شرط غیر ممکن در مذاکرات وین کدام است؟

دیپلماسی ایرانی: با وجود کندی روند مذاکرات، اما خوش بینی در اظهارات مسئولان کشورهای شرکت کننده در مذاکرات وین درباره برنامه هسته ای ایران درباره احتمال دستیابی به توافقی نمایان است که به نگرانی بین المللی درباره گرایش برنامه هسته ای تهران به سمت اهداف نظامی پایان دهد.

در پی نشست غیررسمی وزیران امور خارجه اروپا در اواخر هفته گذشته، جوزف پورل، نماینده اتحادیه اروپا در امور امنیتی و سیاست خارجی درباره توافق میان قدرت های جهانی برای احیای توافق هسته ای منعقد شده با ایران در سال 2015 ابراز خوش بینی کرد.

از سوی دیگر ایالات متحده اظهارات ضد و نقیضی میان خوش بینی و تهدید مطرح کرده به طوری که آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه این کشور با بیان اینکه احیای توافق هسته ای بهترین نتیجه برای امنیت آمریکاست، تهدید به گزینه های دیگر در صورت شکست مذاکرات کرده است. 

اوایل ژانویه، دور هشتم مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران در وین حول محور شروط لغو تحریم های آمریکا علیه تهران در برابر توقف تبدیل برنامه هسته ای به اهداف نظامی از سوی ایران بود. ایران با برگزاری نشست مستقیم با آمریکایی ها مخالفت می کند و نشست هایی را با نمایندگان روسیه، چین، فرانسه، انگلیس، آلمان و اتحادیه اروپا برگزار می کند.

آرامش ناپایدار

کمال الزغول، پژوهشگر تاریخ آمریکا در گفت وگو با شبکه اسکای نیوز عربی ابراز عقیده می کند که آرامش ناپایدار و بی ثبات است و به همین سبب هنوز سخن گفتن درباره شکل توافق زود است، زیرا مذاکرات در پشت درهای بسته درباره سه محور در جریان دارد که شامل محور تضمینهای آمریکا به ایران مبنی بر عدم خروج مجدد از توافق، محور لغو محدود و نه کلی تحریم ها یعنی تحریم هایی که دولت دونالد ترامپ در سال 2018 تحمیل کرد و آخرین مورد، محور نظارت میدانی بر تاسیسات هسته ای ایران است.

الزغول ابراز عقیده می کند که با توجه به اظهارات مقامات آمریکا این گونه به نظر می آید که در راستای تسریع در خصوص دستیابی به توافق تا پیش از پایان ماه ژانویه یا اوایل فوریه فشار وارد می کند که این مساله با اظهارات مقامات ایرانی مبنی بر خوش بینی درباره دستیابی به توافق منسجم است.

شرط غیرممکن

بنا به اعتقاد این پژوهشگر تاریخ سیاسی آمریکا، در محورهای دوم و سوم، امکان دستیابی به تفاهمات وجود دارد، اما محور اول از غیرممکن هاست، زیرا ماده دوم قانون اساسی آمریکا بر اختیارات رئیس جمهوری در خروج از هر گونه توافق خارجی به شرط موافقت کنگره تصریح می کند. (بر اساس بند 2 ماده 2 اصل دوم قانون اساسی فدرال آمریکا، رئیس‌جمهوری با صلاحدید و مشورت سنا و کسب دوسوم از آرای موافق نمایندگان حاضر، اختیار عقد معاهدات را دارد. لذا هرگونه توافقات خارجی دولت ایالات‌متحده با سایر دولت‌های جهان در صورتی به قانون و دارای ضمانت اجرا تبدیل می‌شوند که رأی مثبت دوسوم اعضای کنگره را با خود داشته باشند.)

الزغول درباره تاثیر چنین توافق و اینکه آیا بر نزاعات منقطه ای که ایران شعله ور می کند، تاثیر می‌گذارد، پیش بینی می کند که آرامش در یمن، لبنان و سوریه مبنی بر منافع به هم پیوسته میان آمریکا و کشورهای منطقه و پیروزی های نظامی در سطح میدانی مبتنی است، اما عراق مرکز ثقل تقابل سیاسی جدید میان آمریکا و ایران خواهد شد.

منبع: اسکای نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11