پاکستان

چهار سال پس از بازگشت طالبان؛ فرصت‌ها، تهدیدها و معادلات جدید منطقه‌ای

طالبان در آستانه تثبیت، اما با مشروعیت شکننده جدید

در حالی حکومت طالبان وارد پنجمین سال حکومت دوم خود شده است که نه‌تنها افغانستان را از چرخه بحران خارج نکرده بلکه ابعاد تازه‌ای از مشکلات را آشکار ساخته است. اقتصاد کشور در رکود عمیق به‌سر می‌برد؛ میلیون‌ها افغان در مرز فقر مطلق زندگی می‌کنند و فرصت‌های شغلی به شدت محدود شده است. این شرایط باعث شده موج مهاجرت و پناهجویی ادامه یابد و بار سنگینی بر دوش کشورهای همسایه از جمله ایران بگذارد.

ادامه مطلب

تقویت روابط نظامی پاکستان و آمریکا در بحبوحه تحولات منطقه‌ای

پلی دوباره به واشنگتن

دومین سفر فیلد مارشال عاصم منیر فرمانده ارتش پاکستان، به آمریکا در کمتر از دو ماه گذشته نشان‌دهنده روند تقویت روابط نظامی میان اسلام‌آباد و واشنگتن است. دیدارهای مکرر منیر با مقامات ارشد نظامی آمریکا مانند ژنرال جان دان کین، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، و شرکت او در مراسم انتقال فرماندهی در فرماندهی مرکزی آمریکا، نمادی از تعمیق همکاری‌های دفاعی دو کشور است. این روند پس از سال‌ها تنش و بی‌اعتمادی، به نوعی احیای روابط استراتژیک به شمار می‌رود که برای هر دو طرف منافع مهمی دارد. از یک سو، پاکستان به دنبال تضمین امنیت ملی و کمک‌های نظامی است تا در برابر تهدیدات منطقه‌ای و داخلی خود مقابله کند و از سوی دیگر، آمریکا درصدد حفظ نفوذ و حضور خود در منطقه حساس جنوب آسیا است.

ادامه مطلب

ماهیت همکاری‌ای که در حال تکامل است

پاکستان شریک امنیتی - نظامی تاریخی کشورهای عربی خلیج فارس

همکاری دفاعی پاکستان با پادشاهی‌های خلیج فارس ممکن است به گونه‌ای به نظر برسد که در آن یک قدرت متوسط بزرگتر با ارتشی توسعه‌یافته و حرفه‌ای تصمیم می‌گیرد از شرکای خود حمایت کند و به ایجاد ظرفیت نظامی آنها کمک کند. با این حال، رزمایش‌های مشترک برگزار شده بین کشورهای خلیج فارس و پاکستان برای پاکستان نیز مفید است. در واقع، این رزمایش‌ها به نیروهای مسلح پاکستان امکان می‌دهد تا در معرض سیستم‌ها و پلتفرم‌های تسلیحاتی پیشرفته تولید غرب قرار گیرند که اسلام‌آباد ممکن است از زمان سرد شدن روابطش با ایالات متحده در سال‌های اخیر، دسترسی به آنها را از دست داده باشد.

ادامه مطلب

نگاهی به تبعات تغییر دکترین اتمی

طرحی برای امنیت غیرهسته‌ای

کوروش احمدی می نویسد: ایران در ۲۳ سال گذشته با بحرانی درباره مسئله هسته‌ای مواجه بوده‌ است. منشأ این بحران، ادعای غرب مبنی بر ابعاد نظامی داشتن برنامه هسته‌ای ایران بوده‌ است. این در حالی است که مقامات عالی‌رتبه همواره تأکید کرده‌اند که برنامه هسته‌ای ایران صرفا صلح‌آمیز است؛ تا آنجا که رهبری طی فتوایی بر حرمت برنامه هسته‌ای تسلیحاتی تأکید کردند.

ادامه مطلب

سفر پزشکیان به اسلام‌آباد چقدر مهم است

روابط ایران و پاکستان بر مدار تعمیق و گسترش

محمدمهدی خزاعی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: ایران و پاکستان هر دو در حدود دو ماه گذشته، دو جنگ را پشت سر گذاشته‌اند. اما پرسش این است که اهمیت این سفر رئیس‌جمهوری اسلامی ایران را چگونه می‌توان ارزیابی کرد؟ در پاسخ، می‌توان روابط ایران و پاکستان را در مقطع کنونی از سه منظر بررسی کرد.

