آنکارا از آذربایجان تا پاکستان یک هدف را دنبال می کند

تحرکات دیپلماتیک ترکیه در اطراف مرزهای ایران برای احیای خلافت عثمانی

۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۷:۰۰ کد : ۱۹۹۹۱۹۰ آسیا و آفریقا انتخاب سردبیر
حسین آهن در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه این روزها ترکیه در سر دارد احیای خلافت عثمانی است. تحرکات این کشور در سوریه و آذربایجان و تلاش برای برقراری ارتباط زمینی با مجموعه کشورهای ترک زبان آسیای مرکزی و حتی برقراری رابطه ویژه با ازبک ها در افغانستان همه مجموعه ای از طرح هایی هستند که ترکیه برای ایجاد امپراطوری بزرگ عثمانی در سر دارد. اما ترکیه در پاکستان به دنبال چیست؟
تحرکات دیپلماتیک ترکیه در اطراف مرزهای ایران برای احیای خلافت عثمانی

نویسنده: حسین آهن، کارشناس روابط بین الملل

دیپلماسی ایرانی: هفته گذشته دومین نشست سه‌جانبه وزیران امور خارجه پاکستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان به میزبانی شاه محمود قریشی، وزیر امور خارجه پاکستان در اسلام آباد با صدور بیانیه‌ای به کار خود پایان داد. در این نشست، جیهون بایرام اف، وزیر امور خارجه جمهوری آذربایجان و مولود چاوش اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه در دیدارهای جداگانه با مقامات پاکستانی بر تعمیق روابط دوجانبه به ویژه همکاری‌های نظامی و دفاعی تأکید کردند. همچنین طرف‌های حاضر در این نشست، با ابراز نگرانی از تشدید خشونت‌ها علیه مسلمانان توافق کردند که راهکار مشترکی را برای ریشه‌کن کردن موج فزاینده اسلام‌هراسی در جهان، به ویژه غرب بیایند و با تروریسم به ویژه تروریسم دولتی مقابله کنند. از سوی دیگر توافق شد که سه کشور همکاری در زمینه های امنیتی را افزایش دهند. در حاشیه این نشست، جیحون بایرامف از حمایت های ترکیه و پاکستان در جریان جنگ قره باغ تشکر کرد و از شرکت های فعال در دو کشور برای حضور در روند بازسازی مناطق آزاد شده از اشغال ارمنستان دعوت کرد. در پایان نشست بیانه ای رسمی منتشر شد که چند نکته آن مهم به نظر می رسد:

ابراز نگرانی سه کشور از نقض جدی حقوق بشر علیه جوامع مسلمان در سراسر دنیا؛ اعلام حمایت از آذربایجان برای احیای اراضی آزاد شده در جنگ؛ اعلام پایبندی به اصل حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و عدم تغییر مرزهای بین المللی؛ اجرای تمرینات نظامی مشترک؛ تلاش های مشترک برای مبارزه با اسلام هراسی و تبعیض؛ تاکید بر تلاش های پاکستان برای حل و فصل سیاسی مسائل منطقه ای؛ بررسی مسائل کشمیر، قبرس، دریای مدیترانه و قره باغ.

