پرونده هسته ای ایران در بحبوحه تنش های خاورمیانه
کارشناسان عدم اشاعه، در تکاپوی ایده های تازه ای برای پرهیز از یک انتخاب دوگانه میان "بمباران ایران" یا "ایرانِ دارای بمب" هستند.
ادامه مطلبکارشناسان عدم اشاعه، در تکاپوی ایده های تازه ای برای پرهیز از یک انتخاب دوگانه میان "بمباران ایران" یا "ایرانِ دارای بمب" هستند.
ادامه مطلبوی در پاسخ به پرسش دیگر دیپلماسی ایرانی درباره انتشار برخی گزارش ها در رسانه های غربی مبنی بر به هم خوردن توافقات نانوشته ایران و امریکا بر اساس مذاکرات عمان بر سر احیای برجام بعد از آغاز جنگ غزه گفت: جمهوری اسلامی ایران در چارچوب التزام خود به روند دیپلمایتک و بازگشت به میز مذاکره برای انجام گفت وگوها با همه طرف های برجام آماده است و حاضر است در چارچوب مذاکرات انجام شده و تعهد و مسئولیت همه طرف ها مذاکرات نهایی برای رسیدن به جمع بندی را انجام دهد. ما نمی توانیم به همه گزارش ها و خبرهایی که در برخی رسانه ها منتشر می شوند، پاسخ دهیم. اما از نظر جمهوری اسلامی ایران فضای دیپلماتیک برای انجام دور جدیدی از گفت وگوها همچنان وجود دارد. ما در چارچوب رعایت خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران برای انجام گفت وگوها و بازگشت همه طرف ها به تعهدات خود به برجام آمادگی داریم.
ادامه مطلبسخنگوی وزارت امور خارجه درباره نقش آفرینی امریکا در موضوع فلسطین گفت: «متاسفانه امریکا طی چند دهه گذشته همیشه بخشی از مشکل بوده است. در جنگ اخیر غزه و تجاوز رژیم صهیونیستی علیه مردم بی پناه غزه متاسفانه دولت امریکا بخشی از جنگ و بلکه تمام این جنگ بوده است. ما معتقدیم اگر امریکا نبود این جنگ رخ نمی داد. ایالات متحده می توانست این بازدارندگی را ایجاد کند و به دولت اسرائیل فشار بیاورد تا جنگی آغاز نشود و تا این کشتار توسط رژیم صهیونیستی رخ ندهد. امریکا حمایت همه جانبه اقتصادی، نظامی و سیاسی از اسرائیل انجام داده است. کاری که می تواند امریکا در این باره انجام دهد توقف حمایتش از جنایت های رژیم صهیونیستی است. تا کنون متاسفانه طرح های امریکا هیچ کدام منصفانه نبوده و نتوانسته است به بحران فلسطین پایان دهد. بر اساس رصدها و پایش ها و مشورت ها و بررسی هایی که ما با طرف های مختلف داریم، دولت امریکا قصد دارد آنچه از طریق جنگ نتوانسته است محقق کند را از طریق سیاسی و احیانا سازمان ملل محقق کند. مردم فلسطین اجازه تحقق چنین اهداف نامشروعی را به هیچ کس، چه رژیم صهیونیستی چه ایالات متحده، نخواهد داد. سرنوشت فلسطین به دست ملت فلسطین رقم خواهد خورد.»
ادامه مطلبمرکز خلع سلاح و عدم اشاع هسته ای وین روز ۱۳ ژوئن ۲۰۲۳ سمینار بیان تجربیات را با حضور سه نفر از برجسته ترین افراد حاضر در مذاکرات هسته ای ۲۰ ساله با ایران (۱) برگزار کرد. در این سمینار، کارشناسان درسهای آموخته از مذاکرات هستهای با ایران و چگونگی استفاده از آن درسها در آینده را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
ادامه مطلباسلام ذوالقدرپور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: الگوی روابط ایران و آژانس انرژی اتمی که خود پیامد الگوی رفتاری قدرتهای بزرگ بهویژه امریکا و اروپا با ایران در ۲۰ سال گذشته بوده، اکنون و در آستانه احیای برجام از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. اهمیت این الگوی رفتاری آژانس انرژی اتمی را میتوان در سخنان حضرت آیت الله خامنهای، رهبر معظم انقلاب، در دیدار اخیر با دانشمندان، متخصصان، کارشناسان و مسئولان صنعت هستهای ایران مشاهده کرد.
