حسن حمزه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: محمد بن سلمان نسبت به مسائل منطقه متفاوت فکر می‌کند. وی علاقه بیشتری به ایجاد یک رابطه چندوجهی با محوریت شورای همکاری خلیج‌فارس دارد که تنها متکی به یک متحد که قبلاً امارات متحده عربی بود نیست؛ بلکه در نگاه بن سلمان سیاست جدید بر اساس یک شبکه گسترده‌تر از اتحادها تشکیل شده که منافع عربستان را دنبال می‌کند.
ادامه مطلب
معرفی: عناصر اساسی همگرای ـ واگرایی هر ژئوپلیتیک منطقه‌ای، امنیت، قدرت و هویت است، اما به دلیل آنکه تهدیدات از فاصله نزدیک، سریع تر ادراک می‌شوند، ناامنی نیز اغلب با مجاورت همراه است.
ادامه مطلب
نجمه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران جمهوری اسلامی ایران باید آگاه باشند که رفع نکردن تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی کشور، به عبارتی دور ماندن از بهره‌های اقتصادی و تأکید بیش از اندازه بر مسائل نظامی- امنیتی از طریق باز کردن صحنه بازی‌های جدید مثلاً در افغانستان، نمی‌تواند نفع بلندمدتی را نصیب ایران کند و قطعاً بازیگری مثبت و نظم‌ساز ایران در سطح منطقه را تضعیف خواهد کرد.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره وضعیت لبنان گفت: این مردم لبنان هستند که باید در خصوص آینده لبنان تصمیم بگیرند. ما هیچ وقت از ارائه کمک به همه طرف‌ها به شمول دولت، گروه‌ها و احزاب پا پس نکشیده‌ایم. هرگاه از ما خواستند که کمک از طرف جمهوری اسلامی ایران داده شود، ما کمک کرده‌ایم. در این فشار اقتصادی که مردم لبنان در آن هستند بارها به دولت لبنان اعلام آمادگی کردیم که کمک می‌کنیم. اگر دولت لبنان آمادگی داشته باشد ما از ارسال کمک‌ها دریغ نخواهیم کرد.
ادامه مطلب
در کنار جدال بی‌سابقه پیرامون تولید نفت، منازعه سعودی – امارات به محور ضد ایران در خلیج فارس پایان داده است. هر دو پادشاهی تنش‌هایشان با تهران را، که در گذشته‌ای نه چندان دور خواهان نابودی‌اش بودند، کاهش دادهاند و با دست کشیدن از خواسته های سابقه شان، با پذیرفتن دوباره واقعیت ایران، هر کدام به نوعی با طرف ایرانی وارد گفت وگو و مذاکره برای حل اختلافاتشان شده اند. به این ترتیب بازگشت فضا به شرایط مساعدتری را شاهد هستیم.
ادامه مطلب
احیای احتمالی برجام می تواند روند گفت وگو بین دو کشور را تسهیل کند. چرا که ریاض خواهان آن است که ایران از باتلاق یمن خارج شود و ایالات متحده نیز اهرم چندانی در مقابل تهران ندارد. او می افزاید که اگر گفت وگوهای برجام موفقیت آمیز نباشد شرایط پیچیده تر خواهد شد و دستیابی به دستاوردی در این زمینه در میان مدت، دشوار می شود.
ادامه مطلب
بشیر اسماعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کاپلان، تحلیلگر مسایل بین الملل در آمریکا می گوید ایران در منطقه خاورمیانه تنها بازیگری است که می تواند به قدرتی بزرگ بدل شود چون فلات ایران از دیرباز به مفهوم واقعی یک کشور بوده است. بقیه کشورهای اطراف ایران، همگی بعد از جنگ های جهانی و فروپاشی عثمانی به وجود آمده اند اما ایران یک قدرت تاریخی است.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پیش بینی می شود تحولات منطقه ای و فرامنطقه ای این مذاکرات را الزام آور کرده است. عوامل فرامنطقه ای که دو کشور را به سمت مذاکرات سوق داده است عبارتند از؛ تغییر سیاست های امریکا در منطقه و کاهش تنش نظامی از قبیل خروج نظامی از افغانستان، از سرگیری مذاکرات برجام و کاهش حداقلی تقابل امریکا و ایران، رقابت نرم و اقتصادی و سیاسی روسیه و چین در مقابله با امریکا در منطقه و افزایش قدرت آنها، بهبود برخی روابط کشورهای مختلف با منطقه، عملکرد برخی کشورهای مختلف در جنگ های یمن و لبنان برای خروج نظامی و سرکوب بیشتر گروه های تروریستی و خطرات ناشی از آن، همه و همه از روند احتمالی و تمایل کاهش تنش در منطقه خاورمیانه نشان دارد که عربستان و ایران را نیز به پای میز مذاکرات برای مسائل منطقه ای و روابط بهتر کشانده است.
