عربستان

یک بام و دو هوای پکن برای تهران

ترفند سعودی در قبال ایران

با در نظر گرفتن شرایط کنونی در منطقه غرب آسیا و نیز اقتضائات داخلی ایران پس از مرگ مهسا امینی و آغاز اعتراضات طی سه ماه اخیر بدون شک عربستان سعودی «یک پروژه چند جانبه» را در قبال جمهوری اسلامی ایران پی گرفته است مبنی بر اینکه از یک سو ذیل تجربه جنگ یمن و تداوم هزینه های آن از رودررویی مستقیم با تهران حذر دارد و در سایه آن به دنبال دادن پالس مثبت دیپلماتیک است و در عین حال هم تمایلی به احیای روابط با ایران هم ندارد.

ادامه مطلب

توافق ابراهیم در دستورکار ولیعهد سعودی؟

اسرائیل می تواند ناجی روابط امریکا و عربستان باشد

به رغم تنش ها بین عربستان و آمریکا، اگر محمد بن سلمان تصمیم بگیرد که نمایشی دراماتیک از پیوستن به توافق ابراهیم به اجرا بگذارد، وضعیت برای آمریکا برد-برد خواهد بود. سه دلیل کلیدی وجود دارد که چنین سیاستی از سوی ولیعهد سعودی می تواند از سوی آمریکا مورد توجه و استقبال قرار بگیرد.

ادامه مطلب

با توجه به قطب‌بندهای جدید جهانی

کش‌مکش عربستان و امریکا چقدر جدی است؟

سید محمد کاظم سجادپور در یادداشتی می نویسد: کنش و واکنش بین عربستان و آمریکا، از زاویه قطب‌بندی‌های نوین جهانی چگونه قابل تجزیه و تحلیل است؟ در پاسخ باید ابتدا به «قرار داشتن عربستان در مدار امنیتی آمریکا» توجه کرد، سپس به «بروز شکاف، با توجه به ملاحظات و منافع ملی و بین‌المللی» و سرانجام «گسترش مناطق خاکستری» در روابط بین‌الملل پرداخت.

ادامه مطلب

نخست وزیری محمد بن سلمان را از پرونده خاشقچی نجات نمی دهد

بایدن بر سر دو راهی عدالت و اتحاد با عربستان سعودی

محمد بن سلمان ابتدا دولت دونالد ترامپ و بعدتر دولت بایدن را تحت فشار گذاشت تا شاید در دعاوی مختلفی که با آنها درگیر بود، مصونیت بگیرد؛ اما در هر دو دولت وزرای خارجه ایالات متحده قاطعانه در مقابل او ایستادند چون هیچ دلیلی وجود نداشت که برای محمد بن سلمان به عنوان ولیعهد سعودی، مصونیت قضایی در نظر گرفته شود. با این حال، محمد بن سلمان بر خواسته خود پافشاری کرد و موافقت با افزایش تولید نفت را در گرو دریافت مصونیت قرار داد.

ادامه مطلب

دولت بایدن به دنبال انتقام خواهد بود؟

تصمیم اوپک پلاس و گسل ریاض – واشنگتن

به دنبال  تصمیم اوپک پلاس برای کاهش تولید نفت (دو میلیون بشکه در روز )، شماری از اعضای کنگره آمریکا خواستار کاهش فروش تسلیحات و خارج کردن نیروها و تجهیزات ایالات متحده از عربستان و امارات شده‌اند. این مهم می تواند حکایت از گسل ناخواسته ریاض و ابوظبی با واشنگتن داشته باشد.

ادامه مطلب

ارزیابی کارنامه یک ساله سیاست خارجی منطقه ای دولت سیزدهم

دولت رئیسی، سیاست خارجی منطقه‌ای را به‌طور مستقل تعریف کرد

سیدجلال دهقانی ‌فیروزآبادی بر ابن باور است:یکی از عوامل ناکامی دولت روحانی ناظر بر عدم توان دولت سابق برای اجماع‌سازی در حوزه سیاست داخلی در جهت تبیین و تعقیب سیاست خارجی مطلوب، به‌خصوص در قبال همسایگان است. واقعیت این است که دولت روحانی، به‌ویژه وزارت خارجه، توان اجماع‌سازی داخلی برای تحقق یک سیاست خارجی منطقه‌ای مطلوب را نداشت، در صورتی که بیش از نیمی از موفقیت جمهوری اسلامی در حوزه سیاست خارجی منطقه‌ای و تحقق روابط با همسایگان معلول توان دولت‌ها در اجماع‌سازی داخلی است.