از بررسی برخی از بندهای بیانیه مشترک متوجه این موضوع می شویم که ظاهرا دغدغه نسبت به حقوق مسلمانان و موضوع اختلافات ارضی وجه مشترک پاکستان (با هند بر سر کشمیر)، آذربایجان (با ارمنستان بر سر قره باغ) و ترکیه (با قبرس) است و نقش ترکیه در گردهمایی این سه کشور پر رنگ است. در مورد اینکه این سه کشور واقعا چه میزان دغدغه اسلامی دارند می توان گفت که حداقل آذربایجان به عنوان یک کشور لائیک نمی تواند در این قالب گنجانیده شود. خیلی تلاش کردم که علت جمع شدن این سه کشور را پیدا کنم یادم افتاد که پاکستان پس از فروپاشی اتحاد شوروی و اعلام استقلال ارمنستان، به علت اختلاف بین آذربایجان و ارمنستان بر سر موضوع قره باغ، از شناسایی ارمنستان خوداری کرد. در سال 2016 ارمنستان نیز با رای مخالف خود در سازمان پیمان امنیت دسته جمعی، مانع از عضویت پاکستان به عنوان عضو ناظر در این سازمان شد و پاکستان نیز در جریان جنگ قره باغ با حمایت از آذربایجان و اعزام مستشار و تجهیزات به باکو به عنوان حامی آذربایجان در جنگ با ارمنستان بطور آشکار مداخله کرد و شاید اقدام سال 2016 ارمنستان را جبران کرد. در بحبوحه جنگ قره باغ ارمنستان، پاکستان را به اعزام تروریست های مسلح برای شرکت در جنگ قره باغ متهم کرد. پس می توانیم مطئمن باشیم که آذربایجان نمک گیر حمایت پاکستان از این کشور در جنگ قره باغ است. از فحوای گفت وگوهای وزیر امور خارجه آذربایجان با مقامات پاکستان نیز مشخص است که مداخله پاکستان در تاثیر نتیجه این جنگ قابل توجه بوده که تقدیر و تشکر وزیر امور خارجه آذربایجان را موجب شده است. اما نقش ترکیه در این میان چیست؟ بطور قطع تاثیر روابط ترکیه و پاکستان بر تصمیمات پاکستان از ابتدای استقلال آذربایجان و ارمنستان کلیدی بوده است. پاکستان و ترکیه به عنوان اعضای پیمان سنتو در دوران جنگ سرد همواره روابط حسنه ای با یکدیگر داشتند و ارتباط نظامیان دو کشور همواره در سطح مطلوبی بوده که می توان این رابطه را قدیمی و ریشه دار توصیف کرد. شاید تصور اولیه این باشد که این سه کشور هر کدام یک مشکل جدی دارند که نیازمند کمک یکدیگر هستند. ترکیه مسئله قبرس را دارد، آذربایجان مسئله قره باغ را دارد و پاکستان با مسئله کشمیر از ابتدای تاسیس مواجه بوده است. آیا وجه مشترک این سه کشور که آنها را در چارچوب نشست سه جانبه گرد هم آورده است، همین مسائلی است که در بیانیه پایانی به آن اشاره شده است. 

البته ترکیه یک مسئله دیگر هم دارد. به نظر می رسد آنچه این روزها ترکیه در سر دارد احیای خلافت عثمانی است. تحرکات این کشور در سوریه و آذربایجان و تلاش برای برقراری ارتباط زمینی با مجموعه کشورهای ترک زبان آسیای مرکزی و حتی برقراری رابطه ویژه با ازبک ها در افغانستان همه مجموعه ای از طرح هایی هستند که ترکیه برای ایجاد امپراطوری بزرگ عثمانی در سر دارد. اما ترکیه در پاکستان به دنبال چیست؟ برای روشن شدن این موضوع لازم است قدری به عقب بازگردیم.

