
واشنگتن و تحریم های نقطه زن
حسن مرادی در گفت وگوی معتقد است که اساساً اقتضائات تولید صادرات و فروش صنایع پتروشیمی متفاوت از صنعت نفت کشور است. لذا سیاست به صفر رساندن فروش نفت ایران در خصوص صنعت پتروشمی محقق نمی شود.
ادامه مطلبحسن مرادی در گفت وگوی معتقد است که اساساً اقتضائات تولید صادرات و فروش صنایع پتروشیمی متفاوت از صنعت نفت کشور است. لذا سیاست به صفر رساندن فروش نفت ایران در خصوص صنعت پتروشمی محقق نمی شود.
ادامه مطلبمینسکین پی و سید رحمان موسوی در یادداشتی مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: تردید چین برای پیشبرد منافع امنیتی خود در خاورمیانه نشان می دهد که این کشور به خوبی از این موضوع آگاه است. حتی در مورد ایران که می تواند به عنوان نماینده ای در رقابت استراتژیک چین با ایالات متحده عمل کند، چین از اقداماتی که می تواند روابطش با عربستان سعودی و دیگر کشورهای خلیج فارس را به خطر اندازد، اجتناب کرده است.
ادامه مطلبحتی اگر به باور، خواست و فشار جریان داخلی ضد توافق هسته ای بخواهیم برجام را پس از صدور قطعنامه شورای حکام مرده فرض کنیم دولت رئیسی جرات دفن آن را ندارد. لذا این دولت، نه تمایل و نه اساساً توانی برای خروج از آژانس بینالمللی انرژی اتمی، خروج از NPT و به طریق اولی اعلام خروج رسمی جمهوری اسلامی ایران از مذاکرات وین را ندارد، چرا که به خوبی با تبعات منفی آن آشناست.
ادامه مطلبسیدعلی سقائیان در گفت وگویی تصریح کرد که مهمترین مسئله به خاستگاه ژئوپلتیک خود ایران و فلات ایران باز می گردد. ما در رابطه با موقعیتی که داریم به «یک فرابرتری» و «فرادستی» ژئوپلتیک رسیده ایم. همانطور که در سوال نخست اشاره کردید علاوه بر اینکه ایران جزئی از خاورمیانه به شمار میرود در کنار منطقه قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و آسیای میانه قرار دارد. هر کدام از این مناطق ژئوپلتیکی دارای بافت مکانی و اقتضائات اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک، فرهنگی، تمدنی و حتی نظامی، امنیتی و دفاعی خود هستند. این ویژگی فرابرتری و فرادستی ژئوپلتیکی ایران را هیچ کدام از کشورهای منطقه ندارد.
ادامه مطلبعربستان سعودی، سیزدهمین کشور بزرگ جهان، فقط از نظر جغرافیایی مهم نیست، بلکه این پادشاهی به عنوان یک صادرکننده پیشرو در نفت، از نظر استراتژیک نیز مهم است و همچنین از نظر سیاسی متحد سنتی آمریکا، به عنوان مثال در معاملات با ایران، به حساب می آید. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده با سفر به عربستان به عنوان اولین سفر خارجی خود بر این اهمیت تاکید کرد. اما بایدن میخواست از سلف خود در این موضوع فاصله بگیرد و از زمان تصدی قدرت هرگز با بن سلمان ملاقات نکرده که از دیدگاه ریاض، یک توهین به حساب می آید.
ادامه مطلبمنابع آمریکایی می گویند که دولت آمریکا به ایران فرمول مشخصی برای دستیابی به توافق پیشنهاد داد مبنی بر اینکه این کشور به شروط ایران از جمله حذف سپاه از فهرست تروریسم خود پاسخ مثبت دهد؛ اما در مقابل تهران به فرماندهان سپاه و گروه های مسلح متحد خود در عراق، سوریه، لبنان و یمن دستور دهد اقدامات خصمانه علیه کشورهای منطقه، منافع آمریکا و نیروهای نظامیاش در خاورمیانه را متوقف کنند. ایران قاطعانه با این فرمول آمریکا مخالفت کرد و به دولت آمریکا اعلام کرد از گروه های مسلح متحد خود نخواهد خواست عملیات خصمانه علیه کشورهای منطقه و حتی نیروهای نظامی آمریکا را متوقف کنند. این امر طبق گفته منابع آمریکایی علت شوکه شدن بایدن بوده است.
ادامه مطلبرضا مرادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به این شرایط و ناتوانی اروپایی ها در زمینه ارائه ابتکار عملی موثر برای رفع اختلافات، بی نتیجه بودن تلاش های قطر برای میانجیگری میان دو طرف و تصمیم نهایی واشنگتن در عدم خروج سپاه پاسداران از لیست تروریستی آمریکا به نظر می رسد احیای برجام با بن بست جدی مواجه شده است.