ادامه مطلب

چالش امنیتی، مانع واردات گاز از ایران

پاکستان به شدت به انرژی نیاز دارد

پاکستان از کمبود منابع انرژی رنج می‌برد و در زمستان سال گذشته با بحرانی شدید به علت کمبود گاز روبرو بود. پاکستان به عنوان یک کشور در حال توسعه به منابع متنوع انرژی نیاز دارد و از این رو ایران با توجه به منابع متنوع خود و به ویژه گاز گزینه خوبی به شمار می‌رود.

ادامه مطلب

سه سفر و چندبرداشت!

تلاقی حضور پوتین و بایدن در خاورمیانه و آینده تهران

جلال میرزایی عقیده دارد که همزمانی سفر ولادیمیر پوتین در هفته آتی برای حضور در ایران با سفر جو بایدن به اسرائیل و عربستان حکایت از آن دارد که وضعیت منطقه وارد مرحله حساس و پیچیده ای شده است که می تواند آبستن وقوع هر سناریویی باشد. عبدالرضا فرجی راد هم این اعتقاد را دارد که سفر جو بایدن با توجه به اقدام روسیه برای قطع صادرات انرژی به اروپا در وهله اول با هدف اقناع کشورهای خاورمیانه در جهت افزایش میزان صادرات و تولید انرژی به بازار جهانی است تا بتواند شرایط را برای کاهش بهای سوخت در پاییز و زمستان پیش رو کند.

ادامه مطلب

در حالی که رکود اقتصادی در راه است

بازی خطرناک آمریکا با عربستان سعودی و ایران

روزنامه الریاض وابسته به دولت سعودی در مقاله خود نوشت: دولت بایدن باید ثابت کند که علاقه اش به کشورهای عربی بسته به شرایط و به دلیل نیازش به منابع نفتی نیست. به علاوه، باید در عمل و نه گفتار ثابت کند که همچنان به امنیت خلیج فارس پایبند است.

ادامه مطلب

آنکارا و گسل با تهران

ترکیه قید ایران را زده است؟!

سیداسدالله اطهری در گفت وگویی معتقد است که شرایط حساس کنونی در منطقه که یک فرصت مغتنم برای افزایش نفوذ ترکیه در خاک سوریه است تا بتواند مناطق بیشتری را تحت کنترل خود درآورد و در عین‌حال نیروهای مسلح کرد را هم محدود کند. نکته مهم دیگر به وضعیت داخلی در ترکیه باز می گردد. به هر حال این کشور خود را برای انتخابات ریاست جمهوری و مجلس در سال آینده آماده می‌کند. اردوغان با توجه به شرایط اقتصادی و تورم شدید در این کشور سعی می‌کند با اقداماتی در سوریه یک ابزار انتخاباتی برای خود ایجاد کند.

ادامه مطلب

مواضع متغییری که ریشه در واشنگتن دارد

تاثیر بن بست مذاکرات وین بر گفت وگوهای ایران و عربستان

اگر ایران بتواند در زمینه گفت وگوهای مستقیم دوجانبه درباره روابط منطقه ای و در مذاکرات وین درباره برنامه هسته ای خود به نتایجی مثبت دست یابد، خواهد توانست از این موفقیت برای توسعه روابط اقتصادی و بازرگانی خود بهره برداری کند و حتی به تفاهم هایی در خصوص بخش انرژی و تعیین قیمت نفت، به خصوص با ریاض دست یابد.

ادامه مطلب

آیا ژئوپلتیک منطقه همسو با منافع تهران در حال تغییر است؟

اردوغان و بنت توان تغییر ژئوپلتیک منطقه علیه جمهوری اسلامی را ندارند

سیدعلی سقائیان در گفت وگویی تصریح کرد که مهمترین مسئله به خاستگاه ژئوپلتیک خود ایران و فلات ایران باز می گردد. ما در رابطه با موقعیتی که داریم به «یک فرابرتری» و «فرادستی» ژئوپلتیک رسیده ایم. همانطور که در سوال نخست اشاره کردید علاوه بر اینکه ایران جزئی از خاورمیانه به شمار می‌رود در کنار منطقه قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و آسیای میانه قرار دارد. هر کدام از این مناطق ژئوپلتیکی دارای بافت مکانی و اقتضائات اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی، تمدنی و حتی نظامی، امنیتی و دفاعی خود هستند. این ویژگی فرابرتری و فرادستی ژئوپلتیکی ایران را هیچ کدام از کشورهای منطقه ندارد.

