از عربستان تا غزه
کلیدهای چهارگانه مهار آتشفشان خاورمیانه
تحلیلگران معتقدند که راه حل بزرگ بحران خاورمیانه، حول محور فلسطین و در قالب کلیدهای چهارگانه‌ای خواهد بود که می‌توان این مشکل را از طریق آنها حل کرد.
ادامه مطلبعربستان
«دیپلماسی تهدید» علیه تهران؟!
بازی پیچیده اسرائیل
امید محسنی طی یادداشتی می نویسد: اصرار کشورهای مدافع فلسطین بر این نکته که راهکار دو دولتی راه تحقق صلح و حل ریشه‌ای مسئله است، نکته ایجابی موضوعی است که با مخالفان بسیار قدرتمندی در منطقه رو به رو بوده است. ایران، حزب‌الله و نیروهای مقاومت در منطقه که نگاه آرمانی به موضوع فلسطین دارند راه‌های گریز عربستان را برای پیمودن مسیر عادی‌سازی بسته‌اند.
ادامه مطلب
بررسی ادعاهای رسانه‌ای درباره انفجارهای اخیر در ایران
اسرائیل، متهم ردیف اول
پس از دو انفجار در خط لوله گازی و نیز انفجاری در شهرقدس حالا ایلنا به نقل از منابع روزنامه نیویورک تایمز می‌نویسد که اسرائیل در پشت این انفجارها قرار دارد. اگرچه این روزنامه آمریکایی روز جمعه از قول دو منبع غربی این گزارش را منتشر کرده است؛ اما تا به اکنون مقامات اسرائیلی از اظهارنظر در‌این‌باره خودداری کرده‌اند. پ
ادامه مطلب
رویای ریاض محقق خواهد شد؟
عربستان در آرزوی تبدیل شدن به قطب هوش مصنوعی منطقه
ابرپروژه گیگا را باید بخشی از “چشم‌انداز ۲۰۳۰” محمدبن‌سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، دانست که با هدف تنوع بخشی به اقتصاد این کشور به اجرا درآمده است. این در حالی است که برخی از پروژه‌های گیگا بر سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی عظیم و برخی دیگر بر جذب استعدادهای فین‌تک از سراسر منطقه و حتی فراتر از آن تمرکز دارند.
ادامه مطلب
دلخوری از امریکا یا فرار از بحران؟
دلیل بی طرفی عربستان در بحران دریای سرخ
به نظر می رسد، عربستان به نوعی با سرزنش و ملامت به متحد خود امریکا می نگرد چرا که این کشور وارد درگیری با انصار الله در دریای سرخ شده بدون آنکه راهی برای خروج آن بیابد اما عربستان موفق شد از زیر بار ائتلاف با امریکا بگریزد.
ادامه مطلب
نشست محرمانه مقامات امنیتی ۴ کشور عربی در ریاض درباره تحولات غزه
نشست پاریس راه به جایی می برد؟!
منابع رسانه‌ای امریکایی و رژیم صهیونیستی به نشستی بین‌المللی به رهبری امریکا اشاره کردند که هدف آن دستیابی به توافقی برای تبادل اسرا میان جنبش حماس و رژیم صهیونیستی و پیشرفت در مذاکرات در این زمینه است. برخی گزارش‌ها حاکی از این است که مقامات امریکا، قطر، مصر و رژیم صهیونیستی به پاریس رفته‌اند تا درباره پیش‌نویس تهیه‌شده یک توافق که به آزادی اسرای صهیونیست در ازای وقفه دوماهه در جنگ غزه می‌پردازد، گفتگو کنند. بنابر آنچه خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرده، در نشست پاریس ویلیام برنز، رئیس سیا، محمد بن‌عبدالرحمن آل‌ثانی، نخست‌وزیر و وزیر خارجه قطر، عباس کامل، رئیس اطلاعات مصر و داوید بارنیا، رئیس موساد، شرکت دارند.
