برجام

مسیر سهل و ممتنع دیپلماسی در فرایند پیچیده احیای توافق و چشم‌انداز پسابرجام

دنده معکوس

فرزین زندی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به طور کلی، در ساختار نوین اقتصاد جهانی، دغدغه وزارت امور خارجه و دستگاه دیپلماسی کشورها بهره‌مندی از فن دیپلماسی برای جذب سرمایه، انتقال فناوری‌های جدید و ارزش‌افزا به داخل کشور، بازاریابی برای صدور کالا و خدمات ملّی و گسترش تجارت خارجی در راستای حفظ منافع کشور است؛ امری که در مورد ایران کمتر مصداق دارد و هیئت‌های دیپلماتیک ایران و دیدارهای آ‌ها با طرف‌های خارجی غالبا محفلی برای حضور خیل سیاستمداران برای سیاست‌بازی است تا حضور گروه‌ها و فعالان اقتصادی. این رویه در کشورهای توسعه یافته کاملا برعکس است و دیپلماسی در خدمت اقتصاد و برای تحقق منافع اقتصادی – تجاری بکار گرفته می شود. با این وجود، هر توافقی بدون به کار بستن ابزارهای متداول اما اختصاصی، که بسیاری از کشورها نیز از آنها استفاده می‌کنند تا فضای مثبت سیاسی را برای تنفس بهتر اقتصاد فراهم کنند، نتیجه ای جز تداوم روند موجود در پی نخواهد داشت.

ادامه مطلب

ابهام در آینده برجام

آزاد شدن اموال بلوکه شده ایران، از توهم تا واقعیت!

قیه باشی: برجام سیاسی است، اما بازیچه سیاست نیست/ کیانی: هر چه زمان را از دست بدهیم برجام شکننده تر خواهد شد

ادامه مطلب

برای تلآویو توافق تازه ایران شاید بهتر از نبود آن باشد

قبول واقعیت برجام به رغم مخالفت های علنی اسرائیل

موضع رسمی اسرائیل، مخالفت با توافق هسته ای تازه ای با ایران است اما بطور غیررسمی فکر می کند که بودن یک توافق بهتر است تا نبود آن.

ادامه مطلب

دیپلماسی چراغ خاموش تهران، دیپلماسی معکوس واشنگتن

چرا به موازات توقف نشست وین، نشست بغداد آغاز به کار کرد

دور پنجم مذاکرات بین ایران و عربستان با میانجیگری عراق و عمان در شرایطی برگزار شد که شاهد توقف ۴۵ روزه مذاکرات وین هستیم. از این منظر روشن شدن موتور نشست بغداد به موازات خاموش شدن موتور نشست ها در وین گویای آن است که  واشنگتن از طریق دیپلماسی معکوس سعی دارد با ترمیم روابط تهران – ریاض به تعدیل نگاه ایران در مذاکرات احیای برجامی برسد. 

ادامه مطلب

موضوعی مهم و غیرقابل گذشت برای تهران

امریکا باید سپاه را از فهرست خود خارج کند

ایوب حطاویان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: خارج ساختن سپاه از FTO فی نفسه تغییر چندانی در زمینه تاثیرات تحریمی بر اقتصاد ایران نخواهد داشت. چرا که سپاه تحت عناوین مختلفی تحریم شده است. به گونه‌ای که دولت بوش پسر در سال ۲۰۰۷ نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در لیست سیاه سازمان‌های تروریستی جهانی وزارت خزانه داری آمریکا  قرار داده بود. دولت ترامپ همچنین در سال ۲۰۱۷ کل سپاه را در این لیست قرار داد. نهایتا اینکه در سال ۲۰۱۹ به دستور ترامپ سپاه علاوه بر اینکه در لیست سازمان‌های تروریستی جهان قرار گرفت همزمان به لیست سازمان‌های تروریستی جهانی وزارت امور خارجه آمریکا نیز وارد شد. با توجه به تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی خصوصا بحران فعلی اوکراین، تصمیم گیرندگان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باید در این زمینه با بررسی تمامی جوانب و اتخاذ خوانشی مبتنی بر فعل و انفعالات بین‌المللی در آخرین مرحله از آخرین دور از مذاکرات هسته‌ای حاضر شوند.