ادامه مطلب

سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در پاسخ به پرسش دیپلماسی ایرانی

بقایی: رئیس جمهور به زودی به پاکستان سفر می‌کند

سخنگوی وزارت امور خارجه سپس گفت: «روابط ما با پاکستان رابطه ای دیرپا و مبتنی بر علقه های دینی، فرهنگی و تمدنی است و برای آن ارزش بسیاری قائلیم. تماس های اخیر میان مقامات دو کشور طبیعتا درباره روابط دوجانبه بوده است. البته نمی توانیم اذعان نکنیم که متعاقب تجاوز رژیم صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی ایران این تماس ها افزایش یافته است. ما با پاکستان به عنوان یک کشور اسلامی که علاقه زیادی به مردم ایران دارند، تماس های بسیاری داریم. فکر می کنیم ظرف روزهای آینده سفر رئیس جمهور به پاکستان انجام می شود که خود نشان دهنده روابط خوب و عمیق ما با پاکستان را نشان می دهد. پاکستان عضو غیر دائم شورای امنیت و کشوری مهم در سازمان کنفرانس اسلامی است که برای رابطه با آن بسیار ارزش قائلیم.»

ادامه مطلب

یاغی گری های فرامنطقه ای اسرائیل و احتمال وقوع جنگ های فرامرزی

محسن رضایی در گفت‌وگوی اخیر خود به نکته‌ای کلیدی اشاره کرده است که وضعیت کنونی جهان حکایت از شکل‌گیری نظم جدیدی دارد که سه کانون اصلی درگیری را در بر می‌گیرد: «اوکراین و شرق اروپا، غرب آسیا، و دریای چین». به باور وی، این درگیری‌ها سرنوشت نظم آینده جهان را رقم خواهند زد. اما اگر تحلیل رضایی را قدری تغییر دهیم  و از منظر دیگری به بوته تحلیل ببریم می توان به یک نکته کلیدی رسید، ناظر بر اینکه می توان به گزاره ای تحت عنوان «یاغی گری های فرامنطقه ای اسرائیل و احتمال وقوع جنگ های فرامرزی تا آسیانه میانه و شبه قاره» هم فکر کرد.

ادامه مطلب

پاکستان هدف بعدی است

اهداف پشت‌پرده اسرائیل در جنگ‌افروزی‌های اخیر

سیلویا بولتوک، بنیانگذار و مدیر اجرایی موسسه اسپشال اوراسیا در گفت‌وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می‌گوید: هدف کنونی دوگانه است: سرنگونی جمهوری اسلامی ایران و حذف فلسطینی‌ها از مناطقی که طبق قوانین بین‌المللی به آنها تعلق دارد. به گفته رهبران اسرائیل، پس از دستیابی به این اهداف، گام بعدی جذب سرمایه‌گذاری غربی و تقویت همکاری‌های استراتژیک خواهد بود تا اسرائیل به عنوان بازوی منطقه‌ای غرب در خاورمیانه مطرح شود. هم‌زمان، آنها قصد دارند پاکستان و برنامه هسته‌ای آن را نیز هدف قرار دهند.

ادامه مطلب

پاسداشت همبستگی پاکستان با ایران در روزهای سخت

برادری در طوفان

عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: از نخستین ساعات پس از این حمله، صدای پاکستان صدایی متفاوت و پرمعنا بود. مسئولان رسمی این کشور، با بیانی روشن، تجاوز نظامی را محکوم کردند. اما آن‌چه این همراهی را برجسته‌تر ساخت، هم‌صدایی نخبگان، استادان، روحانیون، نویسندگان و تحلیل‌گران پاکستانی بود که در رسانه‌ها، دانشگاه‌ها و مجامع علمی و اجتماعی، پیامی روشن صادر کردند: حمله به ایران، تهدیدی علیه ساختار امنیتی کل منطقه است و مقاومت ایران، بخشی از دفاع مشروع و حیاتی ملت‌های مسلمان در برابر سیاست‌های تجاوزگرایانه است.

ادامه مطلب

عملیات سیندور، دکترین عدم مصالحه

عملیاتی که ثابت کرد پاسخ هند به تروریسم سریع، اما سنجیده است

آشوینی وایشناور در یادداشتی که در اختیار دیپلماسی ایرانی قرار گرفته است، می‌نویسد: هر حمله تروریستی به هند با پاسخی درخور مواجه خواهد شد. هند برای ریشه‌کن کردن تروریسم سخت‌گیرانه اقدام خواهد کرد و اطمینان خواهد یافت که عوامل (تروریسم) و حامیان آن‌ها با عواقب (اعمال خود) روبه‌رو خواهند شد. 

