
بررسی امکان وقوع جنگ هستهای محدود بین هند و پاکستان جدید
اندیشکدهها خطرات تشدید تنش بین هند و پاکستان تأکید دارند و احتمال جنگ هستهای محدود را بهعنوان سناریویی خطرناک، اما قابل اجتناب، بررسی میکنند.
ادامه مطلباندیشکدهها خطرات تشدید تنش بین هند و پاکستان تأکید دارند و احتمال جنگ هستهای محدود را بهعنوان سناریویی خطرناک، اما قابل اجتناب، بررسی میکنند.
ادامه مطلبفاطمه خادم شیرازی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی مینویسد: مسئله توازن یا حمایت استراتژیک زمانی پیچیدهتر میشود که در نظر داشته باشیم ایران در سیاست خارجی خود عموماً بهدنبال پرهیز از ورود به قطببندیهای منطقهای است. تعامل ایران با پاکستان، همراه با تعاملات گستردهاش با هند و سایر بازیگران منطقهای، نشاندهنده تلاشی برای حفظ موازنه در سیاست خارجی و تأمین منافع ملی بدون ورود به تنشهای منطقهای گسترده است.
ادامه مطلبباید اذعان داشت که شاهد یک معمای چندضلعی صلح در شبه قاره قاره هستیم. در این بین عراقچی با تأکید بر خویشتنداری و دیپلماسی، گامی مهم در این مسیر برداشته است، اما مسیر پیشرو نیازمند صبر و هماهنگی گستردهتر است. در نهایت، صلح در جنوب آسیا نهتنها به نفع هند و پاکستان، بلکه به سود کل منطقه و جهان است، و ایران میتواند با تداوم دیپلماسی فعال خود، نقشی کلیدی در این فرآیند ایفا کند.
ادامه مطلبدر حالی که تهران خود را برای مذاکرات حساس با اروپا و دور چهارم گفتوگوها با ایالات متحده در رم آماده میکند، همسایگان شرقی ایران در آستانه تنشی بیسابقه قرار گرفتهاند. حمله تروریستی ۲۲ آوریل ۲۰۲۵ در پهلگام کشمیر، که به کشته شدن ۲۶ گردشگر منجر شد، روابط هند و پاکستان را به نقطهای بحرانی رسانده است. این تنش، با تبادل اتهامات، اقدامات دیپلماتیک متقابل، و هشدارهای نظامی، نهتنها ثبات شبهقاره را تهدید میکند، بلکه امنیت مرزهای شرقی ایران و ژئوپلیتیک پیرامونی آن را تحت تأثیر قرار داده است. ایران، به دلیل پیوندهای تاریخی و موقعیت استراتژیک خود، ناگزیر از ایفای نقش میانجیگری و تلاش برای مدیریت بحران است.
ادامه مطلباندیشکدههای آمریکایی پیشبینی میکنند که با توجه به سابقه دیپلماسی موفق (مانند بحران کارگیل)، فشارهای بینالمللی (بهویژه از سوی آمریکا، چین و روسیه) احتمالاً تنشها را در کوتاهمدت کاهش میدهد.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این دیدار به دلیلی جالب توجه است که برای نخستین بار رسانه ای می شود. در حالی که، در گذشته تعاملات استخباراتی امریکا با این گروه با میانجیگری پاکستان، قطر و امارات، انجام می شد. علی ظاهر، در این دیدار روی مسائل مختلفی بحث شده که در این نوشتار به تحلیل ها روی جزئیات احتمالی آن، خواهیم پرداخت.