ادامه مطلب
سایه جنگ غزه سنگینی می کند
آینده روابط امریکا و کشورهای شورای همکاری
پیشتر روابط امریکا با شورای همکاری طی سال های گذشته با بحران های پیاپی در زمینه اعتماد میان یکدیگر همچون کاهش نظامیانش در منطقه، روابط با ایران و عقب نشینی آشفته وهرج ومرج گونه از افغانستان در سال ۲۰۲۱ روبرو شده بود، این در حالی است که تضادهای مبهمی همچنان در خصوص تجاوز کنونی اسرائیل در این روابط وجود دارد.
ادامه مطلب
تاریکی و روشنایی
سرنوشت مشابه کُره جنوبی و شمالی با جنوب و شمال خلیج فارس
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: در سال ۲۰۲۳ تولید جنوب خلیج فارس از ۲۵۰۰ میلیارد دلار گذشت، تولید شمال آن به ۴۰۰ میلیارد هم نمی رسد، آیا با استمرار وضعیت فعلی در آینده نه چندان دور، باید شاهد باشیم، شمال در تاریکی فرو رود و جنوب آن نورانی شود؟
ادامه مطلب
راهکار واشنگتن- دوحه – قاهره جواب می‌دهد؟
خاورمیانه در یک قدمی جنگ فراگیر
با توجه به تداوم جنگ حماس و اسرائیل، منطقه خاورمیانه کماکان در التهاب و نگرانی ناشی از گسترش تنش به سر می‌برد. از یک سو بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، می‌گوید که درخواست‌ها برای توقف جنگ در قبال آزادی اسرایش در غزه را رد می‌کند و هم‌زمان وزارت دفاع آمریکا اعلام می‌کند که از ۱۷ اکتبر در مجموع ۱۵۱ حمله به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه انجام شده است. به موازاتش دور جدید حملات مشترک ایالات متحده و انگلستان به یمن در شامگاه دوشنبه نیز به وقوع پیوست.
ادامه مطلب
بررسی عملکرد مسکو در قبال حملات آمریکا به مواضع حوثی ها
وقتی پوتین، یمنی ها را هم مانند تهران دور می زند
هنوز مدت زیادی از اقدام روسیه در حمایت مجدد از ادعای امارات متحده عربی بر سر جزایر سه‌گانه نگذشته است که این بار مسکو در مواجهه با آتش‌افروزی آمریکا و انگلستان نسبت به مواضع انصارالله و حوثی‌ها نیز عملا در تضاد با منافع تهران رفتار کرد. این گزاره تحلیلی از پیش مطرح شده بود که بزرگ‌ترین برنده عملیات طوفان الاقصی و جنگ حماس و اسرائیل، ولادیمیر پوتین و روسیه است. اکنون هم به نظر می‌رسد با حمله آمریکا به یمن، باز هم تنها بازیگری که می‌تواند بیشترین سود و منفعت را از تنش کنونی در دریای سرخ و مدیترانه ببرد، مشخصا به روس‌ها بازمیگردد. بی‌شک به هر میزان که شدت تنش در منطقه افزایش پیدا کند، به همان اندازه توجه‌ها به جنگ اوکراین کاهش پیدا خواهد کرد. به همین دلیل روسیه در جلسه چهارشنبه‌شب هفته گذشته شورای امنیت که ساعاتی قبل از حمله بامداد جمعه با دستور کار بررسی اقدامات
ادامه مطلب
به اسم مستقل بودن، حتی نقض حقوق بشر هم مجاز است
دولت فرانسه، نماینده اصلی تجارت جهانی اسلحه
صادرات تسلیحات ممکن است یکی از موفقیت های نادر سیاست صنعتی فرانسه به نظر برسد. در حالی که تراز تجاری کالاهای تولیدی، پس از بیست سال کسری، افزایش یافته، تراز تجاری تسلیحات نیز رشد قابل ملاحظه ای داشته است (حدود ۷.۴ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۱ و ۴.۲ میلیارد یورو در سال ۲۰۲۲). در دهه ۲۰۱۰، فرانسه بار دیگر در رتبه بندی صادرکنندگان تجهیزات نظامی، پس از ایالات متحده و روسیه، در رتبه سوم قرار گرفت. و در این عملکرد، مدیریت سیاسی نقش تعیین کننده ای دارد.
