نیما امین ایرانیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اینکه مدام فکر کنیم که تافته جدا بافته هستیم و با آزمون و خطا جلو برویم جز اینکه به کشور آسیب وارد می‌کنیم هیچ دستاوردی نخواهیم داشت. شما کدام کشور را در دنیا سراغ دارید که هزینه کند و سریال تهیه کنند تا ثابت کند که دستگاه سیاست خارجیشان ناکارآمد و عناصر جاسوس و سر سپرده ای در آن حضور دارند که برای دشمن کار می کنند.
ادامه مطلب
جلال میرزایی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی پیرامون سند جامع همکاری‌های راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین بر این نکته تاکید دارد که امضای این سند ۲۵ ساله، نه یک فتح بزرگ دیپلماتیک است، نه ترکمنچای. چرا که سند همکاری های راهبردی با ایران یک فرصت بالقوه را در اختیار چینی ها قرار داده است، اما برای بالفعل کردن آن کردن به آمریکایی‌ها چشم دوخته اند. اگر در آینده تنش تهران و واشنگتن تعدیل پیدا کرد و شاهد رفع بخشی از تحریم‌ها بودیم چین هم می‌تواند بستر را برای عملیاتی کردن مفاد این سند فراهم کند، اما اگر شرایط مانند امروز ادامه پیدا کرد پکن هم تلاشی برای بهره برداری از سند نخواهد کرد، چرا که اساسا نمی تواند در سایه تحریم‌ها گامی عملیاتی پیش ببرد.
ادامه مطلب
فریدون مجلسی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون اهداف جریان تخریب علیه دستگاه سیاست خارجی و محمد جواد ظریف در سریال گاندو بر این باور است که اصل تخریب شخصیت ظریف نیست، بلکه حذف کامل جریان فکری اوست. یعنی هدف غایی تخریب وزارت امور خارجه، ذیل ساخت سریال گاندو و دیگر برنامه ها و تحرکات علاوه بر حذف تفکر و نگاه ظریف، دامن زدن به همین فضای دو قطبی در کشور است تا جریان تخریب به دو مهم دست پیدا کند؛ اول اینکه رقبا به حاشیه کشیده شوند و به تبع آن انگیزه ای برای افزایش مشارکت مردم ایجاد کنند.
ادامه مطلب
در حالی که گروه تازه منصوب شده سیاست خارجی بایدن گزینه های خود در قبال ایران را سبک و سنگین می کند، انتخابات ریاست جمهوری ایران در ژوئن ۲۰۲۱ هم به سرعت در حال نزدیک شدن است که می تواند برای برنامه ورود مجدد رئیس جمهوری جو بایدن به توافق هسته ای هم یک فرصت و هم محدودیت باشد. از یک سو، توانایی رئیس جمهوری حسن روحانی برای توافق با کاخ سفید رو به کاهش است و از سوی دیگر، احتمال اندک روی کار آمدن یک رئیس جمهوری تندرو مخالف گفت و گو با ایالات متحده باید به طور منطقی احساس فوریت بیشتری در واشنگتن برای روند مذاکره مستقیم با تهران ایجاد کند.
ادامه مطلب
ایالات متحده در حال حاضر آندسته از شرکت های خارجی را که سعی در مسدود کردن مسیر ایران برای دستیابی به بمب هسته ای داشتند، تحریم می کند. این تحریم ها یادگاری از دوران دونالد ترامپ هستند و دولت جدید جو بایدن می تواند بدون از بین بردن یکجانبه فشارهای اقتصادی ایالات متحده بر ایران، آنها را از میان بردارد. اگرچه ممکن است واشنگتن و تهران به زودی پشت میز مذاکره بنشینند، اما هنوز به آن نقطه نرسیده اند و قانونگذاران دو کشور بی وقفه دولت های خود را برای رقابت به جای همکاری، تحت فشار قرار می دهند. متاسفانه، تنها فرصتی که برای احیای توافق هسته ای ایران موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) وجود دارد، به سرعت در حال از بین رفتن است.
ادامه مطلب
وحید جلال زاده در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این نکته تاکید دارد که تور دیپلماتیک رئیس دستگاه سیاست خارجی چین در خاورمیانه برای تعمیق نفوذ و گسترش هر چه بیشتر روابط با کشورهای خاورمیانه از ترکیه و عربستان تا ایران، عمان، بحرین و امارات است تا پکن بتواند با افزایش وزن سیاسی، دیپلماتیک، امنیتی، اقتصادی و تجاری، تقابل هرچه هرچه جدی تری با تحرکات مخرب ایالات متحده آمریکا در منطقه آسیای جنوب شرقی داشته باشد. یعنی همان گونه که آمریکایی ها به فکر افزایش نفوذ در پیرامون چین برای محاصره این کشور است، چینی‌ها هم سعی می‌کنند نفوذ خود را در منطقه حساس و استراتژیکی مانند خاورمیانه افزایش دهند تا در نهایت تقابل و موازنه قوا شکل گیرد. لذا پکن به افزایش روابطش، ذیل امضای سند همکاری ۲۵ ساله با تهران نیاز دارد.