ادامه مطلبامیرحسام هاشمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موسسه اقتصاد و صلح (IEP) واقع در کشور استرالیا، یکی از مراکز مهم و مورد استناد پژوهشی است که به طور سالانه گزارش جامعی را دربارهی روندها و رخداهای تروریستی یکسال اخیر منتشر میکند. در یادداشت حاضر، به واکاوی و بررسی مطالب مهم در گزارش شاخص جهانی تروریسم – منتشر شده در مارس ۲۰۲۵ – پرداخته میشود.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اخبار ضد و نقیضی مبنی بر درگیری در ارگ، میان ملاحسن و ملا برادر، انتشار یافته است. همچنان خبر خلع سلاح دسته جات گروه حقانی توسط گروه قندهار، نیز پخش شده است. حال اگر از پاکستان شروع کنیم و به بررسی اهداف و مقاصد این کشور در تحول جدید در قاعده بازی پس از روی کار آمدن اداره ترامپ در امریکا داشته باشیم، باید اذعان شود که چرا پاکستان می تواند همزمان با تغییر ماهیت بازی، برای اهداف خودش نقش معکوس نیز بازی کند.
ادامه مطلبمحمد مرتضی علی، در گفت وگوی اختصاصی با دیپلماسی ایرانی می گوید: به نظر میرسد گروههای تروریستی فعال در منطقه از حمایت خارجی برخوردار هستند، اگرچه ایجاد ارتباط مستقیم با منابع خاص به دلیل چندلایه بودن تأمین مالی آنها کاری دشوار است. ردیابی منبع پول بسیار دشوار است زیرا این گروهها اغلب از روشهای مختلفی برای تأمین مالی عملیاتهای خود استفاده میکنند. انتقال وجوه گاهی اوقات از طریق کسبوکارها و خیریههای تأسیسشده که اغلب به جامعه مهاجران مرتبط هستند، و یا از طریق حوالههای مالی انجام میشود.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هند در تلاش است تا با استفاده از موقعیت پیش آمده، با استفاده از همراهی امریکای تحت رهبری ترامپ که به شدت به چین می تازد و واکنش تندی بر ناملایمت های منطقه پس از خروج امریکا دارد، بهرهبرداری چند منظوره ای کند.
ادامه مطلبشوجان پرویز در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سراسر کشور تقریبا ۲۳۰ رودخانه وجود دارد. شهر چیتاگونگ پایتخت تجاری است و بنادر متعدد دارد. در کوه های Bandarban, Sylhet,Rangamati عشایر زندگی می کنند. Srimangal (سریمانگال) پایتخت چای است. در شمال کشور منابع گاز نیز قرار دارد.
ادامه مطلبمهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار ابتدا پیشینۀ روابط دو کشور و دلایل نیاز پاکستان به افغانستان و همچنین روابط طالبان با پاکستان در سه دهۀ اخیر تشریح شده و سپس احتمال وقوع تخاصم جدی میان آنان مورد مداقه قرار گرفته است.
ادامه مطلبکمتر از یک ماه پس از آغاز سال ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیسجمهوری منتخب آمریکا، از بیستم ژانویه سال ۲۰۲۵ رهبری ایالات متحده را بر عهده میگیرد. انتقال قدرت در واشنگتن در شرایطی رخ میدهد که جهان همچنان درگیر جنگها و تنشهایی است که برخی از آنها مستقیم و برخی غیرمستقیم بر آمریکا تأثیر خواهند گذاشت.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سفر صادق خان، نماینده خاص پاکستان در امور افغانستان، که مصادف است با بمباران و حملات توپخانه ای این کشور در مناطق خط دیورند، نشان می دهد که نباید در تحلیل وضعیت و بهطور مشخص سیاست های پاکستان، دچار اشتباه شویم و تصور کنیم که طالبان از کنترل این کشور بیرون آمده است و دیگر نقشی در تحولات افغانستان ندارد
ادامه مطلبصادرات تسلیحاتی چین به تعدادی از سرکوبگرترین رژیمهای جهان افزایش یافته و نفوذ دیپلماتیک پکن را دوچندان کرده است. بااینحال، آمریکا همچنان در بازار جهانی تسلیحات با اختلاف پیشتاز است و تحریمها احتمالا روند رشد چین را به عنوان صادرکننده بزرگ تسلیحات کندتر میکنند. حزب کمونیست چین اعطای بسته تسلیحاتی دو میلیارد دلاری آمریکا به تایوان را محکوم کرده است.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر اساس اطلاعات موجود، جنرال ملک نخستین رئیس آی اس آی است که تا سطح دکتورا تحصیل کرده و در امریکا و انگلیس، تحصیلات نظامی داشته است. وی مسئولیت فرماندهی واحدهای ارتش پاکستان در دو منطقه بحرانی وزیرستان و بلوچستان را به عهده داشته است. وی از جمله جنرال زاده هایی است که پدرش نیز جنرال ارتش بوده است.
