ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخی دیگر از اندیشمندان، عصر نوین را ورای دوران قطب بندی ها دیده و آن را جهان پساقطبی نامیده اند؛ بدین معنا که عصر قطب بندی ها به سر آمده و اینک مناطق هستند که می توانند نقش های کلیدی در عرصه نظام بین الملل بازی کنند.
ادامه مطلب
سکینه ببری گنبد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اجلاس ۲۰۲۴ سران بریکس با حضور رئیس جمهوری کشورمان و رهبران کشورهای برتر جنوب جهانی به مثابه تشکل تمدن های کهن و اقتصادهای نوظهور چشم انداز نوینی پیش روی محققان روابط بین الملل، سیاستگذاران و افکار عمومی جهان می گشاید. این بار غرب (آمریکا و اروپا) دیگر امکان نادیده انگاری این تشکل قدرتمند را ندارند.
ادامه مطلب
فرشاد عادل در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در وضعیت جدید علیرغم پابرجا بودن رقابت‌های طبیعی میان کشورهای مختلف، شاهد گره خوردگی اقتصادی گسترده ای هستیم که می‌تواند بر رقابت‌های قدرت نیز اثر گذار باشد. در این شرایط «چسبندگی اقتصادی» میان کشورهای مختلف عاملی اثر گذار بر روند‌های امنیتی است.
ادامه مطلب
رئیس صندوق بین المللی پول هشدار داد: پس از دهه ها ادغام جهانی، این خطر فزاینده وجود دارد که جهان به بلوک های اقتصادی متخاصم تقسیم شود. چرا این اتفاق می افتد، جهان آینده چگونه خواهد بود و روسیه چه جایگاهی در آن خواهد داشت؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌ها و مؤلفه‌های تمدنی، مدنی و فرهنگی آسیای جنوب غربی را می‌توان همدلی، همیاری، همسویی، هم‌زبانی سیاسی، اجتماعی و... یا یک همگونی فراگیر در برگزاری و بزرگداشت اربعین حسینی دانست.
ادامه مطلب
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز در اجلاس سران روسیه – آفریقا به روشنی گفت که کشورهای آفریقایی نمی توانند همزمان دوست روسیه و هم پیمان غرب باشند.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این نوشتار می کوشم تأثیر این فناوری نوظهور بر سیاست داخلی و نظام حکمرانی جمهوری اسلامی ایران را تشریح کنم و به این نکته بپردازم که دولت و متصدیان عرصه فناوری اطلاعات و ارتباطات چگونه می‌توانند و باید با آن مواجه شوند؟
ادامه مطلب
محمد مهدی مظاهری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: قرار گرفتن در زمره طراحان و شکل دهندگان به نظم جدید بین المللی نیازمند برخورداری توأمان از ابزارهای قدرت سخت و نرم است و از این رو جمهوری اسلامی ایران نیز برای دستیابی به جایگاهی شایسته در نظم نوین باید به طور همزمان به تقویت عناصر قدرت سخت و نرم خود بپردازد.
ادامه مطلب
اعظم ملایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: «چت GPT» چیست؟ بهره گیری از این فناوری که به راحتی در دسترس عموم مردم قرار گرفته دارای چه تبعات سیاسی است؟ و چه تأثیراتی بر شکل گیری نظم نوین جهانی دارد؟
ادامه مطلب
سیاست ظهور محورها و تقسیم جهان به اردوگاه شرق شامل چین، روسیه و هند و اردوگاه غرب شامل آمریکا و متحدانش در غرب از بدیهیات آماده سازی صحنه برای ظهور نظام نوین بین المللی خواهد بود. قبل از ظهور آن شاهد جنگ‌های شدیدی خواهیم بود که در آن جدیدترین سلاح های موجود در زرادخانه‌ها استفاده خواهد شد و مسابقه تسلیحاتی به راه خواهد افتاد و شاهد فقر و قحطی خواهیم بود.
