ادامه مطلب

کشورهایی که پیش‌گام شده‌اند

چشم‌انداز هیدروژن سبز در خاورمیانه

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشورهای خاورمیانه در سال‌های اخیر به اهمیت هیدروژن سبز پی برده و تلاش‌های خود را برای تبدیل این فناوری به یکی از ارکان اصلی اقتصاد انرژی آغاز کرده‌اند.

ادامه مطلب

تلاشی که برای دور کردن دمشق از تهران در جریان بود

مختل شدن تماس‌های عربی - امریکایی با اسد بعد از سقوط حلب

دیوید ایگناتیوس می نویسد: ایالات متحده به‌طور محرمانه در حال بررسی توافقی با دمشق برای قطع جریان ارسال سلاح به حزب‌الله در لبنان بود. این تماس‌های غیررسمی که طی هفته‌های گذشته از طریق کشورهای میانه روی خلیج فارس انجام شد، به نظر می‌رسد با حمله غافلگیرانه مخالفان سوری و تصرف شهر حلب، دومین شهر بزرگ سوریه، در آخر هفته گذشته، مختل شده باشد.

ادامه مطلب

تنوع‌بخشی شرکا زیرسایه بی‌اعتمادی به امریکا

اهمیت بریکس برای امارات و عربستان

در این اجلاس که تحت شعار «تقویت مشروعیت چندجانبه برای توسعه جهانی عادلانه و امن» برگزار شد، تلاش‌ها برای تقویت همکاری و انسجام میان کشورهای عضو به ویژه پس از توسعه اخیر این مجموعه و حضور عربستان، امارات و سایر کشورها در آن بررسی شد.

ادامه مطلب

گفت‌وگوهایی درباره روسیه و اوکراین در قطر

از عرب‌های برنده تا ایالات نامتحد اروپا و بازی میانه ایران

ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اسراییل همواره می خواهد روسیه را راضی نگه دارد تا در سوریه به ایران و به دولت بشار حمله کند و روسها چشم بر این حملات ببندند. در رویدادهای هفتم اکتبر نیز پوتین نگران یهودیان روس ساکن در اسراییل بود. اسراییل از سال ۲۰۲۲ هیچ سلاحی به اوکراین نداده است و البته کاری که حماس در سال گذشته انجام داد، فشارها بر روی روسیه را بسیار کاهش داد.

ادامه مطلب

تشابه جنگ‌های سی‌ساله اروپا با تحولات امروز خاورمیانه

اسرائیل محتاط است و عرب‌ها هوشیار

عرب ها آشکارا، گذر به سمت چندجانبه‌گرایی را در خاورمیانه‌ی تحت رهبری آمریکا به نمایش می‌گذارندو هشدار ایران جدی گرفته خواهد شد، زیرا ارتش و اطلاعات اسرائیل، و البته خود نتانیاهو هم، به‌تازگی پرده ای از توان بازدارندگی ایران را دیده اند.

ادامه مطلب

ابراز بندگی تمام‌عیار در برابر یک جاه‌طلب ماکیاولیست

تلاش کشورهای عربی برای جلب رضایت اسرائیل برای چیست؟

باوجود افزایش شهرک‌سازی‌های اسرائیلی، حملات بی‌سابقه به مسجدالاقصی و فقدان افق سیاسی، کشورهای عربی به عادی‌سازی روابط با اسرائیل ادامه می‌دهند. این می‌تواند تا حدی بر این باور باشد که بهبود روابط اهرم بیشتری در اختیار کشورهای عربی برای فشار بر اسرائیل به‌منظور ایجاد یک کشور فلسطینی قرار می‌دهد. اما آنچه در واقع اتفاق می‌افتد کاملاً برعکس است. نتانیاهو به این می‌بالد که چگونه توانسته، بدون حل مسئله فلسطین، عادی‌سازی روابط با کشورهای عربی را پیش ببرد.