ادامه مطلب

چرا فضای مذاکرات وین از توافق دورتر می شود؟

احیای برجام، خیلی دور خیلی نزدیک

مجموع اظهارنظرهای سخنگویان دستگاه سیاست خارجی هر دو طرف اصلی مذاکرات وین یعنی ایران و آمریکا نشان می‌دهد با تداوم توقف در مذاکرات وین عملا لحظه به لحظه مذاکرات به شکست نزدیک می‌شود.

ادامه مطلب

فرصت مهمی که پیش آمده است

ایران بین توافق هسته ای و همسایگان ناآرام

خارج کردن پرونده نفوذ منطقه ای ایران از میز مذاکرات با واشنگتن موجب شد مهار این نفوذ، دیگر خواسته آمریکا نباشد. به این ترتیب ایران برای کاهش میزان تنش با کشورهای پیرامون خود که دست به حرکتی سریع برای ساماندهی برگه های خود و آماده شدن برای رویارویی مرحله پس از توافق هسته ای با ایران زده اند، باید مسئله نفوذ منطقه ای خود را با آنان حل کند.

ادامه مطلب

عواقب توقف مذاکرات وین بر معیشت چیست؟

سکون در وین، شوک در تهران

اگر رئیس جمهور و جریانات حامی دولت با نگاه ضد برجامی اعتقاد دارند اقتصاد را می‌توان بدون برجام پیش برد پس چرا دست روی دست گذاشتنه اند؟ چرا وضعیت مملکت اینگونه است؟ چرا در هیچ بُعدی از اقتصاد و معیشت تا فرهنگ و بدتر از همه سیاست خارجی و ... نمی توان از عملکرد دولت دفاع کرد.

ادامه مطلب

خبری از آزادی سازی پول های ایران نیست

احیای برجام یک قدم تا کما

اگر توقف در مذاکرت وین به انسداد و انسداد به کمای دیپلماتیک بدل شود عملا تمام برنامه های دولت رئیسی در حوزه اقتصادی و معیشیتی هم به دیوار می خورد. علی الخصوص که دولت سیزدهم حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی را به آزادسازی اموال بلوکه شده جمهوری اسلامی ایران منوط کرده است

ادامه مطلب

مسکو مطلوب تر از واشنگتن

رهبران خاورمیانه از ترکیه تا عربستان، دیگر به امریکا اعتماد ندارند

روابط آمریکا و عربستان در سال ۲۰۱۵ رو به وخامت گذاشت. توافق برجام زنگ خطر را در ریاض به صدا در آورد. جو بایدن نیز موضع سختی علیه عربستان اتخاذ کرد و قصد او برای کاهش حضور در خاورمیانه باعث نگرانی ریاض شده است.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش دهم)

مدیریت اختلافات در خلیج فارس نیازمند الگوی همکاری منطقه ایست

برای مدیریت چالش های منطقه ای از طریق رضایت عمومی، هنجارها و کدهای رفتاری، به یک الگوی امنیتی مبتنی بر همکاری نیاز است که هنوز نمونه آن در هیچ کجای خاورمیانه دیده نمی شود. یک چارچوب امنیتی منطقه ای می تواند به مدیریت و کاهش درگیری ها در خاورمیانه کمک کند و حل تنش ها و درگیری های منطقه ای و برداشت های متفاوت از تهدید را ممکن سازد. بسیاری از سیاست گذارانی که در گذشته در این راستا تلاش کرده اند، از تحقق چنین چشم اندازی ناامید هستند؛ اما همه اعتقاد دارند گفت و گوها و اقدامات در جهت اعتمادسازی می تواند در تنش زدایی و ایجاد اجماع برای ایجاد یک فرآیند امنیتی منطقه ای موثر باشد.

ادامه مطلب

ناکامی های دولت رئیسی ادامه دارد

معیشت، گروکان سیاست

حسین راغفر در گفت وگویی عنوان داشت: کسانی که معتقد بوده و هستند که سیاست، چه سیاست داخلی و چه سیاست خارجی، بر حوزه اقتصاد و معیشت اثر چشمگیری ندارد و تحولات و اقتضائات مربوط به حوزه سیاست در ریل‌گذاری اقتصادی کشور اثرگذار نیست، با دیدن وضعیت امروز کشور در حوزه اقتصادی و معیشتی باید تجدید‌نظری جدی در باور خود داشته باشند؛ چراکه به واقع این سیاست و دیپلماسی است که تعیین‌کننده شرایط اقتصادی و معیشتی کشور است.

ادامه مطلب

در حالی که نیاز به برجام بیش از همیشه احساس می شود

ایران، گرفتار بین دو شرور: روسیه و آمریکا!

