ایران با روسیه یا بدون آن باید به توافق هسته ای برگردد
مقامهای ایرانی سریعا تغییر موضع دقیقه آخر روسیه را مورد انتقاد قرار دادند، به ویژه پس از آنکه دولت آمریکا درخواست روسیه را بی ربط خواند.
ادامه مطلبمقامهای ایرانی سریعا تغییر موضع دقیقه آخر روسیه را مورد انتقاد قرار دادند، به ویژه پس از آنکه دولت آمریکا درخواست روسیه را بی ربط خواند.
ادامه مطلباکنون گزارش جدید گاردین نشان می دهد که روسیه به دنبال بهره برداری از مذاکرات به نفع خود است. اتکای آمریکا به روسیه در مذاکرات ممکن است روسیه را در موقعیتی قرار دهد که هم آمریکا و هم ایران را برای رسیدن به آنچه میخواهد تحت فشار قرار دهد. گاردین گزارش داد: "روسیه متهم شده است که میخواهد توافق هستهای ایران را به عنوان بخشی از نبرد گستردهتر خود با غرب بر سر اوکراین به گروگان بگیرد، پس از این که در آخرین لحظه طرحهایی را برای توافق برای لغو بخشی از تحریمهای اقتصادی آمریکا مطرح کرد."
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به اظهارات طرف ایرانی و هماهنگ کننده برجام، مذاکرات با دو بن بست مواجه است و این دو بن بست هم دیگر از طریق مذاکره و مباحثه در وین شکسته نمیشود. از یک هفته پیش ترویکای اروپایی لزومی برای ادامه مذاکرات ندیده و مذاکرات را ترک کردند و دو هیات ایرانی و آمریکایی هم به راه حلی برای مسائل باقی مانده نرسیدند.
ادامه مطلباحیای این توافق به ایران اجازه میدهد تا از تابستان آینده نفت خود را دوباره صادر کند. این یک موهبت برای ایران و نیز غربیها است، چرا که قیمت نفت به علت جنگ بین مسکو و کی یف افزایش یافته است. نشست روز شنبه بین رافائل گروسی و محمد اسلامی در تهران، آخرین موانع بر سر راه توافق را برطرف کرد.
ادامه مطلبسیگنال های اولیه که از موضع گیری های آمریکا دریافت می شود این است که لشکرکشی یا مداخله روسیه در اوکراین ممکن است برگه ها را روی میز مذاکرات در وین درباره برنامه هسته ای ایران به هم بریزد. به همین علت بود که ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا از ادامه تماس با روسیه در خصوص جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای به رغم اشغال اوکراین توسط روسیه سخن گفت و تاکید کرد نباید لشکر کشی روسیه به اوکراین، چراغ سبزی به ایران برای توسعه سلاح هسته ای تلقی شود.
ادامه مطلبناظران باور دارند آمریکاییها مدت هاست تصمیم خود را گرفتهاند و منتظر فرصت مناسبی هستند و اکنون زمان آن فرارسیده زیرا تمرکز بر جنگ اوکراین است.
ادامه مطلبجواد عرب عامری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر هم خورد موازنه قدرت در روابط بین قدرتهای بزرگ به دنبال تهاجم نظامی روسیه به اوکراین با هدف بیطرفسازی این جمهوری سابق اتحاد شوروی و ایجاد یک منطقه حائل بین روسیه و ناتو میتواند در بردارنده فرصتها و تهدیداتی برای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران باشد. اگرچه سخن گفتن از ورود جهان به دوران جنگ سرد در پی فروریختن دیوار اعتماد بین قدرتهای جهانی کمی زود به نظر میرسد با این حال، به نظر میرسد یکی از نتایج حداقلی این رویداد را میتوان ترک برداشتن اجماع جهانی قدرتهای بزرگ پیرامون نظم موجود بینالمللی در نظر گرفت.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: اگرچه تهران واکنش صریحی در موضع یکباره مسکو ابراز نکرده و کوشیده آن را – حداقل در حال حاضر – موضوع در دست بررسی و ارزیابی، به گونه تعدیل شده نگه دارد ولی نمیتوان پیش شرط اعلام شده را در اندازه یک مانع و به تعبیری «سنگ اندازی» در مسیر تلاش برای ایجاد توافق، آنهم در دقایق پایانی مذاکرات به حساب نیاورد. اما آیا اعلام چنین پیششرطی و یا اقدامی شبیه به آن با توجه به جنگ جاری در اوکراین، امری غافلگیر کننده است؟ یا میشد با شروع اقدام نظامی روسیه در اوکراین و واکنش گسترده ناتو و خاصه امریکا به این اقدام، استفاده روسیه را از برگهای در اختیارش پیش بینی کرد. از این رو با شروع جنگ در اوکراین، نخستین توجه ناظران به سرنوشت مذاکرات وین جلب شد؛ اینکه آیا منازعات جاری بر مسیر مذاکرات وین سایه خواهد انداخت؟ پیآیند آن چه خواهد بود؟ طرفهای مذاکرات برای حفظ نتایج چه خواهند کرد؟
ادامه مطلبفرید زکریا می نویسد: او باید تحریم های دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا علیه ونزوئلا و ایران را تعلیق کند. در صورت امکان، واشنگتن باید با ایران همکاری کند تا چند شکاف باقیمانده را ببندد و دوباره به توافق هسته ای وارد شود که تمام نفت ایران را به بازار برگرداند.