ادامه مطلب

تنش زدایی منطقه ای تهران با مذاکرات در سایه

جنگی که در انتظار ما است

تمامی اسرائیل خطر فزاینده‌ای را علیه موجودیت خود مشخصا از سوی تهران و گروه‌های مسلح متحد این کشور در شمال و جنوب و از طریق هشدار‌های صریح جنگ از سوی حسن نصرالله و یحیی سنوار احساس می‌کند.سنوار وقوع جنگی را پیش‌بینی کرده بود که او آن را یک جنگ دینی منطقه ای همه جانبه می‌نامد. در این جنگ ایران با اسرائیل هم به صورت نیابتی و هم مستقیم رو در رو خواهد شد. این جنگ در انتظار همه ما است حتی اگر زمان آن به تاخیر افتد.

ادامه مطلب

کلید حل منازعه دست تهران است

ایران، عربستان سعودی، ترکیه و اسرائیل؛ دورنمای تنش زدایی

چهار قدرت نوظهور منطقه ای- عربستان، ترکیه، ایران و اسرائیل- همگی در جستجوی یارکشی های تازه منطقه ای هستند و همگی در صددند تا به شیوه ای «کمتر تقابلی» با یکدیگر رفتار کنند. این تلاش ها در نتیجه خروج ایالات متحده از خاورمیانه برای تمرکز بر روسیه و چین است.

ادامه مطلب

دیپلماسی چراغ خاموش تهران، دیپلماسی معکوس واشنگتن

چرا به موازات توقف نشست وین، نشست بغداد آغاز به کار کرد

دور پنجم مذاکرات بین ایران و عربستان با میانجیگری عراق و عمان در شرایطی برگزار شد که شاهد توقف ۴۵ روزه مذاکرات وین هستیم. از این منظر روشن شدن موتور نشست بغداد به موازات خاموش شدن موتور نشست ها در وین گویای آن است که  واشنگتن از طریق دیپلماسی معکوس سعی دارد با ترمیم روابط تهران – ریاض به تعدیل نگاه ایران در مذاکرات احیای برجامی برسد. 

ادامه مطلب

لزوم درک معادلات جدید

حوثی‌ها در یمن پیروز شدند؛ پس از آن چه می‌شود؟

این نوشتار یکی از مجموعه مقاله‌ای است با عنوان «بازیگران مسلح غیردولتی و اقتصادهای غیرقانونی در سال ۲۰۲۲» که بخشی از «راهکار بروکینگز پیرامون بازیگران مسلح غیردولتی» را تشکیل می‌دهد. نویسنده در این مقاله به کتاب زیرچاپ خودش با عنوان «آمریکا و یمن: تقابلی تراژیک» استناد کرده است.

ادامه مطلب

معاون دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی:

بن سلمان به دنبال تغییر رویه در جنک یمن/ ریاض در صدد احیای روابط با تهران برای مدیریت جنگ یمن

حسین اکبری، معاون دبیر کل مجمع جهانی بیداری اسلامی در گفت وگویی تاکید کرد که بن سلمان سعی دارد با تعریف یک راهبرد جدید، برنامه جدی با هدف احیا و ترمیم سیاست‌های منطقه‌ای در دستور کار قرار دهد. حتی در این راهبرد جدید سعی می کند رابطه خود را با جمهوری اسلامی ایران نیز ترمیم کند

ادامه مطلب

ادامه فروش تسلیحات امریکا به عربستان

در بر همان پاشنه می چرخد

آمریکا فروش تسلحیات به عربستان سعودی را ادامه می‌دهد و این حاکی از آن است که اهداف امنیتی محدود بایدن در برابر ایران مانع از اقدام آمریکا برای حل بحران یمن است.

