دیپلماسی

پرهیز از برساخت انتظارات حداکثری در روند مذاکرات ایران و آمریکا

دیپلماسی عمومی و خطر رویاپردازی دیپلماتیک در مذاکرات

محسن عسگریان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در فرآیندهای دیپلماتیک پیچیده، به‌ویژه در مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا، مدیریت انتظارات افکار عمومی و پرهیز از برساخت فضای غیرواقعی از نتایج احتمالی مذاکرات، اهمیتی بنیادین دارد. این یادداشت تحلیلی به‌صورت اجمالی با بهره‌گیری از مفاهیم نظریه‌های نوواقع‌گرایی، سازه‌انگاری و بازی دوسطحی پاتنام، به بررسی ضرورت بازنگری در راهبرد دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی در مواجهه با تاکتیک‌های غافلگیرکننده طرف آمریکایی، به‌ویژه در تجربه تعامل با دولت ترامپ، می‌پردازد. همچنین پیامدهای اجتماعی و اقتصادی «رویاپردازی دیپلماتیک» در نمونه‌ی برجام مورد تحلیل قرار گرفته است. در پایان، بر ضرورت اتخاذ رویکردی واقع‌گرایانه و تقویت گفتمان کارشناسی در سطح افکار عمومی تأکید می‌شود.

ادامه مطلب

مذاکره شرط لازم است، نه کافی؛ نسخه یک دیپلمات برای اقتصاد ایران

دیپلماسی و معیشت؛ فاصله‌ای میان توافق و تاثیرگذاری

رامین مهمان‌پرست، ضمن تأکید بر اهمیت گشودن باب تعامل سازنده با جهان، معتقد است که مذاکره و توافق تنها می‌توانند شرط لازم برای بهبود اقتصادی محسوب شوند؛ حال آنکه تحقق شرط کافی، در گرو اصلاحات عمیق در حوزه تصمیم‌سازی اقتصادی کشور است.

ادامه مطلب

بحران اوکراین

درس‌هایی از دیپلماسی فنلاندی برای ایران

احسان دستغیب در یادداشتی می نویسد: تجربه تلخ فنلاند در مواجهه با اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۳۹، درس ارزشمندی از ضرورت واقع‌گرایی در سیاست خارجی به جای آرمان‌خواهی محض به رهبران این کشور آموخت. این رویداد تاریخی نشان داد که در عرصهٔ روابط بین‌الملل، درک صحیح از موازنه قدرت و محدودیت‌های ژئوپلیتیک می‌تواند سرنوشت یک ملت را رقم بزند.

ادامه مطلب

نقش ریاض در پایان دادن جنگ اوکراین

منافع دیپلماسی فعال برای عربستان سعودی

اردوان امیراصلانی طی یادداشتی می نویسد: در‌حالی‌که از زمان تحلیف دونالد ترامپ اخبار بین‌المللی شتاب بیشتری گرفته است، دیپلماسی عربستان سعودی در اوج قدرت قرار دارد. در ۱۲ فوریه گذشته، ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ پس از یک گفت‌وگوی تلفنی طولانی توافق کردند که برای دستیابی به صلح در اوکراین، مذاکراتی فوری با حمایت عربستان سعودی آغاز شود. در این راستا، وزیر امور خارجه آمریکا مارکو روبیو و همتای روسی‌اش سرگئی لاوروف، در ۱۸ فوریه در ریاض دیدار کردند و وزارت‌ خارجه‌های دو کشور اعلام کردند که به‌زودی نشستی بین رؤسای جمهور دو کشور برگزار خواهد شد. عربستان سعودی که در طول این مناقشه به سیاست بی‌طرفی خود وفادار مانده است، از روابط ویژه‌اش با ایالات متحده و روسیه بهره می‌برد تا خود را به‌عنوان یک قدرت دیپلماتیک واقعی مطرح کند و در‌عین‌حال منافع خود را نیز تأمین کند.

