راهبرد بایدن در خاورمیانه واقعیتگرایی بیرحمانه است
رشتهای واحد رویکرد کاخ سفید را به کل منطقه، از سوریه گرفته تا عربستان سعودی، مرتبط میکند.
ادامه مطلبرشتهای واحد رویکرد کاخ سفید را به کل منطقه، از سوریه گرفته تا عربستان سعودی، مرتبط میکند.
ادامه مطلببرخی کارشناسان راهبردی باور دارند طرحی صهیونیستی – آمریکایی برای تقسیم سوریه یا تجزیه آن میان گروههای نژادی و مذهبی و در نتیجه تبدیل آن به کشوری حائل میان ایران و دریای مدیترانه وجود دارد.
ادامه مطلبمیان اوضاع در قزاقستان و سوریه به ویژه ابتدای آن، وجه شباهتهای زیادی وجود دارد. اعتراضات در قزاقستان علیه افزایش قیمت سوخت آغاز شد و طولی نکشید که به اعتراض علیه حکومت استبدادی تبدیل شد. مقامات قزاقستان نیز مانند سوریه تظاهرات کنندگان را تروریست و نفوذی خواندند و آشکارا به کشتن آنها پرداختند.
ادامه مطلبمهدی پورباقر در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: شاید مهمترین جنبه حضور آمریکا در سوریه را بتوان در قالب رقابت های راهبردی این کشور با روسیه در منطقه حساس خاورمیانه بررسی کرد. از لحاظ تاریخی، اتحاد جماهیر شوروی از بعد از جنگ جهانی دوم، نفوذ خود در کشورهای خاورمیانه را تدریجاً گسترش داده بود. امروزه نیز این مهم را روسیه نوین ادامه داده است. امری که حساسیت شدید کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا را در پی داشته است. پیگیری این سیاست های راهبردی در منطقه و به طور خاص وضعیت سوریه، طبیعتاً منجر به ایجاد اتحادها و ائتلاف هایی در هر دو سمت شده که نشان دهنده اهمیت سوریه در استراتژی کلان آمریکا و روسیه به عنوان قدرت های بزرگ نظام بین الملل است. امری که به وضوح نشان دهنده جنبه راهبردی و ژئوپولتیک رقابت این دو قدرت است. رقابتی که رنگ و بوی صرفاً ایدئولوژیک آن بسیار کمرنگ تر از دوران جنگ سرد است.
ادامه مطلبحقیقت این است که روسیه هرگز سامانه های دفاع هوایی خود را علیه جت های اسرائیلی فعال نمی کند. اعتقاد بر این است که چنین انفعالی بخشی از یک معامله گسترده تر بین دو است.
ادامه مطلبهمچنان مشخص نیست که آیا این دیدارهای امنیتی به دیدارهای سیاسی در سطح ریاست جمهوری یا وزرای امور خارجه خواهد انجامید یا خیر به گونهای که باعث ازسرگیری روابط دو کشور و پرهیز از درگیری نظامی در شهر ادلب شود؛ اما برخی نسبت به وقوع این تحول به علت آنچه کینه شخصی اردوغان نسبت به اسد مینامند، تردید دارند.
ادامه مطلبانتخاب بین سازمان مللی که در لیبی به خطر افتاده و سازمان مللی که در ژنو نباشد، نیست، بلکه بین سازمان مللی است که به طور مؤثر در صحنه لیبی درگیر است و سازمان مللی که مدعی مدیریت این بحران چند وجهی از سواحل دریاچه ژنو است. در حالی که انتخابات آینده لیبی دارای چنین اهمیت سیاسی است، مایه تاسف است که ملاحظات آسایش شخصی در استقرار فرستاده ویژه سازمان ملل برای آن کشور اولویت دارد.
ادامه مطلبدولت بایدن به متحدانی چون امارات فضا میدهد تا با سوریه در تماس باشند، هرچند کاخ سفید همان سیاست انزوای دمشق را دنبال میکند.
ادامه مطلبدر میان اعضای شورای همکاری خلیج فارس، ابوظبی پیشران اصلی تلاشها برای احیای حکومت سوریه است. از بسیاری جهات موضع جدید ابوظبی در برابر دمشق و به طورکلی عادیسازی روابط کشورهای عربی با سوریه پیروزی بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران است.