ادامه مطلبمحسن بهاروند در گفت وگویی معتقد است که مهمترین پیام قطعنامه چهارشنبه هفته گذشته شورای حکام با ۳۰ رای مثبت برای جمهوری اسلامی ایران آن است که ما نباید از هیچ کشوری، تاکید می کنم از هیچ کشوری انتظار حمایت، همکاری و همسویی داشته باشیم. دیپلماسی و منافع ملی کشورها ایجاب می کند که چیزی به نام «همراهی» و «همسویی» بدون در نظر گرفتن منافع محلی از اعراب نداشته باشد.
ادامه مطلبمکرون تقریباً در تماس دائمی با رئیس جمهوری روسیه است. او یکی از معدود رهبران اروپایی بود که به کییف سفر نکرد و مهمتر از همه اینکه در حمایت از ولادیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین و جنگجویانش سلاح سنگین ارسال نکرد؛ زیرا به سادگی متوجه شده است که آمریکا و متحدان آنگلوساکسونش (انگلیس و استرالیا) این جنگ را باختهاند و هر چه این جنگ ادامه یابد، این خسارتهای اقتصادی، نظامی و سیاسی بیشتر خواهد شد.
ادامه مطلباگرچه مجموعهای از مشکلات توسط تهران و شرایط سیاسی ایران ایجاد شده، اما یک سری موانع به سیاست امریکا مرتبط است و دست واشنگتن را میبندد.
ادامه مطلباهمیت قطعنامه احتمالی شورای حکام آژانس علیه پرونده فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران بیش از آنکه به نفس صدور آن وابسته باشد با محتوا، متن، درونمایه و صد البته لحن آن سنجیده میشود. کما اینکه علیرغم صدور قطعنامه ۱۹ ژوئن ۲۰۲۰/ ۳۰ خرداد ۱۳۹۹ در شورای حکام علیه ایران دور جدید مذاکرات وین با هدف احیای برجام از ۱۳ فرودین سال گذشته آغاز شد. پس صرف صدور قطعنامه نیز به تنهایی اهمیت ویژهای ندارد. آنچه مهم است به متن و لحن قطعنامه باز می گردد.
ادامه مطلبعلی نوری پور در گفت وگویی تاکید داشت اگر به متن پیشنویس مشترک ایالات متحده و سه کشور اروپایی نگاه کنید به نظر میرسد که قطعنامه احتمالی شورای حکام بر اساس این پیش نویس قطعنامه ای باشد که خواستار همکاری بیشتر ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در خصوص ابعاد مختلف فعالیت های هسته ای است که محوریت آن پاسخ لازم و همکاری پیرامون یافتن ذرات اورانیوم در سه مرکز هسته ای خواهد بود. لذا با وجود آنکه صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس تبعات دیپلماتیک خاص خود را برای جمهوی اسلامی در پی دارد و میتواند مذاکرات را با چالش مواجه کند، اما اگر قطعنامه احتمالی بر اساس این پیشنویس مشترک صادر شود صرفا ایران را به پاسخگو کردن سوالات آژانس وادار می کند. پس بعید است که تهران بخواهد معادلات را برهم بزند.
ادامه مطلبمقام های ارشد امنیتی و اطلاعاتی اسراییل نمی توانند به اجماع برسند که بودن یا نبودن توافق هسته ای، کدامش برای اسرائیل بهتر است.
ادامه مطلبدر این بین لفاظی های دیپلماتیک دو طرف طی ۸۳ روزی که از ترک وین می گذرد کمکی به بهبود شرایط نکرده است. انداختن توپ در زمین یگدیگر توسط تهران و واشنگتن عملا تاخیر در احیای برجام، دور شدن فضای حصول توافق و تعمیق گسل را به دنبال دارد؛ بارها گفته شده است فارغ از اینکه کدام طرف مسئول ایجاد چنین شرایطی است بی شک تداوم این وضعیت بیش از آنکه به ضرر غرب و آمریکا باشد، ایران را در مخمصه جدی تری قرار می دهد.
ادامه مطلبآنها می خواهند که "محکم" به نظر رسند، در نتیجه مخالفت با بایدن بر سر برجام یا حمایتشان از تشدید تحریم ها، بر حفظ منافع آمریکا پیشی می گیرد. این ابلهانه است.