ادامه مطلب

دیپلماسی عمومی ابرقدرت شرقی در خاورمیانه

روسیه برای بازسازی تصویر خود چه می‌کند؟

نرگش خان‌گل‌زاده سنگرودی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: موفقیت ‎آمیز بودن دیپلماسی عمومی روسیه تا حدی زیادی به توانایی این کشور برای استفاده از ابزارهای ارتباطات جمعی به منظور توضیح سیاست‏ های خود برای مخاطبان خارجی بستگی دارد. اساسا مفهوم دیپلماسی عمومی در روسیه بر ابزارهای نوین سیاست ‎خارجی مشتمل بر دیپلماسی اقتصادی، کاربست عناصر قدرت نرم و ادغام در فضای اطلاعاتی جهانی تمرکز دارد. از این جهت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه می ‎کوشد که با حضور و مشارکت فعال در صحنه جهانی به پیگری صلح ‎آمیز منافع ملی خود در چارچوب نهادهای بین ‎المللی بپردازد.

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش هفتم)

تهران مجبور به تجدید نظر می شود؟

در حال حاضر هیچ نشانه‌ای مبنی بر تصمیم تهران برای بازنگری در سیاست‌های منطقه‌ای‌اش، مشاهده نمی‌شود، و باید دید که آیا ایران تماس‌هایی برقرار خواهد کرد که نشان‌دهنده چنین اقداماتی در آینده باشد یا خیر.

ادامه مطلب

قمار موافقان و مخالفان ظریف با منافع بین‌المللی کشور

سیاست خارجی گروگان رقابت‌های داخلی

سید محمدصادق امامیان در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می‌نویسد: کشور عزیزمان به نوعی «سیاست‌زدایی از سیاست خارجی» و ظرفیت‌های بین‌المللی خود نیازمند است که امکان حیات فراسیاسی و ثبات چهره‌های بین‌المللی ایران را فراهم می‌کند. ضرورتی که می‌تواند در کنار فرایند تربیت، بازتولید و چهره‌سازی از ظرفیت‌های جدید، جبهه‌ای از بازیگران رسمی و غیردولتی بین‌المللی برای کشور بسازد که بتوانند اندکی از «ناترازی تصویر بین‌المللی» کشور را در طوفان هجمه‌های رسانه‌ای و کمپینی دشمنان این مرزوبوم محافظت کنند.

ادامه مطلب

پرونده میدل ایست اینستیتیوت درباره بازگشت فشار حداکثری دولت جدید امریکا (بخش ششم)

مشکلات نسبتا سخت ایران

ایران بیش از آن که از سیاست های خود نتیجه بگیرد متحمل هزینه شده است، برای همین به نظر می رسد که ایران با انتخاب‌های استراتژیک سخت، پس از تحمل زیان‌های بزرگ در سال گذشته، مواجه باشد.

ادامه مطلب

سیاستی که کاخ سفید دنبال می کند

استفاده ترامپ از پنجره اورتون

محمد دورقی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: به‌نظر می‌رسد دونالد ترامپ در تحمیل سیاست‌های آمریکا به دیگر کشورها و بهره‌برداری حداکثری از تعاملات امریکا با دیگران از مفهوم پنجره اورتون استفاده می‌کند. دونالد ترامپ، به‌عنوان یک مذاکره‌ کننده‌ی نامتعارف، همواره از تهدیدهای حداکثری به‌عنوان ابزاری برای مهندسی افکار عمومی و تغییر معادلات قدرت استفاده کرده است.