خلافت عثمانی در جنگ جهانی اول با امپراتوری آلمان متحد شد، با این امید که بدین طریق از انزوای طولانی مدت خود خارج شود. حکومت عثمانی در داخل با مشکلات بسیاری از جمله شورش‌های مختلف مانند شورش اعراب مواجه بود که در شکست نهایی آنان در جنگ بسیار تأثیرگذار بود. شکست عثمانی در جنگ جهانی اول به اشغال سرزمین‌های این امپراتوری توسط متفقین منجر شد. در نهایت نیروهای پیروز، قلمروی عثمانی در خاورمیانه را طبق توافق‌نامه سایکس – پیکو بین هم تقسیم کردند که این تقسیم‌بندی بنا بر تفکرات فرانسه و انگلستان و بدون درنظر گرفتن تقسیمات کشوری در امپراتوری عثمانی انجام شد. شورش ترک‌زبانان آناتولی در برابر اشغال توسط متحدین در جنگ استقلال ترکیه به تأسیس جمهوری ترکیه و در نهایت انقراض امپراتوری عثمانی منجر شد. با توجه به نقش دولت انگلستان در فروپاشی دولت عثمانی و اینکه مسلمانان شبه قاره هند نیز تحت سلطه این کشور بودند، نهضتی در شبه قاره هند به راه افتاد به نام "تحریک خلافت" (نهضت خلافت) این نهضت توسط مسلمانان شبه قاره در حدود سال 1919 با حضور مولانا محمد علی جوهر و برادرش مولانا شوکت علی شکل گرفت و از آنجا که نهضتی ضد انگلیسی بود، توسط کنگره هند و رهبران هندوی آن زمان نیز پشتیبانی شد. نهضت خلافت یک جنبش کاملاً مذهبی بود که هدف آن محافظت از خلافت عثمانی بود. مسلمانان هند می خواستند با پیوند دادن خود به خلیفه عثمانی خودشان را در مقابل انگلستان تقویت کنند و تصور می کردند که علت شکست مسلمان پراکنده بودن آنها و نقش نمادین خلیفه عثمانی است. خلیفه عبدالحمید دوم نیز که از به راه افتادن نهضت خلافت در شبه قاره هند و آسیای میانه مطلع شده بود، امید زیادی به مسلمانان این دو منطقه داشت. از این رو مسلمانان هند با امپراتوری عثمانی رابطه عاطفی عمیقی داشتند. طی سال های 1919 تا 1924، این جنبش کاملاً فعال بود و رهبران جنبش خلفا و اعضای کنگره مشترکا و شانه به شانه با یکدیگر همکاری می کردند. یکی از دلایل این اتحاد این بود که هر دو مخالف انگلیسی ها بودند و هر دو با انگلیس می جنگیدند. خلافت عثمانی نیز از هواداران استقلال هند بود و از مولانا محمود حسن که برای استقلال می جنگید، حمایت می کرد. علی رغم تلاش های مسلمانان، انگلیس تحت تأثیر قرار نگرفت و خلافت عثمانی منقرض شد. هر چند که بعد از دو دهه مبارزه جدی مردم شبه قاره هند علیه انگلستان در نهایت انگلیس از شبه قاره هند خارج شد و آثار باقی مانده از تفکرات نهضت خلافت منجر به تشکیل پاکستان به عنوان یک کشور مستقل اسلامی شد.

به نظر می رسد که امروز آقای اردوغان در فکر جلب حمایت پاکستان و مسلمانان شبه قاره هند برای احیای خلافت اسلامی است. وجود ارتباط نزدیک بین اردوغان و رهبران جماعت اسلامی پاکستان که هر دو دارای تفکرات اخوانی هستند، ذهن ما را به این سمت هدایت می کند که تحرکات دیپلماتیک ترکیه در پاکستان ریشه در فصلی از تاریخ دارد که در زمان خودش ناکام بوده است. این روزها که در افغانستان زمزمه روی کار آمدن نظام خلافت طالبان و امارات اسلامی افغانستان مطرح شده، شاید بیشتر از گذشته ترکیه را در پی گیری طرح احیای خلافت عثمانی جدی کرده است. اما طرف دیگر این معادله پاکستان است. شاید این روزها پاکستان نیز حل مسئله کشمیر را در ایجاد نوعی اتحاد با کشورهای همسوی خود جستجو می کند تا در عملیاتی مشابه آنچه در جنگ قره باغ اتفاق افتاد، به آزادی کشمیر منجر شود. مطالعه تاریخ اخیر پاکستان نیز گویای این واقعیت است که نوعی تفکر اخوانی در بدنه ارتش پاکستان وجود دارد که شاید اگر ضیاءالحق چند سالی بیشتر می توانست رهبری این کشور را ادامه دهد، این نوع تفکر در ارتش پاکستان نهادینه می شد. فراموش نکنیم در دوره ای که طالبان شعار خلافت را در افغانستان مطرح کردند، نتیجه آن دعوت از قدرت های بین المللی به حضور در افغانستان و مصیبت اشغال این کشور در بیست سال گذشته است که متاسفانه این تفکر هنوز هم در پس ذهن حامیان طالبان هست که می شود با توسل به اینگونه اقدامات، حرکت های مسلحانه نظامی شبیه به دوره خلافت اسلامی را در منطقه احیاء کرد. اگر امپراتوری عثمانی در دوره ای که گستره حکومت آن از اروپای کنونی و بخش هایی از خاورمیانه و آسیای میانه بود نتوانست خودش را حفظ کند و از هم فروپاشید، قطعا احیای مجدد آن امری ناممکن و بیشتر شبیه رویا است تا واقعیت.