ادامه مطلب
با گذشت زمان، جریان حوادث ثابت کرده است که حوثی‌ها یعنی طرفی که صنعا را تحت کنترل خود دارند، متحد اصلی ایران و پیش برنده نقشه های آن هستند. فراتر از آن، با گذشت زمان نمایان شده است که ایران طرحی معین و آشکار در یمن دارد.
ادامه مطلب
پارسا جعفری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبعاً دشواری‌های چندبعدی روابط ایران و عربستان که امروزه در پرونده‌های متعدد منطقه ای، آنها را رویاروی یکدیگر قرار داده است، به‌سادگی قابل حل نیست، اما با این وجود می‌توان امیدوار بود که مسائل گام‌به‌گام حل شوند. هر چند نباید خوشبین بود که اختلافات منطقه ای آنها به زودی حل شوند؛ ولی حداقل می توان انتظار داشت که بحران های دو جانبه، کنترل شده و تخفیف یابد و متعاقب آن زمینه برای همکاری جهت کاهش بحران های منطقه ای بین دو کشور فراهم آید.
ادامه مطلب
درگیری ایران – آمریکا باعث شد این درگیری در عرصه های دیگر شدت یابد. به این ترتیب که ایران روی مقاومت تمرکز کرد و واشنگتن روی عربستان و به این ترتیب درگیری ایران – آمریکا در عرصه‌های دیگری در یمن، لبنان، سوریه و عراق بازتاب یافت. این درگیری در یمن به عربستان آسیب رساند و باعث شد عراق به عرصه تسویه حساب ایران و آمریکا تبدیل شود.
ادامه مطلب
بهترین راه برای شروع این فرایند این است که گروهی از کشورهای مهم اروپایی، با پشتیبانی سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا، نمایندگان ویژه‌ای را به منطقه بفرستند تا با کشورهای به اصطلاح ۲+۶ – شش عضو شورای همکاری خلیج فارس به اضافه ایران و عراق – و سایر ذینفعان، از جمله بازیگران خارجی مانند آمریکا، روسیه و چین، به توافقی خردمندانه دست یابند.
ادامه مطلب
نتیجه آرمانی، یک خاورمیانه خالی از سلاح هسته ای است. دولت جو بایدن ظاهرا این را درک می کند و به همین دلیل است که قول داده است به دنبال یک توافق بلندتر و محکمتر در آینده باشد.
ادامه مطلب
خطوط لوله گوره – جاسک از موقعیت جغرافیایی بی همتایی برخوردار است که محموله‌های نفت ایران را از عبور از تنگه هرمز بی‌نیاز می‌کند. این امر به میزان زیادی بر سیطره ایران بر این گذرگاه راهبردی می‌افزاید و قدرت مانور ایران در این تنگه را از نظر راهبردی و نظامی تغییر خواهد داد زیرا بسیاری از بازیگران سیاسی و اقتصادی در منطقه و جهان باور داشته اند با توجه به اتکای کامل صادارات نفت ایران به تنگه هرمز می توانند از طریق حضور در آن، صادارات نفتی این کشور را به تعطیلی بکشانند و در آن ایجاد تنش کنند.
ادامه مطلب
به گزارش خبرگزاری فارس، خطیب‌زاده درباره مذاکرات وین هم بیان کرد: آنچه در وین در حال روی دادن است به هیچ بن بستی نرسیده و هیچ چیز غیرممکنی هم وجود ندارد. گفت‌وگوها درباره ظرایف فنی و حقوقی در حال انجام است. دو سه موضوع اصلی باقیمانده که در حال گفت‌وگو در وین است. خیلی زود است که بخواهیم درباره نتیجه گفت‌وگوها قضاوت کنیم. این دور آخر نخواهد بود و برخی گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای مقرون به صحت نیست. آمریکا باید تصمیمات خود را بگیرد. آمریکا باید بداند طرف خاطی و نقض کننده برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ است و از یک موضع خاطی در این مذاکرات حاضر شده و باید تضمین‌های لازم را برای عدم تکرار آنچه در دوران ترامپ رخ داد بدهد. مسیر بازگشت آن هم از نظر ما کاملا روشن است.
