رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به تحلیل ها و گزارش ها و موضع گیری های اخیر پیش بینی می شود در صورتی که دو کشور با یک توافق منطقی و مبتنی بر اصول بین المللی و لحاظ منافع همه کشورهای درون قفقازی و همسایگان قفقاز مانع ورود و دخالت قدرت های بیگانه شوند، این توافق پایدار بستر مناسبی برای صلح دائمی در قفقاز خواهد بود.
ادامه مطلب
عابد اکبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هنگامی که «نظامی گنجوی» با صفت «آذربایجانی» بازنمایی می شود، دولت مدرن آذربایجان هر آنچه این شخصیت تاریخی به زبان فارسی نگاشته است را سانسور می کند و تنها کنش های نوشتاری «آذری» او را بازتولید می کند. این تقلیلگرایی ها، با سیاسی کردن موضوع، به ناشناخته ماندن «افکار و اندیشه های بزرگان و شخصیت های الهام بخش» این قلمرو انجامیده است. در عمل نیز، به دلیل سیاسی شدن شخصیت های تاریخی، معدود تلاش ها برای معرفی آنان تنها به جنبه های فرهنگی بسنده می کنند و به ندرت پیامدهای نظری اندیشه های بنیادین آنان مورد بررسی قرار می گیرد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: هر لحظه تعلل ایران برای حضور محکم و بابرنامه در قفقاز و آسیای میانه خطرات امنیتی و فرهنگی و سیاسی غیرقابل جبران برای ایران به همراه دارد. ترکیه برای لگدزدن به روسیه در منطقه منتظر اجازه پوتین نماند. ما هم برای دفاع از منافع خود باید به سرعت با روسیه تقسیم کار تازه ای داشته باشیم و این کشور را از برج عاج خیالی خود پایین بیاوریم، چون روسیه با عدم درک به موقع تهدیدات و عدم پاسخگویی سنجیده و مناسب برای ایران هم مشکل ایجاد می کند.
ادامه مطلب
رسول اسماعیل زاده دوزال در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در صورتی که ارمنستان نسبت به اعطای روستاهای مورد مناقشه به آذربایجان نظر مثبتی نداشته باشد، آیا می تواند موضوع تحویل منطقه زنگه زور به صاحب اصلی آن یعنی ایران مورد مذاکره قرار گیرد؟
ادامه مطلب
حفظ روابط مثبت با باکو برای ایران حیاتی است چرا که بخش قابل توجهی از تبادل کالا میان روسیه و ایران از آذربایجان گذر می‌کند.
ادامه مطلب
امارات و عربستان‌سعودی در حال حاضر روابط نزدیکی با کشورهای آسیای مرکزی مخصوصا آذربایجان و قزاقستان دارند. در سالهای اخیر نیز همکاری‌های نزدیکی میان این کشورها در حوزه سرمایه‌گذاری‌های سبز صورت گرفته است؛ برای مثال امارات در راستای حفظ هدف کاهش گرمایش زمین تا یک و نیم درجه سانتی‌گراد، در ماه فوریه ائتلاف سه‌جانبه‌ای (تروئیکا) را با حضور دو کشور آذربایجان و برزیل تشکیل داد. این در حالی است که امارات سال گذشته میزبان کنفرانس آب و هوایی سازمان ملل (COP۲۸)در دبی بود و آذربایجان و برزیل نیز به ترتیب میزبانی این رویداد را در دو سال آینده بر عهده خواهند داشت.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: حل مساله قره باغ از سوی شورای امنیت سازمان ملل به سازمان همکاری و امنیت در اروپا واگذار شده بود و این سازمان گروه مینسک را برای مدیریت امور تشکیل داده بود که از چند کشور با ریاست مشترک سه عضو دائم شورای امنیت (روسیه، فرانسه و ایالات متحده آمریکا) تشکیل می شود. اقدام یکجانبه روسیه (بدون دخالت و شراکت دو عضو دیگر) در جنگ ۴۴ روزه اکتبر ۲۰۲۰ خارج از چارچوب حقوقی و قانونی شورای امنیت سازمان ملل بوده است. بنابراین نمی تواند ضمانت اجرایی داشته باشد. از همین رو این موافقتنامه، سند شورای امنیت مبتنی بر موافقت و امضای روسای گروه مینسک نبوده است.
ادامه مطلب
روابط امارات و آذربایجان شاهد مجموعه ای از پروژه ها و سرمایه گذاری های جدید، به ویژه در بخش انرژی های تجدیدپذیر بوده است. شایان ذکر است، طبق اطلاعات سال ۲۰۲۲ ، کشورهای شورای همکاری در حال حاضر جزو شرکای برتر سرمایه‌گذاری در آذربایجان هستند، اگرچه حجم سرمایه‌گذاری آنها در مقایسه با سایر شرکای آذربایجان کم است.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: در سه جمهوری منطقه قفقاز، تنها در جمهوری آذربایجان است که ریاست جمهوری از پدر به پسر به ارث رسیده و با تغییرات قانون اساسی، پست ریاست جمهوری دائمی شده است.