ادامه مطلب

تاثیر جئوپلتیکی نشست شورای همکاری خلیج فارس با اتحادیه اروپا

کشورهای عربی و اروپایی‌ها عقد اخوت می‌بندند؟

اجلاس قریب الوقوع کشورهای شورای همکاری و اتحادیه اروپا که قرار است در ۱۶ اکتبر در بروکسل برگزار شود، فرصت مهمی برای تقویت همکاری راهبردی میان دو طرف در زمینه‌های متعدد اقتصادی، سیاسی و امنیتی ایجاد می‌کند.

ادامه مطلب

در سایه بحران خاورمیانه

چه رازی پشت دعوت از کشورهای عربی برای نشست ناتو است؟

کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند حضور کشوهای عربی در اجلاس ناتو، برقراری آتش بس و توقف جنگ در نوار غزه را در خط مقدم مباحث نمایان خواهد ساخت و بدون پرداختن به این موضوع، پرونده‌هایی نظیر ایجاد «ناتو» عربی یا نیروهای جایگزین عربی در غزه باز نخواهد شد و جانبداری یا ایستادن کشورهای عربی در کنار اردوگاه غربی به زیان مسکو با توجه به سیاست بی‌طرفی این کشورها که از  از آغاز جنگ در فوریه ۲۰۲۲ اتخاذ شده است، مطرح نخواهد شد.

ادامه مطلب

فرصت‌ها و چالش‌های شراکت هند و امارات

سیاست «به غرب فکر کن» مودی

سیاست «به غرب فکر کن» دولت هند تعامل با غرب آسیا را در اولویت قرار داده و امارات متحده عربی سنگ بنای این گسترش روابط در منطقه شورای همکاری است.

ادامه مطلب

ضربه وجهه واشنگتن بابت حمایت از اسرائیل

امریکا جهان عرب را به سود چین واگذار می کند

نظرسنجی‌هایی که ما در اواخر ۲۰۲۳ و اوایل ۲۰۲۴ در پنج کشور عربی منطقه انجام دادیم، نشان می‌دهند که جایگاه ایالات متحده در میان شهروندان عرب به شدت کاهش یافته است. نظرسنجی‌ای که در تونس انجام شد، که بخشی از آن قبل و بخشی بعد از ۷ اکتبر بود، به وضوح نشان داد که این تغییر در واکنش به رویدادهای غزه رخ داده است. شاید شگفت تر این باشد که نظرسنجی‌ها همچنین نشان دادند که از دست دادن محبوبیت ایالات متحده به سود چین بوده است. دیدگاه شهروندان عرب نسبت به چین در نظرسنجی‌های اخیر ما بهبود یافته و یک روند نیم دهه‌ای کاهش حمایت از چین در جهان عرب را وارونه کرده است. با این حال، هنگامی که از آنها پرسیده شد که آیا چین تلاش‌های جدی برای حمایت از حقوق فلسطینی‌ها انجام داده یا نه، شمار کمی از پاسخ‌دهندگان نظر مثبتی داشتند. این نتیجه نشان می‌دهد که دیدگاه‌های عرب‌ها بازتاب ناخرسندی عمیق از ایالات متحده است و نه حمایت ویژه ای از سیاست‌های چین در برابر غزه.

ادامه مطلب

وضعیت جنگنده‌های اف-۱۵ و اف-۱۶ در اسرائیل، عربستان، ترکیه، مصر و امارات

وقتی جنگنده‌های اف-۱۶ ایران به اسرائیل رسید

قبل از انقلاب، ایران ۱۶۰ فروند اف-۱۶ سفارش داد و امیدوار بود که پس از خرید این ناوگان گران، در نهایت ۳۰۰ فروند از آن‌ها را خریداری کند. ایران تنها کشور دیگری بود که این هواپیما را سفارش داده بود، اما در نهایت قبل از انقلاب ۱۹۷۹ حتی یک اف-۱۶ دریافت نکرد. بنابراین اسرائیل ۵۵ جنگنده اف-۱۶ را که در ابتدا برای ایران در نظر گرفته شده بود، قبل از انقلاب به دست آورد.