کلید واژه ها: ترکیه نوعثمانی گری رجب طیب اردوغان پاکستان جمهوری آذربایجان ترکیه و آذربایجان ترکیه و پاکستان ایران و ترکیه ایران و پاکستان ایران و آذربایجان


( ۹۶ )

نظر شما :

خسرو ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۲۰:۴۴
آخر نوشته که اظهار داشته احیای عثمانی غیرممکن و شبیه رویاست ، صحیح می باشد ولی پاکستان و آذربایجان هیچگاه جز عثمانی نبودند که امروز هدف احیا قرار گیرند ، به جهت مذهبی اکثریت مردم پاکستان اهل تسنن حنفی هستند وبا مردم ترکیه اشتراک دارند درست شبیه احساسی که ما به مردم شیعه لبنان داریم و شیعیان زیدی یمن و علوی سوریه را نزدیک به خود حس می کنیم ازبک های افغانستان همانقدر به ترکیه نزدیکند که ایران به تاجیکها نزدیک است ، به نظر من تحرکات ترکیه برای ایجاد روابط سیاسی و اقتصادی بیشتر با کشورهایی است که نزدیکی فرهنگی ومذهبی و تاریخی دارند مثل پاکستان و لیبی و کشورهای ترک زبان و کشورهایی که تا یکصد سال پیش جز عثمانی بودند و هنوز آنرا فراموش نکرده اند
شهرام ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۲۰:۵۷
پس با این تفسیر حداقل توران شکل گرفته
علی ۰۱ بهمن ۱۳۹۹ | ۲۳:۵۷
نویسنده ی محترم در ابتدا بیانیه ی سه طرف را به صورت "ابراز نگرانی سه کشور از نقض جدی حقوق بشر علیه جوامع مسلمان در سراسر دنیا؛ اعلام حمایت از آذربایجان برای احیای اراضی آزاد شده در جنگ؛ اعلام پایبندی به اصل حاکمیت ملی، تمامیت ارضی و عدم تغییر مرزهای بین المللی؛ اجرای تمرینات نظامی مشترک؛ تلاش های مشترک برای مبارزه با اسلام هراسی و تبعیض؛ تاکید بر تلاش های پاکستان برای حل و فصل سیاسی مسائل منطقه ای؛ بررسی مسائل کشمیر، قبرس، دریای مدیترانه و قره باغ." بیان می کند که کوچکترین اثری از ادعای مطرح شده درباره ی امپراطوری عثمانی راندارد برعکس بر تلاشهای چند جانبه برای حل وفصل سیاسی مسائل منطقه ای تاکید دارد . ایشان در حالی نتیجه می گیرند که ترکیه به دنبال احیای امپراطور ی عثمانی است که خودش در آخر نوشته اش می گوید "اگر امپراتوری عثمانی در دوره ای که گستره حکومت آن از اروپای کنونی و بخش هایی از خاورمیانه و آسیای میانه بود نتوانست خودش را حفظ کند و از هم فروپاشید، قطعا احیای مجدد آن امری ناممکن و بیشتر شبیه رویا است تا واقعیت." به سوال و ادعای خود جواب می دهد ولی سوالی که برای خواننده پیش می آید این است هدف مقاله چه بود ؟ خودش سوالی را مطرح وخودش هم جواب آن را داده است . ولی در مجموع باید گفت ادعای طرح احیای امپراطوری عثمانی یک طرح استکباری برای رودر وری هم قراردادن کشورهای منطقه و براه انداختن تورک و تورکیه هراسی است که معلوم است حداقل کارشناسان سیاسی در دام آن افتاده اندو از عکس العملهای دستگاه دیپلماسی هم در مورد شعر خوانی اردوغان معلوم است که انها هم در این دام گرفتار شده اند .
امیر ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۰:۴۳
خوب، ایران از همون جنگ اول قره باغ تا الان ازارمنستان حمایت کرده، حالا توقع داریم آذربایجان جذب ایران بشه؟ این چه تحلیلی هست ؟ آنچه بکاریم ،درو میکنیم
كامران ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۱:۰۱