ادامه مطلبپس از ۱۱ ماه مذاکره بین ایران، انگلیس، آلمان، فرانسه، چین، روسیه و گفت وگوهای غیرمستقیم بین ایران و امریکا، به گفته دیپلمات های اروپایی، این مذاکرات وارد مرحله نهایی و پایانی خود شده است. اما با تهاجم روسیه به اوکراین، وزیر امور خارجه روسیه در نشست خبری روز شنبه خود گفت: در روزهای اخیر، در ارتباط با منافع روسیه، مشکلات گسترده ای شکل گرفته است. وی درباره عدم دخالت تحریم های اعمال شده علیه روسیه در آزادی مسکو برای برقراری رابطه ای تجاری و اقتصادی کامل و همکاری های گسترده و نظامی با ایران، خواستار ارائه تضمین های مکتوب از سوی مقام های بلندپایه امریکا شد.
ادامه مطلباحیای توافق هستهای به افزایش صادرات نفت ایران خواهد انجامید. این میتواند کاهش بهای فزاینده نفت خام و بنزین را به همراه داشته باشد.
ادامه مطلبترکیه به عنوان قدرت سوم در منطقه یک قدرت سیاسی و اقتصادی نوظهور است که به نظر میرسد بیشتر به مفهوم امنیت جمعی عربی نزدیک است و در طول دهههای گذشته به استقلال کشورهای عربی و ثبات آنها در برابر مذاخلات خارجی احترام گذاشته است. بی تردید رابطه با این کشور در شرایط کنونی خطرات راهبردی برای امنیت کشورهای عربی ندارد.
ادامه مطلببا توجه به تمایل آمریکا به مداخله نکردن در امور منطقه و در پیش گرفتن راهبردی در برابر ایران که محور آن را همکاری و مهار و رویارویی – با توجه به شرایط حاکم – تشکیل می دهد، ممکن است شاهد برخی همکاری های موردی بین دو کشور باشیم و در مواردی نیز دو کشور در مقابل هم قرار بگیرند.
ادامه مطلبروز شانزدهم ماه فوریه ایران و آمریکا اعلام کردند که به توافق نزدیک شدند. چنانچه میان ایران و آمریکا توافق حاصل شود، این امر نه تنها به منع گسترش تسلیحات اتمی در جهان کمک خواهد کرد، بلکه ممکن است بازار بین المللی نفت خام را هم تحت تاثیر قرار دهد.
ادامه مطلبمحمدتقی قراچورلو در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دولت جمهوری اسلامی ایران باید یک تصمیم منسجم و جدی بگیرد آنچه پیداست با توجه به ابزارهای دولت آمریکا در نظام بین المللی نمی توان با سیاست های هیجانی با آن به مقابله پرداخت. متاسفانه اراده دولت آمریکا در این که متن توافق جدید را به تصویب قانون گذاران خود در مجلس سنا برساند ضعیف است، نباید فراموش کرد که تصمیم گیرنده اصلی وضع تحریم ها در دولت آمریکا کنگره این کشور است و قدرت وتو رئیس جمهور دارای محدودیت است، به همین سبب دولت خارج شده از برجام با کار سختی برای بازگشت به اعضای برجام و بازگشت اعتبار امضاء مواجعه است. تحریم ها فارغ از آسیب های که در حوزه های مختلف و به ویژه نسل اول تا سوم حقوق بشر دارد، اما یک فرصت برای تقویت ساختار دولت ها نیز قلمداد می شود و از این فرصت می توان به تولید کالاهای که در زمره لیست تحریم ها قرار دارد در تولید داخلی دست یافت که نمونه برجسته آن رویکرد اقتصاد مقاومتی است که پس از سال ها هنوز به عنوان یک ابزار مهم برای خروج از آسیب های تحریم ها از آن بکارگیری نشده است.