ادامه مطلب
پیروز غفرانی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: راهبردهای جمهوری اسلامی برای حضور قدرتمند در شکل دهی آینده و ایفای نقش به عنوان پیشران و متغیر مهم و مستقل در شکل دهی نظم جهانی آینده نیز نیازمند قالب دهی و بازتعریف خود در داخل و خارج در قالبی اکوسیستمی و بهره گیری علمی از رویکردها و ابزارهای نوین است. این مقاله در قالب آینده نگاری راهبردی و با نگاهی سیستمی، سعی دارد الزامات بازتعریف این راهبردها را تبیین کند.
ادامه مطلب
وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پاسخ خیر است. در بین نخبگان و سیاسیون، از نظم نوین جهانی و "دوران گذار" زیاد شنیده می شود. به نظر می رسد؛ نظم جهانی شکل گرفته از سال ۱۹۴۵ میلادی نه تنها تغییری نخواهد کرد بلکه اتفاقی که قرار است در سال ۲۰۲۴ بیفتد، ادامه نظم جهانی فعلی را تا سال ۲۰۳۴ تضمین کند. (۱)
ادامه مطلب
پویا فتحی زاد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برای اولین بار در تاریخ سیاسی غرب، اروپا بدون حضور آمریکا به مذاکره با ایران آمد و برای اولین بار در تاریخ، در مسئله تحریم گاز روسیه از آمریکا سرپیچی کرد. سوال اصلی اینجاست که کدام عامل سیاسی دولت های اروپایی را متقاعد کرد تا برای اولین بار موضعی خلاف موضع آمریکا بگیرند؟! شاید بتوان گفت که اتحادیه اروپا کم کم خود را در جایگاهی می بیند که برای حصول منافع خود و برای حفظ و افزایش جایگاهش در نظم نوین، کمی از آمریکا و مواضع دیکته وارانه اش فاصله بگیرد.
ادامه مطلب
هر دو کشور روسیه و ترکیه در شرایط فعلی به همدیگر نیاز دارند چون هر دو از غرب کینه و در خصوص نقش‌های آتی خود در نظم جهانی جاه طلبی دارند. همچنین هر دو کشور پیرامون واقع گرائی سیاسی و منافع ملی با زبان مشترکی صحبت می کنند.
ادامه مطلب
استفان والت و دانی رودریک در یادداشت مشترکی می نویسند: با توجه به وضعیت کنونی روابط، آمریکا و ایران به اقدام مستقل برای حفاظت از منافعشان ادامه می دهند. با این حال دلایلی برای این باور وجود دارد که هر دو طرف این اصل را درک می کنند که اقدامات یکجانبه باید سنجیده و نسبی باشند. برای مثال، زمانی که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از توافق خارج شد، ایران واکنش فوری نشان نداد و برنامه هسته ای اش را بطور کامل از سر نگرفت بلکه تا ماه ها پس از آن به توافق اولیه پایبند ماند با این امید که آمریکا در تصمیم خود تجدیدنظر کند یا دیگر امضاکنندگان برجام، به شروط آن عمل کنند. هنگامی که این اتفاق رخ نداد، ایران به روشی جبرانی که به روشنی هم برگشت پذیر بود، از توافق فاصله گرفت و علامت داد که خواهان بازگشت به پایبندی کامل است اگر آمریکا چنین کند. واکنش ایران به کارزار "فشار حداکثری" ترامپ هم سنجیده بود. برای مثال، ترور قاسم سلیمانی، ژنرال عالی رتبه ایران توسط آمریکا، موجب نشد که ایران دست به تشدید بزند بلکه برعکس پاسخش به حملات غیرمرگبار موشکی به پایگاه های آمریکایی در عراق محدود ماند... به رغم خصومت شدید، تا به اینجا هر دو طرف، ریسک های تشدید و نیاز به سنجش دقیق اقدامات مستقل شان را درک کرده اند.
