رئیسی کارگزاران سیاست خارجی خود را برای پیگیری به اصطلاح دیپلماسی اقتصادی بسیج کرده است چون می داند برای احیای اقتصادی کشور، گزینه داخلی چندانی در اختیار ندارد. تحریم های آمریکا، اقتصاد ایران را به آستانه فروپاشی کشانده و برجسته ترین نشانه چنین وضعیتی تورم ۵/۳۶ درصدی در سال ۲۰۲۰ است. به گزارش بانک جهانی، در ژوئن سال جاری نرخ تورم به ۴۳ درصد رسیده است.
ادامه مطلب
دولت ایران روی ثبات در افغانستان برای درو کردن چهار مزیت اصلی اقتصادی در دوره آتی حساب می‌کند که عبارت است از: باز شدن فضای اقتصادی گسترده بدون نظارت آمریکا با کشورهای آسیای مرکزی و نیز کاهش فشارهای تحریم‌های تجاری و اقتصادی آمریکا. در نتیجه می‌تواند در حالی وارد مذاکرات لغو تحریم‌ها با آمریکا شود که در وضعیت تجاری بهتری در مقایسه با قبل از خروج آمریکا از افغانستان قرار دارد. مزیت بعدی افزایش حجم تجارت ایران با افغانستان است که از نظر تکنولوژیکی عقب افتاده است و از تنگنای بین المللی مالی در زمان کنونی رنج می‌برد. مزیت چهارم نیز بهره‌برداری از مرزهای جغرافیایی افغانستان با چین برای عبور کامیون‌های تجاری این کشور به صورت مستقیم به چین است.
ادامه مطلب
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: از آنجا که اطلاعات دقیقی در مورد رجحان های سیاست گذاری و موضع دولت در مورد پاردایم های اصلی و تعیین کننده در دسترس نیست، اگر بخواهیم بر مبنای عینی قضاوت کنیم به ناچار باید سناریوهایی را مطرح و تحت هر سناریو نتایج حاصل را بررسی کنیم.
ادامه مطلب
در فارسی معادل دقیقی برای مثل «مراقب آرزوهایتان باشید، ممکن است به حقیقت بپیوندند» نداریم، ام این مثل مناسب ترین توصیف برای مخمصه ای است که محافظه کاران ایران با کنترل نهاد ریاست جمهوری در آن افتاده اند.
ادامه مطلب
پرهام پوررمضان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شهروند کنونی جامعه جهانی دیگر فردی تک بعدی نخواهد بود و با اتکا به همین امر توانسته مفاهیمی مرکب را خلق کند، دیپلماسی اقتصادی به مفهوم نوین خود محصول تفکر شهروند این جامعه است. این امر یک مسئله مهم، راهبردی و استراتژیک است که سبب می شود دولت ها با زبان اقتصاد با یکدیگر سخن بگویند. در جمهوری اسلامی ایران نیز این مهم از اواخر دهه ۷۰ شمسی و اوایل دهه ۸۰ به کرسی های مطالعاتی اضافه شد و با شدت گرفتن تحریم های ظالمانه دولت آمریکا توانست در کشور به عرصه عمل روی بیاورد.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: سیاهه پرداخت هزینه‌های نجومی جزء به جزء تحریم چنان بلند بالا و متنوع است که امکان محاسبه تقریبی تمامی آن وجود ندارد. سوال: این هزینه‌های سرسام‌آور از چه منبعی پرداخت می‌شود؟ چطور یک تولید کننده ایرانی در شرایطی که سود معمول کسب و کار در دنیا حدوداً ۵٪ است در قیاس با رقبای خارجی این همه هزینه اضافی پرداخت می‌کند و همچنان سرپاست؟ جواب: پرداخت زیان از مایه چطور؟
ادامه مطلب
نجمه پوراسمعیلی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تصمیم‌گیران و سیاست‌گذاران جمهوری اسلامی ایران باید آگاه باشند که رفع نکردن تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی کشور، به عبارتی دور ماندن از بهره‌های اقتصادی و تأکید بیش از اندازه بر مسائل نظامی- امنیتی از طریق باز کردن صحنه بازی‌های جدید مثلاً در افغانستان، نمی‌تواند نفع بلندمدتی را نصیب ایران کند و قطعاً بازیگری مثبت و نظم‌ساز ایران در سطح منطقه را تضعیف خواهد کرد.