ادامه مطلبروابط نزدیک ایران، وسیه و چین – شامل همکاریهای سیاسی، نظامی و اقتصادی – میتواند ایران را به یک قدرت برتر منطقهای، مصممتر و خشن تر در تلاش برای تحمیل نظام عقیدتی خود در خارج از مرزها بهویژه در عراق، سوریه و لبنان تبدیل کند.
ادامه مطلباکنون اوضاع سوریه و منطقه تغییر کرده است. نگاه دولت جو بایدن به نقش آفرینی ایران در منطقه متفاوت از نگاه دولت ترامپ است و بایدن نیز مانند باراک اوباما، مسائل منطقه را به مذاکرات هسته ای پیوند زده است و نمی خواهد مذاکرات را خراب کند. به همین علت پاسخ دادن به تنش آفرینی ایران در سوریه و عراق و خلیج فارس را از زاویه میزان تاثیر آن بر مذاکرات هسته ای بررسی می کند.
ادامه مطلبترکیه در چارچوب این طرح درصدد است جوامع غیرکرد را در مناطقی در شمال و شرق سوریه که تحت سیطره خود در آورده است اسکان دهد تا مانعی انسانی و جغرافیایی بین کردهای سوریه و کردهای ترکیه ایجاد کند. آنکارا چنین طرحی را در شمال عراق نیز دنبال می کند.
ادامه مطلببا وجود شدت دودستگی و خونین بودن درگیری این دو کشور در سوریه به طوری که وفاداری سوریها نیز میان دو طرف تقسیم شد؛ اما ترکیه و ایران شدیدا تلاش کردند از تبدیل شدن این جنگ نیابتی به درگیری مستقیم جلوگیری کنند. مهمتر اینکه روابط تجاری دو طرف از این درگیری تاثیر نپذیرفت. در اوج جنگ در سوریه میزان مبادلات تجاری دو کشور چند برابر شد و به ۲۲ میلیارد دلار در سال رسید.
ادامه مطلببعد از خروج ایالات متحده آمریکا از افغانستان و کاهش نفوذش در عراق و سوریه و نیز پشت کردن این کشور به بسیاری از کانونهای تنش در جهان، آمریکا همچون سالخوردهای به نظر میرسد که به بازنشستگی رسیده و برای رهبران این کشور دشوار است حمایتی مردمی را برای هرگونه جنگ جدیدی در منطقه بسیج کنند. این بازنشستگی زودهنگام بسیاری (از روسیه و چین گرفته تا ایران) را به سمت پر کردن جای خالی این کشور و بازپس گرفتن عظمت گذشته خود سوق داده است.
ادامه مطلبشار اسد نمیتواند از ایران دست بکشد و هم زمان نیازمند حمایت کشورهای عربی است از این رو پیش بینی نمیشود تکلیف روابط او با کشورهای عربی و ایران یکسره شود و آرزوی کشورهای عربی برای جذب او و خارج کردنش از نفوذ ایران در حد امید و آرزو باقی میماند.
ادامه مطلباین ادعا که هدف امارات از نزدیک شدن به دمشق، کاهش نفوذ ایران در سوریه است، ادعایی بسیار پوچ است که قبلا نیز به عنوان بهانه ای برای پیشبرد اهدافی دیگر مطرح شده بود و اکنون به عنوان نارنجک دودزا برای تحت الشعاع قرار دادن خشم احتمالی از این سفر از یک سو، و توجیهی نیرنگ آمیز برای کسانی که به این سفر اعتراض دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
ادامه مطلبغیرممکن است توجیههای امارات درخصوص گشایش روابط با نظام سوریه را باور کرد و احتمالا این رویکرد در نشست آتی سران اتحادیه عرب در الجزایر با تلاش برای بازگردادن کرسی سوریه ابعاد بزرگتری پیدا کند.
ادامه مطلبطبق اطلاعاتی که از این سفر به بیرون درز کرده مهمان اماراتی برای سفر اسد به ابوظبی هماهنگی های لازم را انجام میدهد و طبق اطلاعات، بن زاید از اسد برای دیدار با ولیعهد امارات دعوت رسمی به عمل آورده است. همچنین درباره بازگشت سوریه به اتحادیه عرب بحث و گفت وگو شده و این مهمان به اسد ابلاغ کرده است که سوریه در نشست بعدی سران اتحادیه عرب در الجزایر مشارکت خواهد کرد و از سوریه برای حضور در این نشست در ماه مارس دعوت به عمل خواهد آمد.