نشانه های اولیه در خصوص امکان دستیابی روسیه و اوکراین به توافق بر سر پایان دادن به جنگ، نگرانی های ایران را در خصوص احتمال حرکت مسکو در جهت مانع تراشی در مسیر دستیابی به توافق هسته ای و استفاده از آن به عنوان برگه ای برای باج خواهی از کشورهای غربی در مذاکرات بر سر تحریم هایی که علیه روسیه اعمال کرده اند، تشدید کرده است. این اقدام روسیه احتمالا موجب خواهد شد واشنگتن فشار بیشتری بر تهران وارد کند تا تصمیم نهایی خود را بگیرد و از برخی شروط خود دست بردارد. 

ادامه مطلب

بی اعتمادی بر روابط دو کشور سایه انداخته است

اوکراین و افزایش شکاف‌های ایران و روسیه

در واقع از هر دست که بدهی از همان دست می‌گیری. ایران از بهره‌برداری روسیه از این کشور به عنوان برگه‌ای برای اعمال فشار و چانه زنی در روابط مسکو با غرب شکایت داشته است. روسیه نه تنها به شورای امنیت اجازه اعمال تحریم‌های شدید علیه این کشور را داده بلکه در تمامی قطعنامه‌ها علیه برنامه هسته‌ای این کشور رای مثبت داده است. 

ادامه مطلب

نمره قبولی رئیس جمهور فرانسه!

فراز و فرودهای روابط تهران – پاریس در دوران ریاست جمهوری امانوئل مکرون

سیدوحید کریمی در گفت وگویی پیرامون ارزیابی فراز و فرودهای روابط تهران – پاریس در دوران ریاست جمهوری امانوئل مکرون تاکید کرد که اگر برخی واقعیات را در نظر بگیریم و در عین حال این نکته کلیدی را هم در تحلیل خود بگنجانیم که ریاست جمهوری مکرون با سخت ترین مقطع تقابل ایران و آمریکا همراه بود تا جایی که تلاش جامعه جهانی در توسعه و تداوم روابط با جمهوری اسلامی ایران، ذیل سیاست فشار حداکثری ایالات متحده به بن بست کشیده شد، من نمره قبولی را به مکرون، حداقل بابت تلاش در جهت میانجیگری بین آمریکا و ایران را می دهم.

ادامه مطلب

آثار مثبت آزادی زندانیان دوتابعیتی

گشایش‌هایی در راه است؟

در این بین باید پذیرفت که مبادله زندانیان دوتابعیتی متأثر از گشایش‌های سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک در سایه مذاکرات وین است که اگر از بن‌بست فعلی خارج شود، هم می‌تواند توفقیات بیشتری به‌دنبال داشته باشد و هم به تطهیر چهره کشور هم بینجامد.

ادامه مطلب

حامیان دولت در مواجهه با کابینه زبان سیاسی خود را تغییر داده‌اند

آیا پروژه عبور از رئیسی با رمز برجام کلید خورده است؟

شاه‌بیت زاویه معنادار دولت و مجلس به مذاکرات وین و هجمه علیه تیم سیاست خارجی دولت رئیسی و تیم مذاکره‌کننده باز‌می‌گردد. اسفندماه سال گذشته با تشکیل تیمی پنج‌نفره که به کمیته «ضدتوافق» مشهور است، بنای اختلاف نمایندگان با دولت به شکل عیانی بروز یافت. به موازاتش اواسط هفته گذشته حدود ۱۹۰ نماینده مجلس شورای اسلامی در نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور خواستار رعایت خطوط قرمز نظام و تأمین منافع ملت، در مذاکرات هسته‌‌ای شدند.

ادامه مطلب

غرب چه وقت نگران می شود؟

دستاوردهای هسته ای جدید کشور و مذاکرات وین

با توجه به سیر حرکت هسته ای کشور طی سال های اخیر، بعید به نظر می رسد که این دستاوردها بتواند تاثیر عمیقی بر مذاکرات بگذارد. قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنیم که تمامی این دستاوردها که در چارچوب تحقیق و توسعه نیز می گنجد، ذیل برجام است و به هیچ وجه خارج از خطوط برجام نیست. بنابراین در صورتی که اتفاق خاصی نیفتد و مساله خاصی پیش نیاید انتظار نمی رود این دستاوردها خدشه ای به روند مذاکرات وارد کند. 