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: تغییرات اقلیمی، آب و هوایی منطقه‌ای و جهانی علاوه بر خسارات جانی و مالی فراوان، سپهر سیاسی جهانی را نیز دستخوش تغییرات اساسی کرده و چالش‌های بیشماری در داخل کشورها و روابط میان دولتها به وجود آورده است.
ادامه مطلب
به نظر می رسد پتانسیل عظیم اقتصاد ایران در کوتاه مدت توسط اکثر شرکت های کشورهای اروپایی نادیده گرفته شود. با این وجود، اروپایی ها باید دیپلماسی اقتصادی خود را گسترش دهند و شرکت هایی که تجارت با ایران را از سر می گیرند مستحق پشتیبانی کامل کشورهای خود هستند. بدون آن، چهره های طرفدار توافق در داخل ایران برای دفاع از حفظ توافق در بلندمدت با دشواری روبه رو خواهند شد.
ادامه مطلب
محمد طبیبیان در یادداشتی می نویسد: در یک بند که در آن امکان صادرات فرش ایران به آمریکا قید شده هم، به دلیل منتفی بودن موسسات مالی آمریکایی از این معاملات امکان بازگشت دلار منتفی و این امر نیز بی اثر خواهد بود.
ادامه مطلب
اگرچه ایران تحت تحریم های ایالات متحده است و از آسیب های همه گیری کووید ۱۹ رنج می برد، اما شمار میلیونرها در این کشور افزایش قابل توجهی داشته. در سال ۲۰۲۰، شمار افراد با ارزش خالص بالا در ایران رشدی ۲۱.۶درصدی داشته که از میانگین ۶.۳ درصدی جهانی بالاتر بوده است. ثروت جمعی این میلیونرها به دلار هم رشدی ۲۴.۳درصدی داشته که رقم قابل توجهی است.
ادامه مطلب
مسعود نیلی در یادداشتی می نویسد: دولت بعد یا باید فروض سیاسی پیرامونی بودجۀ ۱۴۰۰ و سال‌های بعد از آن را تغییر دهد یا فروض اقتصادی آن را دگرگون کند یا به بودجۀ ریاضتی تن دهد و یا کشور را گرفتار تورم‌های بالا کند و مجدداً شاخص‌های بدتری را برای مورد نقد قرار گرفتن توسط افکار عمومی و رقبای بعدی خود در انتخابات ۴ سال بعد آماده کند.
ادامه مطلب
ین توافق می تواند خطرات بسیاری را رفع کند: آمریکا و ایران در سال گذشته فاصله بسیار اندکی با جنگ داشتند به علاوه این که، بقای اقتصادی جمهوری اسلامی نیز در معرض خطر است. حکومت ایران راه پیش و برگشت ندارد و بدون لغو تحریم های گزنده اقتصادی و مالی، خطر سقوط اقتصادی آن وجود دارد. از این نظر، تمایل تهران برای ورود به مذاکرات جدید به هیچ وجه تعجب آور نبود.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی تصریح کرد که بسیار بعید است حضور محمدجواد ظریف در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس برای ارائه توضیحات پیرامون انتشار فایل صوتی و گفته های او در این فایل به معنای آماده شدن مجلس برای دادن کارت زرد سوم و یا کلید خوردن طرح استیضاح ظریف باشد.
ادامه مطلب
ارزیابی تاثیر تحریم ها بر نابرابری درآمد به اندازه فقر ساده نیست. ایران به طور کلی در کاهش فقر، و نه در کاهش نابرابری موفق بوده است. جای تعجب هم ندارد چون توزیع سرمایه انسانی و در نتیجه درآمد کار نابرابر است. به علاوه، ایرانی ها درآمد حاصل از رانت نفت- برخی از طریق انتقال نقدی و یارانه و برخی از طریق دسترسی به قراردادهای دولتی و اعتبار یارانه ای- دارند. سازوکارهای توزیع پیچیده هستند، اما دست کم در دو مورد آخر، افراد با ارتباطات سیاسی از مزیت برخوردار هستند. این شرایط قبل از انقلاب وجود داشت و امروز هم ادامه دارد. نابرابری در دسترسی سیاسی، نابرابری در درآمد حاصل از رانت نفت ایجاد می کند.