ادامه مطلب
تل آویو از واشنگتن چه می خواهد؟
تور منطقه ای بلینکن و آینده اسرائیل
تنها به فاصله یک روز پیش از اغاز سفر منطقه ای آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا، ارتش رژیم صهیونیستی از پنج شنبه هفته گذشته آغاز مرحله سوم جنگ در غزه را اعلام کرد تا به نوعی رئیس دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده را در عمل انجام شده قرار دهد. در این باره رسانه رژیم صهیونیستی روز پنج‌شنبه گزارش کرد ارتش این رژیم در برخی مناطق نوار غزه وارد مرحله سوم جنگ شده است. به گزارش ایسنا، در حالی که رژیم صهیونیستی آغاز مرحله سوم جنگ را به شکل رسمی اعلام نکرده اما نحوه عملکرد ارتش این رژیم در نوار غزه از جمله کاهش تعداد نیروهایش نشان‌دهنده این است که این مرحله آغاز شده است.
ادامه مطلب
بررسی مواضع اخیر در خصوص احتمال بازگشت قریب‌الوقوع سفرای ایران و مصر به دو کشور
احیای روابط تهران - قاهره از ادعا تا واقعیت
دیروز شنبه ایسنا احتمال بازگشت قریب‌الوقوع سفرای ایران و مصر به دو کشور از زبان مقامات قاره طرح کرد. در همین باره و با توجه به تلاش‌ها در زمینه بازگشت روابط تهران و ریاض و گفت‌وگوی تلفنی اخیر رئیس‌جمهور ایران با همتای مصری خود، یک مسئول مصری از بازگشت قریب‌الوقوع روابط تهران و قاهره به سطح سفیر خبر داد. این را رخا احمد حسن، عضو شورای امور خارجی مصر در گفت‌وگو با اسپوتنیک عنوان داشت و با اشاره به تبریک پیروزی السیسی در انتخابات توسط ابراهیم رئیسی خبر داد که، بازگشت سفرای ایران و مصر احتمالا به‌زودی انجام خواهد شد و تبریک پیروزی عبدالفتاح السیسی از سوی همتای ایرانی‌اش نشان می‌دهد که روابط میان تهران و قاهره به بالاترین سطح رسیده است.
ادامه مطلب
سقوط شدید طرفداری از عادی سازی روابط با اسرائیل
دگرگونی نگاه تونسی ها به ایران بعد از جنگ غزه
. پیش از حمله هفتم اکتبر حماس، تنها ۲۹درصد تونسی ها نگاه مناسبی به سیاست خارجی ایران داشتند. در پایان کار میدانی این افکارسنجی، این نرخ به ۴۱درصد رسید. جهش در این زمینه در روزهای پس از سخنان رهبر انقلاب ایران مشهودتر بود.
ادامه مطلب
پیچیدگی های روابط امنیتی تهران و ریاض
آیا روابط عربستان و ایران در سطح نظامی ارتقا می‌یابد؟
پرونده امنیتی دوجانبه با چالش های متعددی در خصوص امنیت تنگه هرمز و اتهامات متقابل مبنی بر استفاده از اهرم فشار اقلیت‌ها میان دو کشور، قاچاق مواد مخدر که برخی طرف های وابسته به ایران به آن متهم می شوند، مبارزه با تروریسم و همچنین حملات مکرر به خاک و تاسیسات نفتی و مرزهای عربستان و جنگ یمن و دیگر پرونده‌های پیچیده روبه روست.
