با وجود شدت دودستگی و خونین بودن درگیری این دو کشور در سوریه به طوری که وفاداری سوری‌ها نیز میان دو طرف تقسیم شد؛ اما ترکیه و ایران شدیدا تلاش کردند از تبدیل شدن این جنگ نیابتی به درگیری مستقیم جلوگیری کنند. مهمتر اینکه روابط تجاری دو طرف از این درگیری تاثیر نپذیرفت. در اوج جنگ در سوریه میزان مبادلات تجاری دو کشور چند برابر شد و به ۲۲ میلیارد دلار در سال رسید.
ادامه مطلب
بعد از خروج ایالات متحده آمریکا از افغانستان و کاهش نفوذش در عراق و سوریه و نیز پشت کردن این کشور به بسیاری از کانون‌های تنش در جهان، آمریکا همچون سالخورده‌ای به نظر می‌رسد که به بازنشستگی رسیده و برای رهبران این کشور دشوار است حمایتی مردمی را برای هرگونه جنگ جدیدی در منطقه بسیج کنند. این بازنشستگی زودهنگام بسیاری (از روسیه و چین گرفته تا ایران) را به سمت پر کردن جای خالی این کشور و بازپس گرفتن عظمت گذشته خود سوق داده است.
ادامه مطلب
شار اسد نمی‌تواند از ایران دست بکشد و هم زمان نیازمند حمایت کشورهای عربی است از این رو پیش بینی نمی‌شود تکلیف روابط او با کشورهای عربی و ایران یکسره شود و آرزوی کشورهای عربی برای جذب او و خارج کردنش از نفوذ ایران در حد امید و آرزو باقی می‌ماند.
ادامه مطلب
این ادعا که هدف امارات از نزدیک شدن به دمشق، کاهش نفوذ ایران در سوریه است، ادعایی بسیار پوچ است که قبلا نیز به عنوان بهانه ای برای پیشبرد اهدافی دیگر مطرح شده بود و اکنون به عنوان نارنجک دودزا برای تحت الشعاع قرار دادن خشم احتمالی از این سفر از یک سو، و توجیهی نیرنگ آمیز برای کسانی که به این سفر اعتراض دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
ادامه مطلب
غیرممکن است توجیه‌های امارات درخصوص گشایش روابط با نظام سوریه را باور کرد و احتمالا این رویکرد در نشست آتی سران اتحادیه عرب در الجزایر با تلاش برای بازگردادن کرسی سوریه ابعاد بزرگتری پیدا کند.
ادامه مطلب
طبق اطلاعاتی که از این سفر به بیرون درز کرده مهمان اماراتی برای سفر اسد به ابوظبی هماهنگی های لازم را انجام می‌دهد و طبق اطلاعات، بن زاید از اسد برای دیدار با ولیعهد امارات دعوت رسمی به عمل آورده است. همچنین درباره بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بحث و گفت وگو شده و این مهمان به اسد ابلاغ کرده است که سوریه در نشست بعدی سران اتحادیه عرب در الجزایر مشارکت خواهد کرد و از سوریه برای حضور در این نشست در ماه مارس دعوت به عمل خواهد آمد.
ادامه مطلب
صابر گلعنبری در یادداشتی برلی دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: تماس‌هایی که با دمشق حدودا از سه سال پیش شروع شده بود، اما زیرزمینی؛ در ماه گذشته با تماس تلفنی عبدالله دوم و بشار اسد رنگ علنی به خود گرفت؛ تا این که وزیر خارجه امارات هفته پیش به دمشق رفت و مورد استقبال گرم اسد واقع شد؛ سفری که با خداحافظی و بازگشت سردار جواد غفاری فرمانده نیروهای ایرانی در سوریه به تهران همزمان شد و همین هم محمل بیشتری برای گمانه‌زنی‌ها فراهم کرد.