ادامه مطلب
علیرضا محمدی نیگجه در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله مهم این است که برنده واقعی این رقابت کیست؟ به نظر می رسد کشور ترکیه، چین و اسرائیل برندگان اصلی این بازی هستند. ایران و عربستان رقابت و هزینه می کنند و آنها از این رقابت استفاده و کسب درآمد می کنند. کشور ترکیه و چین به عنوان بازیگران اصلی اقتصادی توانسته اند بازارهای این کشور ها را در دست بگیرند و میزان صادرات خودشان را به بالاترین حد ممکن برسانند. چرا نباید دو کشور به جای رقابت و خصومت همکاری کنند؟
ادامه مطلب
نجمیه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در واقع عربستان پس از برگزاری چند دوره انتخابات پارلمانی در عراق پی‌برد که به لحاظ سیاسی و به صورت مستقیم نمی‌تواند بر اوضاع عراق اثرگذار باشد. زیرا طبق قانون اساسی عراق، ساختار حکومت در این کشور به گونه‌ای است که پست‌های سیاسی حکومت و هیأت دولت بین احزاب و گروه‌های مختلف طبق تعداد نمایندگان آنها تقسیم می‌شود و با توجه به اکثریت جمعیت تشیع در این کشور، در حال حاضر نخست وزیر که بیشترین قدرت اجرایی را در قوه مجریه دارد شیعه، رئیس‌جمهور کرد و رئیس مجلس سنی مذهب هستند. از این رو عربستان، به ویژه پس از شکست ژئوپولیتیکی داعش، با آگاهی نسبت به جایگاه عراق در معادلات قدرت در منطقه، به دنبال آن است که نقش و نفوذ خود را نه صرفاً از راه سیاسی، بلکه به شیوه‌های دیگر در این کشور افزایش دهد. در ادامه به تلاش‌های عربستان، بدین منظور در حوزه‌های مختلف پرداخته می‌شود.
ادامه مطلب
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بهره‌گیری از دیپلماسی رسمی، عمومی و حتی مجازی برای ارتقای مناسبات در حوزه مناسبات منطقه به خصوص کشورهای عربی منطقه خاورمیانه و زیرسیستم خلیج فارس برای کاستن از سوء برداشت‌های شکل گرفته می‌تواند به پیوست تحرکات گفت وگو محور آغاز شده میان ایران و عربستان و دیگر گفت وگوهای جاری در منطقه کمک کند.
ادامه مطلب
وی در مورد آخرین وضعیت سند جامع راهبردی بین ایران و افغانستان نیز گفت: واقعیت این است که در مورد ۹۹ درصد موضوعات مرتبط با سند جامع همکاری ها بین ایران و افغانستان مدت هاست توافق شده است و فقط یکی دو موضوع باقی مانده که هنوز دولت افغانستان تصمیم خود را در زمینه آن اعلام نکرده است. البته برداشت ما این نیست که اراده در کابل در این زمینه وجود ندارد بلکه حتما باید اجماعی در داخل افغانستان در این ارتباط صورت بگیرد.
ادامه مطلب
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سؤالی درباره تمدید تفاهم ایران و آژانس بیان کرد: در این خصوص دو نکته باید گفته شود. این‌که گفت‌وگوهای آن در شورای عالی امنیت ملی صورت گرفته و در پروسه بررسی‌های نهایی است و در اولین فرصتی که این پروسه و فرآیند نهایی شود، دبیرخانه یا سازمان انرژی اتمی اعلام رسمی خواهد کرد. توجه به این نکته بسیار ضروری است که این تفاهم دسترسی فراپادمانی به آژانس نمی‌دهد. یک تصمیم داخلی در جمهوری اسلامی ایران با تفاهم فیمابین با آژانس است برای این‌که دوربین‌ها فیلمبرداری‌های خودشان را در چارچوب پروتکل الحاقی داشته باشند. ولی هیچ دسترسی به بازرسان آژانس از روزی که مصوبه مجلس اجرایی شد، داده نشده است. اگر بعد از این نیز این تمدید صورت بگیرد، باز هم دسترسی فراپادمانی به آژانس داده نخواهد شد. اگر در پایان فرآیند گفت‌وگوها در وین، به نتیجه مشخصی برسیم، این فیلم‌های ضبط شده می‌تواند در اختیار آژانس قرار بگیرد. باید تا آن روز صبر کنیم. فکر می‌‌کنم، نهایتا امروز این تصمیم اعلام می‌شود.
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حرکت های هرچند اولیه حکومت عربستان برای برخی تنش زدایی ها به خصوص با رقیب منطقه ای خود یعنی ایران بدین سمت در حال حرکت است که ولیعهد محمد بن سلمان علاقه مند است که بر دوران رئیس جمهوری پیشین دونالد ترامپ و گام های قبلی خود خط بکشد و دولت جدید را متقاعد کند که می تواند از نو شروع کند و به نظر چیزی غیر از این را نشان نمی دهد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ناکارآمدی و بلکه سکوت و بی‌ارادگی سازمان همکاری اسلامی در مقابل روند عادی‌سازی کشورهای عربی با اسرائیل در سال ۲۰۲۰ و حتی سکوت در مقابل رویکرد ستیزه‌جویانه اسرائیل علیه شهروندان فلسطینی را می‌توان مؤلفه‌ای مهم از سیاست تغییر یا چرخش روند سیاستگذاری سازمان همکاری اسلامی برای تعامل با اسرائیل قلمداد کرد.