ادامه مطلب

توقف یا انسداد؟

شادمانی هسته ای در سکوت وین

اگر چه برخی از تحلیلگران این واکنش تند کنگره را متاثر از انتخابات میان‌دوره‌ای نوامبر (آبان) می دانند، ولی به موازات تشدید مخالفت کنگره شاهد تغییر موضع دولت بایدن در قبال مذاکرات نیز هستیم. در این رابطه علاوه بر متهم کردن تهران در توقف مذاکرات از سوی جین ساکی، سخنگوی کاخ سفید و ند پرایس، سخنگوی دستگاه سیاست خارجی ایالات متحده، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا هم نسبت به آینده مذاکرات چندان خوشبین نیست. در عین حال ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات ‌متحده هم در جلسه استماع کنگره با خروج سپاه از لیست گروه های تروریستی آمریکا (F.T.O) مخالفت کرد.

ادامه مطلب

نشست نقب و موضوع افزایش توانایی های تهران

نگرانی از توافق ایران و امریکا، کشورهای عربی را به نقب و شرم الشیخ کشاند

تاثیر اعلام دستیابی به توافق هسته ای جدید با ایران بر منطقه، بدتر از تاثیر لشکرکشی آمریکا به عراق خواهد بود بنابراین منافع کشورهای خاورمیانه اقتضا می کند کشورهای منطقه، با تشکیل جبهه ای متحد، فشار بر دولت آمریکا را برای درک خطرات دستیابی به چنین توافقی، افزایش دهند. 

ادامه مطلب

همه چیز معطل یک حرکت اشتباه

آقایان سپاه پاسداران، در فهرست گروه های تروریستی خارجی نمی گنجد

مخالفان برجام درباره چیزی که یک مشکل نیست، همهمه به راه انداخته اند درست در شرایطی که این موضوع، تنها نکته اختلافی باقیمانده برای بازگشت به برجام است.

ادامه مطلب

واشنگتن خسته از تکرار مکررات پایتخت های عربی

کشورهای عربی از ترس ایران از امریکا و اسرائیل تضمین می خواهند

تمایل عربستان سعودی و امارات برای دریافت تضمین های کتبی از ایالات متحده توسط منابع مرتبط با بلومبرگ که با ماهیت این درخواست آشنا هستند گزارش شده است. به گفته این منابع، توافقنامه ها باید تضمین های امنیتی را در آستانه آمادگی آشکار دولت بایدن برای احیای توافق هسته ای به هر قیمتی، در اختیار این کشورها قرار دهد.

ادامه مطلب

احیای برجام، راهکاری برای امنیت خاورمیانه (بخش نهم)

تغییر سیاست خارجی کاخ سفید بایدن می تواند زمینه ساز چارچوب امنیتی خاورمیانه باشد

کاخ سفید بایدن از زمان آغاز به کار خود به صراحت اعلام کرده که سیاست خارجی ایالات متحده را تغییر خواهد داد و ارزش هایی را که در گذشته مشخصه اصلی معاملات خارجی این کشور بوده است، به طور قاطعانه باز خواهد گرداند (البته تاکنون پیشرفت چندانی در این زمینه نداشته است). در واقع، به نظر می رسد که اگرچه اختلاف نظرهایی در میان اعضای کنگره آمریکا درباره چگونگی رسیدگی به پرونده هسته ای ایران وجود دارد، اما قانونگذاران آمریکایی درباره نیاز به مقابله با کشورهای امنیتی مانند روسیه، مصر، عربستان سعودی، امارات و ترکیه با یکدیگر همفکر هستند. بنابراین، تغییر در سیاست ایالات متحده می تواند زمانی برای تحت فشار قرار دادن همه دولت های منطقه را فراهم آورد، چرا که هر یک از آنها در نتیجه ترکیبی از عوامل، خود را در موقعیت نسبتا ضعیفی می بینند و به چارچوب امنیتی منطقه ای مبتنی بر پایه های قوی تر احساس نیاز می کنند.

ادامه مطلب

واشنگتن در موضع ضعف

برخلاف آنچه گفته می شود، مذاکرات وین ارتباط مستقیم با تحولات اوکراین دارد

در جهان متفاوتی زندگی می کنیم، جهانی که روسیه و چین، قطعا خیرخواه آمریکا نیستند و جهانی که سعودی ها و اماراتی ها به تلفن جو بایدن آن هم در هنگامه بدترین بحران ژئوپولیتیک قرن ۲۱، جواب نمی دهند. اینجاست که چه بسا دولت آمریکا باید پیش از امضای دوباره برجام، کمی دقیقتر به پیامدهای گسترده تر توافق تازه با ایران بیندیشد.