ادامه مطلبمقام معظم رهبری «حفظ ارتباط، تعامل و همکاری با آژانس البته در چارچوب مقررات پادمانی» را ضروری خواندند و فرمودند: توصیه من از ابتدا به مسئولان مختلف صنعت هستهای همین بوده است. البته زیر بار چیزی بیشتر از مقررات پادمانی نروید. آنچه را موظف به انجام آن هستید انجام دهید اما با ایستادگی بر مواضع خود، نه درخواستهای زورگویانه را قبول کنید نه ادعاهای گاه و بیگاه و خلاف واقع را که مثلاً فلان وقت فلان کار را کردهاید. البته در خصوص تعهداتی که اسفند ماه سال گذشته انجام شد، طبق گزارش جدیدی که مشاهده کردم، آژانس به تعهدات خود عمل نکرده است.
ادامه مطلبپرستو بهرامی راد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به نظر می رسد در خصوص توافقی برای احیای کامل پرونده برجام ۲۰۱۵ اشکالاتی وجود دارد و آن هم توسعه برنامه هستهای ایران بعد از آن توافق است. در واقع برگشت به برجام ۲۰۱۵ تا حدودی غیرممکن به نظر می رسد.
ادامه مطلبکوروش احمدی در یادداشتی می نویسد: ۱۸ اکتبر سال جاری سررسید بند غروب بعدی در برجام است که برداشتن محدودیتهای موشکی علیه ایران را مقرر کرده است. اگر برجام تا آن تاریخ احیا نشود، بسیار بعید است که غرب لغو این تحریمها را از طریق عدم توسل به مکانیسم ماشه اجازه بدهد. به عبارت دیگر، ایران یک فرصت هفتماهه برای تعیین تکلیف مسائل برجامی و نیز مسائل با آژانس دارد.
ادامه مطلبدرباره موضوعات مناسبات ایران و عربستان از نقش آفرینی عراق ما استقبال کردیم و همچنان استقبال می کنیم و چنانچه طرف عراقی نقش آفرینی جدیدی داشته باشد نیز از چنین رویکردی استقبال خواهیم کرد. ما امیدواریم مذاکرات ایران و عربستان مطابق با منافع و مصالح دو کشور و در جهت پیشبرد روابط دوجانبه در آینده نزدیک انجام شود. وی در پاسخ به پرسش دیگر دیپلماسی ایرانی درباره گسترش روابط با مصر نیز گفت: ما مصر را جزء کشورهای همسایه منطقه ای قلمداد خود می کنیم. دولت سیزدهم همسایه گرایی و توسعه روابط با کشورهای منطقه را در اولویت خود قرار داده و آن را سیاست اصلی خود اعلام کرده است. رفع و رجوع مشکلات با کشورهای منطقه از اولویت های سیاست خارجی دولت سیزدهم است که مصر نیز از این قاعده مستثتی نیست.
ادامه مطلبهادی محمدی در یادداشتی می نویسد: دیرکل آژانس انرژی اتمی در حالی راهی تهران شده که بیشترین نگاه ها به گزارش پادمانی اوست که در ماه های اخیر همواره با ادعاهایی درباره سه مکان در ایران که ذرات اورانیوم غنی شده کشف شده، سعی در فشار بر ایران داشت تا جایی که به عنوان عامل اصلی توقف مذاکرات هسته ای امروز عنوان می شود. گروسی در چند سال اخیر نشان داده همان قدر که در گزارش های خود در قبال ایران سیاسی کاری و غیر حرفه ای گری را اعمال می کند در اجرای دیکته نوشته شده کشورهای غربی استاد است و بر همین اساس درخواست سفر به تهران از سوی او و حتی تلطیف در گزارش اخیر آژانس را می توان پالسی از سوی اروپا و آمریکا برای رونق دادن به فضای مذاکراتی توصیف کرد، هرچند در ظاهر چنین حرفی زده نشود یا حتی افرادی همچون ندپرایس و مورا همچنان بر این طبل بکوبند که برجام در دستور کار نیست.