ادامه مطلب
محسن روحی صفت در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی پیرامون سفر وزیر امور خارجه چین به ایران بر این باور است که چون سند جامع همکاری‌های ۲۵ ساله ایران و چین با ابعاد گسترده و کلانی که برای تهران و پکن در حوزه های مختلف در بر دارد یقینا نمی‌تواند در کوتاه مدت به سرانجام برسد و وارد فاز عملیاتی شود. پس صرفا ماموریت وزیر امور خارجه چین در سفر به ایران برای تعیین تکلیف نهایی این سند نیست.
ادامه مطلب
در میانه اعمال فشارها از سوی رئیس جمهوری جو بایدن برای احیای برجام و امتناع دولت جدید آمریکا از لغو تحریم های اعمال شده توسط دونالد ترامپ، ایران بیش از پیش در صدد جلب حمایت دیپلماتیک روسیه و چین برآمده است. روسیه و چین که هر دو از امضا کنندگان برجام هستند، از ایران در برابر سیاست «اعمال فشار حداکثری» آمریکا حمایت و به این کشور مسیرهای نجات صادرات و حمایت دیپلماتیک ارائه کردند. از زمان روی کار آمدن بایدن، مسکو و پکن بارها بازگشت «بدون قید و شرط» واشنگتن به توافق با تهران را خواستار شده اند.
ادامه مطلب
سیاست های دولت ترامپ در به سختی انداختن مردم ایران بسیار موفق بود اما در برآوردن منافع آمریکا نه. تحریم های تازه به نظامی تر شدن ایران منجر شده است.
ادامه مطلب
ریاست جمهوری جو بایدن تقریبا دو ماهه شده؛ اما او هنوز به وعده کارزار انتخاباتی مبنی بر بازگشت به توافق هسته ای ایران و لغو تحریم های اعمال فشار حداکثری دونالد ترامپ عمل نکرده و تنش ها را با ایران کاهش نداده است. ایرانی ها در آینده نزدیک برای انتخابات ریاست جمهوری پای صندوق های رای می روند و به احتمال زیاد، یک رئیس جمهور با جهت گیری متفاوت سیاسی را انتخاب می کنند. اگر بایدن نتواند اقدامی سریع برای بازگشت به برجام انجام دهد، فرصت طلایی باقی مانده تا آن زمان برای احیای دیپلماسی با تهران را از دست خواهد داد و مسیر بسیار پیچیده تری پیش رو خواهد داشت.
ادامه مطلب
اظهارات اخیر ژنرال فرانک مک کنزی، فرمانده «سنتکام»، درباره حمله سال ۲۰۲۰ ایران به یک پایگاه آمریکایی در عراق اگر صحت داشته باشد، بار دیگر ضرورت اقدام فوری رئیس جمهوری جو بایدن برای شروع سریع روند احیای توافق هسته ای ایران را نشان می دهد.
ادامه مطلب
درگیری میان غرب و ایران به شدت نامتقارن است. کل ماجرا از روز اول نوعی تئاتر پوچ گرایی بوده است. مجموعه ای از قدرت های دارای تسلیحات هسته ای- ایالات متحده، روسیه، بریتانیا، فرانسه و چین- که خود در چند دهه گذشته هرگونه تلاش برای کاهش واقعی تسلیحات هسته ای سازمان ملل را مغرورانه نادیده گرفته اند، می خواهند توافق را به ایران تحمیل و این کشور را به صرف نظر از قدرتی وادار کنند که خودشان نمی توانند از آن چشم بپوشند. هیچ کشور مستقلی حاضر به پذیرش چنین چیزی نمی شود.