ادامه مطلبصابر گلعنبری در یادداشتی برلی دیپلماسی ایرانی مینویسد: تماسهایی که با دمشق حدودا از سه سال پیش شروع شده بود، اما زیرزمینی؛ در ماه گذشته با تماس تلفنی عبدالله دوم و بشار اسد رنگ علنی به خود گرفت؛ تا این که وزیر خارجه امارات هفته پیش به دمشق رفت و مورد استقبال گرم اسد واقع شد؛ سفری که با خداحافظی و بازگشت سردار جواد غفاری فرمانده نیروهای ایرانی در سوریه به تهران همزمان شد و همین هم محمل بیشتری برای گمانهزنیها فراهم کرد.
ادامه مطلبشیلا سیف الدینی در یادداشتی می نویسد: اسد بهدرستی میداند پس از ویرانیهای جنگ ده ساله در سوریه به کمک کشورهای منطقهای و فرامنطقهای نیازمند است و کشور کوچک ولی ثروتمند و موثر در جهان عرب، امارات متحده عربی، میتواند حامی تجاری و مالی خوبی برای سوریه و از طرفی حامی سیاسی برای پذیرش این کشور در اتحادیه عرب باشد.
ادامه مطلببا همه اینها، اسد مصیبت شخصی خود را از کار کشور جدا کرد و تصمیم گرفت مشارکت در دور جدید مذاکرات با اسرائیل که قرار بود در ۲۴ ژانویه ۱۹۹۴ برگزار شود، به تعویق انداخته نشود. او در مجلس عزا در قرداحه به من گفت: کار کشور را تعطیل نکنیم و به علاف اطلاع دهیم مذاکرات، مطابق معمول خود و براساس وعده کلینتون انجام شود. این مذاکرات دوجانبه میان هیأتهای سوری، لبنانی و اردنی با اسرائیل در مقر وزارت امور خارجه آمریکا در واشنگتن انجام شد.
ادامه مطلباسرائیل درگیر موضوعی موسوم به «جنگی میان جنگ ها» است. هدف آن به تأخیر انداختن جنگ تمام عیار یا کاهش پیامدهای مخرب آن در صورت اجتناب ناپذیر شدن آن است.
ادامه مطلبابوالفضل پازوکی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: غرب آسیا جایگاه مهم و استراتژیکی در دکترین سیاست خارجی نوین مسکو دارد. این اهمیت تا آنجایی بود که روسیه در سال ۲۰۱۵ مستقیما وارد نبرد سوریه شد و توانست متحد خود بشار اسد را در قدرت نگه دارد و مخالفین حکومت وی را، که عمدتا تحت حمایت رقبای غربی – عربی مسکو بودند، پس بزند. ورود نظامی روسیه به این جنگ نقطه عطفی نه تنها در مناسبات منطقه غرب آسیا بلکه در سیاست بین المللی بود؛ چرا که مسکو را بار دیگر به عنوان یک قدرت جهانی تاثیرگذار معرفی کرد. اما بهراستی دلایل اهمیت ژئوپولتیک این منطقه نزد مسکو چه می تواند باشد؟
ادامه مطلبسید حامد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اگرچه قوانین حقوق بینالملل با استخدام مزدوران چالشی جدی دارد، اما به نظر میرسد پیمانکاران جدید فرصتی طلایی را در تشکیلاتی به نام شرکتهای امنیت خصوصی برای حضور در جنگها و درگیریهای داخلی پیدا کردهاند. طبیعی است که این پدیده در حاصلخیزترین محیطی که از رشد آن حمایت میکند، یعنی وضعیت امنیتی ناپایدار در کشورهای شکننده و شکستخورده، بیشتر نمایان میشود.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مساله اصلی کردستان که اجازه می دهد گروهک های تروریستی بر احساسات توده های کرد سوار بشوند، از احساسات قومی دختران جوان و ناپخته قوم کرد سوء استفاده کنند و از آنها در اردوگاه های خود به عنوان تروریست استفاده کنند، در درجه اول فقر و در درجه دوم جهل است که این دو در هم آمیخته هستند، زیرا با فقرزدایی در مناطق کردستان ایدئولوژی های منحطط کمرنگ تر می شوند، تعداد دانشگاه ها گسترش می یابد، بدون تردید دانشجویانی که بر سر کلاس های علوم انسانی و رشته هایی مثل اقتصاد و علوم سیاسی نشسته اند و با مسائل روز دنیا و اقتصاد بین المللی و جهانی سازی و منطقه گرایی آشنا شده اند، با ایدئولوژی های منحط گروهک های کردنما که آمیخته ای از ناسیونالیسم قومی کور و اندیشه های چپ است فریب نخواهند خورد.