ادامه مطلب
موقعیت جغرافیایی ایران برای چین که به دنبال اجرای طرح «کمربند و جاده» است اهمیت دارد و به همین علت است که چین دیپلماسی پویایی در خاورمیانه در پیش گرفته و با ارائه ابتکار امنیت منطقه ای، به دنبال کاستن از تنش بین ایران و همسایگانش در جنوب خلیج فارس است.
ادامه مطلب
ماندانا تیشه یار در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در جهان بینی تمدنی ایرانی – هندی که از هزاران سال پیش تاکنون منطق ویژه خود را در تعریف نوع روابط میان این دو کشور با یکدیگر، با همسایگانشان و با دیگر قدرت های بزرگ جهان داشته است، و همواره در تاثیر و تاثر از یکدیگر بوده اند، نیز شاهد تحولاتی هستیم.
ادامه مطلب
صلاح الدین خدیو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در این جهان آشفته گذاشتن همه تخم مرغ ها در سبد روسیه چقدر دوراندیشانه است؟ روسیه ای که اخیرا از فرصت منازعات داخلی و منطقه ای برای ورود مجدد به قره باغ و قزاقستان استفاده کرده و باز همسایه ایران شده است، تهدید نیست؟ مخاطره افتادن در یک "بازی بزرگ" نوین مشابه آنچه در قرن نوزده میان بریتانیا و روسیه جریان داشت، در عدم پیگیری یک سیاست خارجی متوازن و چندجانبه گرا چقدر است؟
ادامه مطلب
اسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جهان سیاستگذاری عمومی که اغلب در سیطره قدرت‌های بزرگ به‌خصوص ایالات متحده آمریکا بوده، جلوه‌ای از نظم نوین جهانی را ارائه داده که بر "جهانی شدن" یا "جهانی سازی" سیاستگذاری یک طیف خاص از حاکمان و حکمرانی‌های سامانمند و قدرتمند جهانی استوار بوده است. در چنین فرآیندی است که سیاستگذاری جهانی دارای اساس و چارچوب‌ها یا همان استانداردهای غربی به‌ویژه آمریکایی شده است.
ادامه مطلب
علی عیدی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شرایط نظام بین الملل ایجاب می کند که جمهوری اسلامی با اتخاذ سیاست «نگاه همزمان به شرق و غرب» به جای سیاست اشتباه «نگاه یکجانبه به شرق»، از رقابت کشورهای غربی و شرقی در جهت افزایش توانمندی های خود بهره گیرد تا بتواند در آینده جایگاهی متناسب با نقش تاریخی و تمدنی خود در عرصه بین المللی کسب کند. لزوم تجدید نظر در سیاست خارجی جمهوری اسلامی از این جهت دارای اهمیت است که درک شود ایران هیچ شریک استراتژیکی در جهان ندارد. ممکن است این تصور وجود داشته باشد که چین و روسیه شرکای استراتژیک هستند. رای مثبت چین و روسیه به تمامیقطعنامه های تحریمی (۱۷۳۷،۱۷۴۷،۱۸۰۳،۱۹۲۹) و غیرتحریمی (۱۶۹۶،۱۸۳۵) شورای امنیت علیه ایران، تاخیر حدود یک دهه ای روسیه در تحویل سامانه دفاع هوایی اس ۳۰۰ به ایران و عدم موافقت ۱۳ساله چین و روسیه با درخواست عضویت کامل ایران در سازمان همکاری های شانگهای که به تازگی با این درخواست موافقت شده، ثابت می کند که این دو کشور نمی توانند شرکای استراتژیکی برای ایران باشند.