ادامه مطلب

وقتی قدرت نرم هزینه می‌شود

غزه، اوکراین و جایگاه اروپایی‌ها در میان افکار عمومی عربی

علی رضوانپور و سعید سیف در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: اتهام‌ها درباره اجرای استاندارد‌های دوگانه، به سرعت و با فراوانی از سوی کشور‌های عربی، قدرت‌های در حال ظهور، رقبای جغرافیایی، مقامات سازمان ملل و حتی خود مقامات غربی مطرح شده است. هنگامی که روسیه در سال ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد، اروپایی‌ها تحریم‌های "گسترده و بی‌سابقه"‌ای را در تجارت، سرمایه گذاری و حتی بایکوت‌های ورزشی علیه مسکو پیاده کردند. در جریان تلاش لابی بزرگ جهانی، رهبران اروپایی، حمایت از اوکراین را به عنوان دفاع از قوانین و نورم‌های جهانی تصویر کردند.

ادامه مطلب

رقابت تشدید می شود

هوش مصنوعی و افزایش اهمیت کشورهای عربی

رقابت بر سر هوش مصنوعی، اهمیت کشورهای عضو شورای همکاری را به شیوه‌های متعدد و مختلف شامل امور اقتصادی، فنی و آموزشی افزایش داده است.

ادامه مطلب

علاقه مندی به گسترش روابط با تهران

حضور پررنگ مقامات عربی در مراسم رئیس جمهوری ایران به چه معناست؟

ازسرگیری روابط بین عربستان و ایران روند تقاربی را میان کشورهای منطقه آغاز کرده که در واکنش‌ها به شهادت رئیس جمهور ایران و همراهانش به وضوح نمایان شد.

ادامه مطلب

اتفاقات اخیر به چه معناست

کویت در مسیر اقتدارگرایی جدید؟

کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شیخ مشعل در نطق انحلال پارلمان و خطاب به نمایندگان بر چند کلیدواژه تاکید کرد: دخالت در هسته اختیارات و حقوق اساسی امیر، مداخله در تعیین ولیعهد، فساد گسترده، رفتارهای مغایر با قانون اساسی و تهدید امنیت کشور به اسم دموکراسی. تفسیر این کلیدواژگان می تواند حکایت از مسیر جدید کویت به سمت اقتدارگرایی در منطقه و بویژه در بین دولت های عرب خلیج فارس باشد که از یک دهه گذشته تاکنون هر پنج عضو دیگر شورای همکاری از سلطنت های نسبتا اجماعی به سمت اقتدارگرایی فردی حرکت کرده اند.

ادامه مطلب

حرکت به چیزی فراتر از تدابیر اعتمادساز

نیاز کشورهای عربی به ایران برای تامین امنیت منطقه

اعضای شورای همکاری می‌دانند که هیچ یک از پروژه‌های بزرگی که در نظر دارند، در سایه رویارویی با ایران محقق نمی‌شود.

ادامه مطلب

تهران همچنان کشور قدرتمند منطقه

آیا اتحاد پدافند هوایی خاورمیانه موجب بازدارندگی و انزوای ایران خواهد شد؟

حمیدرضا جوادی قلعه و سعید محمدی کاوند در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: با آغاز عملیات موشکی و پهپادی ایران ضد اسرائیل که در پاسخ به جنایت این رژیم در هدف قرار دادن کنسولگری جمهوری اسلامی ایران در دمشق انجام شد، عنوان شده است که تمامی بازیگرانی که در ایجاد لایه‌های مضاعف پدافندی و کمک به اسرائیل در رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایرانی نقش داشتند همگی جلوه عملی همان اتحاد پدافند هوایی بودند که در سال ۲۰۲۲ در نشست‌های مختلفی بر آن تاکید شده بود. جمهوری اسلامی ایران با این عملیات موفقیت آمیز نشان داد که می تواند این اتحاد به ظاهر بزرگ را در هم بشکند و معادلات آن ها را برهم بزند و باعث درهم شکسته شدن هیمنه پوشالی کشورهای دارای قدرت اتمی شود. همین امر نشانگر این است که ایران بازیگر اصلی منطقه در این نظم نوین جهانی است. 