ادامه مطلب
سرگئی ملوکنیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: طی چهار سال اخیر، حضور اسرائیل در قلمرو تحت کنترل آذربایجان در نزدیکی مرز با ایران گسترش یافت و در سال های اخیر، هند به تامین کننده اصلی تسلیحات ارمنستان تبدیل شده است. با حضور بازیگران جدید که به طور مستقیم و غیرمستقیم در تحولات دخیل هستند، آذربایجان و ترکیه اهداف جدیدی را برای خود تعیین می کنند. اینها اهدافی هستند که بر ژئوپلیتیک منطقه تأثیر خواهند گذاشت.
ادامه مطلب
علی بمان اقبالی زارچ در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: البته این منطقه بحران‌های نهفته زیادی ازجمله ترانس نیستر، اوستیای جنوبی، قره باغ، نزاع مرزی تاجیکستان و قرقیزستان و غیره در درون دارد که پدیده جدایی طلبی را در منطقه تقویت کرده است. رسیدگی به این بحران‌ها و دستیابی به راه حل درازمدت از اولویت های جمهوری اسلامی ایران و دیگر قدرت های منطقه ای و حتی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپاست. در بحران جدید قربانی اصلی ملت‌ها و کشورهای منطقه خواهند بود و واقعیت مهم این است که چنانچه رهبران آذربایجان و ارمنستان و دیگر کشورهای منطقه از درایت و کفایت سیاسی و حکمرانی قوی برخوردار باشند، به راحتی می‌توانند از بروز فاجعه عظیم و ویرانگر پیشگیری کنند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ممکن است در «پیمان صلح» فرضی بین ارمنستان و آذربایجان، موارد مد نظر باکو در قالب پروتکل‌های محرمانه ارائه شود و مبهم‌ترین نسخه توافق به صورت عمومی ارائه شود، بدون اشاره به اینکه مقامات ارمنستان در واقع چه چیزی را با باکو امضا کرده اند. از همین رو جمهوری اسلامی ایران باید هشیاری خود در قبال این مذاکرات صلح را به حداکثر برساند و مفاد توافق احتمالی را دریافت و بررسی کند تا از تحمیل مفاد نامناسب به خصوص بند ۲ و ۵ به ایروان جلوگیری شود.
ادامه مطلب
احسان ابوسحقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: فرقه دموکرات زیر سرنیزه‌ی ارتش اشغالگر شوروی قد برافراشت و بر حقیرترین و خطرناک‌ترین ایده‌های بشری چهارچوب گسترانید تا مگر از نمد اشغال کشور و ضعف قوای مرکز کلاهی برای خود ببافد اما به توافقاث دولت ایران و شوروی و نیز تفاهمات جهانی، در ادامه اسیر خشم مردمان آذربایجان و اقدام قوای ملی ارتش و عشایر اذربایجان و زنجان شد و هیچ از آن مدعاهای غریب و خطرناک قوم‌گرایانه برجای نماند. به این مناسبت و بی آن که در این نوشتار واکاوی تاریخ باشد برآنم تا از پنجره‌ای نو نگاهی بر آن رخدادها داشته باشم.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: رئیس شورای اروپا در تاریخ مهر ماه ۱۴۰۲ با انتقاد از روسیه، ناتوانی این کشور در تامین امنیت و صلح برای قره‌باغ را خیانت به ارامنه دانست. بنا به اظهار وی روسیه می‌خواست در آنجا سرباز داشته باشد تا توافق صلح و امنیت را ضمانت کند، اما عملیات نظامی که توسط جمهوری آذربایجان در ماه سپتامبر ۲۰۲۳ انجام شد کوچکترین واکنشی را از سوی نیروهای صلحبان روسی در منطقه بر نیانگیخت.
ادامه مطلب
رمان سوانسکی در یادداشتی اختصاصی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: حمایت جمهوری آذربایجان از اسرائیل به معنای خیانت کامل باکو به سازمان همکاری اسلامی‌ست. این خیانت قبلا مورد توجه میلیاردها مسلمان در جهان و به‌ویژه در جهان عرب بوده است. رسانه‌های آذربایجانی به دستور رژیم علی‌اف شروع به انتشار مقالات ضد فلسطینی، ضد ایرانی و ضد ارمنی کردند که دراین مقالات ایران به سازمان‌دهی تحریک‌آمیز علیه اسرائیل با اتهامات بی‌اساس متهم شده بود.