ادامه مطلب
حسین درجانی و رسول نجفی در یادداشتی مشترک برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: در زمان ترومن آمریکا برای خاتمهِ جنگ تصمیم هولناکی گرفت و برای تسلیم ژاپن دستور حمله اتمی را صادر کرد. این دستور در حقیقت آغاز نظمِ جدید جهانی با محوریت سازمانِ مللِ متحد و ساز و کار شورای امنیت بود. ترامپ نیز به دنبال تحول در نظمِ جهانی است که در آغاز با پس زمینه نظم بی‌قاعده به دنبال ساخت نظم جدید است. نظمِ بی قاعده به ترامپ کمک کرده تا بدون ملاحظات قانونی و حقوقِ بین‌المللِ برساخته شدهِ از نظمِ جهانیِ مستقر در جهت منافع ایالات متحده تلاش کند. خارج شدن یا تهدید به خارج شدن از میانْ نظم‌ها و خُرده نظم‌هایِ بین‌المللی در دستور کار ترامپ قرار گرفته؛ چرا که هزینه کمتری برای آمریکا داشته و باعث می‌شود تا در درازمدت به قاعدهِ اصلی و نظمِ کلانِ بین‌الملل هجمه بیشتری وارد کند. اما باید دید که ادامه این روند تا چه حد قابل تحقق است؟ و اساساً با ترامپ یا بدون ترامپ پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر ۲۰۲۰؛ ایالات متحده نسبت به روند نظم‌سازی چه راهبردی را اتخاذ می‌کند؟
ادامه مطلب
احمد آدینه وند در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: برخلاف اجماع واشنگتن اجماع پکن با صرفنظر از نوع رژیم های سیاسی حاکم بر کشورها امکان همکاری با آنها را در حوزه های اقتصادی مورد تاکید قرار می دهد و اقتدارگرا یا دموکراتیک بودن نوع رژیم ها را در این امر دخیل نمی داند. نظم جهانی فعلی نظمی غرب محور و در غیاب سایر قدرت های جهانی نظیر چین بود، اما نظم آینده لاجرم باید ارزش های غیر غربی را به رسمیت بشناسد زیرا توزیع قدرت جهانی برخلاف گذشته سهم عمده ای را به قدرت های غیر غربی خصوصا در شرق آسیا مانند چین داده است.
ادامه مطلب
سید جلال دهقانی فیروزآبادی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الگوی تعاملات به معنای الگوی های دوستی، دشمنی، رقابت و همکاری بین بازیگران بین المللی دگردیس و دگرگون خواهد شد. پس، چه بخواهیم و چه نخواهیم، نظام بین الملل پسا کرونا از نظام بین الملل موجود و نظم مستقر در آن متفاوت خواهد بود. ما باید خود را برای جهان پساکرونا آماده کنیم که ماهیت نظم سیاسی و شیوه حکمرانی در آن متفاوت است. به نظر نگارنده، بحران کرونا با دگرگون ساختن نظام سیاسی مشروع و شیوه حکمرانی مطلوب، فراتر از لیبرال دموکراسی، بر پایه حاکمیت واقعی مردم، بیش از هر عامل دیگری، نظام بین الملل موجود و نظم جهانی مستقر را دگرگون خواهد کرد.
ادامه مطلب
ما در دوران جالبی زندگی می کنیم. ناشناخته ای که پیش روی ماست هم هیجان انگیز است و هم وحشتناک. در بلند مدت هیجان انگیز است، اما در کوتاه مدت ترسناک. همه امپراتوری ها روزی به پایان می رسند و ما اکنون مرحله پایانی نظم نوین جهانی هستیم که از بازی رولت روسی در حال اجرا جان به در نخواهد برد، چرا که ولادیمیر پوتین یک اسلحه پر به دست آن داده و آن هم ماشه را خواهد کشید.
ادامه مطلب
امروز و در نزدیک به پایان دهه دوم قرن بیست و یکم با مطالعه دو مرور و نقد از کتاب یوشکا فیشر وزیر اسبق امور خارجه آلمان به نام «زوال غرب: اروپا در نظم جهانی قرن ۲۱»، اهمیت این متغیر بیش از هر زمان دیگری در نظر نگارنده تثبیت شد. در ادامه ضمن توضیح موضوعات اساسی کتاب (با بهره‌گیری از معرفی پاول هوکنش و اولیور اوستکونیل)، نکات مدنظر خود را مطرح خواهم کرد.
ادامه مطلب