ادامه مطلب
چگونه می توان به جنگ خاتمه داد
ارزیابی رهبری عربی در نبرد غزه
در سراسر جهان عرب، خشمی بر سر غزه درگرفته است. بسیاری از رژیم های عربی اکنون خود را در موقعیت دشواری برای آرام کردن افکار عمومی خود و همچنین حفظ پیوندهای اقتصادی و دیپلماتیک با اسرائیل می بینند. آنها تلاش دارند در صحنه بین المللی خود را در موقعیت رهبران صلح خواه قرار دهند، تا حدودی برای اینکه به جمعیت خود بگویند که وقتی نوبت به فلسطین برسد، آنها هم خاموش نیستند و به این ترتیب اعتراضاتی را خاموش کنند که می تواند از کنترلشان خارج شود.
ادامه مطلب
اسرائیل هم‌فکران عربش را هم بازنده کرد
رخ نمایی اقتدار ایران - ترکیه - قطر در برابر افول عربستان و متحدانش
در قیاس با ابزارهای رسانه ای موثر و مصممی که توسط قطر، ایران و ترکیه بسیج شدند، نفوذ رسانه ای محور میانه روی، ضعیف بود. این سه گانه، گفتمان غالب را کنترل کردند، تعبیر و تفسیر خود از رخدادهای منطقه را جا انداختند. آنها از همانجایی حمایت شدند که کمتر انتظارش را داشتند: سیاست های احمقانه رهبری تندروی اسرائیل که توسط یک نخست وزیر فرصت طلب به نام بنیامین نتانیاهو به پیش رانده شد، کسی که تنها هدفش، بقا در حکومت و فرار از پاسخگویی است.
ادامه مطلب
محدودیت هایی که برای روابط امریکا و عربستان وجود دارد
کمر خمیده یک رابطه
مشکل این است که با گذر سال ها، نیاز ایالات متحده و عربستان سعودی به یکدیگر، کمتر و کمتر شده است. تار و پود پیوندهای دو طرف به تدریج سست شده و رویدادهای تاریخی ای همچون بهار عربی، انقلاب نفت شیلِ آمریکا، ظهور ایران، تجاوز روسیه به اوکراین و توسعه اقتصادی روزافزون و استقلالِ هر دو کشور آمریکا و عربستان سعودی از هم، در این زمینه نقش داشته است. شاید این رابطه گسسته نشده باشد اما زیر بار عدم اعتماد متقابل کمر خم کرده، هرچند واقعیت‌های بی رحم موجب می شود که دوباره به هم بازگردند.
ادامه مطلب
باز هم نفت در برابر امنیت
لزوم بازنگری روابط امریکا و عربستان
مارتین ایندایک و استیون کوک در گزارشی، مورد قانع‌کننده‌ای را برای پیمان راهبردی تازه و گسترده میان امریکا و عربستان سعودی مطرح می‌کنند که به موجب آن، امریکا به تقویت روابط دفاعی با عربستان متعهد می‌شود و در مقابل، پادشاهی به همکاری در زمینه اصلاحات داخلی، حقوق بشر، سیاست نفتی، جنگ در یمن و عادی سازی روابط با اسرائیل متمایل خواهد شد.
ادامه مطلب
جنگ غزه و فشارهای مضاعف امریکا بر عربستان
ریاض نمی خواهد شریک گندکاری‌های اسرائیل باشد
جاه طلبانه ترین پیشنهادها درباره اداره غزه ی پساجنگ از عربستان می خواهد که هم با پرسنل نظامی و هم اداری در این کار مشارکت کند. پیشنهادهای ملایم تر نیز نقشی برای سعودی ها در تامین مالی بازسازی غزه قائل هستند. اما ریاض به خودش اجازه نخواهد داد که نقشِ پاک کننده گندی را که اسرائیل در غزه زده است، بر عهده گیرد.