ادامه مطلب
شیلا سیف الدینی در یادداشتی می نویسد: اسد به‌درستی می‌داند پس از ویرانی‌های جنگ ده ساله در سوریه به کمک کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیازمند است و کشور کوچک ولی ثروتمند و موثر در جهان عرب، امارات متحده عربی، می‌تواند حامی تجاری و مالی خوبی برای سوریه و از طرفی حامی سیاسی برای پذیرش این کشور در اتحادیه عرب باشد.
ادامه مطلب
با همه اینها، اسد مصیبت شخصی خود را از کار کشور جدا کرد و تصمیم گرفت مشارکت در دور جدید مذاکرات با اسرائیل که قرار بود در ۲۴ ژانویه ۱۹۹۴ برگزار شود، به تعویق انداخته نشود. او در مجلس عزا در قرداحه به من گفت: کار کشور را تعطیل نکنیم و به علاف اطلاع دهیم مذاکرات، مطابق معمول خود و بر‌اساس وعده کلینتون انجام شود. این مذاکرات دوجانبه میان هیأت‌های سوری، لبنانی و اردنی با اسرائیل در مقر وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن انجام شد.
ادامه مطلب
اسرائیل درگیر موضوعی موسوم به «جنگی میان جنگ ها» است. هدف آن به تأخیر انداختن جنگ تمام عیار یا کاهش پیامدهای مخرب آن در صورت اجتناب ناپذیر شدن آن است.
ادامه مطلب
ابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب آسیا جایگاه مهم و استراتژیکی در دکترین سیاست خارجی نوین مسکو دارد. این اهمیت تا آنجایی بود که روسیه در سال ۲۰۱۵ مستقیما وارد نبرد سوریه شد و توانست متحد خود بشار اسد را در قدرت نگه دارد و مخالفین حکومت وی را، که عمدتا تحت حمایت رقبای غربی – عربی مسکو بودند، پس بزند. ورود نظامی روسیه به این جنگ نقطه عطفی نه تنها در مناسبات منطقه غرب آسیا بلکه در سیاست بین المللی بود؛ چرا که مسکو را بار دیگر به عنوان یک قدرت جهانی تاثیرگذار معرفی کرد. اما به‌راستی دلایل اهمیت ژئوپولتیک این منطقه نزد مسکو چه می تواند باشد؟
ادامه مطلب
سید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه قوانین حقوق بین‌الملل با استخدام مزدوران چالشی جدی دارد، اما به نظر می‌رسد پیمانکاران جدید فرصتی طلایی را در تشکیلاتی به نام شرکت‌های امنیت خصوصی برای حضور در جنگ‌ها و درگیری‌های داخلی پیدا کرده‌اند. طبیعی است که این پدیده در حاصلخیزترین محیطی که از رشد آن حمایت می‌کند، یعنی وضعیت امنیتی ناپایدار در کشورهای شکننده و شکست‌خورده، بیشتر نمایان می‌شود.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله اصلی کردستان که اجازه می دهد گروهک های تروریستی بر احساسات توده های کرد سوار بشوند، از احساسات قومی دختران جوان و ناپخته قوم کرد سوء استفاده کنند و از آنها در اردوگاه های خود به عنوان تروریست استفاده کنند، در درجه اول فقر و در درجه دوم جهل است که این دو در هم آمیخته هستند، زیرا با فقرزدایی در مناطق کردستان ایدئولوژی های منحطط کمرنگ تر می شوند، تعداد دانشگاه ها گسترش می یابد، بدون تردید دانشجویانی که بر سر کلاس های علوم انسانی و رشته هایی مثل اقتصاد و علوم سیاسی نشسته اند و با مسائل روز دنیا و اقتصاد بین المللی و جهانی سازی و منطقه گرایی آشنا شده اند، با ایدئولوژی های منحط گروهک های کردنما که آمیخته ای از ناسیونالیسم قومی کور و اندیشه های چپ است فریب نخواهند خورد.