ادامه مطلب
چندین بازیگر کلیدی، شامل راتیو انرژیز Ratio Energies و نیو مد New Med از اسرائیل، انی ایتالیا، بی پی و سوکار آذربایجان مجوزهایی را برای اکتشاف و توسعه ذخایر تازه گاز طبیعی در شرق مدیترانه دریافت کرده اند و بر آب های نزدیک به میدان گازی لوییاتان متمرکز هستند که یکی از بزرگترین میدان های زیرآبی گاز جهان به شمار می رود.
ادامه مطلب
صادق ملکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نطر می رسد آنچه باکو و آنکارا را می تواند در ارتباط با کوریدور زنگزور به تنظیم رفتار در قبال ایران وادار کند بیش از هر چیزی وابسته به بازگشت ایران به نرم های جهانی است. در صورت بازگشت ایران به جامعه جهانی و سیاست های ایجابی در منطقه، تهران می تواند با پشت سر گذاشتن همه سنگلاخ های پیش رو منافع خویش را نه در قفقاز بلکه در تمام عرصه ها با تلاش و با مد نظر قرار دادن ظرفیت های خویش و دیگران تامین کند.
ادامه مطلب
بهرام امیر احمدیان در یادداشتی می نویسد: با منتفی شدن دالان لاچین (به علت عدم انجام تعهدات تامینی ارامنه قره باغ توسط نیروهای حافظ صلح روسی) که به مهاجرت اجباری همه ساکنان ارمنی قره باغ به ارمنستان منجر شد، احداث کریدور مورد نظر جمهوری آذربایجان و ترکیه نیز منتفی شده است. اکنون ترکیه و جمهوری آذربایجان به فکر جایگزنی کریدور مورد نظرشان در شمال رود ارس را به گزینش کریدور ارس در خاک ایران معطوف داشته اند
ادامه مطلب
آندرانیک سیمونیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: پس از دوره‌های فطرت و بی‌عملی گذشته، خوشبختانه برخورد حساب‌شده، بر اساس تعهد در قبال منافع ملی و به‌ویژه برخوردهای قاطع با عوامل بی‌ثبات‌کننده توازن منطقه‌ای، یکی پس از دیگری فرصت تجلی یافتند و ایران، اگرچه با تاخیر، به سوی تصدی جایگاه شایسته خودش در سرزمین‌های آشنایی که ادامه طبیعی ایران تاریخی و به‌ویژه پاره‌های همگن فرهنگ ایرانی بوده‌اند، خیز برداشته است.
ادامه مطلب
امیر باقرزاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: جنگ اول قره باغ دارای نقاط بسیار تاریک و مبهمی است که آن چنان مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته، یکی از این نقاط تاریک، کشتار خوجالی به دست نیروهای افراطی و ملی گرای ارمنی بود. از تاریخ ۲۵ تا ۲۶ فوریه ۱۹۹۲، نیروهای مسلح ارمنی با کمک هنگ ۳۶۶ روسیه، این شهر را به تصرف خود درآوردند. در نتیجه اشغال این شهر، ۶۱۳ نفر ازجمله ۶۳ کودک، ۱۰۶ زن و ۷۰ فرد سالمند، توسط قوای متحد ارمنی و روسی کشته یا به قولی سلاخی شدند.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نگرانی الهام علیف، رئیس جمهوری آذربایجان، از سنگین شدن کفه ترازو به نفع ارمنستان به علت فشار فرانسه، آلمان و آمریکا و لابی ارامنه در این کشورها برای اولین بار باعث شده است تا او هم به پذیرش میزبانی ایران بی میل نباشد.
ادامه مطلب
در بند ۹ توافقنامه سه جانبه ایروان متعهد شد تا مسیر ارتباطی سرزمین اصلی جمهوری باکو و برونگان آن یعنی جمهوری خودمختار نخجوان را فراهم سازد. تقریبا یک سال بعد در تابستان سال ۲۰۲۱/۱۴۰۰ الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، با توسل به همین بند کریدوری ادعایی در جنوب ارمنستان و استان سیونیک به نام «زنگه‌زور» را خواستار شد. کریدور مدنظر علی‌اف قرار نبود تحت حاکمیت ایروان باشد. این مسئله با مخالفت طرف ارمنی روبه رو شد. کارشناسان نیز به این اذعان داشتند که بند نهم توافقنامه آتش‌بس تصریحی بر عنوان «کریدور» ندارد و صرفا بر «مسیرهای ارتباطی» تاکید دارد. جمهوری اسلامی ایران نیز صراحتا با این ادعا که قطع مرز ایران و ارمنستان را متعاقبا در پی دارد مخالفت کرد.