ادامه مطلب
سفری پس ۱۱ سال
نشست اضطراری ریاض کاری از پیش نمی برد
تاکنون تنها خروجی نشست‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای به قطع‌نامه سیاسی و غیرالزام‌آور مجمع عمومی سازمان ملل در تاریخ پنجم آبان/۲۷ اکتبر بازمیگردد که قید الزا‌م‌آوری برای اسرائیل ندارد. از طرف دیگر به دلیل اختلافات جدی در میان اعضای دائم شورای امنیت و به‌ویژه مخالفت آمریکا با صدور هر‌گونه قطع‌نامه‌ای علیه اسرائیل، این شورا فعلا به بن‌بست رسیده است. همچنین دیگر تحرکات و نشست‌های بین‌المللی فعلا راهکار مؤثر و فراگیری برای پایان‌دادن به جنگ حماس و اسرائیل ارائه نداد‌ه‌اند؛ بنابراین در مجموع به نظر می‌رسد که افق پیش‌رو نمی‌تواند در صحنه میدانی، وضعیت را برای ساکنان غزه بهبود ببخشد.
ادامه مطلب
در حالی که بن سلمان دوست شی جین پینگ شده است
برنامه بایدن برای محدودکردن نقش چین در عربستان و خلیج فارس
به رغم نشانه های آشکار از عقب نشینی نظامی آمریکا از منطقه، ایالات متحده به آسانی از خلیج فارس دست نمی کشد. دولت بایدن طرح تازه ای را ابداع کرده که هدف آن تاثیرگذاری و نتیجه گیری بیشتر با امکانات کمتر برای مقابله با نفوذ چین در این منطقه است.
ادامه مطلب
تشدید درگیری ها به موازات نشست ریاض
خوف و رجای جنگ و دیپلماسی
به دنبال تداوم جنگ حماس و اسرائیل، شدت زدوخوردهای منطقه‌ای هم افزایش پیدا کرده است. در ۴۸ ساعت گذشته نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا و گروه‌های مسلح سوری، عراقی و یمنی ضرباتی را به همدیگر وارد کرده‌اند. اینها در حالی است که در عرصه دیپلماتیک چشم‌ها به عربستان دوخته شده است که آیا نشست اضطراری سازمان همکاری اسلامی بتواند خروجی ملموس و عملی برای توقف جنگ و کشتار در غزه به دنبال داشته باشد یا خیر. در همین راستا ابراهیم رئیسی امروز شنبه، تهران را به مقصد ریاض ترک می‌کند. هرچند شاید بعید به نظر می‌رسد که از دل این نشست (اضطراری سازمان همکاری اسلامی) بتوان امیدی برای پایان‌دادن به جنگ متصور بود، اما نفس برگزار این نشست و حضور رئیس‌جمهور ایران در عربستان سعودی که احتمالا به دیدارهای جانبی با برخی از سران عربی و به‌خصوص پادشاه و ولیعهد عربستان منجر خواهد شد یک قاب کم‌‌‌نظیر برای عکاسان و خبرنگاران پس از سال‌ها قطع روابط تهران-ریاض خواهد بود.
ادامه مطلب
اسرائیل یک معضل
آیا بلوک منطقه‌ای در خاورمیانه کارآیی دارد؟
شکستن طلسم منطقه‌ای، نیازمند فراتر رفتن از مرزهای سنتیِ رقابت‌های ژئوپولیتیک است. یک پیشنهاد قابل اجرا، ایجاد یک بلوک منطقه‌ای است – مشابه سازمان دولت‌های آمریکای لاتین (OAS) یا اتحادیه آفریقا (AU) که بر چالش‌های مشترک و نیز منافع مشترک تمرکز دارد. این ایده پیشنهاد می‌کند که فراتر از سازمان‌های کنونیِ همکاری زیرمنطقه‌ای مانند اتحادیه عرب، اتحادیه مغرب عربی، شورای همکاری خلیج فارس و شورای همکاری چهارجانبه گام برداریم. نمونه‌های گذشته نشان می‌دهد که سازمان‌های منطقه‌ای اغلب پس از تنش‌های مزمن یا در روند تنش زدایی شکل می گیرند، سناریویی که در منطقه خاورمیانه بزرگ یا MENA غریبه نیست.