ادامه مطلب
دیپلمات ارشد ترکیه ای می نویسد: چطور و چرا در حالی که روابط بسیار نزدیکی با سوریه داشتیم، در مدت بسیار کوتاهی ما همسایه ها تبدیل به دشمن هم شدیم؟ آیا برنامه سیاسی و استراتژی خروج مشخصی در رابطه با نحوه مدیریت این موضوع در زمان وقوع بحران داشتیم؟ آیا تصور می شد که این موضوع به مرور زمان ابعاد جدی تری به خصوص برای ترکیه پیدا کند؟ مهم تر از همه، آیا ارزش آن را داشت که به خاطر درگیری در مسئله سوریه از سیاست خارجی منطقی و واقع بینانه ای که در طول تاریخ جمهوری سعی در حفظ آن داشته ایم، فاصله بگیریم؟
ادامه مطلب
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه دو شنبه شب گفت که کشورش در آینده نزدیک تدابیر لازم را در سوریه اتخاذ خواهد کرد و تلویحا اعلام کرد که به علمیات نظامی تازه علیه شبه نظامیان کُرد مبادرت خواهد شد. اردوغان گفت کاسه صبر ما لبریز شده است و تاکید کرد که کشورش برای پایان دادن به تهدیدها بطور انفرادی یا با کمک نیروهای حاضر در سوریه، اراده جدی دارد.
ادامه مطلب
امیر هاشمی مقدم در یادداشتی می نویسد: در سال‌هایی که ساکن ترکیه بودم، بسیاری از آشنایان به‌طور مرتب درباره خرید خانه در این کشور از من راهنمایی می‌خواستند. معمولا برایشان توضیح می‌دادم که سرمایه‌گذاری و زندگی در میهن خود آدم، هم آرامش روانی بیشتری در پی دارد و هم امنیت اقتصادی – اجتماعی بیشتری. اما از اواخر سال ۱۳۹۶ این درخواست‌ها بسیار بیشتر شد. از این دوره به بعد واقعا نمی‌دانستم با چه استدلالی آنان را متقاعد کنم که در ایران بمانند؛ تورم و شرایط اقتصادی؟ محدودیت‌های اجتماعی و فرهنگی؟ محیط زیست رو به ویرانی؟ گسترده‌تر شدن نظارت استصوابی؟
ادامه مطلب
سه علت برای اشتیاق آمریکا برای بازگشت به برجام قابل تصور است: نخست، جلوگیری از پیش رفتن منطقه به سوی مسابقه تسلیحات هسته ای؛ دوم، جلوگیری از وقوع جنگ ویرانگر منطقه ای بین ایران و متحدانش از یک سو و اسرائیل از سوی دیگر که نگران تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته ای است؛ سوم، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای.
ادامه مطلب
رامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بیست سالی که آمریکایی ها در افغانستان حضور داشتند مناطق کوهستانی این کشور بطور غیر رسمی تحت تسخیر طالبان بوده است، اما طالبان با سرعت بسیار زیادتر از داعش و بطور برق آسایی اقدام به تسخیر افغانستان کرد و برخلاف سوریه با مقاومتی از سوی ارتش افغانستان و مردم عامه این کشور (جدای از طبقه متوسط و روشنفکران) مواجه نشد. ولی جنگ سوریه به دلیل مقاومت شدید فرسایشی شد در نتیجه بشار اسد فرصت کمک گرفتن از ایران و روسیه و سازماندهی ارتشش را پیدا کرد.