ادامه مطلبیاسین کریمیان در یادداشت برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این یادداشت به دور از دچار شدن به تب کریدوری به بررسی مسئله ترانزیت و کریدور که در چند سال گذشته به بکی از موضوعات مهم فضای نخبگانی و کارشناسی کشور تبدیل شده است در دو نقطه مهم در فضای کریدوری پیرامون ایران یعنی گوادر و فاو پرداخته خواهد شد. و تلاش می شود اختلاف میان مطالب بیان شده در فضای کارشناسی داخل کشور با آنچه در بطن این دو نقطه موجود دارد مورد بررسی قرار گیرد.
ادامه مطلبوزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران بامداد روز سهشنبه و هنگام ورود به پاکستان، در جمع خبرنگاران درباره اهداف سفرش به این کشور همسایه خاطرنشان کرد: «این سفر در ادامه سفرهای دورهای که من در چند هفته گذشته به منطقه داشتم، انجام شده است. در حقیقت سفر به پاکستان در مرحله آخر گذاشته شده بود و اکنون خوشحال هستیم که این سفر انجام شده است». در جریان این سفر، عراقچی عصر دیروز سهشنبه با شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان، دیدار کرد.
ادامه مطلبدر پی یک توطئه تروریستی نافرجام که در آن یک پاکستانی مقیم کانادا در سالگرد حمله سال گذشته حماس به اسرائیل به دنبال کشتن یهودیان در نیویورک بود، خیلیها میگویند: «داعش بازگشته». اما این تحلیل اشتباه است. برای اینکه کسی یا چیزی به جایی بازگردد، باید در وهله اول آنجا را ترک کرده باشد. این بازگشت میتواند غافلگیرکننده یا قابل پیشبینی باشد، اما درنهایت درخور توجه است. درباره گروه تروریستی داعش نیز نباید از عبارت «بازگشت دوباره» استفاده کنیم، زیرا این گروه هرگز جایی نرفته بود که حالا بازگردد. این گروه از اواسط دهه ۲۰۱۰ فعالیت داشته و پس از شروع عملیات خود بهعنوان یک گروه وابسته به القاعده- القاعده عراق- به شکل کنونی خود درآمد.
ادامه مطلبخدایار سعیدورزی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دولت دوم طالبان که از ۲۰۲۱ آغاز شد، طایفه حقانی که به سمت شکل دادن شبکهی حقانی گام برداشت، قدرتی بسیار بیش از قبل پیدا کرد. در حال حاضر چهار وزارتخانه از جمله وزارت داخله (کشور) را دراختیار دارند و همچنین امنیت کابل و استخبارات طالبان نیز در اختیار آنهاست.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: کشف منابع نفتی و انرژی در پاکستان در کوتاهمدت درصورتیکه منتهی به رقابتهای ژئوپلیتیک و رقابت بر سر مارکت های انرژی باشد به ضرر ایران است؛ ولی در درازمدت توسعه پاکستان میتواند اثرات مثبتی را بر ایران داشته باشد.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حضور چین، هند، روسیه، ایران، توانمندی اقتصادی و سرعت پرشتاب حرکت این قاره به سوی رهبری نظم جهانی جدید، نشان می دهد که قاره آسیا و تحت شعاع آن، افغانستان، کماکان در محور رقابت های خونین باقی خواهند ماند.
ادامه مطلبنهادهای اطلاعاتی هند معتقدند سازمان استخبارات ارتش پاکستان موسوم به آیاسآی و چین کمونیستی در گسترش اعتراضات و سقوط دولت حسینه نقش داشتند.