ادامه مطلب
بایدن نباید گاری را جلوی اسب ببندد
توافق سه‌جانبه امریکا، عربستان و اسرائیل یک خواسته دور و دراز
رسانه‌های آمریکایی در حال حاضر در حال خیالپردازی درباره تحولات بزرگی هستند که از این توافق حاصل خواهد شد، چیزی که تکرار بزرگنمایی های دوره ترامپ درباره "معامله قرن" است. توافق عادی‌سازی عربستان سعودی و اسرائیل، نه پاسخی است به رقابت استراتژیک با چین و نه به تهدیدهای ایران. فشار برای عادی سازی فوری و زودرس، تنها موجب می‌شود که سعودی‌ها قیمت خود را بالا ببرند و اسرائیل هم پیش شرط های خاص خود را تعیین کند.
ادامه مطلب
اشتباه دست کم گرفتن فلسطینیان
کسی از جنگ با ایران استقبال نمی کند
به طور کلی، تأکید بر روابط مبتنی بر همکاری امنیتی و نظامی، چندان برای دولت‌ها و جوامعی که در جست وجوی مزیت صلحی هستند که از تحولات دیپلماتیک اخیر حاصل می شود، قانع کننده نخواهد بود.
ادامه مطلب
فرصت ها و منافعی که از دست می روند
بی میلی امارات و عربستان به همصدایی با امریکا و اسرائیل
اکنون کاخ سفید، پنتاگون و کنگره همگی بر سر چشم اندازی در زمینه یکپارچه سازی امنیت در خاورمیانه همنوا هستند. اگر اسرائیل، امارات متحده عربی و عربستان سعودی این فرصت همنوایی نادر در واشنگتن را برای همکاری در زمینه یک چارچوب چندجانبه امنیتی، که به همه سود می رساند، در نیابند، غمگینانه به یاد این جمله وزیر امور خارجه پیشین اسرائیل در سال ۱۹۷۳ می افتیم که عرب ها و اسرائیلی ها هرگز هیچ فرصتی برای از دست دادن فرصت را از دست نمی دهند.
ادامه مطلب
یک پیمان امنیتی با بحرین، به منافع امریکا خدمت نمی‌کند
بحرین تایوان ایران نیست
پیمان امنیتی ایالات متحده امریکا با بحرین به عنوان یک آزمون عملی برای یک معامله مشابه با عربستان سعودی دیده می‌شود اما این نوع تدابیر، احتمالاً منطقه را ناپایدارتر می‌کند.
ادامه مطلب
چشم‌انداز مبهم است
تکاپوها برای کنترل جنگ
ساعاتی بعد از حمله بی‌سابقه به بیمارستان معمدانی در نوار غزه، حسین امیرعبداللهیان بامداد دیروز چهارشنبه راهی جده شد تا در اجلاس فوق‌العاده کمیته اجرائی سازمان همکاری‌های اسلامی در سطح وزرای امور خارجه شرکت کند. البته توجه به سطح و عمق جنایت سه‌شنبه‌شب در غزه بدیهی بود که نشست دیروز چهارشنبه را تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
ادامه مطلب
دو راه پیش رو
تصمیم سخت متوجه اسرائیل است نه حماس
این به عهده اسرائیلی هاست که بخواهند در یک فرایند معتبر صلح مشارکت کنند که به چرخه غمبار خشونت از جمله به جنگی که امروز جریان دارد، خاتمه دهد یا همچنان به خشونت و جنگ های بی پایان ادامه دهند و وجود و ثبات خود را روز به روز بیشتر به خطر اندازند.
ادامه مطلب