ریشه دوستی پاکستان با اذربایجان و ترکیه به کمک های انسانذوستانه این کشورها برمیگردد .در زمان شیوع ابله در شبه قاره هند ثروتمندان اذربایجان واکسن ابله را به رایگان در اختیار مردم مسلمان هند قرار دادند و از ان زمان این محبت نسبت به انها ایجاد شده است.حال انکه محبت بی جای ما به روس ها و خیانت انها در حال اخراج ما از سوریه است.
موسی کریمزاده ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۱:۳۵
با سلام نمیدانم چرا مقاله نویسان و تحلیلگران فارس زبان از ترکیه واهمه دارند و به نوعی از پیشرفت و هژمونی ترکیه خشمگین هستند.
ناشناس ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۲:۳۵
احیای خلافت عثمانی یک تبلیغات چرند و پروپاگاندای رسانه ای است. اعراب هرگز یک خلیفه ی ترک تبار را به رسمیت نمیشناسند و ترکیه هم به دنبال تشکیل خلافت عثمانی و حکومت کردن بر اعراب نیست.دوستی دو ملت ترکیه و پاکستان ربطی به احیای خلافت عثمانی ندارد بلکه ریشه های تاریخی عمیق تری دارد.ضمن اینکه این دیدار تشکری بود از پاکستان که در جنگ قره باغ دوست ، همراه و حامی آذربایجان بود.
امیر ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۹:۳۲
تفکرات اخوانی و خلیفه گری سنی حنفی در پاکستان توسط گروه تروریستی سپاه صحابه و افغانستان طالبان و ازبکستان گروه حرکت اسلامی و ترکستان اویغور چین دنبال رو دارد و سردمدار آن همان پیروان نیو عثمانگری هستند و بازوی مذهبی و نظامی و حتی فرهنگی ترکیه به حساب می‌آیند برای افزایش و تثبیت نفوذ اما آنچه مهم است مخالفت ایران روس‌ها چینی ها و هندی ها و حتی غرب و آمریکا و عربها است آنها نخواهند پذیرفت زیر بار عثمانی گری بروند آنهم با حکومت ملک الطوایفی آن، در هر صورت پیکان این نوعثمانگری ایران است به عنوان حلقه اتصال سنی حنفیان و ترکهای آسیای مرکزی، اما باکو به خیال پیوند نژادی و زبانی و حفظ دستاورد جنگ قره باغ و امتیازات اقتصادی و سیاسی گرد این همکاری آمده است و دالان ارتباط با آسیای مرکزی
اصغر ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۱:۱۴
همه آنها نشان خروج آمریکا از خاورمیانه است خلأ که قدرتهای اروپایی امارات اسراییل و عربستان و ترکیه سعی در پر کردن آن هستند بیشتر فعالیتهای سیاسی اقتصادی و پانترکی ترکیه در مناطق ترک زبان سوریه افغانستان سوریه و...است و سعی در پیوند خود(ترکیه )با ترکهای آسیای مرکزی با ابزار نفوذ همچنان موسیقی افسانه ها و اشعار و مشاهیر (مولانا ابن سینا و....) و تاریخ ملت سازی خود هستند
علیرضا ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۱:۳۸
عثمانی گری و بر پایی دوباره عثمانی کلید واژه ای شده برای کوبیدن ترکیه در دست دشمنان و رقابایش برای محدود کردن آن کشور چنانچه هر گونه تلاش برای بسط نفوذ و قدرت سیاسی نظامی و فرهنگی را با بر چسب این واژه تفسیر و تعبیر می کنند اینرا نویسنده و هر کسی بهتر می داند که در دنیای امروز با ساختارهای موجود بر پایی سیستمی شبیه به امپراتوری عثمانی امری محال و غیر ممکن است البته در دنیای امروز هر قدرتی سعی در نفوذ و هژمونی فرهنگی سیاسی و نظامی در قالب اتحادیه ها بر اساس منافع متقابل می باشد که ترکیه هم از این قاعده مستثنا نیست حال اگر ترکیه بخواهد از ظرفیتها و پتانسیل تاریخی و فرهنگی امپراتوری عثمانی برای این کار بهره ببرد نباید بر چسب عثمانیگری بر آن وارد کرد