ادامه مطلب
هدف از تحریم های شدید علیه ایران ایجاد فشار بر رهبران این کشور از طریق دشوار کردن زندگی برای شهروندان آن است. این تحریم ها تاکنون در ایجاد بحران اقتصادی و آسیب رساندن به رفاه ایرانی های عادی موفق عمل کرده اند. در این مقاله به تاثیر تحریم ها از سال ۲۰۱۰ بر مصرف خانوار و اشتغال پرداخته شده و طبق نتایج آن، در حالی که درآمد و مصرف خانوار متحمل به شدت آسیب دیده، اما وضعیت اشتغال انعطاف بیشتری داشته است.
ادامه مطلب
ایمان صمدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نفوذ و اهرم اقتصادی در روابط بین المللی، یکی از عناصر تعیین کننده و پیش برنده روابط میان کشورها محسوب شده و کشورها برای کسب این نفوذ و افزایش اهرم اقتصادی از راهکارهای مختلفی استفاده می کنند. یکی از این راهکار ها لابی و لابیگری اقتصادی است و کاربردهای گسترده ای در دنیای تجارت جهانی دارد.
ادامه مطلب
هادی غلام نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موانعی وجود دارند که وزن برابر و حتی بیشتری از عنصر تحریم در قبال توسعه صادرات کشور داراست. این موانع شامل چه عناصر و مولفههایی میشوند و چگونه بر روند صادرات غیر نفتی کشور اثر می‌گذارند؟ سوال مهم تر اینکه چرا نتوانستیم به اهداف برنامه توسعه ششم، یعنی صادرات بیش از ۱۱۲ میلیارد دلاری محصولات غیر نفتی دست یابیم؟ و اینکه چرا همیشه باید برای اعداد و ارقام صادرات کشورهایی همچون ترکیه حسرت بخوریم؟
ادامه مطلب
مجید خورشیدی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: توافق میان جمهوری اسلامی ایران و شش کشور که در ادامه با بدعهدی و کژرفتاری ایالات متحده به پنج کشور تبدیل شدند، برای پایان دادن به تضییعاتی بود که به واسطه تحریم های مربوط به برنامه هسته ای بر کشور وارد شده بود. از آفاتی که در همان روزهای نخستین طلوع برجام از سوی برخی صاحب نظران عنوان می شد، این معنا بود که در اذهان چنین باوری پدید آید که چرخ اقتصاد ما به سامان و قاعده بوده و تنها تحریم های هسته ای حرکتش را کند یا آهسته کرده است و با وقوع توافق و امضای برجام همه گیر و گرفت ها رفع و اقتصاد چابک و پویا می شود. این در حالی بود که اقتصاد ایران برای سال ها از تک محصولی بودن و وابستگی به ارز حاصل از خام فروشی در کنار تورم و بیکاری رنج می برد و در بازه هایی بسته به وفور درآمدهای نفتی و نحوه بازتوزیع آن در جامعه گشایش یا تنگی بیشتری را متحمل می شد. اما قفل تحریم های هسته ای تنها همان روند پیشین اقتصاد متورم و نفتی کشور را دچار مشکل و رکود می کرد و توافق و گشایش تنها برای بازگشت به شرایط قبل بود و نوعی صیانت از امر "ممکن" و نه امر "مطلوب".