ادامه مطلب

جمعیتی که می‌توانند به سود جمهوری اسلامی ایران باشند

وفاق ملی و نقش دیاسپورای ایرانی در دیپلماسی عمومی

هانیه زاهدی و سید محمد علی مدرس یزدی در یادداشت مشترکی برای دیپلماسی ایرانی می نویسند: دیاسپورا به علت هویت بین المللی که دارد نقش مکملی در کارکردهای دیپلماسی عمومی ایفا می‌کند، چرا که دیپلماسی عمومی به فرایندی گفته می شود که برقراری ارتباط یک دولت، مجموعه ای از دولت ها، بعضی از بازیگران فرودولتی و غیردولتی برای شناخت فرهنگ ها، نگرش ها و رفتار؛ برقراری و مدیریت روابط و تاثیرگذاری بر افکار و تحریک اقدامات به منظور تامین و توسعه منافع و ارزش های آن است. 

ادامه مطلب

وقتی با شماخت درست فضای بین‌المللی می‌توان امتیاز گرفت

معجزه دیپلماسی

غلامرضا مصدق در یادداشتی می نویسد: دولت‌ها برای احقاق حقوق ملتِ خود در عرصه بین المللی صرفاً نیازمند ابزارهای معمول قدرت مثل قدرت نظامی و اقتصادی نیستند، بلکه با داشتن شناخت درست از فضای بین المللی و بازی حساب شده در نقاط کور آن، داشتن شناخت کافی از نقاط قوت و ضعف طرف مقابل، به‌کارگیری کیاست و زیرکی در دیپلماسی، حتی در دوران فترت و ضعف هم می‌توان از کشورهای قدرتمند و حتی ابرقدرت‌ها امتیاز گرفت.

ادامه مطلب

موضوع مذاکره با آمریکا در مسیر طبیعی خود قرار ندارد

دیپلماسی و مهار «زور»

مصطفی اعلایی در یادداشتی می نویسد: موضوع مذاکره با آمریکا در مسیر طبیعی خود قرار ندارد. این موضوع پیچیده‌تر از آن است که بتوان با محاسبات ساده یا هیجانات زودگذر به آن پرداخت. تصمیم در باب مذاکره با آمریکا و یا نفی آن موضوعی نیست که بتواند در مسیر کوچه و بازار و سخنرانی‌های معمول و تریبون‌ جناح‌های مختلف اتخاذ شود. این مسئله ربط وثیق با ماهیت نظام بین‌الملل و مؤلفه‌های مختلف داخلی و خارجی و مهارت‌های زیست جمعی در محیط بین‌الملل دارد. نه مذاکره بی‌موقع و نسنجیده و نه نفی اصولی مذاکره با آمریکا هیچ‌کدام متضمن منافع ملی و ملت ایران نیست.

ادامه مطلب

نگاهی به ایفای نقش این روزهای علی لاریجانی برای رساندن صدای تهران به واشنگتن

مذاکره به روایت لاریجانی

در میانه تأیید و تکذیب‌های مربوط به دیدار امیرسعید ایروانی و ایلان ماسک و نیز در شرایطی که با صدور قطع‌نامه تروئیکای اروپایی، روابط سرد تهران و قاره سبز به اوج خود رسیده است، گفته‌های علی لاریجانی درباره آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا، سطح جدیدی از تحلیل‌های سیاسی و رسانه‌ای را در محافل داخلی و حتی منطقه‌ای و جهانی باز کرد.

ادامه مطلب

ظرفیتی که مغفول مانده است

میدان و دیپلماسی در خدمت اقتصاد دریا محور

کیوان محله ای در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: اقتصاد دریا محور، تا به امروز در کشور ما حدودا نادیده گرفته شده، اما با تغییرات جدید در نظم جهانی و نقش آفرینی پررنگ جمهوری اسلامی ایران در شکل گیری این نظم نوین، توسعه و تثبیت اقتصاد دریا محور روز به روز ضروری تر می شود.