ایوب ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۲:۱۰
چرا ایرانیان برای پیوستن به اتحادیه کشورهایی مثل ترکیه پاکستان وآذربایجان نیستند ودائما از به به وقوع پیوستن احیای امپراطوری عثمانی نگرانند .به ولیل اینکه در جامعه ایران نزدیک به 40 میلیون ترک زندگی میکند وترکیه پیشرفته وقورتمند همیشه به نفع ایران بوده است اینقدر منفی نگر نباشید
اسلان ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۳:۰۵
زنده باد ینی ازربایجان. زنده باد مسلملیگ .زنده باد اک پارتی
وحید ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۵:۱۸
مطالبی که نوشتی نمی تونه درست باشه
محمد ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۶:۱۱
حال آنهایی که یاشاسین یاشاسین می گفتند دیدن داره ، هموطنان ما باید بدانند که همزبان بودن با کشورهای آذربایجان و ترکیه دلیل بر دوستی آنها با ما نیست ، مردم هیچ کشوری دلشان برای دیگران نمی سوزد ، ما ملت یگپارچه ای هستیم تشکیل شده از اقوام مختلف. آنکه درون مرزهای ماست ،دوست و برادر ما و هرکس بیرون این مرز ، دشمن خونخوار ماست ، هرکس هم که در کشور ، پرچم آذربایجان و ترکیه بلند میکند خائن است
ناشناس ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۸:۱۳
اگر تحلیلگران محترم به جای پیش بینی نیات کشور همسایه به مسائل و مشکلات کشورمان بپردازند می تونیم توسعه بیشتری از ترکیه پیدا کنیم با این تحلیلهای حسادت آمیز به هیچ جا نمی رسیم
اذربایجان اولادی . ۰۲ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۸:۵۲
ایشان قصد دارد . اتحادیه راه بندارد . شما چرا ناراحتی.... به تو و امثال تو چه ربطی داره ... شما اگر زرنگ هستید . بیاید بشینید. تحلیل کنید. ببینیم این. قیمت تخم مرغ ما رو کجا خواهد رساند . و در نهایت با این بحران به کجا خواهیم رسید ..یا به زبان بهتر بگم ..شما سرتون رو از چیز دیگران بیرون بیاورید و در اخور خود بکنید . در معضل کشور خودمون ماندیم . شما دارید برا کشورهای دیگه تحلیل میکنید .
خان اوغلان .خ.اهری ۰۳ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۸:۴۰
دقیقا نکته اصلی استدلال تان نکته اصلی مشکل هست.یعنی جایی که گفتید آذربایجان کشور لاییک....آیا مردم مسلمان در یک کشور لاییک نمی توانند اصول اسلام راستین را پیگیری کنند اگر چنین فکر می کنید پس به تاریخ پاکستان از زمان پیدایش تا حال مراجعه و جواب را پیدا کند.در کتب تاریخی پاکستان حتی در مورد تاثیر آذربایجان کمونیستی بر مسلمانان چنین آمده است ..در دوره حاکمیت کمونیسم یکی از کارکنان شرکت دولتی نفت آذربایجان بنام حاجی تقی اف ۳۰۰هزار واکسن را تهیه و به شبه قاره هند ارسال و کشتار مسلمانان توسط طاعون پیشگیری می کند ....
علی ۰۳ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۹:۳۷