ادامه مطلب
مریم خالقی نژاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این صلح روسیه و ترکیه بیش از هر کشور دیگر حضور داشته اند که نه تنها برای آرامش در این منطقه بلکه برای برخی منافع استراتژیک آینده در منطقه نقش آفرینی می کنند. اما پس از آنکه این دو کشور به صلح دست یافته اند بی تردید قدم به قدم جای پای خود را در این منطقه محکم خواهند کرد و چه بسا بخواهند از تاثیرگذاری کشورهای قدرتمند منطقه مانند ایران کاسته و استراتژی های خود را پیش ببرند که یکی از مهمترین اهداف آنها نیز در بُعد اقتصادی و نفوذ به قفقاز است. به همین علت است که به نظر می رسد ایران باید از وضعیت کنونی ناشی از صلح قره باغ به مثابه فرصتی برای دیپلماسی و دیپلماسی اقتصادی و سپس افزایش روابط مختلف به خصوص بهبود مبادلات بازرگانی و ترانزیتی استفاده کند. بنابراین مساله این نوشتار آن است که چه عواملی وجود دارد که به افزایش نقش ایران در قره باغ کمک کند و تاثیر بگذارد؟
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: با افول قدرت نفت، سال‌های پیش رو برای کشورهای صادر کننده این کالا از جمله ایران که وابستگی زیادی به درآمد نفت دارند، نوید بخش خبرهای خوب نیست، اما خبر خوب برای ما این است که ایران امکانات بالقوه گسترده ای مثل توریسم، ترانزیت کالا و مسافر، سرمایه گذاری خارجی، توسعه صنایع انرژی بر، IT، نانو و پتروشیمی، صادرات خدمات مهندسی و برق، تخصص و سرمایه ایرانیان خارج از کشور، مکانیزه کردن کشاورزی و استفاده بهینه از منابع آب، ارائه خدمات پزشکی به بیماران خارجی و غیره را برای تنوع بخشی به درآمد ملی را داراست، اما خبر بد این که پایبندی ما به سوگند "از دست ندادن هیچ فرصتی برای از دست دادن فرصت ها" هنوز بدون کوچکترین خللی پابرجاست.
ادامه مطلب
غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: مثل همه سازمان های بین المللی هیچ الزام و اجباری در پیوستن به این کارگروه نیست، اما از آنجا که همه دنیا به جز ایران و کره شمالی اجرای استانداردهای این کارگروه در نظام بانکی خود را پذیرفته اند، عدم پیوستن به آن و قرار داشتن در لیست سیاه این کارگروه (ایران و کره شمالی در لیست سیاه قرار دارند) دو نوع عوارض بسیار زیانبار برای ایران دارد، اول قطع ارتباط با نظام بانکی بین الملل و دوم غیرممکن شدن سرمایه گذاری خارجی، چون قرار داشتن در لیست سیاه، اتوماتیک به معنای پرریسک بودن سرمایه گذاری در ایران است.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: اگر قرار باشد کشور به کارآمدی، ثبات، رشد و امنیت پایدار دست یابد، با تغییر افراد و تعدادی سمینار، مدارک تحصیلی، کارگاه های آموزشی و کمپین های انتخاباتی به دست نمی آید، بلکه محتاج تحولِی اندیشه ای است (Paradigm Shift). فرازُ و نشیب و عملکرد دولتهای چپ و راست در دورانِ بعد از جنگ، در نهایت تابع درآمد نفت بوده به طوری که ریل سیاست خارجی، مسیرِ مستقلِ خود را طی کرده است. سعی و خطا از یک طرف و انطباق با شرایط و حرکت از یک ستون به ستونی دیگر، عمدتاً متدلوژی حکمرانی بسیاری از دولتها بوده است.
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در دنیای آینده تنها سازمان هایی توان بقاء خواهند داشت که انعطاف لازم را در سازو کار و ساختار خود داشته باشند و قابلیت نهادی را برای تطبیق با شرایط و پارادایم های در حال تغییر کسب کنند. توسعه منابع انسانی و بهره گیری از افراد خلاق ، توسعه سیالیت سازمانی برای پیگیری اهداف در قالب های جدید، افزایش توجه به رصد تحولات محیطی و محاطی و تاثیرات پارادایم های نوین بر معیشت و نوع کار ، تبیین سناریوهای مختلف برای آمادگی سازمانی بیشتر در تعامل با تحولات و تاثیرات آن، افزایش توان بخش های سیاست گذاری، قانون گذاری و تدوین آیین نامه برای مهم از جمله پیش نیازهای سازمانی آماده شدن برای دنیای پیش روست.