ادامه مطلب
ریاض حجاب، نخست وزیر اسبق سوریه که در بحبوحه تنش های سوریه از دولت بشار اسد جدا شد و به اروپا رفت و به اپوزسیون پیوست، اخیرا در گفت وگویی تلویزیونی گفت اسد به او گفته است در انتخاب میان ایرانی‌ها و روس‌ها، ایرانی ها را انتخاب خواهد کرد.
ادامه مطلب
ریاض طبق گفته ناظران برای دستیابی به حمایت تهران به منظور پایان دادن به ورود پرهزینه اش به جنگ یمن تلاش می‌کند.
ادامه مطلب
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره توافق مقدماتی ایران و ۱+۴ عنوان کرد: گفت‌وگوها ادامه دارد. هر سه کارگروه کارهای خودشان را انجام دادهاند. درصد قابل توجهی از جاهای خالی (براکت‌ها) باقیمانده در این کارگروه‌ها تکمیل شده و توافقات صورت گرفته است و درصدی از این براکت‌ها احتیاج به تصمیمات سیاسی دارد که حتما باید در پایتخت‌ها گرفته شود. در شرایط فعلی موضوعی به نام توافق اولیه وجود ندارد و هیچ توافقی صورت نمی‌گیرد، مگر این‌که درباره همه چیز توافق صورت گرفته باشد.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این که سرانجام مذاکرات هسته ای در وین که ظاهرا تنها بر اجرای برجام متمرکز است، به نتیجه مورد نظر جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده منتج خواهد شد و تحریم ها لغو و امریکا مجدداً به جمع گروه کشورهای پنج به اضافه یک ملحق می شود یا نه، بستگی به نوع نگاه و انتظارات و چشم انداز روند مذاکرات پیش رو دارد که نه تنها سهل و ممتنع بلکه بین ممکن و ناممکن در حرکت است و چیره دستی و تبحر مذاکراتی و آشنایی و رصد مستمر تحولات پیرامونی مذاکرات، آن را به سمت و سوی مورد نظر هر یک از طرفین سوق خواهد داد.
ادامه مطلب
موافقت ایران با این گفت وگو در اثر فشار تحریم‌ها و پیامدهای اقتصادی آن یا تنش سیاسی و اجتماعی داخلی، گسترش فقر و کرونا نبود چرا که به علت دستاوردهای ژئوپلتیک و ژئواسترتژیک خود در دهه اخیر فضای مانور دارد و می تواند خواسته های خود را پیش ببرد.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: انتخابات پیش رو و سرنوشت آن بی تاثیر از نتایجی نخواهد بود که تهران در گفت‌وگوهایش با جامعه بین‌المللی در وین و بغداد کسب می‌کند. بنابراین، رئیس و کابینه دولت سیزدهم نمی‌توانند بیرون از قاعده‌ای باشند که گفت‌وگوهای جاری و نتایج آن بر رویکرد و عمل آنها تحمیل می‌کند. آخرین گزارش‌ها از روند مذاکرات تهران با طرف‌های بیرونی، حاکی از نزدیک شدن به توافق است. این توافقات، الزام‌هایی را درپی دارد که همه طرف‌ها را به آن متعهد می‌کند. از این رو شاید بتوان گمان کرد که بخت نامزدهای انتخاباتی را گفت‌وگوهای جاری رقم می‌زند.
ادامه مطلب
زنجیره ای مثبت از رخدادهای نسبتا مرتبط در سراسر منطقه، بهترین فرصت در حافظه تاریخی معاصر را برای کاهش تنش ها، پایان بخشیدن به ستیزها، برساختن پیشرفت اقتصادی و پیشبرد درهم بافتگی کشورهای خاورمیانه پدید آورده است. تاثیر ترکیبی این رخدادها، باید دولت بایدن را بر آن دارد که رویکرد "آسیب نزن" خود نسبت به این منطقه را بازسنجی و آرمان بالاتری را دنبال کند.
ادامه مطلب
سیاست حداکثر فشاری ترامپ، راهبردی طراحی شده با همکاری رهبران کشورهای عرب خلیج فارس، در کشاندن ایران به پای میز مذاکره شکست خورد و دولت بایدن که مشتاق احیای توافق هسته‌ای است، بعید است بر ۱۲ شرط مایک پمپئو، وزیر امور خارجه سابق ایالات متحده پافشاری کند.
ادامه مطلب