ادامه مطلب

Hedging که در نظر گرفته نشده است

بنیادی‌ترین نقصانِ سیاستِ خارجی ایران

محمود سریع القلم در یادداشتی می نویسد: اگر دانشجویی در یکی از دانشگاه‌های مهمِ دولتی، لیسانس در مهندسی یا علوم انسانی بگیرد، یک سطح از توانایی، فرصت و Hedging را به دست آورده است. اگر در رزومۀ خود بنویسد: تسلط به زبان‌های انگلیسی و چینی، سطح Hedging افزایش پیدا می‌کند. اگر در سه کنفرانس مهم بین المللی، مقاله ارائه کند، Hedging چند برابر می‌شود.

ادامه مطلب

ابعاد استراتژیک و کاربردها

دیپلماسی دیجیتال

سید کامران یگانگی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: دیپلماسی دیجیتال به‌عنوان ابزاری استراتژیک، می‌تواند به افزایش شفافیت، تقویت ارتباطات و توسعه نفوذ نرم کشورها کمک کند. در عین حال، با توجه به چالش‌هایی مانند مدیریت اطلاعات نادرست و تهدیدات سایبری، دولت‌ها باید به‌دقت برنامه‌ریزی کنند و از این ابزارها بهره‌برداری کنند. به‌خصوص در عصر حاضر که اطلاعات و ارتباطات به‌سرعت در حال تغییر هستند، دیپلماسی دیجیتال می‌تواند به یکی از ابزارهای کلیدی برای حفظ و گسترش نفوذ کشورها تبدیل شود.

ادامه مطلب

اهمیت تدوین تئوری در راهبرد سیاست خارجی

تجربه نظریه پردازی چینی

حمید کریم‌نیا در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در سیاست خارجی رفتارهای روزمره و آزمون و خطا جایی ندارد و باید در این رابطه از سوی صاحبنظران سیاست بین المللی تئوری سازی انجام شود. این مفهوم در کشور ما شاید چندان جایی پیدا نکرده و یا اگر وجود داشته باشد، شاید نتوانسته بنا به دلایل متعدد بازدهی لازم را در روابط خارجی خود بیابد، زیرا تبدیل نظریه به راهبرد در سیاست خارجی مستلزم شرایط و روند تکاملی و پیدایش زمینه های لازم و مکانیز های اجرایی است که در شرایط بحران روزمره امکان آن نیست، در حالی که ایران عزیز ما در مهم ترین و حساس ترین نقطه جهان واقع شده است.

ادامه مطلب

با اشاره به ترجمه نامناسب دیدار پزشکیان و پوتین

نقش کلیدی مترجم ها در توسعه دیپلماسی

عباس میرزایی قاضی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: با توجه به حساسیت بسیار زیاد موضوعات مطروحه با برخی کشورها که روابط با آنها از جایگاه و اهمیت بسیار ویژه ای برای جمهوری اسلامی ایران برخوردار است، باید انتخاب مترجم با دقت نظر و وسواس بیشتری همراه باشد.

ادامه مطلب

حلقه مفقوده با ظرفیت های متنوع و ارزش افزوده بالا

مناطق آزاد و دیپلماسی منطقه ای جمهوری اسلامی ایران

مجید صیادنورد در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: مناطق آزاد تجاری صنعتی در ناسیه و باور نظام برنامه نویسی مجالس و دولتمردان طی سه دهه گذشته،سازوکاری برای برون رفت از عقب ماندگی های توسعه ای و گام نهادن در مسیر توسعه تلقی شده؟! موضوعی که بیانگر عمق کج فهمی و برداشت ناصحیح از ماهیت،کارویژه و به تبع آن کارکردهای مناطق آزاد است. 