ادامه مطلب

آثار تاخیر در احیای برجام بر دیپلماسی، اقتصاد، معیشت، جامعه و ...!

دود تاخیر در حصول توافق به چشم چه کسی می‌رود؟/ وقتی صبر دیپلماتیک در برابر صبر مردم قرار می گیرد

به نظر می رسد «صبر استراتژیک»، «صبر سیاسی»، «صبر دیپلماتیک» و نظایر این صبرهای مورد نظر مقامات کشوری اکنون در برابر لبریزی «کاسه صبر ملت» در حوزه اقتصادی و معیشتی به دلیل تحمل سیاست فشار حداکثری و تحریم ها قرار گرفته است.

ادامه مطلب

آینده مبهم احیای برجام

چرا بایدن توان اقناع کنگره را ندارد؟

جمهوریخواهان فارغ از انتخابات میان دوره ای کنگره با هر گونه توافق، سازش و قراردادی که بخواهد امتیازی به ایران بدهد و یا تحریمی را از جمهور اسلامی بکاهد، مخالف است. به ویژه که اکنون قوه مجریه و دولت دست جریان رقیب است. لذا جمهوریخواهان از هر ابزار و از فضایی برای حمله به دولت بایدن استفاده می کنند. در کنار آن بی شک رقابت سیاسی در آستانه انتخابات میان دوره ای کنگره هم مزید بر علت است. 

ادامه مطلب

روابط نه چندان حسنه ابوظبی و ریاض با واشنگتن

فشار امارات و اسرائیل به آمریکا برای تضمین های امنیتی در صورت احیای برجام

یک مقام ارشد دولت بایدن گفت که گفت وگوهای ادامه داری درباره چشم انداز تهدید ها وجود داشته است. مقام های آمریکایی هیچ گونه تعهدی از جانب آمریکا به یک طرح مشخص را تایید نکردند. وزارت امور خارجه اسرائیل از اظهار نظر در این زمینه خودداری کرد و وزارت دفاع اسرائیل هم به درخواست اظهارنظر بلومبرگ پاسخ نداد.

ادامه مطلب

اهدافی که تناقضات بسیاری دارد

ایران، بایدن و لزوم تغییر اساسی یک طرز فکر

بنابراین توافقی برای جلوگیری از یک مسابقه تسلیحاتی و رسیدن به ثبات بیشتر در منطقه، شاید به ثبات کمتری بینجامد. آنچه سیاستگذاران آمریکایی نادیده می گیرند این است که برای حکومت ایران، پس از دهه ها هماوردی با آمریکا و بسیاری از کشورهای عربی، حفظ نظام و سامانه سیاسی و اجتماعی اش در اولویت قرار دارد و این مستلزم برخورداری از دست بالاتر در سراسر منطقه است.

ادامه مطلب

نگاه به دوربرگردان وین و ابهامی که احیای برجام را در بر گرفته است

کلید اتمام مذاکرات دست کیست؟!

اگرچه ماهیت توقف کنونی در مذاکرات وین عمدتاً از جنس سیاسی است تا فنی، اما به نظر می رسد بعد از جنگ اوکراین روسیه با مانور روی نقش فنی خود در احیای برجام مانند همکاری با جمهوری اسلامی ایران در نیروگاه اتمی بوشهر، فردو و همچنین تحویل اورانیم غنی شده بالاتر از ۳.۶۷ و تبدیل آن به کیک زرد عملاً سعی دارد منافع سیاسی خود را با هدف موازنه سازی در برابر اروپایی ها و آمریکا در بطن مذاکرات وین پی بگیرد.

ادامه مطلب

آینده نامعلوم مذاکرات وین!

کلید توافق دست کیست؛ مسکو، واشنگتن، تهران یا ...؟

عبدالرضا فرجی راد در گفت‌وگو با دیپلماسی ایرانی تشریح کرد که در شرایط حساس کنونی بایدن در تلاش است وضعیت را در خصوص انجام مذاکرات برای خروج سپاه از لیست گروه‌های تروریستی و تحریم های آمریکا به گونه ای مدیریت کند که هم دولتش و هم جریان متبوعش یعنی دموکرات ها در آستانه انتخابات میان دوره‌ای کنگره کمترین هزینه و امتیاز را بدهند.

ادامه مطلب