ادامه مطلب
درگیری میان غرب و ایران به شدت نامتقارن است. این غرب بوده که در طول تاریخ به دنبال اعمال نفوذ، تغییر، تهدید، اجبار به اطاعت، مجازات و موارد دیگر بوده است. در میان سیاستمداران و دانشمندان سطح بالا پاکسازی انجام داده، یک هواپیمای غیرنظامی را سرنگون کرده، ایران را به مثابه شیطان نشان داده و این کشور را منزوی ساخته است. دادن سلاح های شیمیایی و چراغ سبز به صدام حسین برای جنگ علیه ایران در سال ۱۹۸۰ هم جای خود دارد. ایران هرگز آسیب مشابهی به غرب نزده است.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری جوزف بایدن در پنجمین هفته کار خود در کاخ سفید با تعیین حدود برای دوست و دشمن، رویکرد متمایزی به نقش ایالات متحده در خاورمیانه را به نمایش گذاشت. عربستان در رابطه با پرونده مسکوت قتل جمال خاشقچی، روزنامه نگار مخالف سعودی، مورد سرزنش قرار گرفت و ایران هم از طریق حملات هوایی ایالات متحده به گروه های متحد در منطقه بسیار استراتژیک در مرز سوریه و عراق پیامی آشکار دریافت کرد. پیام در هر دو مورد روشن بود: ریاست جمهوری بایدن به مثابه نهمین سال دولت باراک اوباما یا پنجمین سال ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیست؛ آمریکا اکنون درباره اهدافش جدی است و هر اقدامی عواقبی خواهد داشت.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری جو بایدن بارها گفته در صورت بازگشت ایران به تعهدات هسته ای، با هدف بسترسازی برای یک پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای ایالات متحده را به برجام باز می گرداند. اما به گفته پنج نفر از افراد نزدیک به کاخ سفید، در داخل دولت بایدن و در میان دستیاران ارشد او مباحثاتی بر سر این مساله در جریان است که آیا این بهترین مسیر پیش روست یا باید مسیرهای دیگر و احتمالا پیچیده تر با احتمال به حاشیه راندن توافق اصلی را دنبال کنند. در همین حال، طرفداران توافق سال ۲۰۱۵ نگران هستند که بایدن هیچ عجله ای برای بازگشت به توافق نشان ندهد. آنها می ترسند سرعت محتاطانه بایدن باعث شود منتقدان توافق از جمله برخی چهره های کلیدی دموکرات و سیاستمداران ایران که منتظر انتخابات آتی هستند، به مباحثات شکل دیگری دهند. آنها همچنین نگران تلاش های مداوم ایران برای تحت فشار قرار دادن بایدن برای اقدام سریع تر و لغو تحریم ها در روند بازگشت به توافق اولیه هستند.
ادامه مطلب
دولت جدید جو بایدن در ایالات متحده بارها اعلام کرده در تلاش ها برای احیای توافق هسته ای ایران، به کشورهای اروپایی خواهد پیوست. در همین رابطه، مرکز مطالعات «بلفر سنتر» برای علوم و امور بین الملل در دانشکده کندی دانشگاه هاروارد کارشناسان ایران درباره گام های بعدی پرسیده که در ادامه می خوانید:
ادامه مطلب
یک بند کمتر مورد توجه قرار گفته در توافقنامه بین المللی ۲۰۱۵ هسته ای ایران نیرنگ بر سر روش های بازگشت آمریکا به توافقی را که رئیس جمهوری دونالد ج. ترامپ از آن خارج شد، توضیح می دهد. تاریخ جادویی ارائه شده سال ۲۰۲۳ است؛ زمانی که دولت بایدن در صورت بازگشت به توافق، باید در صدد اخذ مجوز از کنگره برای لغو یا اصلاح همه تحریم های هسته ای ایالات متحده علیه ایران برآید. ایالات متحده و ایران هر دو بر سر این مساله توافق دارند که با توجه به بی اعتمادی، خصومت و سوءظن دو طرفه، تصویب این مساله از سوی کنگره اگر غیرممکن نباشد، دشوار خواهد بود. در نتیجه، ایالات متحده و ایران اساسا اهداف مختلفی را در رابطه با مذاکره برای بازگشت ایالات متحده به توافق دنبال می کنند.
ادامه مطلب
ابوالقاسم دلفی در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که چون در یک ارزیابی از هزینه ها و فرصت ها، اروپا به تناسب تهدیدها و واکنش های احتمالی اسلامی ایران به این نتیجه رسیده است که فواید و فرصت‌های عدم صدور قطعنامه شورای حکام علیه ایران بیشتر از هزینه‌های آن است از اقدام خود عقب نشینی کرد، خصوصا که اروپا به هیچ وجه تمایلی ندارد صدور قطعنامه علیه پرونده فعالیت هسته ای ایران در شورای حکام به دور شدن تهران از میز مذاکره منجر شود.