ادامه مطلبدیپلمات ارشد ترکیه ای می نویسد: چطور و چرا در حالی که روابط بسیار نزدیکی با سوریه داشتیم، در مدت بسیار کوتاهی ما همسایه ها تبدیل به دشمن هم شدیم؟ آیا برنامه سیاسی و استراتژی خروج مشخصی در رابطه با نحوه مدیریت این موضوع در زمان وقوع بحران داشتیم؟ آیا تصور می شد که این موضوع به مرور زمان ابعاد جدی تری به خصوص برای ترکیه پیدا کند؟ مهم تر از همه، آیا ارزش آن را داشت که به خاطر درگیری در مسئله سوریه از سیاست خارجی منطقی و واقع بینانه ای که در طول تاریخ جمهوری سعی در حفظ آن داشته ایم، فاصله بگیریم؟
ادامه مطلبرجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه دو شنبه شب گفت که کشورش در آینده نزدیک تدابیر لازم را در سوریه اتخاذ خواهد کرد و تلویحا اعلام کرد که به علمیات نظامی تازه علیه شبه نظامیان کُرد مبادرت خواهد شد. اردوغان گفت کاسه صبر ما لبریز شده است و تاکید کرد که کشورش برای پایان دادن به تهدیدها بطور انفرادی یا با کمک نیروهای حاضر در سوریه، اراده جدی دارد.
ادامه مطلبامیر هاشمی مقدم در یادداشتی می نویسد: در سالهایی که ساکن ترکیه بودم، بسیاری از آشنایان بهطور مرتب درباره خرید خانه در این کشور از من راهنمایی میخواستند. معمولا برایشان توضیح میدادم که سرمایهگذاری و زندگی در میهن خود آدم، هم آرامش روانی بیشتری در پی دارد و هم امنیت اقتصادی – اجتماعی بیشتری. اما از اواخر سال ۱۳۹۶ این درخواستها بسیار بیشتر شد. از این دوره به بعد واقعا نمیدانستم با چه استدلالی آنان را متقاعد کنم که در ایران بمانند؛ تورم و شرایط اقتصادی؟ محدودیتهای اجتماعی و فرهنگی؟ محیط زیست رو به ویرانی؟ گستردهتر شدن نظارت استصوابی؟
ادامه مطلبسه علت برای اشتیاق آمریکا برای بازگشت به برجام قابل تصور است: نخست، جلوگیری از پیش رفتن منطقه به سوی مسابقه تسلیحات هسته ای؛ دوم، جلوگیری از وقوع جنگ ویرانگر منطقه ای بین ایران و متحدانش از یک سو و اسرائیل از سوی دیگر که نگران تبدیل شدن ایران به قدرتی هسته ای است؛ سوم، جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای.
ادامه مطلبرامین فخاری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در بیست سالی که آمریکایی ها در افغانستان حضور داشتند مناطق کوهستانی این کشور بطور غیر رسمی تحت تسخیر طالبان بوده است، اما طالبان با سرعت بسیار زیادتر از داعش و بطور برق آسایی اقدام به تسخیر افغانستان کرد و برخلاف سوریه با مقاومتی از سوی ارتش افغانستان و مردم عامه این کشور (جدای از طبقه متوسط و روشنفکران) مواجه نشد. ولی جنگ سوریه به دلیل مقاومت شدید فرسایشی شد در نتیجه بشار اسد فرصت کمک گرفتن از ایران و روسیه و سازماندهی ارتشش را پیدا کرد.
ادامه مطلب