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: گرجستان به عنوان تنها کشور منطقه قفقاز با دسترسی مستقیم به دریای سیاه، به افزایش نقش خود برای ترانزیت تجاری مایل است. بدون گرجستان، دسترسی اتحادیه اروپا به منابع طبیعی آذربایجان نیز محدود خواهد شد. توافق اخیر امضا شده بین بروکسل و باکو در مورد افزایش دو برابری صادرات گاز آذربایجان به اتحادیه اروپا از طریق خطوط لوله گاز ترانس آناتولی (TANAP) و ترانس آدریاتیک (TAP) نشان دهنده نقش فزاینده ترانزیتی گرجستان است.
ادامه مطلب
محمدرضا اویسی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رژیم صهیونیستی دو هدف عمده در منطقه قفقاز جنوبی (آذربایجان و ارمنستان) دارد اولین هدف که مهمترین هدف اسرائیل است رصد و نظارت بر ایران است و دومین هدف این رژیم پاکسازی قومی در منطقه است. در این باره روزنامه ها آرتص عنوان کرد: "اسرائیل با تولید تسلیحات جنگی مختلف و صادر کردن آن به نقاط مختلف جهان درروند پاکسازی نژادی نقش آفرینی می‌کند."
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سخت اشتباه است که تحولات پرپیامد قفقاز جنوبی را تنها در بازگشت قره باغ به آذربایجان خلاصه کرد، بلکه این مهم به شکلی محقق شده که در حال دگرگونی موازنه قوا در این منطقه به نفع مثلث جدید ترکیه، اسرائیل و آمریکا (غرب و ناتو) و به زیان دو بازیگر سنتی ایران و روسیه است.
ادامه مطلب
از جمله عواملی که آذربایجان را به سمت اقدام در قره باغ سوق داد بی‌اعتمادی به دولت ایروان و سپس به راه افتادن تظاهرات به علت ضعفش در برخورد با بحران اقلیم بود.
ادامه مطلب
سید وحید کریمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در مورد رفتار ولادیمیر پوتین در مورد قفقاز «گیج» هستیم، در حالی که این همه در اوکراین به روسیه کمک کردیم؛ می بینیم که پوتین در ارمنستان با ترکیه، آذربایجان و غرب همراهی می کند؟
ادامه مطلب
احسان موحدیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ساکنان چندهزار ساله قراباغ که نگران تکرار نسل کشی سال ۱۹۱۵ با همکاری باکو و ترکیه هستند، مجبور شدند با سرعت فراوان خانه و کاشانه و مشاغل خود را رها کنند و با هر وسیله ممکن به سمت شهر گوریس بروند تا جان و مال و ناموسشان در امان باشد، به خصوص که تصاویر و ویدئوهای هولناکی از مثله کردن، شکنجه و کتک زدن نظامیان و غیرنظامیان ارمنی توسط سربازان آذربایجان در قراباغ منتشر شده است. در این شرایط ایران کاملا آماده و علاقمند است تا نیروهای امدادی خود را از طریق مرز مشترک دو کشور به ارمنستان بفرستد تا در این وضعیت دشوار یار و حامی همسایه قدیمی و بی آزار خود باشند. اما اطلاعاتی که به دست نگارنده رسیده، حاکی است دولت ارمنستان برای حضور نیروهای امدادی ایران همکاری لازم را ندارد و در این زمینه مشکلاتی را ایجاد کرده است.
ادامه مطلب
بهرام امیراحمدیان در یادداشتی می نویسد: تا پیش از این، از آغاز انسداد ارتباط جمهوری خودمختار با خاک اصلی جمهوری آذربایجان از سالهای ۱۹۸۸ به بعد تا کنون، با گذر از قلمرو جمهوری اسلامی ایران بر قرار می شد و می شود که آذری ها با استفاده از این فرصت، بین دو سو ارتباط برقرار می کردند (و اکنون نیز برقرار می کنند) و هیچگاه قدردان ایران هم نبوده اند.
ادامه مطلب
فرزاد رمضانی بونش در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ایران هر چند با راه اندازی کریدور راه آهن و یا اتوبان مخالفت ندارد، اما از هرگونه تغییر ژئوپلیتیک و تغییر مرزها جلوگیری می‌کند. مسلما اگر آنکارا و باکو احساس کنند تهران در موقعیتی نیست که قدرت را در قفقاز جنوبی حفظ کند، به پیشروی در ارمنستان و بدست گرفتن استان سیونیک دست می‌زنند، در این شرایط ایران واکنش های بسیار سختی خواهد داشت و آن را فاجعه‌ای ژئوپلیتیکی می‌بیند.
ادامه مطلب