ادامه مطلبرجعت بایدن به سیاست توقیف محموله های نفتی و نیز به صفر رساندن فروش نفت ایران گواه آن است که ایران دیگر دست بازی برای فروش نفت ندارد، هر چند که خنجر از پشت روسیه و ونزوئلا در ارزان فروشی نفتی به مشتریان اصلی ایران بعد از جنگ اوکراین هم معضل مضاعفی بود که تهران در یک منگنه قرار گیرد، آن هم در شرایط که دولت سیزدهم با ابربحران اقتصادی و معیشتی در داخل دست و پنجه نرم می کند و به شدت به درآمدهای نفتی نیاز دارد. حال باید دید با تغییر فضای کنونی سوء محاسبه های تهران هم پایان خواهد یافت یا خیر؟
ادامه مطلبدر فضای گُنگ و مبهم فعلی به واقع نمی توان ارزیابی دقیقی از سرانجام مذاکرات وین داشت. چون به همان میزان که دلایل و شواهد برای احیای برجام وجود دارد می توان به پالس های منفی و تحولات چند روز اخیر پس از ترور هم برای شکست مذاکرات یا حدقل تداوم بن بست کنونی استناد کرد. اینجاست که خلاء روشنگری امیرعبداللیهان و شکست مُهر سکوت باقری کنی بیش از پیش خودنمایی می کند
ادامه مطلبایجاد یک شبکه متحد در خاورمیانه شامل اعراب و اسرائیل که منافع حیاتی آمریکا را با هزینه محدود حفظ می کرد، یکی از دستاوردهای بزرگ آمریکا در جنگ سرد بود. اشتباهات فاحش قرن بیست و یکم توسط روسای جمهور جمهوری خواه و دموکرات این دستاورد را به خطر انداخت. جنگ آقای پوتین به پرزیدنت بایدن فرصتی تاریخی برای احیای این دستاورد می دهد.
ادامه مطلبجو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده و متحدانش در ناتو سیاستشان را از 'کمک به اوکراین برای دفاع در برابر تجاوز روسیه' به 'تضعیف قدرت و نفوذ روسیه' تغییر داده اند. این چرخش می تواند دو نتیجه به همراه داشته باشد: تسلیم روسیه یا مقاومت و تشدید کارزار نظامی اش که ممکن است احتمال گسترش جنگ را به فراتر از اوکراین افزایش دهد. رئیس جمهور ایالات متحده با راهبردش برای تضعیف روسیه چه بسا جنگ اوکراین را به جنگ جهانی دیگری تبدیل کند.
ادامه مطلببرای ناظر روند مذاکرات وین آسان است که متوجه شود دولت بایدن تلاش زیادی برای مد نظر قرار دادن منافع متحدان خود به ویژه اسرائیل انجام داد و وقتی با موضع سرسختانه ایران روبه رو شد، تلاش کرد اسرائیل را متقاعد کند که منافعش در توقف تلاش برای تخریب این مذاکرات است و بازگشت آمریکا به توافق تنها گزینهای است که میتواند نه تنها عدم دستیابی ایران به سلاح اتمی را تضمین کند بلکه همچنین فضا را برای مذاکرات بعدی درباره مسائل دیگر از جمله برنامه موشکی ایران آماده میکند. گواه ما در اینجا سفرهای فروان متقابل مقامات اسرائیلی و آمریکایی است.
ادامه مطلباستفان والت می نویسد: هر نتیجه ای که بدست آید، این جنگ به باور بسیاری از ناظران، تاثیری عمیق بر شرایط گسترده تر سیاست جهانی دارد. آنها جنگ اوکراین را به عنوان یک لحظه تعیین کننده می بینند: یک انشعاب بزرگ در مسیر آینده جهان. اگر روسیه شکست بزرگی بخورد، «نظم لیبرال جهانی» نفسی تازه می کند و نیروهای خودکامه پس رانده می شوند. اگر پوتین به نوعی پیروزی دست یابد، با روی سیاه سکه و تقویت تمامیت خواهی روبه رو خواهیم بود. نورم های کنونی علیه کشورگشایی زایل می شوند و دیگر خودکامگان هم احتمالا ترغیب می شوند تا کارزارهای مشابهی را در هر کجا که شرایط ژئوپولیتیک مناسب حالشان باشد، به راه اندازند.
ادامه مطلبطاهره حسن پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برگ برنده ای برای ایالات متحده آمریکا به دست داد و با ایجاد سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) درصدد ایجاد امنیت دسته جمعی به نقش خود در مرکب قدرت شد. ایالات متحده آمریکا, مهمترین و بزرگترین مهره اساسی ناتو و یکی از کشورهایی است که با توجه به گسترش کمک های نظامی به اوکراین به نظر می رسد جنگ قدرت را با روسیه در زمین اوکراین بازی می کند.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امریکاییان که به درستی موعد حمله نظامی روسها را به اوکراین پیشبینی کرده و برای وقوع آن لحظه شماری میکردند، موقعیتی را پیش رو دارند که پیش از این احتمال ایجاد آن اگر نه ناممکن، بلکه سخت و طولانی مینمود. اهداف دولت امریکا به ریاست مردی است که به مثابه گفته کیسنجر، چهره یک سیاستمدار فرتوت اما دارای افکار پیچیده و بلند را دارد.