ادامه مطلب

آیا باکو توان ایجاد تغییرات ژئوپلتیک منطقه قفقاز جنوبی را خواهد داشت؟

اسرائیل و جمهوری آذربایجان، «جدی ترین» تهدید مشترک علیه امنیت ایران

عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که اگر بخواهیم مقایسه‌ای در خصوص نفوذ اسرائیل در ساختار نظامی و اطلاعاتی جمهوری آذربایجان با دیگر کشورهای همسایه داشته باشیم بی شک باکو در مقام اول قرار می گیرد. یعنی حتی بعد از اجرایی شدن پیمان ابراهیم و آشکارساز و عادی سازی روابط دیپلماتیک بحرین و امارات با اسرائیل و حتی با وجود روابط و مناسبات آنکارا با تل آویو در ابعاد مختلف و در عین حال همکاری های مخفی اقلیم کردستان و کردها با اسرائیل، هیچ کدام به اندازه نفوذ اسرائیل در جمهوری آذربایجان برای ما تهدیدزا نیست. لذا اگر ما در طول سال های گذشته مدارا با جمهوری آذربایجان را کنار می‌گذاشتیم و حساسیت های فعلی را پیرامون نفوذ اسرائیل به مقامات باکو گوشزد می‌کردیم و یا در صورت عدم توجه جمهوری آذربایجان به این نگرانی های ایران، اقدامات قاطعی را انجام می‌دادیم کار به اینجا کشیده نمی‌شد که اسرائیل در سایه نفوذ امنیتی، اطلاعاتی و نظامی خود در جمهوری آذربایجان بتواند از خاک این کشور برای انجام عملیات‌های تروریستی، خرابکارانه، جاسوسی، سرقت اسناد و ایجاد ناامنی علیه منافع جمهوری اسلامی ایران عمل کند.

ادامه مطلب

سایه احیای برجام بر بازتعریف جایگاه تهران در منطقه

چرا ایران عملا از پروسه صلح افغانستان کنار گذاشته شده است؟

پیرمحمد ملازهی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی پیرامون جایگاه ایران در آینده افغانستان و پیشبرد پروسه صلح در این کشور تاکید دارد: برای آنکه ایران در پروسه صلح افغانستان جایگاه لازم و مدنظر را متناسب با اهداف منافع خود پیدا کند باید بازنگری جدی، واقع بینانه و دقیق در قبال مسائل منطقه داشته باشد تا ذیل این بازنگری، جامعه افغانستان را در کلیت آن مد نظر قرار دهد که در نهایت نگاه منفی افغان ها علیه تهران از بین برود. این در حالی است که امتاسفانه اکنون به جای آن که ایران بخشی از راه حل باشد به بخشی از مشکلات در افغانستان بدل شده است.

ادامه مطلب

اهداف بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای از پروسه صلح در افغانستان چیست؟

روابط تهران با طالبان قابل توجیه و اجتناب ناپذیر است

محمدرضا فرقانی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که ارتباطات و مناسبات جمهوری اسلامی ایران با طالبان طی سال های اخیر یقینا قابل توجیه و حتما اجتناب ناپذیر است. چرا که سیاست راهبردی تهران در برقراری مناسبات با این جریان صرفاً برای ایجاد صلح و ثبات و امنیت در افغانستان است. لذا باید بپذیریم که در چارچوب صلح، ثبات و امنیت افغانستان، طالبان واقعیتی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. چون در غیر این صورت هر گونه تلاش برای ایجاد صلح و ثبات در افغانستان به شکست کشیده خواهد شد. یعنی هرگونه تلاش برای ایجاد صلح در افغانستان باید منوط به در نظر گرفتن جایگاه طالبان باشد.

ادامه مطلب

پایان ماه عسل ریاض - واشنگتن

زنگ ها برای محمد بن سلمان به صدا در آمده است

علی موسوی خلخالی می نویسد: جناب ولیعهد این روزها به سختی شب را به صبح و صبح ها را به شب می رساند. روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داده که تشنج و اضطراب بر فضای کاخ سلطنتی در ریاض حاکم است. خاندان سلطنتی از شخص شاه تا ولیعهد از این نگران هستند که خصومت آشکاری که دولت جدید امریکا در قبال عربستان در پیش گرفته است آغازگر سناریویی باشد که به کنار زدن محمد بن سلمان منجر شود و شاه ۸۵ ساله آرزوی شاه شدن پسرش بر دلش بماند. 

ادامه مطلب

توافق دیروز سازمان انرژی اتمی اقدامی مرضی الطرفین برای مدیریت شرایط

میرزایی: احیای برجام باعث افزایش مشارکت در انتخابات ۱۴۰۰ خواهد شد

جلال میرزایی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است اقدامی که در چارچوب توافق میان سازمان انرژی اتمی با آژانس صورت گرفت می‌تواند بهترین سناریو و یک گام مرضی الطرفین برای مدیریت شرایط باشد.