ادامه مطلب
شعیب بهمن در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی تاکید کرد که جنگ قره باغ در سال گذشته در پیوستگی کامل با تحولات منطقه غرب آسیا با محوریت سوریه و عراق قرار دارد. هم به دلیل حضور عریان و مستقیم بازیگرانی نظیر ترکیه و اسرائیل در این جنگ، هم نوع پیشروی نظامی نیروهای آذربایجان در قره باغ و مهمتر از آن طرح هایی مبنی بر ایجاد انسداد مرزی، زمینی و ترانزیتی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ارمنستان نشان داد که تحولات قفقاز جنوبی بعد از جنگ قره باغ در پیوند کامل با تحولات غرب آسیا قرار دارد. یعنی سعی شد نفوذ ایران در سوریه و عراق با قطع حضور جمهوری اسلامی در قفقاز جنوبی پاسخ داده شود. این مسئله پیشتر، هم مورد توجه ترکیه و هم مورد توجه روس ها بود. در این بین متاسفانه مقامات مسئول در جمهوری اسلامی ایران خیلی دیر متوجه این واقعیت شدند. ایران در مقایسه با ترکیه و روسیه خیلی دیر فهمید که تحولات خاورمیانه چه تاثیر مستقیمی بر تحولات منطقه قفقاز و جنگ قره باغ در سال گذشته داشت و دارد. به همین دلیل تهران خیلی دیر دست به واکنش در منطقه قفقاز جنوبی زد. چون تا زمانی که به صورت رسمی و عریان منافع و امنیت ایران در مرزهای شمالی غربی از جانب آذربایجان و ترکیه تهدید نشد، ایران عملاً دخالت جدی و معناداری در تحولات منطقه قفقاز جنوبی نداشت.
ادامه مطلب
روسیه پس از اینکه سیطره خود بر مناطق داخلی سوریه را تثبیت کرد درصدد است تدابیر خاصی را در مناطق مرزی و پیرامونی خارج از سیطره خود در چارچوب تفاهم های دو جانبه یا چند جانبه با کشورهای همجوار اتخاذ کند. در جنوب غرب سوریه مسکو توانست با هماهنگی اردن و اسرائیل به توافق ۲۰۱۸ پایان دهد و این منطقه را دوباره تحت سیطره نظام درآورد تا زمینه بازگشایی کامل مرزها با اردن و اجرایی کردن توافق انتقال نفت و گاز به لبنان از طریق سوریه را فراهم آورد.
ادامه مطلب
پروفسور سیدحسن امین در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که ایران مشابه عراق و سوریه باید در ارمنستان و قفقاز جنوبی حضور نظامی پیدا کند، تشریح کرد: تنش امروز در قفقاز و قره باغ فقط حق اعمال حاکمیت آذربایجان بر جاده گوریس – قاپان نیست، حتی مسئله بستن مسیر ترانزیتی و قطع روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و ارمنستان نیست، بلکه آنکارا و باکو سعی دارند در سایه پیروزی های جنگ سال گذشته قره باغ، ژئوپلیتیک منطقه قفقاز را تغییر دهند تا، هم جمهوری اسلامی ایران و هم ارمنستان عملاً در یک انحصار قرار گیرند.
ادامه مطلب
تحولات نشان می دهد که ایران به یک قدرت منطقه ای بسیار قوی تر از دوران پیش از شعله ور شدن آتش جنگ علیه سوریه در سال ۲۰۱۱، تبدیل شده که همچنین به این معناست که زمان اعتراف به شکست اهداف آمریکا و اجازه دادن به سوریه برای بازیابی موقعیت و بهبود وضعیت خود فرار رسیده است.
ادامه مطلب
آمریکا قصد ندارد با خروج خود از خاورمیانه توازن قوا در منطقه را به هم بزند و می خواهد جای خالی این کشور را قدرت های دوست واشنگتن پر کنند. با توجه به اینکه روسیه و ایران قدرت های دوست آمریکا محسوب نمی شوند گزینه مورد نظر واشنگتن، ترکیه و عراق است.
ادامه مطلب
حشمت الله فلاحت پیشه در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی ضمن تاکید بر این نکته که اولویت سیاست های ترکیه در مناطق پیرامونی خود «اپیدمی ناامنی» است، در رابطه با نگاه امنیتی تهران به کردها تصریح کرد: ایران در تلاش است که در افق ۲۰۲۵ روابط تجاری دوجانبه خود با ترکیه را به مناسبات ۳۰ میلیارد دلاری ارتقا دهد، مشابه همین رقم را هم برای روابط خود با عراق در نظر دارد. همین مسئله باعث شده است که ایران به دنبال تنش آفرینی و بالا بردن حساسیت ترکیه در خصوص کردها نشود. لذا نوعی تحدید سازی تنش را با آنکارا در دستور کار دارد که سبب بروز برخی مماشات های تهران در قبال سیاست های مخرب ترکیه و شخص ادوغان می شود.