ادامه مطلب

لزوم استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی عمومی

دولت‌ها و لزوم دیپلماسی فرهنگی برای کودکان نسل زِد

سیدمحمدمهدی سیدناصری در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: صورات و دیدگاه‌های اولیه از هر کشور، دولت و یا ملت که در ذهن کودکان دیگر کشورها ایجاد شود، مقدمه لازم جهت برنامه‌ریزی‌های بعدی به‌منظور تغییرات بیشتر و یا جذب افکار عمومی و حتی نخبگان آن کشور را فراهم می‌سازد و بدین ترتیب دیپلماسی عمومی برای کودکان می‌تواند به مثابه زمینه و مقدمه‌ای در سایر روش‌ها و شیوه‌های دیپلماسی عمومی نیز مدنظر قرار گیرد. یکی از نمونه‌های قابل‌توجه در این عرصه شرکت والت دیزنی و اقدامات آن در جهت دیپلماسی عمومی آمریکاست که به تازگی شاهد اقدامات مثبت کانون پرورش فکری در کشور عزیزمان ایران نیز هستیم.

ادامه مطلب

تبیین پنج شاخصه برای جایابی نظم اقتصادی

راه دور و دراز سیاست خارجی تا تولید ثروت

کامران کرمی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: این نوشتار با تبیین پنج حوزه موضوعی اقتصاد سیاسی بین المللی، برنامه پیشنهادی وزیر امور خارجه برای ارتقای ثروت ملی را نقد و این گزاره را مطرح کرده که راه دور و درازی تا تحقق عملیاتی تولید ثروت پیش روی جمهوری اسلامی ایران است.

ادامه مطلب

بایدها و نبایدهای سیاست خارجی کابینه جدید

عناصر خلاقیت و ابتکار عمل در دیپلماسی دولت چهاردهم

علی مقتدری در یادداشتی می نویسد: همان‌طورکه در دهه‌های اخیر به موضوعات و کارگزاران روابط بین‌المللی افزوده شده، به تبع آن فهرست اقدامات و گزینه‌ها نیز در طیفی بزرگ، رنگارنگ و متکثر قرار گرفته است. روابط بین‌المللی با موضوع جنگ و صلح، به‌مراتب ساده‌تر از روابط بین‌المللی با موضوعات سیاست، امنیت، فرهنگ، اقتصاد، توسعه و... است و در نهایت امروز با تنوع در موضوعات، تنوع در ابزار نیز حاصل شده است.

ادامه مطلب

سیاست خارجی قرار است به کدام نیاز اقتصاد، توسعه، امنیت کشور پاسخ دهد

دولت چهاردهم و کدامین سیاست خارجی؟

محمدحسین ملائک در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: ارزش استقلال کشور در حاشیه روابط خارجی تک محوری سال های اخیر قرار گرفته و احتیاج به بازسازی دارد. صادرات نفت و پتروشیمی در انحصارهای خاص محدود شده و خاصیت اهرمی سیاسی خود را از دست داده است. محور مقاومت متاسفانه در یک نبرد با پایانی نامشخص فرو رفته و نمی توان در مورد ظرفیت سیاسی آن اظهار نظر قطعی کرد. پرونده اتمی نیز درگیر تناقض متن برجام ۲۰۱۵ با شرایط فعلی پیشرفت های اتمی کشور است. 

ادامه مطلب

در دو راهی گزینه‌های بد و سخت

اولویت داشتن اهداف ملی بر اهداف فراملی در سیاست خارجی

علی عیدی پور در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: در حال حاضر ما در موقعیتی هستیم که باید بین تصمیم‌های بد و تصمیم‌های سخت، یکی را انتخاب کنیم. تصمیم بد یعنی اولویت قائل شدن برای اهداف فراملی سیاست خارجی و تصمیم سخت یعنی پیگیری جدی اهداف ملی سیاست خارجی.

ادامه مطلب

وزیری که شخصیت مستقلی دارد

پیام مثبت وزیر شدن عراقچی برای دنیا

سید رحمان موسوی در گفت وگو با دیپلماسی ایرانی می گوید: اینکه گفته می شود عراقچی همان ظریف است به عقیده من جمله درستی نیست؛ عراقچی، عراقچی است و شخصیت مستقلی دارد.