ادامه مطلب

متغیرهایی که تاثیرگذارند

هند و پاکستان، از بازدارندگی سنتی به بازدارندگی نوین

پاکستان با توسعه تسلیحات هسته‌ای تاکتیکی و تقویت اتحاد با چین، به دنبال موازنه‌سازی در برابر برتری هند است. این استراتژی به‌ویژه در پاسخ به دکترین "شروع سرد" هند تقویت شده است.

ادامه مطلب

روز جهانی خانواده و افراط‌گرایی

نقش خانواده‌ها در پیشگیری از خشونت

محمد مرتضی در گفت‌وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می‌گوید: جامعه پاکستان با ذهنیتی مردسالارانه اداره می‌شود که در آن تصمیم‌گیری‌ها در سطوح کلان و خرد عمدتاً توسط جنس غالب یعنی مردان انجام می‌شود. طرد اجتماعی و فقر از جمله عوامل اصلی تغذیه‌کننده خشونت و تروریسم‌اند. افراد ساکن مناطق محروم بیشتر مستعد جذب به گروه‌های تروریستی هستند، اگرچه افرادی از مناطق توسعه‌یافته نیز جذب این شبکه‌ها می‌شوند.

ادامه مطلب

کش‌مکش‌های امریکا و چین ادامه دارد

قطب‌بندی‌های جدید در شرق و جنوب آسیا و جایگاه منافع ملی ایران

رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشته با توجه به تحولات اخیر نظامی بین هند و پاکستان به واکاوی گروه‌بندی‌های موجود در منطقه شرق آسیا و جنوب آسیا پرداخته می‌شود و ویژگی‌های هر کدام مورد بررسی قرار می‌گیرد که شامل دو قطب بندی عمده و توضیحات مرتبط با حضور هر کشور در ذیل آن قطب بندی است. در نهایت به جایگاه منافع ملی کشور خودمان در این قط بندی نیز پرداخته خواهد شد.

ادامه مطلب

اسرائیل خوشحال است!

منتفعین جنگ هند و پاکستان

اکبر فیجانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: احتمال دارد حمله تروریستی اخیر به گردشگران در کشمیر و بعضی از عملیات ترورریستی در گذشته با هدف تشدید تنش بین هند و پاکستان توسط سازمان های اطلاعاتی اسرائیل، انگلیس و آمریکا طراحی شده باشد. ازاین رو با آگاهی از این واقعیت و اینکه صرفا غول های ثروت و استعمارگران از جنگ و بحران سود می برند، ملت و دولتمردان هند و پاکستان باید با خویشتنداری و هوشیاری، از افتادن در تله سوداگران جنگ پرهیز کنند. 

ادامه مطلب

بر اساس نظرات اندیشکده‌های بزرگ جهانی

بررسی امکان وقوع جنگ هسته‌ای محدود بین هند و پاکستان

اندیشکده‌ها خطرات تشدید تنش بین هند و پاکستان تأکید دارند و احتمال جنگ هسته‌ای محدود را به‌عنوان سناریویی خطرناک، اما قابل اجتناب، بررسی می‌کنند.

ادامه مطلب

تعاملات دیپلماتیک ایران و پاکستان

توازن منطقه‌ای یا حمایت استراتژیک؟

فاطمه خادم‌ شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: مسئله توازن یا حمایت استراتژیک زمانی پیچیده‌تر می‌شود که در نظر داشته باشیم ایران در سیاست خارجی خود عموماً به‌دنبال پرهیز از ورود به قطب‌بندی‌های منطقه‌ای است. تعامل ایران با پاکستان، همراه با تعاملات گسترده‌اش با هند و سایر بازیگران منطقه‌ای، نشان‌دهنده تلاشی برای حفظ موازنه در سیاست خارجی و تأمین منافع ملی بدون ورود به تنش‌های منطقه‌ای گسترده است.

ادامه مطلب

سفر عراقچی به پاکستان و تلاش برای میانجی‌گری میان اسلام‌آباد و دهلی‌نو

تهران و معمای چندضلعی صلح در شبه قاره

باید اذعان داشت که شاهد یک معمای چندضلعی صلح در شبه قاره قاره هستیم. در این بین عراقچی با تأکید بر خویشتن‌داری و دیپلماسی، گامی مهم در این مسیر برداشته است، اما مسیر پیش‌رو نیازمند صبر و هماهنگی گسترده‌تر است. در نهایت، صلح در جنوب آسیا نه‌تنها به نفع هند و پاکستان، بلکه به سود کل منطقه و جهان است، و ایران می‌تواند با تداوم دیپلماسی فعال خود، نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا کند.

