تنها عاملی که می تواند توافق هسته ای را به مدار برگرداند

نویسنده: سایمون واتکینز

دیپلماسی ایرانی: با افزایش شدید قیمت نفت و گزینه های اندک برای عرضه، شایعات درباره توافق هسته ای تازه با ایران قوت می گیرد. توافق تازه می تواند بیش از یک میلیون بشکه نفت در روز را وارد بازار کند و قیمت ها را به میزان قابل توجهی پایین بکشد.

مسئله سپاه پاسداران یک چالش اساسی است. ایالات متحده به روشنی اعلام کرده در این زمینه باج نخواهد داد.

بسیار محتمل است که توافق تازه ایران و ایالات متحده بشکه های نفت را وارد بازار کند و این افزایش عرضه قیمت های کنونی بالای نفت را بشکند. به گفته یک منبع نزدیک به وزارت نفت ایران درصورت رسیدن به توافق، ورود نفت ایران به بازار خیلی بیشتر از آمار اعلامی است. 

ایران یک قدرت بزرگ نفت و گاز است. ذخایر گاز ایران حتی از ذخایر نفتش نیز بیشتر است و در رتبه دوم دنیا قرار دارد. ایران نرخ موفقیت بالایی در اکتشاف گاز طبیعی دارد که در حدود 75 تا 80 درصد است در حالی که میانگین موفقیت جهانی 30 تا 35 درصد است.

پس از توافق، تولید نفت ایران می تواند با سرعت خوبی به بازار برسد. طبق گزارش Kpler، در این سناریو می توان شاهد بهبود 80 درصدی تولید نفت ایران ظرف 6 ماه و بازگشت 100 درصدی ظرف 12 ماه باشیم. تحلیلگر Kpler می گوید: در نهایت، ما بر این باوریم که تولید ایران از نظر فنی می تواند 1.7 میلیون بشکه در روز شامل 200 هزار بشکه میعانات گازی و ال پی جی/ اتان در یک دوره 6 تا 9 ماهه از زمان لغو تحریم ها افزایش یابد و تأثیر فوری کاهش 5 تا 10 درصدی در قیمت نفت داشته باشد.

چالش اصلی توافق، برداشتن نام سپاه از فهرست تحریم هاست. برداشتن این تحریم پیامدهای فوق العاده عمیق و گسترده ای برای کل ساختار سیاسی، اقتصادی، نظامی و اجتماعی ایران دارد و ایالات متحده این را می داند. برای تهران سپاه همان سازوکاری است که  از گذر آن ایران می تواند برند ویژه خود از دین اسلام را در سرتاسر جهان گسترش دهد. سپاه به هر لایه جدانشدنی از شبکه های تجاری و مالی ایران دسترسی دارد و در کل بافت اقتصاد ایران ریشه دوانده است. به گفته منابعی در واشنگتن و لندن، برآوردهای فعلی حاکی از آن است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی فرماندهان ارشد را در قلب بیش از 200 شرکت ایرانی قرار داده است. امانوئل اوتولنقی، یکی از اعضای ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی، می گوید که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مالکیت سهام قابل توجهی در 27 شرکتی دارد که در بورس اوراق بهادار معامله می شوند. به علاوه، در سپتامبر 2012 نیز وزارت خزانه داری ایالات متحده شرکت ملی نفت ایران را "عامل یا وابسته" سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توصیف کرد. 

ایالات متحده حذف نام سپاه را به اقدامات هوشمندانه ای مانند توانایی و تمایل ایران به امضای قوانین و مقرراتی مانند گروه ویژه اقدام مالی(FATF) و تبدیل شدن به یک  عضو تحت نظارت دائم با 40 معیار و سازو کار فعال برای جلوگیری از پولشویی و 9 سازوکار برای مبارزه با تامین مالی تروریسم گره زده است. به این ترتیب، افراد، شرکت ها و کشورهایی که از این سازوکارها تخطی کنند در لیست سیاه ایالات متحده قرار خواهند گرفت.

دیدگاه کاخ سفید در این لحظه این است که هر چه باید با ایران در این باره (یعنی نسخه ای تازه از برجام) صبحت بشود، شده است مگر اینکه ایران، پیشنهاد عینی، مشخص و جدی ای ارائه دهد که در موضوع سپاه پاسداران و همه شاخه هایش پوشش لازم را بدهد و آمریکا امکان یابد تا در همه زمان ها آن را رصد کند و اگر هم همه اینها به معنی آن است که توافقی در کار نباشد، آن هم برای ما مشکلی نیست.

منبع: اویلپرایس / تحریریه دیپلماسی/11