ادامه مطلببعید است که ایران، ذخیره اورانیوم غنی شده ۲۰ و ۶۰ درصدی اش را تحویل دهد چرا که آن را یک اهرم کلیدی می داند. بااینحال می توان ریسک اشاعه را با تعیین سقفی برای میزان اورانیومی که ایران به شکل گاز نگه می دارد یا به پودر تبدیل می کند، برطرف کرد (پودر می توند دوباره به گاز تبدیل شود اما کاری زمانبر است و به راحتی هم ردیابی می شود). یک گزینه دیگر هم این است که شمار سانتریفیوژهای پیشرفته نصب شده یا عملیاتی را محدود کرد.
ادامه مطلبسخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره ادعای بلومبرگ و سفر گروسی به تهران نیز گفت: چرا اطلاعات آژانس وارد حوزه رسانه میشود را باید گروسی و آژانس پاسخگو باشند. طرح موضوعات فنی و تخصصی و موضوعات در حال بررسی در رسانه نشانگر آن است که این مسائل از سوی یک مصدر گویا رسمی به رسانه درز میکند. این کمک به حل و فصل مسائل فنی نخواهد کرد و آژانس باید به وظایف فنی خود پایبند باشد. گفتوگوها و ارتباطات ما با آژانس در حال انجام است. مشکلی برای سفر هیأت آژانس به ایران از منظر سیاسی وجود ندارد. برنامه ریزی برای سفر هیأت آژانس در حال انجام است و به محض تکمیل مقدمات این سفر میتواند انجام شود.
ادامه مطلبکنعانی گفت: ما در ارتباط عربستان سعودی همواره بر مسیر دیپلماسی تاکید و تصریح کرده ایم که از گام های برداشت شده در این زمینه که منجر به مذاکرات شده است، حمایت می کنیم و همچنان به این مسیر پایبند هستیم. این اصول جمهوری اسلامی ایران است و این مسیر را ادامه خواهد داد و چنانچه اقدامات مثبتی از کشورهای دوست از جمله عراق انجام بگیرد نیز ایران از آنها استقبال خواهد کرد.
ادامه مطلبهادی محمدی در یادداشتی می نویسد: تحلیل رفتار گروسی در هفته های اخیر نشان می دهد وی در بیراهه ای قدم گذاشته است که نهایتش تنش بیشتر در پرونده هسته ای خواهد بود.
ادامه مطلبوی در پاسخ به سوال دیگر دیپلماسی ایرانی درباره تحویل پنج تبعه آذربایجانی به اتهام همکاری با ایران به جمهوری آذربایجان توسط روسیه نیز گفت: جمهوری اسلامی ایران موضع خودش را در ارتباط با سیاست همسایگی بارها و بارها اعلام کرده است. سیاست جمهوری اسلامی ایران عدم مداخله در امور داخلی کشورهاست. ایران همواره بر گسترش روابط در حوزه های دو جانبه و چند جانبه با کشورهای همسایه و منطقه ای تاکید داشته است. در رابطه با موضوعاتی از این دست نیز ضروری است که تاکید کنیم کشورها از جمله آذربایجان از زدن اتهامات ناروا به دیگران در رابطه با کشورهایی که در منطقه هستند، خودداری کنند. ما اساسا تاکید می کنیم که در حوزه مباحث دوجانبه به ویژه در زمان های مختلفی که چارچوب های گفت وگو و تبادل نظر از جمله در زمینه های امنیتی داریم، طرح مباحث بی اساسی از این دست در رسانه ها کمکی به حل مشکلات و گسترش روابط دو جانبه نخواهد کرد.