ادامه مطلب

منطقه ای که سررشته کار به دست هیچ کس نیست

خاورمیانه، شهر بی کلانتر

این منطقه خود را در یک وضعیت "میان‌دوره ای" می‌بیند. بحث درباره تک قطبی یا چند قطبی را فراموش کنید: خاورمیانه بی‌قطب است. کسی در اینجا مهار کار را در دست ندارد.

ادامه مطلب

فلسطین آرمان جهان غیر عرب است

بهانه عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حالی که آرمان آزادی فلسطین و حمایت از قدس در جهان عرب از دستورکار دولت‌ها و حتی امت عربی خارج شده و کم رنگ می‌شود، برخی دولت‌ها و شهروندان غیر غرب و غیر مسلمان بر آزادی فلسطین و محکومیت اسرائیل اصرار دارند و به مقابله سیاسی، حقوقی و دیپلماتیک علیه دولت اسرائیل متعهد هستند. اقدام حقوقی دولت آفریقای جنوبی در تلاش برای محکومیت اسرائیل در دیوان دادگستری بین المللی با اتهام نسل کشی در غزه، اقدام دولت نیکاراگوئه در شکایت از دولت آلمان به دلیل کمک‌های مالی و نظامی آلمان به اسرائیل و نقش آن در کشتار شهروندان غزه، قطع روابط برخی دولت‌های آمریکایی با اسرائیل و... را می‌توان ازجمله تبدیل آزادی فلسطین به آرمان جهان غیر عرب دانست.

ادامه مطلب

سومین نشست کشورهای وزرای امور خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی درباره غزه

آقایان عرب و مسلمان، مردم فلسطین چشم انتظارند

علی موسوی خلخالی می نویسد: امید است سومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای عضو کنفرانس اسلامی بتواند گام های لازم عملی را در جهت کاهش آلام مردم فلسطین بردارد و رژیم صهیونیستی برای یک بار هم که شده از جانب کشورهای اسلامی احساس فشار کند. این هدف محقق نخواهد شد مگر زمانی که کشورهای اسلامی به طور جدی احساس کنند نسبت به ملت فلسطین مسئول هستند و این مسئولیت را با اتحاد و هم صدایی در برابر رژیم اسرائیل نشان دهند.

ادامه مطلب

گامی ضروری برای تحقق ثبات، صلح و توسعه

چرا تقویت همکاری عراق و عربستان مهم است

الشمری درباره آینده روابط بین دو کشور گفت که شاهد رشد قابل توجه آن خواهیم بود چرا که تمایل متقابلی میان بغداد و ریاض وجود دارد و نخبگان سیاسی موثر در عراق معتقد هستند که عربستان از کشورهایی است که می تواند پیشرفت بیشتری برای عراق محقق کند و این امر به آینده رشد روابط بین دو کشور کمک می کند.

ادامه مطلب

تولید نفت کاهش می یابد

اقتصادهای خاورمیانه تحت الشعاع جنگ غزه

اقتصاد کشورهای همسایه فلسطین و اسرائیل شاهد تاثیر این جنگ بویژه بر درآمدهای گردشگری بوده است و هزینه های حمل و نقل به شکل زیادی افزایش یافته و  کاهش رفت و آمد در در دریای سرخ کاملا مشهود است که این امر می تواند آسیب های اقتصادی را در سطح جهانی تشدید کند.

ادامه مطلب

شکست بزرگ اعراب

ننگ ناتوانی قدرت‌های پوشالی!

اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت‌های عرب به‌خصوص صاحبان منابع نفت و گاز که طی یک دهه اخیر به بازیگران اقتصاد، ورزش، فناوری و ... نظام جهانی نیز تبدیل شده اند و ادعای برتری منطقه‌ای و جهانی دارند، قدرت‌های پوشالی هستند که تنها به فریب افکار عمومی جهان عرب قادر بوده و این نیرنگ به تضمین بقای قدرت آنان کمک کرده است.

ادامه مطلب