ادامه مطلب
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، ۲۱ فوریه به ایران سفر و با دولت این کشور توافق کرد که آژانس برای سه ماه دیگر اجازه نظارت بر برنامه هسته ای ایران را داشته باشد. این توافق می توانست تشدید درگیری بر سر فعالیت های هسته ای ایران را به تاخیر اندازد و فرصت بیشتری برای مذاکره کنندگان در ایالات متحده و ایران برای بررسی مجدد دیپلماسی فراهم آورد.
ادامه مطلب
اخبار روز یکشنبه مبنی بر اینکه ایران دعوت اتحادیه اروپا برای گفت و گو با ایالات متحده را رد کرده، یک عقب گرد مشکل ساز است و چالش های کنونی را پیچیده تر می کند و سرنوشت توافق هسته ای ۲۰۱۵ را به خطر می اندازد. اما این اتفاق جای تعجب نداشت و دلیل آن هم ساده است: تفکر اینکه تهران در حالی که واشنگتن سطح فعلی تحریم های خود را حفظ می کند مستقیما با آن وارد مذاکره شود، در دوران ریاست جمهوری ترامپ به کلی بی معنی شده است. این انتظار پیشتر جواب نداده و بعید است اکنون جواب دهد.
ادامه مطلب
رئیس جمهوری دونالد ترامپ سیاست تهاجمی «اعمال فشار حداکثری» را علیه ایران دنبال کرد؛ اما با توجه به اینکه جمهوری اسلامی تنها چند هفته با ذخیره مواد شکاف پذیر کافی برای ساخت بمب هسته ای فاصله دارد، شکست رویکرد حداکثری دولت قبلی آمریکا آشکار است. با این حال، هنوز گروهی از نومحافظه کاران حاضر به تسلیم شدن نیستند. به عقیده آنها، حملات مرگبار علیه نیروهای نظامی و دیپلمات های آمریکایی در عراق درست همان دلیلی است که ایالات متحده را از شروع مجدد مذاکرات هسته ای با ایران باز می دارد.
ادامه مطلب
قطر، کشور کوچک در حاشیه خلیج فارس، یک وظیفه دشوار برای خود برگزیده است: میانجی گری بین ایالات متحده و ایران. همانطور که شیخ محمد بن عبدالرحمن الثانی، وزیر امور خارجه قطر، ۱۰ فوریه گفت، دوحه در تلاش است تا تنش ها را «از طریق یک فرایند سیاسی و دیپلماتیک» حل کند. الثانی به همین منظور اخیرا با جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی، و رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، صحبت کرده است.
ادامه مطلب
جلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: کنون به مانند گذشته نزدیک، تهران و واشنگتن به عرصه «رقابت اراد‌‌ه‌ها» وارد شده‌اند؛ اینکه سرانجام کدام طرف خواهد توانست دیگری را به قبول شرط‌های خود وادار کند. صورت مسأله با یک تغییر شکلی همان است که بود. «نه جنگ و نه مذاکره» تنش‌ها را تا پایان دولت «دونالد ترامپ» در نقطه انجماد نگه داشت. حالا بحث برسر «اول تو ـ بعد من» است. تهران می‌گوید: نخست لغو کامل تحریم‌ها، سپس مذاکره. واشنگتن اصرار دارد: بازگشت کامل تهران به همه تعهدات برجامی و آنگاه گفت‌وگو.
ادامه مطلب
نتایج یک نظرسنجی تلفنی از ایرانی ها نشان داد که اکثر مردم این کشور طرفدار احیای کامل توافق هسته ای ۲۰۱۵ هستند، اما به این شرط که ایالات متحده به توافق و تعهدات خود بازگردد یا دو کشور همزمان برجام را به اجرا گذارند. این نظرسنجی توسط مرکز مطالعات بین المللی و امنیتی در دانشگاه مریلند و آژانس مستقل «ایران پال» مستقر در تورنتو از بیش از ۱۰۰۰ ایرانی بین ۲۶ ژانویه تا ۶ فوریه انجام شد.
ادامه مطلب
امیرعلی ابوالفتح در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که تلاش ایالات متحده آمریکا برای صدور و تصویب قطعنامه‌ای در نشست امروز دوشنبه شورای حکام ارتباطی به پاسخ ایران ندارد، بلکه واکنشی به اقدام دوشنبه هفته گذشته کشورمان در توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است. بنابراین اگر دیشب (یکشنبه شب) تهران پاسخ مثبتی به حضور در مذاکرات می داد هم تفاوتی در عملکرد و تحرکات دیپلماتیک آمریکا در شورای حکام نداشت. دولت بایدن به فکر تقابل جدی در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران و توقف اقدامات کاهش تعهدات برجامی تهران است.