ادامه مطلب

اهداف طرح خاورمیانه بزرگ ایالات متحده در خاورمیانه

اقتصاد غربی‌ها را در منطقه نمک گیر کرده است

پرهام پوررمضان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ر نگاه دولت مردان ایالات متحده طرح بزرگ خاورمیانه با اهداف نهان و آشکاری پا به عرصه ظهور در دکترین سیاستگذاری این کشور گذاشت ولی یکی از رویکردهای مهمی که در این باب همه پژوهشگران و تحلیلگران این حوزه بر آن بر سر یک کلام هستند رویکرد مهم اقتصاد است. البته در رابطه با ابعاد و رویکردهای نهان و آشکار این مساله احتیاج بسیار زیادی به گذشت زمان و به دست آوردن اطلاعات دقیق تری در این باب وجود دارد.

ادامه مطلب

واشنگتن-ریاض، فصل رضایت یا ریاضت؟

آغاز بازگشت به دوره ملک عبدالله

صادق بروجردی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: احتمال بازگشت ریاض به عصر سیاست های ملک عبدالله  فراوان به نظر می رسد. در چنین شرایطی که سخنان همسو و همدل عادل الجبیر با جو بایدن حکایت از دست به عصا شدن این کشور در سیاست خارجی است.

ادامه مطلب

جذابیت‌ها و دافعه‌های یک رابطه

پیدا و پنهان خودداری عربستان از عادی سازی روابط با اسرائیل

فاطمه سیاحی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بعید نیست محمد بن ‌سلمان بعد از پیوستن اکثر کشورهای عربی به روند عادی سازی، با ادعا و هدف مدیریت این جریان، معاهدهٔ صلح را امضا کند. اگر چنین نگاهی را غالب بدانیم، تغییر موضع عربستان در قبال قطر هم پیش‌زمینه‌ای برای دعوت و الحاق این کشور به عادی‌سازی خواهد بود.

ادامه مطلب

میانجی‌گران فقط به فکر منافع خودشان هستند

بهره برداری مکرون از نداشتن خرد سیاسی و عقلانیت دیپلماتیک ما

حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید براین نکته که هیچ واسطه و میانجیگر دیپلماتیکی نمی تواند به احیای برجام کمک کند، بر این مسئله اذعان داشت که احیای برجام تنها در سایه درک درست و واقع بینانه ایران و آمریکا از انتظارات همدیگر و تعریف منافع ملی شان در عمل به تعهدات برجامی، آن هم ذیل یک پروسه و مکانیسم همزمان قابل حصول است و لاغیر. 

ادامه مطلب

تکرار نقش پلیس بد برای فرانسه در دوران جو بایدن

آزمایش ماهواره بر ارتباطی به تحولات دیپلماتیک ندارد

عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که اکنون دولت جو‌ بایدن به سمت بدل شدن به پلیس خوب در قبال برجام و جمهوری اسلامی ایران در حال گذار است، فرانسه نقش پلیس بد را بازی کند، بر این باور است که نمی توان به صرف همزمانی آزمایش این ماهواره بر با تحولات دیپلماتیک برجامی این تلقی را داشت که تهران سعی کرده است با آزمایشی ماهواره بر یک پالس و هشداری به اروپایی‌ها و ایالات متحده آمریکا داده باشد و یا به دنبال افزایش برگ برنده و توان چانه‌زنی دیپلماتیک خود بوده است. کما اینکه در زمان مذاکرات برجامی هم مشابه همین آزمایش‌ها انجام شد.

ادامه مطلب

امکان سنجی عادی سازی روابط تل آویو و ریاض

آیا عربستان آرزوی اسرائیل را برآورده می‌کند؟

سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فراتر از سیاست داخلی این سوال وجود دارد که جامعه محافظه کار عربستان سعودی چقدر برای توافق با اسرائیل آماده است. در سالهای اخیر، جامعه عربستان سعودی با انتقادات محدود عمومی توانسته است اصلاحات اجتماعی و اقتصادی را به پیش ببرد ولی این بدان معنا نیست که توافق صلح با اسرائیل هم از چنین پشتیبانی برخوردار خواهد شد.

ادامه مطلب

امیدهایی که بر باد رفت و کورسوی امیدی که هنوز باقی است

ده سالگی بهار عربی: درس ها و ترس ها

صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برنارد لوئیس معتقد است که مفهوم انقلاب مانند مفهوم آزادی در حوزه تمدن اسلامی غریب است. واژه آزاد در میراث اسلامی بیشتر "نابرده" و "غیر عبد" را به ذهن متبادر می سازد، کسی که برده نیست، آزاد است. پرواضح است که این تعبیر، فرسنگ ها با مفهوم خودمختاری فردی و بلوغ عقلی و سوژه سازی از انسان مغایرت دارد.

ادامه مطلب