ادامه مطلب

سلسله یادداشت‌های دیپلماسی ایرانی درباره بایدها و نبایدهای سیاست خارجی دولت چهاردهم (بخش دوم)

تلاش اسرائیل برای تبدیل شدن به اولویت ایران

علی موسوی خلخالی می نویسد: بعد از حمله ۷ اکتبر حماس به اسرائیل و آغاز تحولات غزه، اسرائیل در طول این مدت احساس کرده که فرصتی پیش آمده است تا بتواند خود را به عنوان اولویت ایران جا بیندازد و معادلات را وارونه کند و امریکا را زیر سایه تعاملات خود با تهران بکشاند.

ادامه مطلب

مگر با اقتصاد می‌توان جنگید؟

عقلانیت، سیاست‌های جنگی و جنگ سیاسی

منصور انصاری در یادداشتی می نویسد: جهان امروز الزاما و در تمام موارد فقط عرصه جنگ و تفوق و برتری‌جویی نظامی نیست. جنگ سیاسی می‌تواند جایگزین یک سیاست جنگی با سرانجام مثبت و سازنده هر‌چند فعلا نامعلوم و مبهم شود و اقتداری اندیشمندانه و بی‌بدیل از خود بر جای بگذارد.

ادامه مطلب

هماهنگی میدان و دیپلماسی: کلید موفقیت در وزارت امور خارجه

رفع شرافتمندانه تحریم‌ها: اولویت اصلی عراقچی

نوید کمالی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: سید عباس عراقچی در برنامه خود به وضوح بر اهمیت دیپلماسی «فراگیر و فعال» تأکید کرده است. این رویکرد نشان‌دهنده تعهد به استفاده از تمامی ظرفیت‌های دیپلماسی برای ارتقاء منافع ملی و افزایش تأثیرگذاری بین‌المللی ایران است. دیپلماسی فعال به معنای حضور پررنگ و مؤثر در عرصه‌های جهانی است، در حالی که دیپلماسی فراگیر به معنای گسترش روابط و تعاملات با طیف وسیعی از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی است. با این رویکرد، عراقچی قصد دارد تا ایران را از انزوای بین‌المللی تحمیل شده توسط سلطه جویان فرامنطقه‌ای خارج کرده و به بازیگری کلیدی در مسائل جهانی تبدیل کند.

ادامه مطلب

واقعیت و شبه واقعیت

جنگ استعاره‌ها در سیاست خارجی

سید محمد حسینی در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: واقعیت و شبه واقعیت؛ سیاست خارجی کشورها را با چالش‌ها و البته فرصت‌های جدیدی مواجه کرده است. سیاست خارجی هر کشور، اصول، اهداف و راهبردهایی دارد که واقعیت سیاست خارجی آن کشور را می‌سازند؛ همزمان سیاست خارجی، تصویری دارد که ضرورتأ باید نمایانده شود. چنانچه کارگزار سیاست خارجی تصویری از سیاست خارجی در قالب معانی، مفاهیم، استعاره‌ها و کردارهای گفتمانی ارائه نکند؛ دیگران این تصویر را به شکلی مجعد بر می‌سازند. اینجاست که روابط عمومی نهادها، سازمان‌ها و وزارت‌خانه‌ها اهمیتی مضاعف پیدا می‌کنند.

ادامه مطلب

بررسی یک نمونه مستند

خلأ دیپلماسی عمومی و استراتژی صهیونیسم در ترور دیپلماسی

آقای عباس عراقچی، وزیر پیشنهادی امور خارجه، یکی از محورهای برنامه‌های اعلامی خود را «دیپلماسی عمومی فعال و روایت‌سازی هوشمندانه و اقناعی در جنگ شناختی» اعلام کرده است. این موضوع یکی از نقطه‌ضعف‌های مهم همه دولت‌های قبلی بعد از انقلاب بوده است؛ بنابراین در این نوشتار به استراتژی رژیم صهیونیستی در ساماندهی «دیپلماسی عمومی ضد ایران» و «ضعف دیپلماسی عمومی ایران» می‌پردازیم.

ادامه مطلب