ادامه مطلبمحمدفرهاد کلینی در گفت وگویی معتقد است که واقعا مشخص نیست که این توییت های اولیانوف موضع گیری شخصی وی است یا انعکاسی از دیدگاه رسمی مسکو در خصوص مذاکرات وین. اما با توجه به آنکه تا به این لحظه شاهد بیانیه رسمی از جانب وزارت امور خارجه روسیه در خصوص دور جدید احتمالی مذاکرات وین نیستیم این امکان وجود دارد که توییت های جمعه گذشته اولیانوف نظرات شخصی وی باشد مگر آنکه خلاف آن ثابت شود. البته که پالس های رسانه ای الزاما معنای نتیجه گیری نمی دهد.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دوران ترامپ با پدیده پیچیده تری به نام ترامپیسم مواجه بودیم که هر چند ایران و آمریکا وارد یک منازعه مستقیم نشدند اما با توجه به مساله به شهادت رسیدن سردار سلیمانی و حمله ایران به عین الاسد و مجوز آمریکا به رژیم صهیونیستی برای انجام عملیات پی در پی خرابکارانه و تروریستی در داخل خاک ایران و تحریم های کمرشکن، مسیر ایران و آمریکا به سمتی می رفت که شاید در دوره دوم ترامپ ایران و آمریکا وارد منازعه مستقیم نظامی شده بودند.
ادامه مطلبدر زمینه گفت وگوهای هسته ای، نمی توان به روسیه اعتماد کرد. روسیه در این مذاکرات نقش مهمی داشته و از شروع این مذاکرات تا کنون، همواره حامی ایران بوده است. در واقع طرف اصلی گفت وگوهای غیر مستقیم آمریکا و ایران در وین، روسیه بوده است. با توجه به وضعیت روابط مسکو و واشنگتن، در نتیجه جنگ اوکراین، بعید است این گفت وگوها در شکل کنونی ادامه یابد.
ادامه مطلبمحمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، انسانی احساساتی، آشفته حال و اغلب نزدیک بین است. او مورد توجه بایدن قرار نگرفت. با این حال معتقد است که وجهه بین المللی اش را می تواند به عنوان یک اصلاح طلب نجات دهد. به رغم اینها، بن سلمان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری را تحسین می کند و حتی از برخی جهات از او الگو می گیرد. مرد قدرتمندی که قدرت خود را استوار کرده و استراتژی های غیر متعارف و نامتقارن را دنبال می کند. الیگارش های روس همواره در دبی مورد استقبال بوده اند. امارات به طور مخفیانه اجازه ایجاد یک پایگاه نظامی چین در خاک خود را داده است. تماس امارات با بشار اسد متحد کلیدی پوتین در منطقه نیز اقدام دیگری بود که به مذاق ایالات متحده خوش نیامد.
ادامه مطلبترکیه، به ویژه، به سرعت در حال به دست آوردن موقعیت تجاری و نظامی جدید است. قدرتهای دوری مانند چین و روسیه دریای سرخ و کشورهای اطراف را بهعنوان روزنهای به بقیه آفریقا، منبع بالقوه مواد خام آینده و بازاری برای کالاها و خدمات خود میبینند.
ادامه مطلبگسل جدی تهران و واشنگتن در خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و خروجش از لیست گروه های تروریستی موسوم به FTO سبب شده است که ما شاهد توقفی ۶۰ روزه در مذاکرات وین باشیم؛ توقفی که در صورت تداوم می تواند شکست رسمی مذاکرات را به دنبال داشته باشد، چنانی که دوشنبه هفته گذشته رویترز به نقل از دیپلمات های اروپایی این احتمال را چندان دور از ذهن نمی داند. از این منظر سفر انریکه مورا به تهران می توان آخرین تکاپوها و تلاش های دیپلماتیک برای احیای برجام دانست.
ادامه مطلبدموکرات ها به جای آن باید نگاه متفاوتی داشته باشند و آن را آزمونی برای توانایی شان در اجرای سیاست خارجی ببینند. اگر نتوانند افتضاحی را که دونالد ترامپ بر جای گذاشته، جبران کنند، برای ایران و دیگر کشورها ثابت خواهد شد که تنها توافقی که ارزش پیگیری دارد، توافقی است که با جمهوریخواهان به دست آید. اگر قرار است هیچ توافقی با یک رئیس جمهوری دموکرات، در زمان حضور یک جمهوریخواه در کاخ سفید دوام نیاورد، چرا باید وقت و سرمایه سیاسی را در تعامل با دموکرات ها هدر دهیم، همان بهتر که منتظر ورود یک جمهوریخواه به کاخ سفید بمانیم.
ادامه مطلب