ادامه مطلبوی درباره اختلافاتی که اخیرا در روابط ایران و آذربایجان به وجود آمده است، گفت: من ماه گذشته سفری به ایروان داشتم و پاشینیان سفری رسمی به ایران انجام داد بخشی از محافل رسانهای در جمهوری آذربایجان نسبت به این سفر واکنش جدی نشان دادند. آذربایجان و ارمنستان را دو همسایه ایران میدانیم و هیچگاه روابط خود را با یک طرف به حساب طرف دیگر تفسیر نمیکنیم. اولویت نگاه به سیاست همسایگی مناسبات با همه همسایگان در اولویت ایران است و هیچ چشمداشتی به اراضی کشورهای همسایه از جمله آذربایجان نداریم ولی به صراحت به همه بازیگران در حوزه قفقاز اعلام کردیم هرگونه تغییر ژئوپلتیک در منطقه با واکنش ایران مواجه خواهد شد. ما با نگاه به همسایگی و برادری مناسبات با آذربایجان و سایر کشورهای همسایه را پیگیری می کنیم.
ادامه مطلبسخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی درباره اقدامات سازمان انرژی اتمی در نطنز و فردو در واکنش به قطعنامه اخیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفت: موضع وزارت امور خارجه در ارتباط با این تحول دیشب منتشر و رسما اعلام شد. اقدام ایران در واکنش به قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بود. قطعنامهای که متاسفانه با اقدام سیاسی دولت آمریکا و سه کشور اروپایی در رویکردی سیاسی تصویب شد و عملا با فشار سیاسی بر شورای حکام تحمیل کردند.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: اگر انتخاب تهران تقابل باشد یعنی قطعنامه را نپذیرد به مفهوم آن خواهد بود که چشمانداز تیرهای پیش روی روابط خارجی قرار دارد که پیامد آن انزوای بیشتر ایران در جامعه جهانی خواهد بود. این وضع به افزایش تحریمها و ایجاد فضای ناامن برای جایگاه ایران در حوزه روابط خارجی و نیز خطر فعال شدن سیستم ماشه و شاید رفتن به فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد میانجامد.
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: خطر بسته شدن کامل درهای دیپلماسی است که مذاکرات برجام تاکنون مانع آن بود. مذاکرات، ادامه دیپلماسی را بر هر گزینه دیگر اولویت میدهد. خطر هنگامی است که دیپلماسی به طور رسمی دستهای خود را بالا ببرد و راه را برای رفتن به سوی دیگر گزینهها یا همان پلن B باز کند.
ادامه مطلبطرف ایرانی شرایط جدیدی برای متن مورد مذاکره ارائه کرده که هم ایالات متحده آمریکا و هم مذاکرهکنندگان اروپای غربی آن را غیرقابل قبول دانستهاند. به نظر می رسد هیچ راهی برای خروج از این وضعیت آشفته وجود ندارد.
ادامه مطلبدر شرایطی که سه کشور اروپایی (فرانسه، انگلیس و آلمان) به اضافه جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای با ایران ابراز بدبینی می کنند و تلویحا هدف ایران را «مذاکره برای مذاکره» و وقت کشی می دانند، منابع متعددی در اروپا به وجود شواهدی اشاره می کنند که نشان می دهد هیچ یک از طرف ها، روند مذاکره را پایان یافته نمی دانند و حتی به توقف آن اشاره نمی کنند.
ادامه مطلبایران روز دوشنبه اعلام کرد آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید به تحقیقات طولانیمدت در مورد ذرات هستهای یافت شده در چهار سایت این کشور خاتمه دهد. این نگرانی وجود دارد که زمان برای دستیابی به توافق رو به پایان است.
ادامه مطلبمسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: استفاده سه کشور از دو اصطلاح Lack of cooperation –failure کاملا آگاهانه و با نیت تحریک آژانس برای تسریع در ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت است. چرا که این دو اصطلاح بر خلاف اصطلاح حقوقی و فنی non compliance دارای بار سیاسی منفی است. نکته مهم اینکه روند ارجاع قبلی پرونده به شورای امنیت، از همین عبارات مسموم آغاز شده بود!