ادامه مطلب

مذاکرات در غرب، تنش در شرق

بوی جنگ دو قدرت اتمی در میانه مذاکرات هسته‌ای ایران

در حالی که تهران خود را برای مذاکرات حساس با اروپا و دور چهارم گفت‌وگوها با ایالات متحده در رم آماده می‌کند، همسایگان شرقی ایران در آستانه تنشی بی‌سابقه قرار گرفته‌اند. حمله تروریستی ۲۲ آوریل ۲۰۲۵ در پهلگام کشمیر، که به کشته شدن ۲۶ گردشگر منجر شد، روابط هند و پاکستان را به نقطه‌ای بحرانی رسانده است. این تنش، با تبادل اتهامات، اقدامات دیپلماتیک متقابل، و هشدارهای نظامی، نه‌تنها ثبات شبه‌قاره را تهدید می‌کند، بلکه امنیت مرزهای شرقی ایران و ژئوپلیتیک پیرامونی آن را تحت تأثیر قرار داده است. ایران، به دلیل پیوندهای تاریخی و موقعیت استراتژیک خود، ناگزیر از ایفای نقش میانجی‌گری و تلاش برای مدیریت بحران است.

ادامه مطلب

اندیشکده‌ها چه می‌گویند

بررسی عمیق اختلافات اخیر هند و پاکستان

اندیشکده‌های آمریکایی پیش‌بینی می‌کنند که با توجه به سابقه دیپلماسی موفق (مانند بحران کارگیل)، فشارهای بین‌المللی (به‌ویژه از سوی آمریکا، چین و روسیه) احتمالاً تنش‌ها را در کوتاه‌مدت کاهش می‌دهد.

ادامه مطلب

امریکا در پی هدایت دور جدید بازی خونین در افغانستان

خلیل زاد در کابل چه می کند؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد:  این دیدار به دلیلی جالب توجه است که برای نخستین بار رسانه ای می شود. در حالی که، در گذشته تعاملات استخباراتی امریکا با این گروه با میانجیگری پاکستان، قطر و امارات، انجام می شد. علی ظاهر، در این دیدار روی مسائل مختلفی بحث شده که در این نوشتار به تحلیل ها روی جزئیات احتمالی آن، خواهیم پرداخت.  

ادامه مطلب

تأمـلی بر گـزارش مؤسـسه‌ی اقتصـاد و صـلح (IEP)

تروریسـم در سـال ۲۰۲۴

امیرحسام هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موسسه اقتصاد و صلح (IEP) واقع در کشور استرالیا، یکی از مراکز مهم و مورد استناد پژوهشی است که به طور سالانه گزارش جامعی را درباره‌ی روند‌ها و رخداهای تروریستی یکسال اخیر منتشر می‌کند. در یادداشت حاضر، به واکاوی و بررسی مطالب مهم در گزارش شاخص جهانی تروریسم – منتشر شده در مارس ۲۰۲۵ – پرداخته ‌می‌شود.

ادامه مطلب

بازی جدید آی اس آی در افغانستان و تحولات اخیر در کابل

چرا طالبان به جان هم افتاده‌اند؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخبار ضد و نقیضی مبنی بر درگیری در ارگ، میان ملاحسن و ملا برادر، انتشار یافته است. همچنان خبر خلع سلاح دسته جات گروه حقانی توسط گروه قندهار، نیز پخش شده است. حال اگر از پاکستان شروع کنیم و به بررسی اهداف و مقاصد این کشور در تحول جدید در قاعده بازی پس از روی کار آمدن اداره ترامپ در امریکا داشته باشیم، باید اذعان شود که چرا پاکستان می تواند هم‌زمان با تغییر ماهیت بازی، برای اهداف خودش نقش معکوس نیز بازی کند.

ادامه مطلب

گفت وگوی اختصاصی دیپلماسی ایرانی با کارشناس ارتباطات منطقه‌ای، امنیت و افراط‌گرایی خشونت‌آمیز در مؤسسه مطالعات صلح پاکستان

همکاری منطقه‌ای؛ راهی برای ایجاد ثبات در مرز ایران و پاکستان است

محمد مرتضی علی، در گفت وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می گوید: به نظر می‌رسد گروه‌های تروریستی فعال در منطقه از حمایت خارجی برخوردار هستند، اگرچه ایجاد ارتباط مستقیم با منابع خاص به دلیل چندلایه بودن تأمین مالی آن‌ها کاری دشوار است. ردیابی منبع پول بسیار دشوار است زیرا این گروه‌ها اغلب از روش‌های مختلفی برای تأمین مالی عملیات‌های خود استفاده می‌کنند. انتقال وجوه گاهی اوقات از طریق کسب‌وکارها و خیریه‌های تأسیس‌شده که اغلب به جامعه مهاجران مرتبط هستند، و یا از طریق حواله‌های مالی انجام می‌شود.