ادامه مطلب
محسن جلیلوند در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی بر این باور است که اگر در بدبینانه ترین سناریو و حالت ممکن در نشست فردا دوشنبه شورای حکام قطعنامه‌ای علیه پرونده فعالیت‌های هسته‌ای ایران صادر شود و ایران در مقام واکنش توافق و بیانیه یکشنبه هفته گذشته خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را ملغی کند، تهران از «موازنه تهدید» وارد «موازنه وحشت» خواهد شد.
ادامه مطلب
بازگشت به توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ با ایران موسوم به برجام یک اتفاق بزرگ است. برای یک مذاکره موفق، به دو طرف مایل به معامله نیاز است و به نظر می رسد تهران و واشنگتن اکنون دولت جدید جو بایدن در چنین شرایطی قرار دارند. دولت بایدن به وضوح اعلام کرده در صورتی که ایران به تعهدات هسته ای خود عمل کند، مایل به بازگشت به توافق هسته ای است. با توجه به تمایل حقیقی دو شریک توافق، تنها مساله ای که باقی می ماند ایجاد یک صحنه سازی هوشمندانه است تا اینگونه به نظر برسد که ایران در برابر آمریکا قاطعانه ایستاده است و دولت بایدن هم بتواند مدعی شود که به یک توافق جدید و بهبود یافته دست پیدا کرده. وعده مذاکرات بیشتر برای اعمال محدودیت ها در زمینه سلاح های هسته ای و توسعه موشک های بالستیک ایران هم بیشتر برای اطمینان خاطر دادن به متحدان و ایجاد ثبات منطقه ای است.
ادامه مطلب
پرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دو کشور با میانجی گری اروپا، عمان قطر و حتی عراق جلسات مخفیانه‌ای خواهند داشت و پای میز مذاکره می‌نشینند. از طرف دیگر آمریکا امتیازاتی به ایران در همین اول کار می‌دهد، از جمله آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران توسط ژاپن و کره جنوبی، فعال‌تر شدن کانال سوئیس و اینستکس و کانالی برای خرید و فروش نفت ایران توسط برخی کشور‌ها و.... با این حال بی شک بازگشت آمریکا به برجام به بعد از انتخابات ۱۴۰۰ موکول می‌شود، زیرا برداشتن همه تحریم‌هایی که دونالد ترامپ علیه ایران گذاشته است به زمان زیادی نیاز دارد.
ادامه مطلب
دیپلماسی با ایران از زمان روی کار آمدن رئیس جمهوری جو بایدن عمدتا در نتیجه موضع گیری دشوار او برای شروع در بن بست بوده است. دولت بایدن تاکید کرده اگرچه دولت دونالد ترامپ زمانی برجام را ترک کرد که تهران کاملا به آن متعهد بود، اما ایران باید حتی قبل از آنکه ایالات متحده لغو تحریم ها را بررسی کند، اولین گام را در بازگشت به تعهدات هسته ای خود بردارد. ایرانی ها در پاسخ روند گام به گام را پیشنهاد کردند که در آن، دو طرف به طور همزمان به موارد نقض برجام پایان داده و توافق را بازیابی کنند. موضع تند و تیز بایدن که احتمالا با هدف جلب حمایت منتقدان سخت گیر در کنگره اتخاذ شده، چنان لجوجانه است که به نظر می رسد او دست کم تا زمانی که ایران یک گام هر چند کوچک در بازگشت به تعهدات برجامی برندارد، خبری از مفهوم مذاکرات رسمی نخواهد بود.
ادامه مطلب
خبرهای خوب همیشه به واضح ترین شکل ممکن نمی رسند. شش سال پیش، توافق هسته ای ایران یک پیروزی دیپلماتیک بود که طی یک روند طولانی و دردناک بدست آمد. آخر هفته گذشته یک پیروزی خیلی ناچیز، اما به همان اندازه ضروری، حاصل شد. اگرچه ایران در برداشتن یک گام دیگر در عقب نشینی از انطباق با توافق، دسترسی آژانس بین المللی انرژی اتمی را به سایت ها و پرونده هسته ای خود کاهش داده است، اما توافق سه ماهه روز یکشنبه گذشته امکان نظارت مستمر را برای آژانس فراهم می کند. همانطور که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی، گفت: «توافق اکنون را نجات می دهد.» نگرانی عمده این بود که اگرچه ایران تا امروز گام ها در عقب نشینی از برجام را به شدت با دقت مدیریت کرده، مراحل بعدی عقب نشینی آن غیرقابل برگشت باشد.
ادامه مطلب