ادامه مطلبپاکستان با وجود رابطه نزدیک با چین، روزبهروز بیشتر در دامی فرو میرود که حکومت پکن برایش گسترده است. اخیرا رئیس سابق بانک مرکزی پاکستان گفته است اسلامآباد در «مرگبارترین تله بدهی جهان» گرفتار شده که این کشور را در مسیر خطرناکی قرار داده و نارضایتیهای اجتماعی را افزایش داده است. مرتضی سید، رئیس سابق این بانک، در یادداشتی در ایکس نوشته است: پاکستان از نظر اقتصادی «ورشکسته» شده است و هرسال بحران ورشکستگی این کشور عمیقتر میشود. بیشترین بدهی خارجی پاکستان به حزب کمونیست چین است. خبرگزاری هندی «د پرینت» با استناد به تحقیق یک مؤسسه تحقیقی در کالج ویلیام و مری در ایالاتمتحده، گزارش داد که تا نوامبر سال گذشته بدهی اسلامآباد به پکن، حدود ۶۹ میلیارد دلار بود. پاکستان بعد از ونزوئلا و روسیه، بزرگترین بدهکار چین محسوب میشود.
ادامه مطلبمهدی سهرابی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طبق آمار دفتر هماهنگکننده کمکهای بشردوستانه سازمان ملل (اوچا)، بیش از ۱.۶ میلیون نفر از اتباع افغانستان از طریق مبادی رسمی و غیر رسمی به کشورهای همسایه بهویژه ج.ا.ایران و پاکستان مهاجرت کرده و بر تعداد اتباع افغانستانی این دو کشور افزودند؛ البته آمارهای رسمی پاکستان و ج.ا.ایران در این خصوص به مراتب بیشتر است.
ادامه مطلبدومین نشست گروه تماس منطقهای برای افغانستان، با حضور نمایندگان ویژه ایران، چین، روسیه و پاکستان در امور افغانستان دیروز شنبه ۱۹ خرداد به میزبانی ایران در دفتر مطالعات سیاسی و بینالملل وزارت امور خارجه برگزار شد. به گزارش شرق، در این نشست آصف علیخان دُرانی، نماینده ویژه نخستوزیر پاکستان در امور افغانستان و نیز ضمیر کابلوف، فرستاده ویژه روسیه در امور افغانستان حضور داشتند.
ادامه مطلببا نگاهی به ترکیب و تعداد میهمانان خارجی که برای شرکت در مراسم یادبود سیدابراهیم رئیسی و دیگر جانباختگان سانحه بالگرد به ایران سفر کرده بودند، به نظر میرسد باید شاهد صفحه جدیدی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشیم؛ خاصه آنکه در بین میهمانان، انتظاری برای حضور مقامات برخی کشورها وجود نداشت، اما حضور آنان که برای اولین بار روی داد، حکایت از آن دارد که سیاست خارجی ایران مشخصا به نقطهای رسیده که گزاره انزوای دیپلماتیک ایران را غیرواقعی جلوه میدهد که البته به باور طیفی از تحلیلگران بخشی از آن به واسطه عملکرد دولت سیزدهم و تحرکات حسین امیرعبداللهیان بوده است.
ادامه مطلبدوشنبه هفته گذشته بود که قرارداد مشارکت شرکت IPGL هند در تجهیز و بهرهبرداری از پایانههای کانتینری و کالای عمومی بندر شهید بهشتی چابهار با حضور مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی کشور و سورباناندا سونوال، وزیر بنادر، کشتیرانی و آبراهههای هند برگزار شد.
ادامه مطلبشهریار پیشگاهی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: آنچه امروز می توان به جایگاه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی پاکستان به عنوان دو قدرت بزرگ جهان اسلام و کشورهای منطقه اشاره کرد، ایستادن روسای جمهور دو کشور کنار یکدیگر به عنوان دو قدرت اتمی مطرح و بزرگ جهان در راستای حفظ وگسترش امنیت منطقه ای است.
ادامه مطلبعبدالناصر نورزاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هفت دلیل را می توان در خصوص تی تی پی و عملکرد مشکوک پاکستان بررسی کرد که نشان می دهد پاکستان با کارت تی تی پی بازی امنیتی انجام می دهد.
ادامه مطلب