ادامه مطلب
همه کسانی که تحولات لبنان را ناشی از تاثیرات خارجی می دانند در این زمینه متفق القول هستند که کشورهایی که پیش از این علاقه مند به کمک به لبنان بوده اند، از بحران های طولانی در این کشور خسته شده اند و دیگر برایشان قابل تحمل نیست که رهبران سیاسی و قشر حاکم بر کشور، به جای اجرای راه حل های اصلاحی، همه مشکلات را گردن دولت قبلی بیندازند.
ادامه مطلب
دو حوزه اصلی مشارکت روسیه یعنی حوزه های نظامی و سیاسی-دیپلماتیک مورد بررسی قرار گرفت و این نتیجه حاصل شد که در هر دو حوزه، تمرکز بر سوریه اجتناب ناپذیر است به این دلیل که درگیری در سوریه در سال های اخیر چه از نظر تلفات و چه از نظر پیامدهای واقعی و بالقوه برای تعداد بالای بازیگران درگیر و به طور خاص، سرازیر شدن سیل پناهجویان به کشورهای همسایه و اتحادیه اروپا حادترین بحران در منطقه بوده است. به نظر می رسد گفت و گوی عمل گرا و مبتنی بر هنجار با روسیه یک تلاش ضروری برای اتحادیه اروپا و در عین حال دشوار است. به طور کلی، به رغم به خطر افتادن روابط پس از بحران اوکراین، بروکسل همچنان به مسکو به عنوان یک بازیگر مهم می نگرد و از این رو، در مواردی که منافع اروپا و روسیه با هم تداخل دارند، همچنان امکان همکاری و تعامل بیشتر وجود خواهد داشت. امنیت مشترک و ثبات سیاسی در منطقه مدیترانه می تواند یکی از این موارد باشد.
ادامه مطلب
مهرآسا محبی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: نیروهای کمک رسان به لحاظ شکل ظاهری، نوع پوشش و نوع ابزار و ماشین های مورد استفاده به راحتی قابل شناسایی هستند و علی رغم وجود قواعد متعدد بین‌المللی راجع به مصونیت این گونه افراد و محل استقرار ایشان یا اتومبیل ها و آمبولانس حامل آنها، گزارش های حاکی از آن است که این افراد علی رغم مصونیت شان مورد حمله قرار گرفته اند.
ادامه مطلب
شیما صابری در یادداشتی در معرفی کتاب «روایت گمشده» می نویسد: کتاب که مجموعه خاطرات فاروق الشرع از دو دهه و نیم فعالیت در عرصه سیاست خارجی سوریه، منطقه و جهان است در هر برگی، نکته ای را از دل تاریخ معاصر و پرتنش خاورمیانه با روایت شاهدی عینی بیان می‌کند. او به خوبی می‌داند چگونه بنویسد چرا که به اذعان خود علاقمند به مطالعه ادبیات ملت‌های مختلف جهان بوده، پس بخوبی زیرکی را با حسن نگارش در هم آمیخته است.
ادامه مطلب
این همایش مهم در بردارنده پیام همبستگی اعراب با عراق بود. غرب که همراه با عراق این همایش را سازماندهی کرده است، آن را رویدادی تاریخی در حمایت از عراق و بازگشت ثبات به این کشور توصیف کرد.
ادامه مطلب
در شرایطی که شماری از مسئولان دولت آمریکا اذعان دارند راهبرد دیپلماتیک آنها در خصوص سوریه هنوز تکمیل نشده، ولی دولت آمریکا بر اوضاع انسانی در سوریه متمرکز شده چرا که معتقد است در ماه های اخیر از میزان خشونت ها نسبتا کاسته شده و لازم است این شرایط حفظ شود. به ویژه که دولت بایدن درباره وجود فرصت بیشتر برای مذاکره با روسیه درباره سوریه، خوش بین است.
ادامه مطلب