ادامه مطلبجلال خوشچهره در یادداشتی می نویسد: تلآویو از موکول شدن یا تعلیق مذاکرات به وقتی دیگر که زمان آن با حدس و گمان به پس از نوامبر آینده موکول شده، خشنود است. با این حال از این بابت دلشوره دارد که نه واشنگتن و نه دیگر پایتختهای تروئیکای اروپایی پاسخ روشنی به او درباره آینده مذاکرات و سرنوشت آن نمیدهند. بنابراین حالا بنای دیپلماسی اسرائیل، گسترش و شدت بخشی رایزنیها در آمریکا و اروپاست.
ادامه مطلببه نظر می رسد پایتخت های غربی به علت امتناع مکرر تهران از همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی، بیش از پیش بدبین هستند.
ادامه مطلبجاوید قربان اوغلی در یادداشتی می نویسد: آنچه با اطمینان میتوان از آن سخن گفت، این است که با طرح موضوع پادمان و شرط بستهشدن پرونده در آژانس، بار دیگر توپ به زمین ایران افتاده و تهران در موضع اتهام شکست مذاکرات قرار گرفته است. در ریاضیات و منطق اصولی تحت عنوان «موضوعه» داریم. اصل موضوعه به گزارهای گفته میشود که بدون «اثبات» و به شکل پیشفرض پذیرفته میشود. آنچنان واضح و بدیهی است که بدون اینکه بحث یا سؤالی در مورد آن مطرح باشد، مورد پذیرش است.
ادامه مطلبجاوید قربان اوغلی در یادداشتی می نویسد: مطالبهگری ایران در بستهشدن کامل پرونده کاملا درست و رویکردی در راستای پایداری توافق است. هیچ استخوان لای زخمی نباید در توافق وجود داشته باشد. باوجوداین رسانهایکردن این اختلاف در واقع بازی در میدان مخالف اصلی توافق و پاس گل دادن به رژیم صهیونیستی است. پرونده پادمانی مانند توافق ۲۰۱۵ باید از طریق دیپلماسی بین طرفین اصلی مذاکره و اخذ تضمینهای لازم خاتمه یابد. غرب و بهویژه آمریکا راهکارهای لازم برای خاتمه این معضل و بستهشدن پرونده را مثل توافق قبلی در جیب دارند.
ادامه مطلبایران با طرح برخی اصلاحات پیشنهادی پاسخ داده بود که عمدتا در مورد موضوعات مرتبط با تحریم ها و تضمین برای تعامل اقتصادی آمریکا با ایران، حتی فرای انتخابات ریاست جمهوری جدید بود. واشنگتن سپس پیشنهادهای خود را ارائه کرد. اکنون دیپلمات های تهران پاسخ دیگری ارسال کرده اند. ناصر کنعانی، این پیشنهاد را «سازنده» و با هدف پایان دادن به مذاکرات خواند. اما این سخنگو جزئیاتی در مورد این متن ارائه نکرد.
ادامه مطلبدر حالی که این تاریخهای انقضا در میان مخالفان برجام بحثبرانگیز بوده، چنین اقداماتی برای توافقهای هستهای دوجانبه نسبتاً رایج است. مانند توافق NEW START که محصول توافق START قبلی بود و ماه ها قبل از امضای توافق تازه منقضی شد.
ادامه مطلبمسعود نوری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: بر مبنای خبر وال استریت ژورنال اتحادیه اروپا در بسته پیشنهادی خود به ایران اعلام کرده در صورتی پرونده PMD ایران در آژانس را خواهد بست که ایران مسائل باقی مانده را با دقت مورد توجه قرار دهد duly addressed"". برای متخصصان آژانس و کسانی که با ادبیات شورای حکام شناخت کافی دارند جمله "duly addressed"حائز اهمیت بالایی است.
ادامه مطلب