قدرت گیری ترکیه و احیای خلافت عثمانی بیشترین ضربه و تجاوز در تاریخ به ایران شده (۲۵جنگ ) باید نگرانی ایران درک شود آن امپراطوری متوهمانه هم شیعه مسلمان حساب نمی آورد و خونشان ناموسشان اموالشان را مباح و حلال میداند مانند یگان ینی چری در حمله به تبریز ترکیه دنبال نیروی انسانی برای تشکیل خلیفه است چه کشوری بهتر از پاکستان (در زمان حمله شوروی پاکستان محل آموزش اعتقادی و تسلیحاتی مجاهدان افغانی بود الان هم ۱۰۰هزار مدرسه با پول عربستان در جهت تبلیغ وهابیت است ) اما روابط با ترکهای آسیای مرکزی به خاطر زبان نژاد و مذهب بوده است
مسعود ۰۳ بهمن ۱۳۹۹ | ۲۳:۰۶
جناب "آهی " اینجا عمدآ یاسهوا یک مساله ی مهم را فراموش کرده اند وآن هم اینکه جای خالی ایران را در این معادله خالی گذاشتند ! خیلی ها معتقدند به همان سرعتی که ترکها در فکر تدارک برای احیای امپراتوری عثمانی "سنی" هستند ایران هم مشغول ایجاد تجدید امپراتوری شبه صفوی " شیعی" می باشد !؟آیا یارگیریهای منطقه ای ترکیه برای مقابله با این رقیب تاریخی نیست !؟ آیا این نشانگر این واقعیت نیست که بزودی ما شاهد یک جهت گیری و رقابت شدید و آشکار بین بلوک ایران و بلوک ترکیه در منطقه خواهیم بود !؟ آیا دولت رقیب در این زمینه از ایران پیشی نگرفته و سنگرهایی را در اطراف مرزهای ما ایجاد نکرده است ؟ آیا در این زمینه همچون مساله ی قره باغ دستگاه دیپلماسی ما پیش بینی ها و تمهیدات لازم را تدارک دیده است یا در نهایت تسلیم امر واقع می شود؟
شیعه ۰۳ بهمن ۱۳۹۹ | ۲۳:۴۸
به محمد پس دل شما به حال ما سوخته است که ما را از تحصیل به زبان مادریمان و انواع سرمایه گذاریها محروم کرده. و مردم آذربایجان مجبورا" به دنبال نان به همه جای ایران پراکنده شدند. (۹۰% البرز و ۶۰% تهران مهاجرین تورک آذربایجان هستند.)مردم ایران با کسی دشمنی ندارد .
ایران دوست ۰۴ بهمن ۱۳۹۹ | ۰۸:۲۳
محور جدید پان مغولیسم در منطقه. سر آغاز خونریزی و ترور این بار در منطقه شرق ایران.
به جناب محمد ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ | ۱۶:۳۵
آقا محمد با طرز فکر شما، زیاد دوام نخواهیم آورد! باید با همسایگان آن طور که هستند رفتار شود. اینکه همه شان را به چشم دشمن ببینیم آنها هم بیکار نمی نشینند و ما هم دشمن آنها می شویم. این عقیده تان واقعا خطرناک است لطفا این طرز فکر را از ذهنتان بیرون کنید همه از یک پدر و مادر هستیم.
به شیعه ۲۳ تیر ۱۴۰۰ | ۲۰:۲۹
مهاجرین تورک آذربایبجان از تهران و کرج و گیلان و مازندران و همدان و اراک و مشهد برگردن استان خودشون اونوقت تحصیل به زبان مادری انجام میشه نه اینکه گله ای مهاجرت کنن شهرهای دیگه و خواستار تحصیل به زبان مادری باشن
راستین ۲۹ شهریور ۱۴۰۰ | ۰۲:۲۰
واقعا پان مغولیسم به فکر تسخیر ایرانه. و روزنانه ینی شفق هم که به صراحت گفت ایران رو تا سال ۲۰۲۴ از روی نقشه حذف میکنه و پرچم آذربایجان رو به خیال بچگانه خودشون در ایران برافراشته میکنه
عبدالرضا ۰۹ آبان ۱۴۰۰ | ۰۹:۵۰
خلافت عثمانی حرفه, پاکستان از طریق افغانستان و ترکمنستان و خزر و ازربایجان ودالان زنگزور به ترکیه و اروپا پیوسته و پول هنگفتی به جیب می زند همچنین در رابطه با نئو صفوی به جای یار گیری با ترکهای ازربایجان عداوت می شود با این وصف می شود نئو صفوی ایجاد کرد این دفعه نئو صفوی با نئو عثمانی متحد شده فارسها یک نئو تاجیکستان می شوند