ادامه مطلب

مانورهای تازه دهلی نو چه تفسیری دارد؟

هند همگام با امریکا در افغانستان پسا ترامپ

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هند در تلاش است تا با استفاده از موقعیت پیش آمده، با استفاده از همراهی امریکای تحت رهبری ترامپ که به شدت به چین می تازد و واکنش تندی بر ناملایمت های منطقه پس از خروج امریکا دارد، بهره‌برداری چند منظوره ای کند.

ادامه مطلب

همه آنچه باید درباره این کشور سرسبز بدانید

نگاهی به بنگلادش

شوجان پرویز در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سراسر کشور تقریبا ۲۳۰ رودخانه وجود دارد. شهر چیتاگونگ پایتخت تجاری است و بنادر متعدد دارد. در کوه های Bandarban, Sylhet,Rangamati عشایر زندگی می کنند. Srimangal (سریمانگال) پایتخت چای است. در شمال کشور منابع گاز نیز قرار دارد. 

ادامه مطلب

وابستگی های موجود

نگاهی به تنش‌های افغانستانِ تحت تسلط طالبان و پاکستان

مهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار ابتدا پیشینۀ روابط دو کشور و دلایل نیاز پاکستان به افغانستان و همچنین روابط طالبان با پاکستان در سه دهۀ اخیر تشریح شده و سپس احتمال وقوع تخاصم جدی میان آنان مورد مداقه قرار گرفته است.

ادامه مطلب

جنگ‌های بی‌پایان و مأموریت دشوار رئیس‌جمهور جدید آمریکا

ترامپ و چالش‌های جهانی ۲۰۲۵

کمتر از یک ماه پس از آغاز سال ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از بیستم ژانویه سال ۲۰۲۵ رهبری ایالات متحده را بر عهده می‌گیرد. انتقال قدرت در واشنگتن در شرایطی رخ می‌دهد که جهان همچنان درگیر جنگ‌ها و تنش‌هایی است که برخی از آنها مستقیم و برخی غیرمستقیم بر آمریکا تأثیر خواهند گذاشت.

ادامه مطلب

در برابر طالبان و تنش‌های مرزی اخیرش

پاکستان همچنان هوشمندانه بازی می کند

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر صادق خان، نماینده خاص پاکستان در امور افغانستان، که مصادف است با بمباران و حملات توپخانه ای این کشور در مناطق خط دیورند، نشان می دهد که نباید در تحلیل وضعیت و به‌طور مشخص سیاست های پاکستان، دچار اشتباه شویم و تصور کنیم که طالبان از کنترل این کشور بیرون آمده است و دیگر نقشی در تحولات افغانستان ندارد

ادامه مطلب

چین چهارمین صادرکننده تسلیحاتی جهان

تجارت تسلیحاتی پکن، تهدیدی علیه کشور‌‏ها

صادرات تسلیحاتی چین به تعدادی از سرکوبگرترین رژیم‌های جهان افزایش یافته و نفوذ دیپلماتیک پکن را دوچندان کرده است. با‌این‌حال، آمریکا همچنان در بازار جهانی تسلیحات با اختلاف پیشتاز است و تحریم‌ها احتمالا روند رشد چین را به‌ عنوان صادرکننده بزرگ تسلیحات کندتر می‌کنند. حزب کمونیست چین اعطای بسته تسلیحاتی دو میلیارد دلاری آمریکا به تایوان را محکوم کرده است.

ادامه مطلب

نگاهی به واقعیت های موجود

آی اس آی با تغییر رهبری، در پی چیست؟

عبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعات موجود، جنرال ملک نخستین رئیس آی اس آی است که تا سطح دکتورا تحصیل کرده و در امریکا و انگلیس، تحصیلات نظامی داشته است. وی مسئولیت فرماندهی واحدهای ارتش پاکستان در دو منطقه بحرانی وزیرستان و بلوچستان را به عهده داشته است. وی از جمله جنرال زاده هایی است که پدرش نیز جنرال ارتش بوده است. 

ادامه مطلب