تراکم ابرهای طوفانی بر فراز ایران

نویسنده: السولامی محمد

دیپلماسی ایرانی: سال ۲۰۲۱ نتایج چندان مطلوبی برای ایران به همراه نداشته است، ولی با حضور جو بایدن در کاخ سفید و انتخاب ابراهیم رئیسی در ایران، مقامات ارشد تهران انتظار دارند وضعیت در کشور به سوی بهتر شدن، به ویژه در حوزه های اقتصادی و سیاست خارجی تغییر کند. این انتظارات بیش از حد خوش بینانه است، زیرا چالش های جدی علیه نظام همچنان در حال افزایش است. همچنین تحولات ژئوپلیتیکی در عرصه بین‌الملل برای ایران سودمند نبوده و توانایی دولت بایدن را برای تحقق وعده‌های انتخاباتی‌اش مختل و معادله سیاسی تازه ایران را از همان ابتدا فلج کرده‌اند.

با توجه به عملکرد دولت جدید در بیش از سه ماه از روی کار آمدن رئیسی، نشانه‌هایی از نارضایتی در حال ظهور و تشدید و کشور ایران در حال تجربه تورم افسار گسیخته است. نرخ بیکاری و فقر در حال افزایش و شاخص‌های نامطلوب اقتصادی به انتقادات شدید علیه دولت منجر شده است. تحریم های اقتصادی علیه کشور مشکلات اقتصادی پیش روی مردم ایران را تشدید کرده است. برخی از نمایندگان مجلس، دولت رئیسی را مقصر سقوط بورس ایران می‌دانند و دولت را به دلیل عدم رسیدگی به افزایش نرخ فقر و بیکاری متهم کرده اند. مقامات ارشد ایران نگران هستند که عوامل فوق به اعتراضات گسترده منجر شود.

در سطح امنیتی، در نتیجه وخامت اوضاع در افغانستان و سرعت گرفتن مهاجرت از این کشور وضعیت نابسامان اقتصاد ایران را تشدید کرده و فشار بیشتری را بر نهادهای امنیتی و انتظامی کشور وارد کرده است.

تنش ها روابط بین ایران و آذربایجان را مخدوش کرده و تهران را بر آن داشته است که آمادگی خود را برای هر گونه خطر احتمالی، به ویژه حضور اسرائیل در آذربایجان افزایش دهد.

ایران همچنین در معرض حملات سایبری قرار گرفته که سیستم ملی توزیع بنزین کشور را هدف قرار داده و به انتقادات بیشتر دولت منجر شده است .

همه این چالش‌ها و بحران‌ها افزون بر تداوم و تشدید بحران کم‌آبی و قطعی برق در کشور است که جرقه‌های اعتراضات را در اصفهان برانگیخت.

 سوء مدیریت ها همراه  با از دست رفتن  مشاغل و کاهش سطح درآمد به بدتر شدن شرایط اجتماعی و اقتصادی منجر شده است. نرخ تورم ماهانه به ۵۰  درصد رسیده که یکی از بالاترین نرخ ها در جهان است و سطح فقر در کشور را افزایش داده است. بیش از یک سوم جمعیت ایران در فقر مطلق به سر می برند. شکاف بین فقیر و غنی نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته و نرخ بیکاری در میان فارغ التحصیلان دانشگاهی تعداد زیادی از آنها را به مهاجرت وا داشته است .اگر تحریم‌ها  به قوت خود باقی بماند، اقتصاد ممکن است در میان‌مدت دچار وخامت بیشتری شود.

از نظر منطقه ای، مشخص نیست که آیا ایران واقعاً می خواهد روابط با کشورهای همسایه را بهبود ببخشد یا خیر. هیچ پیشرفتی در مذاکرات عربستان و ایران حاصل نشده و رفتار تهاجمی تهران در قبال ریاض تغییر نکرده است. فشار بر نظام با توجه به تحولات اخیر در منطقه افزایش یافته است. عراقی‌ها به طور فزاینده‌ای با تسلط طلبی ایران مخالفت می‌کنند و نفوذ تهران در لبنان، سوریه و یمن رو به کاهش است. همچنین چالش های جدیدی مانند تنش در مرزهای این کشور با افغانستان و آذربایجان وجود دارد.

در بعد بین المللی، موضوع بازگشت به توافق هسته ای به علت موضع گیری های تند از سوی طرفین، همچنان در هاله ای از ابهام است.

ایران می گوید که موضوع پرداختن به نفوذ خارجی را در مذاکرات برجام  نمی پذیرد. متأسفانه به نظر می رسد راه حل ها به بن بست می رسند و روسیه و چین نمی توانند با موضع سرسختانه ایران کنار بیایند. از آنجا که مذاکرات هسته‌ای مطابق با نظرات رهبر معظم انقلاب و شورای عالی امنیت ملی پیش می‌رود، انتظار می‌رود که سیاست ایران در پرداختن به امور بین‌الملل با دولت‌های قبلی همخوانی داشته باشد. از طرف دیگر، فشار خارجی بیش از حد بر نظام می تواند باعث نارضایتی بیشتر در داخل شود، مساله ای که نخبگان سیاسی ایران بیش از همه از آن می ترسند.

منبع: عرب نیوز / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار این مطلب به معنای تایید آن توسط دیپلماسی ایرانی نیست و صرفا برای آگاهی خوانندگان دیپلماسی ایرانی منتشر شده است.