ادامه مطلب
مصطفی نجفی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نچه واضح به نظر می رسد این است که مسئله توسعه اقتصادی در ایران در ۲۰۰ گذشته هیچگاه در یک مدار و مسیر مشخصی قرار نگرفت و بیش از هرچیزی گروگان معضله امنیت و بقا بوده است. اگرچه امنیت و توسعه اقتصادی را نمی توان از یکدیگر جدا کرد، اما هیچ نقشه راه و برنامه مدون، قابل اجرا و مستقلی برای توسعه اقتصادی جدا از مسئله امنیت وجود نداشته است. آنچه بیش از هر چیز بر برنامه ها، دیدگاه ها و چشم انداز توسعه محور غلبه داشته، معضله امنیت و مسئله بقا بوده است.
ادامه مطلب
محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: یکی از خطاهای تحلیلی درمحافلِ علوم انسانی کشور این است که ایران را یک «مورد خاص» می بیند در حالی که مطالعۀ مقایسه ای به وضوح نشان می دهد که: کشورهای چند قومی هم پیشرفت کرده اند (مالزی)؛ کشورهای مستقر در مناطق مهم ژئوپلیتیک هم پیشرفت کرده اند (کرۀ جنوبی)؛ کشورهایی که با استعمار مبارزه کرده اند هم پیشرفت کرده اند (ویتنام)؛ کشورهایی که همسایۀ قدرتمند دارند هم پیشرفت کرده اند (مکزیک و تجارت ۱۴۶ میلیارد دلاری با آمریکا)؛ کشورهایی که سوابق تاریخی و ایدئولوژیک دارند هم پیشرفت کرده اند (چین)؛ کشورهایی که به آنها حمله شده و مستعمره شده اند هم پیشرفت کرده اند (هند).
ادامه مطلب
علی دینی ترکمانی در یادداشتی می نویسد: انتظارات عمومی در صورت پیروزی ترامپ چنین است: مسیری که با روی کار آمدنش شروع شده تداوم خواهد یافت. یعنی تشدید فشارهای اقتصادی و در نتیجه بدتر شدن شرایط اقتصادی و تکرار تلاطم‌ها در بازارهای ارز و طلا و افزایش سطح عمومی قیمت‌ها. اگر بایدن انتخاب شود انتظارات عمومی چنین است: دست کم در کوتاه‌مدت مجالی برای تنفس و بازگشت آرامش به اقتصاد و بازارها بوجود خواهد آمد.
ادامه مطلب
«ساخت ایران» به صورت بارقه ای از امید در میانه نابودی مالی ناشی از بیرون رانده شدن از بازار نفت و تجارت جهانی و فشارهای کووید ۱۹، ظهور کرده است. در کشوری که زندگی بسیاری از مردم با چرخه های محدودیت های غربی تعریف می شود، مارک هایی مانند «کوی»، «زی شامپو» و «بونمانو کافی» از جمله مارک هایی هستند که خلاء کالاهای مصرفی را پر می کنند.
ادامه مطلب
رضا رسالت در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بنیاد به عنوان آتش تهیه جنگ اقتصادی علیه ملت ایران عمل می کند و با نام متقلبانه «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» آگاهانه و عامدانه از طریق اقداماتی از قبیل تولید و انتشار دروغ، تشویق، مشورت، لابیگری و کارزار تبلیغاتی منفی به نحوی موثر در طراحی، اعمال و تشدید اثرات تروریسم اقتصادی علیه کشورمان مشارکت داشته و دارند و به شکلی جدی و فعال در جهت آسیب وارد کردن به امنیت و منافع حیاتی مردم ایران تلاش کرده و می‌کنند.
ادامه مطلب
محمد قلی یوسفی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که با وضعیت نابسامان داخلی اقتصادی توان چانه زنی دیپلماتیک کشور کمتر از گذشته خواهد بود در رابطه با تاثیر تحولات حوزه سیاست خارجی بر آشفته بازار ارز بر این باور است زمانی که ما با انبوهی از چالش ها و مشکلات در عرصه سیاست و دیپلماسی مواجه باشیم قطعا اقتصاد موقعیت خوبی پیدا نخواهد کرد. بنابراین وضعیت ما، نه تنها بهتر نشده که بدتر هم شده؛ متغیرهای اقتصادی و کنونی نتیجه شرایطی است که در حوزه سیاست خارجی، سیاست داخلی و مسائل آن شکل می گیرد.
ادامه مطلب