ادامه مطلبدستاورد مرحله کنونی مذاکرات وین این بود که آمریکا و ایران توانستند بحران مذاکره مستقیم بین خود را مهار کنند و درباره مسائل مورد اختلاف به تفاهم برسند بدون آن که به روسیه که قصد داشت نقش میانجی را بین دوطرف بازی کند، فرصت اعمال نفوذ بدهند. به همین علت بود که میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات وین از امکان توافق نکردن در آینده نزدیک سخن می گوید زیرا احساس می کند مسکو کنترل اوضاع را کاملا در دست ندارد و ایران دیگر بر مذاکره غیرمستقیم با آمریکا اصرار نمی کند و آمریکا نیز تمایل دارد پرونده اختلاف با ایران را ببنددد تا بتواند به تنش های فزاینده در شرق اروپا در مرز روسیه و اوکراین بپردازد.
ادامه مطلبعلی موسوی خلخالی می نویسد: ین که برخی تصور می کنند بعد از آغاز جنگ اوکراین، امریکا درصدد حل فوری پرونده هسته ای ایران و به نتیجه رساندن مذاکرات وین است تا بر پرونده روسیه متمرکز شود، چندان منطقی به نظر نمی رسد و بیشتر نگریستن به صحنه تنها از یک منظر است. چرا که حتی اگر ایالات متحده بخواهد، روسیه اجازه نخواهد داد پرونده احیای برجام به سادگی محقق شود. چرا که اولا، طبیعی است که نگذارد طرف های غربی دغدغه هایشان از بابت پرونده ای را رفع کنند و به سراغش بیایند، ثانیا، منطق بده بستان می گوید برای حل یک پرونده باید در پرونده دیگر امتیاز گرفت.
ادامه مطلببا آرام گرفتن بحران اوکراین، بار دیگر ایران در وین زیر ذره بین همه طرف ها به ویژه واشنگتن و مسکو قرار خواهد گرفت و به این ترتیب، مذاکرات وین تحت تاثیر تحولات بحران اوکراین، پیچیده تر از قبل خواهد شد.
ادامه مطلببعد از امضای توافقنامه هسته ای بین ایران و آمریکا زیر نظر چین و روسیه و اروپا، منطقه خاورمیانه با شرایط پیچیده ای مواجه خواهد شد. به این ترتیب که ابرقدرت ها به جای آن که بر مبنای یک راهبرد فراگیر و موثر درباره خاورمیانه تصمیم بگیرند، با توجه به شرایط و تحولات منطقه و با لحاظ کردن منافع خودشان درباره هر رویدادی به طور جداگانه تصمیم خواهند گرفت.
ادامه مطلباز اواخر نوامبر، مذاکره کنندگان در تلاش برای یافتن راه حل بوده اند. بر اساس این توافق، ایران متعهد می شود که برنامه هسته ای خود را به شدت محدود کند و تحت نظارت بازرسان بین المللی باشد؛ در مقابل، تعدادی از تحریم های اقتصادی علیه تهران برداشته می شود. اولین پیامد آن که برای تهران بسیار مهم است: وجوه نفتی مسدود شده ایران در حساب های خارجی آزاد می شود؛ کارشناسان این مبالغ را بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار تخمین می زنند.
ادامه مطلبعرفان ابراهیمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: امروز پس از گذشت شش سال از آن رابطه کوتاه، بار دیگر قطر به سمت ایران عنایت داشته و از سفر آیت الله رئیسی به قطر در راستای عقد سندهای همکاری به گرمی استقبال کرد. چندین علت را درخصوص گرایش دوباره قطر به رابطه با ایران می توان برشمرد: نخست آنکه فشار حداکثری شکست خورده و اروپاییان در حال پیگیری مذاکرات برای رفع تحریم ها با هیئت ایرانی هستند و از آنجایی که تاکنون اخبار نسبتاً امیدوارکننده ای از وین منتشر می شود، این موضوع به کشورهای عربی این پیام را می رساند که در صورت تنش زدایی و رفع تحریم ها، بازارهای ایرانی فعال تر می شوند و بسیاری از محدودیت های بین¬المللی برداشته خواهد شد که در تسهیل امر دیپلماتیک موثر است.
ادامه مطلببدون شک بین این دو بحران جدی در جهان همپوشانی وجود دارد. اگر تلاشهای دیپلماتیک برای حل بحران اوکراین پیچیده شود، فضای مثبت امروز در مورد ایران نیز شاید از بین برود.
ادامه مطلببه صراحت می توان گفت که هر توافق جدیدی که در خصوص برنامه هسته ای ایران به دست آید، ممکن است سرنوشت آن به موضع کنگره گره نخورد، زیرا قوانین آمریکایی با وجود پیچیدگی هایی که دارد، راه هایی برای خروج از این وضعیت دارد که کاخ سفید می تواند از طریق آن عبور کند. نزاع میان قوای مجریه و قانونگذاری در آمریکا یک نزاع تاریخی و مستمر است، موارد فراوانی وجود داشته که روسای جمهور تصمیمات سرنوشت سازی را بدون موافقت کنگره اتخاذ کرده اند.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: دور هشتم مذاکرات وین و استمرار آن تا نزدیکی ایستگاه توافق، تجربهای است که اگرچه دیرهنگام و پرهزینه بوده، اما به نظر میرسد نگرش غالب بر دولت « ابراهیم رئیسی» را با واقعیتهایی روبهرو کرده است که «حسین عبداللهیان» از رویکرد عملگرایانه تهران در این مذاکرات سخن بگوید.
ادامه مطلبپیش از پاسخ به این سئوال، باید به ضعف آمریکا در برابر ایران و خواهش های مکرر از این کشور برای بازگشت به توافق هسته ای و آمادگی آن برای پرداخت هر گونه بهایی که ایران مشخص می کند، اشاره کنیم، حتی می توان گفت که سرسختی و غرور ایران به حد اهانت به طرف آمریکایی رسیده، در سایه این نکته که پذیرش این رفتار ایران از سوی کشور بزرگی همچون ایالات متحده، مایه شگفتی و حیرت است. آخرین اهانت ها، مخالفت ایران با نشستن پشت یک میز برای مذاکره مستقیم با مذاکره کننده آمریکا بوده است.
ادامه مطلبسخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه هیچ توافقی در وین انجام نمیشود مگر اینکه پول ملت ایران در اختیار این ملت قرار بگیرد، گفت که هنوز منتظر تصمیمات اروپا و آمریکا هستیم و آن اراده را در آنها ندیدیم.
ادامه مطلبمحافل سیاسی اسرائیلی گمانه زنی کردند که وقوع جنگ میان اوکراین و روسیه به امضای توافق هستهای بدتری میان ایران و غرب منجر شود.
ادامه مطلبکارشناسان موسسه کارنگی با ارزیابی یک سال گذشته سیاست خارجی ایالات متحده سیاست دولت جو بایدن در یک سال آینده را بررسی کرده اند.
ادامه مطلباکنون دولت بایدن با گزینه دشواری روبه روست؛ اگر به برجام بازگردد – با حمایت کشورهایی که در پیشبرد گفت وگوها مشارکت داشتهاند – بدیهی است که باید تحریمهای یکجانبه اعمال شده توسط دولت ترامپ را لغو کند. این بدون شک انتقاد شدید جناح راست را به همراه خواهد داشت. اما عدم بازگرداندن برجام ریسک بدتری را به همراه دارد: مسابقهای که در آن عربستان سعودی، ترکیه و شاید سایر کشورهای منطقه، سلاحهای هستهای خریداری یا تولید کنند.
ادامه مطلبدر مسیر رسیدن به هر گونه توافقی میان ایران و آمریکا باید از سه علامت و نشانه گذر کرد: نخست ارائه پیشنهادی قابل قبول به ایران درباره لغو تحریمها. دوم پذیرش پیوستن آمریکا به مذاکرات از سوی ایران و سوم توافق درباره شروط بازگرداندن اختیارات کامل آژانس بین المللی انرژی اتمی برای بازرسی از تاسیسات و فعالیتهای هسته ای ایران است. پیش از محقق شدن این سه امر صحبت از نزدیک بودن رسیدن به توافق یا اینکه وقت در حال تمام شدن است؛ نوعی سادهلوحی دیپلماتیک است.
ادامه مطلب